ما از خدا می خواهیم بدی ها، کژی ها، پلشتی و بیماری را از ما دور کند و با افروختن آتش به شکلی نمادین این ها همه را از خود دور می کنیم و در آتش می ریزیم و گرما و سرخی و شور سرزندگی را از آتش وام می گیریم.
اما چند سالی است که گاه چهارشنبه سوری برخی خانواده ها، دامان آرزوها و آمال آنها را گرفته و با حرکتی نابجا و اقدامی نابهنجار، این آتش آرام آیینی، چنان لهیب می کشد که همه هستی آنها را خاکستر می کند.
این در حالی است که بسیاری از مردم همچنان معتقدند که نباید این سنت دیرینه که یادگاری از آیین های زیبای ایران باستان است با پیرایه های نازیبا از مسیر خود خارج شود.
* آتش افروزی یا آتش بازی
یک شهروند بجنوردی می گوید: شب چهارشنبه آخر سال می تواند بسیار زیبا و خاطره انگیز باشد اما برخی با رفتار غلط و اعمال نادرست آنرا از بین می برند و نمونه آن ترقه ها و نارنجک هایی است که از اول نیمه اسفندماه شاهد سرو صدای آن در کوچه ها هستیم.
مهران براتی ادامه می دهد: روزهای آخر سال به اندازه ای سر و صدای ترقه در خیابان ها و کوچه ها می پیچد که گاه انسان از راه رفتن در خیابان هم احساس خطر می کند.
وی با بیان اینکه ترقه و مواد محترقه علاوه بر آلودگی صوتی، مخاطرات دیگری هم دارد، می افزاید: آسیب به چشم و اعضای بدن و سوختگی کمترین مواردی است که هر سال در شب چهارشنبه سوری شاهد آن هستیم.
شهروندی دیگر می گوید: مواد آتش زای دست ساز، بدترین نوع مواد محترقه ای است که در شب های آخر سال از آن استفاده می شود.
مرتضی درتومی می افزاید: حتی خود من شاهد این بودم که استفاده از این مواد موجب آسیب شدید به چشم یکی از بستگان شد که با گذشت یکسال هنوز هم درمان چشم آسیب دیده ممکن نشده است.
* آیینی درآمیخته با بدعت
یک جامعه شناس در این باره می گوید: چهارشنبه سوری از معدود آیین هایی است که از ایران قدیم برجای مانده است.
پروین خسروی می افزاید: تمامی آداب و رسوم ایرانیان باستان نوعی نیایش و شکرگزاری از خالق و آفریدگار بود و چهارشنبه سوری نیز جشن گرفتن پایان سرمای زمستان و آغاز بهار و در واقع جشن رویش و تولد دوباره طبیعت است.
وی با بیان اینکه در همه آیین ها، اعتقاد به پروردگار، امید به زندگی، نبرد با اهریمن و بدسگالان دیده می شود، می افزاید: امروز برخی از این رسوم از کارکرد خود خارج و با برخی بدعت ها و اضافات نابهنجار آمیخته شده است.
وی با بیان اینکه گاه برخی از خرده فرهنگ ها فرهنگ های ناب را تحت تأثیر قرار می دهد، می گوید: آتش بازی و آتش افروزی در چهارشنبه سوری با مراسمی همراه بود که در آن کمترین آسیبی به طبیعت و انسان وارد نمی شد اما راه یافتن ترقه و نارنجک و فشفشه، این مراسم مسالمت آمیز را از مسیر خود خارج کرد.
وی می گوید: ورود ترقه و فشفشه و مواد انفجاری مانند گذاشتن ماهی بر سر سفره هفت سین که چند دهه است مد شده، از چین وارد فرهنگ ایران شد آن هم درست در سال هایی که برخی این آیین ها را تقبیح می کردند.
وی با انتقاد از فراهم نبودن بسترهای لازم برای برگزاری جشن هایی مانند چهارشنبه سوری اظهار می کند: اگر به جای برخورد قهری با آتش افروزی های این شب، شهرداری ها و متولیان امر محل هایی برای برگزاری این جشن فراهم و یا خود اقدام به برگزاری و مدیریت این جشن ها می کردند عطش برخی از جوانان و نوجوانان برای ساخت و توزیع مواد محترقه فرومی نشست و تجربه نشان داده که اگر برخی از امور با محدودیت مواجه نشود از شکل طبیعی و حاد خود خارج نمی شود و به بیراهه نمی رود.
وی با بیان اینکه فرهنگسازی و تشریح فلسفه این شب می تواند جوانان را با سنت ها آشنا کند، می افزاید: جامعه ما در حال گذار است و برنامه هایی مانند چهارشنبه سوری می تواند برای جوانان جاذبه ایجاد کند به شرط اینکه متولیان برنامه ریزی های مناسبی برای این شب داشته باشند و فقط به هشدارهای خشک و خالی در تلویزیون بسنده نشود.
وی شادی را نیاز نسل جوان دانست و اظهار کرد: لازم است نهادهای فرهنگی و نظارتی به جای مقابله صرف با واقعیتی که به هیچ وجه قابل رد کردن نیست، خود نقش راهبر را ایفا کنند.
*آسیب های مواد انفجاری و محترقه
در عین حال نمی توان از آسیب هایی که برخی از سوء رفتارها در این شب ایجاد می کند چشم پوشید و در سال های گذشته هم آسیب های ناشی از انفجار ترقه و مواد ساخت بمب های دست ساز در بسیاری از خانه ها موجب مرگ یا آسیب دیدگی عده زیادی از مردم شده است، که البته آسیب های روحی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از آنها تأثیر زیادی بر جامعه دارد.
سال گذشته در حوادث چهارشنبه سوری خراسان شمالی 19 نفر مصدوم شدند که یک حادثه سبب آسیب دیدگی شدید چشم یک شهروند شد.
یک چشم پزشک هم گفت: میزان مراجعات به چشم پزشکان در شب چهارشنبه سوری و روز بعد از آن افزایش می یابد و بیشترین آسیب های جسمی حوادث چهارشنبه آخر سال متوجه چشم افراد می شود.
دکتر نیکا سلیمانی افزود: بیشتر مصدومان چشمی این حوادث رهگذران و تماشاچیان این مراسم هستند و بیشترین آسیب های چشمی متوجه قرنیه و لنز چشم است که منجر به خونریزی و حتی آسیب به عصب بینایی می شود.
وی اصلی ترین قشری را که درگیر آسیب های چشمی حوادث چهارشنبه آخر سال می شوند نوجوانان و کودکان دانسته و می گوید: متاسفانه نابینایی و کم بینایی از تبعات حوادث چهارشنبه سوری است.
* هشدار دادستان
دادستان عمومی و انقلاب بجنورد نیز در آستانه چهارشنبه سوری به افراد فرصت طلب و سودجو که اقدام به عرضه مواد محترقه کرده و یا با اقدامات مجرمانه خود موجب سلب آرامش جامعه و تهدید سلامت عمومی مردم می شوند، هشدار می دهد.
مسلم محمدیاران می گوید: به طور قطع بدون هیچ گونه اغماض و مماشاتی با مجرمان و اخلاگرانی که امنیت و سلامت عمومی را تهدید کنند، برخورد خواهد شد.
وی می افزاید: تمامی دستگاه های متولی نظم و آرامش و حافظ امنیت، وضعیت اجتماعی را به ویژه در ایام منتهی به پایان سال رصد می کنند و در همین راستا بازرسی ها نیز افزایش یافته و چنانچه افرادی در زمینه توزیع و عرضه مواد محترقه فعالیت داشته باشند، دستگیر و مجازات خواهند شد.
این مقام قضایی اظهار می کند: علاوه بر پلمب مکان های عرضه این قبیل مواد، وسائط نقلیه حامل مواد محترقه نیز متوقف و تا پایان تعطیلات نوروز توقیف خواهند بود و این اقدامات علاوه بر مجازاتی است که قانونگذار برای توزیع کنندگان مواد محترقه و برهم زنندگان نظم و آرامش عمومی در نظر گرفته است.
* پاسداشت آیین ها
در هر حال چهارشنبه سوری آیینی به جا مانده از نیاکان ما و برای پاسداشت فرهنگ کهن ایرانی باید حفظ شود و از سویی بدعت ها و پیرایه های آن را هم باید زدود، اما ای کاش با کمی توجه به رفتارهای هیجانی جوانان و کنترل و مدیریت درست آن کاری کنیم که این چهارشنبه با آرامش جشن گرفته شده و آتش روی زرد خود را به ما نشان ندهد.
ب/5132
انتهای پیام اما چند سالی است که گاه چهارشنبه سوری برخی خانواده ها، دامان آرزوها و آمال آنها را گرفته و با حرکتی نابجا و اقدامی نابهنجار، این آتش آرام آیینی، چنان لهیب می کشد که همه هستی آنها را خاکستر می کند.
این در حالی است که بسیاری از مردم همچنان معتقدند که نباید این سنت دیرینه که یادگاری از آیین های زیبای ایران باستان است با پیرایه های نازیبا از مسیر خود خارج شود.
* آتش افروزی یا آتش بازی
یک شهروند بجنوردی می گوید: شب چهارشنبه آخر سال می تواند بسیار زیبا و خاطره انگیز باشد اما برخی با رفتار غلط و اعمال نادرست آنرا از بین می برند و نمونه آن ترقه ها و نارنجک هایی است که از اول نیمه اسفندماه شاهد سرو صدای آن در کوچه ها هستیم.
مهران براتی ادامه می دهد: روزهای آخر سال به اندازه ای سر و صدای ترقه در خیابان ها و کوچه ها می پیچد که گاه انسان از راه رفتن در خیابان هم احساس خطر می کند.
وی با بیان اینکه ترقه و مواد محترقه علاوه بر آلودگی صوتی، مخاطرات دیگری هم دارد، می افزاید: آسیب به چشم و اعضای بدن و سوختگی کمترین مواردی است که هر سال در شب چهارشنبه سوری شاهد آن هستیم.
شهروندی دیگر می گوید: مواد آتش زای دست ساز، بدترین نوع مواد محترقه ای است که در شب های آخر سال از آن استفاده می شود.
مرتضی درتومی می افزاید: حتی خود من شاهد این بودم که استفاده از این مواد موجب آسیب شدید به چشم یکی از بستگان شد که با گذشت یکسال هنوز هم درمان چشم آسیب دیده ممکن نشده است.
* آیینی درآمیخته با بدعت
یک جامعه شناس در این باره می گوید: چهارشنبه سوری از معدود آیین هایی است که از ایران قدیم برجای مانده است.
پروین خسروی می افزاید: تمامی آداب و رسوم ایرانیان باستان نوعی نیایش و شکرگزاری از خالق و آفریدگار بود و چهارشنبه سوری نیز جشن گرفتن پایان سرمای زمستان و آغاز بهار و در واقع جشن رویش و تولد دوباره طبیعت است.
وی با بیان اینکه در همه آیین ها، اعتقاد به پروردگار، امید به زندگی، نبرد با اهریمن و بدسگالان دیده می شود، می افزاید: امروز برخی از این رسوم از کارکرد خود خارج و با برخی بدعت ها و اضافات نابهنجار آمیخته شده است.
وی با بیان اینکه گاه برخی از خرده فرهنگ ها فرهنگ های ناب را تحت تأثیر قرار می دهد، می گوید: آتش بازی و آتش افروزی در چهارشنبه سوری با مراسمی همراه بود که در آن کمترین آسیبی به طبیعت و انسان وارد نمی شد اما راه یافتن ترقه و نارنجک و فشفشه، این مراسم مسالمت آمیز را از مسیر خود خارج کرد.
وی می گوید: ورود ترقه و فشفشه و مواد انفجاری مانند گذاشتن ماهی بر سر سفره هفت سین که چند دهه است مد شده، از چین وارد فرهنگ ایران شد آن هم درست در سال هایی که برخی این آیین ها را تقبیح می کردند.
وی با انتقاد از فراهم نبودن بسترهای لازم برای برگزاری جشن هایی مانند چهارشنبه سوری اظهار می کند: اگر به جای برخورد قهری با آتش افروزی های این شب، شهرداری ها و متولیان امر محل هایی برای برگزاری این جشن فراهم و یا خود اقدام به برگزاری و مدیریت این جشن ها می کردند عطش برخی از جوانان و نوجوانان برای ساخت و توزیع مواد محترقه فرومی نشست و تجربه نشان داده که اگر برخی از امور با محدودیت مواجه نشود از شکل طبیعی و حاد خود خارج نمی شود و به بیراهه نمی رود.
وی با بیان اینکه فرهنگسازی و تشریح فلسفه این شب می تواند جوانان را با سنت ها آشنا کند، می افزاید: جامعه ما در حال گذار است و برنامه هایی مانند چهارشنبه سوری می تواند برای جوانان جاذبه ایجاد کند به شرط اینکه متولیان برنامه ریزی های مناسبی برای این شب داشته باشند و فقط به هشدارهای خشک و خالی در تلویزیون بسنده نشود.
وی شادی را نیاز نسل جوان دانست و اظهار کرد: لازم است نهادهای فرهنگی و نظارتی به جای مقابله صرف با واقعیتی که به هیچ وجه قابل رد کردن نیست، خود نقش راهبر را ایفا کنند.
*آسیب های مواد انفجاری و محترقه
در عین حال نمی توان از آسیب هایی که برخی از سوء رفتارها در این شب ایجاد می کند چشم پوشید و در سال های گذشته هم آسیب های ناشی از انفجار ترقه و مواد ساخت بمب های دست ساز در بسیاری از خانه ها موجب مرگ یا آسیب دیدگی عده زیادی از مردم شده است، که البته آسیب های روحی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از آنها تأثیر زیادی بر جامعه دارد.
سال گذشته در حوادث چهارشنبه سوری خراسان شمالی 19 نفر مصدوم شدند که یک حادثه سبب آسیب دیدگی شدید چشم یک شهروند شد.
یک چشم پزشک هم گفت: میزان مراجعات به چشم پزشکان در شب چهارشنبه سوری و روز بعد از آن افزایش می یابد و بیشترین آسیب های جسمی حوادث چهارشنبه آخر سال متوجه چشم افراد می شود.
دکتر نیکا سلیمانی افزود: بیشتر مصدومان چشمی این حوادث رهگذران و تماشاچیان این مراسم هستند و بیشترین آسیب های چشمی متوجه قرنیه و لنز چشم است که منجر به خونریزی و حتی آسیب به عصب بینایی می شود.
وی اصلی ترین قشری را که درگیر آسیب های چشمی حوادث چهارشنبه آخر سال می شوند نوجوانان و کودکان دانسته و می گوید: متاسفانه نابینایی و کم بینایی از تبعات حوادث چهارشنبه سوری است.
* هشدار دادستان
دادستان عمومی و انقلاب بجنورد نیز در آستانه چهارشنبه سوری به افراد فرصت طلب و سودجو که اقدام به عرضه مواد محترقه کرده و یا با اقدامات مجرمانه خود موجب سلب آرامش جامعه و تهدید سلامت عمومی مردم می شوند، هشدار می دهد.
مسلم محمدیاران می گوید: به طور قطع بدون هیچ گونه اغماض و مماشاتی با مجرمان و اخلاگرانی که امنیت و سلامت عمومی را تهدید کنند، برخورد خواهد شد.
وی می افزاید: تمامی دستگاه های متولی نظم و آرامش و حافظ امنیت، وضعیت اجتماعی را به ویژه در ایام منتهی به پایان سال رصد می کنند و در همین راستا بازرسی ها نیز افزایش یافته و چنانچه افرادی در زمینه توزیع و عرضه مواد محترقه فعالیت داشته باشند، دستگیر و مجازات خواهند شد.
این مقام قضایی اظهار می کند: علاوه بر پلمب مکان های عرضه این قبیل مواد، وسائط نقلیه حامل مواد محترقه نیز متوقف و تا پایان تعطیلات نوروز توقیف خواهند بود و این اقدامات علاوه بر مجازاتی است که قانونگذار برای توزیع کنندگان مواد محترقه و برهم زنندگان نظم و آرامش عمومی در نظر گرفته است.
* پاسداشت آیین ها
در هر حال چهارشنبه سوری آیینی به جا مانده از نیاکان ما و برای پاسداشت فرهنگ کهن ایرانی باید حفظ شود و از سویی بدعت ها و پیرایه های آن را هم باید زدود، اما ای کاش با کمی توجه به رفتارهای هیجانی جوانان و کنترل و مدیریت درست آن کاری کنیم که این چهارشنبه با آرامش جشن گرفته شده و آتش روی زرد خود را به ما نشان ندهد.
ب/5132
کپی شد
