دست خالی دامداران خراسان شمالی در تأمین آب مورد نیاز دام، آنان را وادار کرده تا به سراغ تانکرها و یا استخرهای ذخیره آب کشاورزی بروند اما آلودگی این منابع به کودهای شیمیایی سبب تلف شدن شمار قابل توجهی از گوسفندان و بزها شده است.
به گزارش جماران، ایرنا نوشت: امسال غول هزارچهره خشکسالی هر بار به گونه‌ای رخ نمایانده، این بار زهر خود را به دامداران با تلفات دام ها در اثر استفاده از آب های آلوده به کود شیمیایی ریخته است.
خشکسالی امسال گاهی با کمبود منابع آبی بر اقتصاد نحیف دامداران تاخته و گاهی هم با کمبود علوفه در مراتع، دامداران را به مزارع کشاورزی سوق داده و علوفه مسموم به دام خورانده و موجب مرگ آنان شده است.
کمبود منابع آبی در رودخانه ها و چشمه ها دامداران را به استفاده از منابع استخرها واداشته است، آب هایی که انتظار می رفت عطش دام ها را رفع کند بلای جان دام ها شده و خسارت هنگفتی به قشر دامدار وارد کرده است.
کشاورزان برای کشت و کار خود، کود شیمیایی را در تانکرها و یا استخرها حل می کنند اما دامداران بدون اطلاع از آلوده بودن منابع از آن برای دام ها بهره می برند که در نهایت سبب مسمومیت و تلف شدن حیوان می شود.
مسوولان می گویند که آمار دقیقی از مسمومیت و تلف شدن دام ها با کود و یا سموم شیمیایی ندارند اما گزارش ها نشان می دهد امسال این مشکل افزایش یافته است.
خشکسالی و کاهش بارندگی ها سبب فقر مراتع در عرصه ها شد و دامداران در تامین علوفه با مشکل جدی روبه رو شدند؛ گرانی نهاده ها و خوارک مورد نیاز دامداران روی دیگر سکه خشکسالی بود که امسال گریبانگیر دامداران شد.
مرگ ۱۸۰ راس گوسفند در زوعلیا
تیرماه امسال بود که ۱۸۰ راس گوسفند یکی از دامداران روستای زوعلیا شهرستان مانه و سملقان به علت استفاده از آب آلوده تلف شدند.
دام های تشنه تنها چند دقیقه پس از مصرف آب تانکر، یکی پس از دیگری نقش زمین شده و تلف شدند و سرمایه دامدار در کمتر از یک ساعت از بین رفت.
همچنین اواخر شهریورماه نیز ۱۲ راس گوسفند پس از آشامیدن آب و خوردن علوفه آلوده اطراف چاه عمیق در روستای فرطان کهنه اسفراین تلف شدند.
حمید رمضانی، مدیرکل دامپزشکی خراسان شمالی در این باره اعلام کرد که این تعداد دام سبک به علت خوردن آب مخلوط به کود شیمیایی مسموم و تلف شده اند. برآورد اولیه میزان خسارت ناشی از این مسمومیت حدود سه میلیارد ریال اعلام شده است.
تلف شدن ۱۹ راس گوسفند در باغچق
چند وقت پیش هم ۱۹ راس گوسفند در روستای باغچق از توابع شهرستان بجنورد به علت مصرف آب آلوده به سموم شیمیایی تلف شدند در این حادثه هم بررسی‌ها نشان داد که علت مرگ و میر حیوانات، مسمومیت ناشی از سموم کشاورزی بود.
در این میان مسوولان انگشت شماتت را به دامداران نشانه می روند و می گویند دامداران نباید از هر منبعی برای تعلیف و یا تامین آب مورد نیاز دام بهره ببرند، دامداران باید در چرای دام خود نهایت دقت را داشته باشند تا گرفتار این‌گونه خسارت ها نشوند.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در این باره گفت: متاسفانه خشکسالی و کاهش منابع آب سبب شده تا دامداران به آب ذخیره شده در تانکرها و استخرهای کشاورزی روی آورند که بعضا این منابع آلوده به سم و یا کود شیمیایی است.
محمد محمدزاده اظهار داشت: در این زمینه به دامداران توصیه شده است تا از سالم بودن آب برای دام اطمینان حاصل کنند اما بعضا بی مبالاتی و بی توجهی دامدار منجر به وقوع این حادثه ها می شود.
افزایش حادثه های مسمومیت
رییس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی دامپزشکی خراسان شمالی هم در این باره گفت: خشکسالی و کاهش منابع آبی سبب گرایش دامداران به استفاده از آب استخرهای کشاورزی شده از این رو، حادثه‌های مسمومیت و تلف شدن دام با آب آلوده در استان افزایش یافته است.
حسن قاسمی فرد به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: امسال بارندگی ها به شدت کاهش یافته و منابع آبی در عرصه های طبیعی کم شده است، بیشتر چشمه ها و رودخانه ها خشک و یا کم آب شده اند از این رو منابع آبی در دسترس برای دام کاهش یافته و دامداران بعضا از منابع آب سازه ای استفاده می کنند.
وی افزود: آب های استخرهای کشاورزی و یا تانکرها بعضا به کود و یا سموم کشاورزی آلوده است و دامداران بدون اطلاع از این امر از این منابع آبی برای دام ها استفاده می کنند که سبب مسومیت و تلف شدن دام می شود.
قاسمی فرد خاطرنشان کرد: کود اوره از کودهای مغذی کشاورزی است که از آن به منظور تقویت خاک و غنی سازی مزارع کشاورزی استفاده می شود. کشاورزان با حل کردن مقدار قابل توجهی کود در استخرهای ذخیره سازی آب و یا تانکر برای کوددهی مزارع اقدام می کنند.
وی اظهار داشت: امسال چند مورد تلف شدن گوسفندان به علت استفاده از منابع آبی آلوده گزارش شده است که در یک مورد از آن حدود ۱۸۰ راس دام تلف شد؛ البته همه حادثه ها به دامپزشکی گزارش نمی شود و به یقین شمار این حادثه ها بسیار بیشتر است.
رییس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی دامپزشکی خراسان شمالی اظهار داشت: به دامداران توصیه می شود از سالم بودن منابع آبی که برای دام استفاده می کنند اطمینان حاصل کنند و مراقبت های لازم برای جلوگیری از وقوع حادثه را داشته باشند.
دام ها در صورت مصرف منابع آلوده به کود اوره، علائمی از جمله لرزش عضلانی، تشنج، خروج آب و کف از دهان و بینی و زمین گیری را از خود بروز می دهند و در نهایت تلف می شوند و گوشت دام های مسموم نیز قابلیت مصرف انسانی ندارد و باید معدوم شود.
استان خراسان شمالی که ۴۴ درصد جمعیت آن در روستاها سکونت دارند، یکی از استان های مستعد کشاورزی و دامی است که حدود ۲ میلیون راس دام سبک و ۸۰ هزار دام سنگین در این استان وجود دارد و سالانه ۱۶۰ هزار تن شیر خام و ۲۲ هزار تن گوشت قرمز در این استان تولید می شود.
