به گزارش ایرنا، رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تربت حیدریه چهارشنبه شب در این آییت گفت: پرونده آیین 'کف زنی' شهر بایگ 22 اسفند پارسال به شماره 1388 در فهرست میراث معنوی و آثار ناملموس ملی به ثبت رسیده بود.
علی محمدی افزود: ثبت و معرفی چنین مراسم مادی و معنوی ضمن آنکه باعث اتحاد و همدلی مردم می شود، از نابودی و فراموش شدن آنها نیز جلوگیری می کند و بر غنای فرهنگی منطقه نیز می افزاید.
وی گفت: از سوی دیگر بسیاری از اهالی تربت حیدریه که در ادواره گذشته به واسطه مهاجرت والدین خود، این منطقه را ترک کرده اند، با کمک رسانه های جمعی از وجود چنین ذخایر با ارزش مادی و معنوی در شهر و زادگاه والدین خود با خبر شده و تمایل به سفر و حتی اقامت در منطقه اجادی خود پیدا می کنند.
یک مدرس دانشگاه و کارشناس تاریخ محلی تربت حیدریه در معرفی آیین کف زدن شهر بایگ به خبرنگار ایرنا گفت: کف از شب چره های زمستانی و مراسم کف زنی یکی از آداب و رسوم قدیمی مردم منطقه بایگ است که ماده اولیه آن از ریشه گیاهی به نام 'چوبک' یا 'بیخ' به دست می آید.
آرزو علومی بایگی افزود: شیوه کار بدان صورت است که بعد از کندن پوست و قطعه قطعه کردن چوبک، آنرا چند بار در آب می جوشانند.
وی گفت: معمولا آبی را که درآن ریشه ها را می جوشانند باید به قدری بجوشد که آب به یک سوم کاهش یابد و هنگامی که به اصطلاح مزه گس آن گرفته شد، تقریباً حدود یه لیوان از آب را درون یک ظرف سفالی که در گویش محلی به آن ' تغار' می گویند ، ریخته و همراه با سفیده تخم مرغ با 'دسته گز' که از ترکههای نازک به هم بسته شده درخت گز یا انار یا آلوچه است، هم میزنند و این کار را آنقدر ادامه میدهند که آب چوبک 'کف' کند.
علومی با بیان اینکه کف آماده شده با مخلوط کردن شیره و تزیین با مغز گردو و پسته آماده خوردن می شود، افزود: ساکنان منطقه بایگ از همین کف برای تهیه حلواجوزی، که سوغات مخصوص منطقه تربت حیدریه است، نیز استفاده می کنند.
علومی همچنین گفت: بر اساس یک رسم دیرین در بلند ترین شب سال که به 'یلدا' یا 'شب چله' معروف است، مردم منطقه گرد یک کرسی نشسته و ضمن تهیه کف، به ذکر خاطرات، خواندن شعر، انجام بازی های دسته جمعی همچون گل یا پوچ ، طرح معما و چیستان و بازگویی قصه و داستان های قدیمی توسط سالخوردگان و حتی برای گرم کردن مجلس با مالیدن کف برصورت یکدیگر به شوخی با هم می پردازند.
به گفته این کارشناس تاریخ محلی تربت حیدریه، این آیین باستانی تنها برای دور هم بودن و شاد زیستن صورت می گرفته و هنوز نیز تداوم دارد.
تاکنون از مجموع 200 اثر تاریخی و گردشگری شناسایی شده در منطقه تربت حیدریه، 47 بنا و محوطه تاریخی و 2 اثر معنوی و ناملموس در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
چله کشی ابریشم بایگ تربت حیدریه به عنوان نخستین اثر معنوی ناملموس پارسال به ثبت ملی رسیده بود.
بخش بایگ در کنار کدکن، مرکزی و جلگه رخ، بخش های چهارگانه شهرستان تربت حیدریه را تشکیل می دهند.
بخش بایگ با مرکزیت شهر بایگ، شامل روستاهای بسک، گشن، حصار، رود معجن، خورشبر، فهندر، صنوبر، سرخ آباد و فدیهه حدود 10 هزار نفر جمعیت دارد که مرکز آن شهر پنج هزار و 500 نفری بایگ در 20 کیلومتری غرب تربت حیدریه واقع است.
مرکز شهرستان 225 هزار نفری تربت حیدریه در 150 کیلومتری جنوب مشهد واقع است.
6121 /1744
خبرنگار: علیرضا حسینی مقدم انتشار: علی اصغرافتاده
انتهای پیام علی محمدی افزود: ثبت و معرفی چنین مراسم مادی و معنوی ضمن آنکه باعث اتحاد و همدلی مردم می شود، از نابودی و فراموش شدن آنها نیز جلوگیری می کند و بر غنای فرهنگی منطقه نیز می افزاید.
وی گفت: از سوی دیگر بسیاری از اهالی تربت حیدریه که در ادواره گذشته به واسطه مهاجرت والدین خود، این منطقه را ترک کرده اند، با کمک رسانه های جمعی از وجود چنین ذخایر با ارزش مادی و معنوی در شهر و زادگاه والدین خود با خبر شده و تمایل به سفر و حتی اقامت در منطقه اجادی خود پیدا می کنند.
یک مدرس دانشگاه و کارشناس تاریخ محلی تربت حیدریه در معرفی آیین کف زدن شهر بایگ به خبرنگار ایرنا گفت: کف از شب چره های زمستانی و مراسم کف زنی یکی از آداب و رسوم قدیمی مردم منطقه بایگ است که ماده اولیه آن از ریشه گیاهی به نام 'چوبک' یا 'بیخ' به دست می آید.
آرزو علومی بایگی افزود: شیوه کار بدان صورت است که بعد از کندن پوست و قطعه قطعه کردن چوبک، آنرا چند بار در آب می جوشانند.
وی گفت: معمولا آبی را که درآن ریشه ها را می جوشانند باید به قدری بجوشد که آب به یک سوم کاهش یابد و هنگامی که به اصطلاح مزه گس آن گرفته شد، تقریباً حدود یه لیوان از آب را درون یک ظرف سفالی که در گویش محلی به آن ' تغار' می گویند ، ریخته و همراه با سفیده تخم مرغ با 'دسته گز' که از ترکههای نازک به هم بسته شده درخت گز یا انار یا آلوچه است، هم میزنند و این کار را آنقدر ادامه میدهند که آب چوبک 'کف' کند.
علومی با بیان اینکه کف آماده شده با مخلوط کردن شیره و تزیین با مغز گردو و پسته آماده خوردن می شود، افزود: ساکنان منطقه بایگ از همین کف برای تهیه حلواجوزی، که سوغات مخصوص منطقه تربت حیدریه است، نیز استفاده می کنند.
علومی همچنین گفت: بر اساس یک رسم دیرین در بلند ترین شب سال که به 'یلدا' یا 'شب چله' معروف است، مردم منطقه گرد یک کرسی نشسته و ضمن تهیه کف، به ذکر خاطرات، خواندن شعر، انجام بازی های دسته جمعی همچون گل یا پوچ ، طرح معما و چیستان و بازگویی قصه و داستان های قدیمی توسط سالخوردگان و حتی برای گرم کردن مجلس با مالیدن کف برصورت یکدیگر به شوخی با هم می پردازند.
به گفته این کارشناس تاریخ محلی تربت حیدریه، این آیین باستانی تنها برای دور هم بودن و شاد زیستن صورت می گرفته و هنوز نیز تداوم دارد.
تاکنون از مجموع 200 اثر تاریخی و گردشگری شناسایی شده در منطقه تربت حیدریه، 47 بنا و محوطه تاریخی و 2 اثر معنوی و ناملموس در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
چله کشی ابریشم بایگ تربت حیدریه به عنوان نخستین اثر معنوی ناملموس پارسال به ثبت ملی رسیده بود.
بخش بایگ در کنار کدکن، مرکزی و جلگه رخ، بخش های چهارگانه شهرستان تربت حیدریه را تشکیل می دهند.
بخش بایگ با مرکزیت شهر بایگ، شامل روستاهای بسک، گشن، حصار، رود معجن، خورشبر، فهندر، صنوبر، سرخ آباد و فدیهه حدود 10 هزار نفر جمعیت دارد که مرکز آن شهر پنج هزار و 500 نفری بایگ در 20 کیلومتری غرب تربت حیدریه واقع است.
مرکز شهرستان 225 هزار نفری تربت حیدریه در 150 کیلومتری جنوب مشهد واقع است.
6121 /1744
خبرنگار: علیرضا حسینی مقدم انتشار: علی اصغرافتاده
کپی شد
