کارگران به عنوان سرمایههای انسانی در هر کشوری نقش محوری در تحولات و مناسبات مختلف آن جامعه دارند و حمایت از آنها و برطرف کردن مشکلات و چالشهای آنها میتواند به برطرف کردن مشکلات مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دولتها کمک کند.
با توجه به این که در سال "جهش تولید" هستیم، اگر امنیت شغلی، معیشت و زمینه مشارکت بیشتر این قشر در بخشهای مختلف جامعه فراهم شود و ارزش نقش کارگر در جامعه توسط نهادها و دستگاههای مسوول پاس داشته شود، میتوان بیش از گذشته از ظرفیتهای جامعه کارگری برای رشد و توسعه و حل مشکلات بهره برد.
بیشتر از نیمی از جمعیت شاغل کشور به نوعی در واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی مشغول به کار بوده و جزء قشر کارگری شمرده میشوند. در طول سالیان سال مشکلات و فاصله بین درآمد و هزینه این قشر بر روی هم انبار شده و امروز با میزان حقوق و مزایای دریافتی کمتر از ۲۲ میلیون ریال مشکلات آنها بیش از پیش خود را نشان میدهد.
دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران کشور در خصوص مشکلات قشر کارگری به خبرنگار ایرنا گفت: کارگران امنیت شغلی ندارند. قراردادهای موقت نیز آسیب جدیتری به امنیت شغلی وارد کرده است. در انتخابات نماینده کارگر که انتخاب و مشخص میشود خودش قرار داد ۶ ماهه دارد. کارگری که خود وضعیت چند ماه دیگر خود را نمیداند چه طور و با چه امیدی خواهد توانست برای بقیه کاری انجام دهد؟
هادی ابوی با بیان این که معیشت و امنیت شغلی کارگری از اهمیت بسیاری برخوردار است افزود: در کل کشور بیش از ۵۰ درصد جمعیت را خانواده کارگران تشکیل میدهند. قراردادهای موقت باعث شده است این قشر امنیت شغلی نداشته باشد و سالهاست که درعرصه اجتماعی و شغلی کارگران اتفاقی نیفتاده است.
وی ادامه داد: وقتی کارگری بعد از ۱۵ سال سابقه، سه ماه به سه ماه با او قرارداد میبندند امنیت شغلی ندارد و هر زمان که میل کارفرما باشد آن کارگر کار خود را از دست میدهد و چنین کارگری هیچ گاه نمیتواند برای خود زندگی بسازد و باید با حداقل دستمزد زندگی را ادامه بدهد و پس اندازی نداشته باشد.
دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران کشور گفت: امیدی به زندگی برای کارگران صفر است. در جلسات و مشورتهایی که برای تعیین حقوق کارگران امسال برگزار شد جمعبندی بر این بود که هزینه هر ماه یک خانواده سه و نیم یا چهار نفره مبلغ ۴۹ میلیون ریال است و با این مبلغ می تواند زندگی معمولی داشته باشد. اما میبینیم در نهایت برای تعیین میزان حقوقی که بدون امضای نمایندگان کارگری مصوب شد به نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار اصلا توجه نشده است در حالی که تعیین حقوق باید با در نظر گرفتن آمار این دو مجموعه باشد.
ابوی افزود: وضعیت معیشت امروز کارگران با حقوق فعلی بسیار دردناک است. تحریم شویم یا کرونا بیاید اولین قربانی، کارگران هستند. در حوزه خدمات خیلی از این کارگران بیمه نیستند و وضعیت آنها بستگی به امرار معاش صاحب اصلی مغازه و بنگاه دارد.
وی ادامه داد: حقوق کمتر از ۲۲ میلیون ریال فقط نیمی از زندگی یک کارگر را تامین میکند. بقیه هزینه زندگی او از کجا باید تامین شود؟ شرایط طوری است که نگران هستیم. وضعیت طبیعی نیست و خطرناک است. هر دولتی میآید باید توجه جدی به این قشر کند و این وضعیت را سامان دهد.
دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران کشور گفت: فاصله درآمدی کارگر و سایر اقشار بسیار زیاد است بعضی از کارگران، روزمزد و به اصطلاح زیر پلهای هستند و از هیچ جا حمایت نمیشوند. در جریان کرونا به مدت ۱۵ روز کارگران فاقد حمایت را در مشهد ثبت نام کردیم که تعداد آنها به ۳۵ هزار نفر رسید. بسیاری از کارگران به خصوص روزمزد هیچ بیمه حمایتی نیز ندارند.
ابوی افزود: وقتی سیل و حادثه میآید دولت کمک میکند و مردم کمک حال دولت هستند. در این شرایط هم دولت باید کمک کند. سیستم کوپنی را برای اقشار پایین ایجاد و کالای رایگان توزیع کنیم تا کارگر بتواند برای کارفرما کار کند. دولت باید از صندوق ذخیره بردارد و به خانواده های کارگری بدهد. ما شرکای اجتماعی دولت هستیم و دولت در این مقطع حساس باید به فریاد کارگر برسد. در جریان کرونا حقوق هیچ کارمندی قطع نشد اما خانوادههای بسیاری از کارگران چندین ماه است که بدون دستمزد هستند.
وی ادامه داد: کارگران در پیروزی انقلاب، دفاع مقدس و دوران سازندگی نقش داشتند. کارگر چه قدر می تواند کار و جانفشانی کند؟ حقوقی که امسال برای کارگران اعلام شد موجب شد که به دیوان عدالت اداری شکایت دهیم و شنیدهها حاکی است که نیمه اردیبهشت ماه احتمالا جلسه دیگری در این خصوص برگزار خواهد شد.
او اضافه کرد: مگر هزینه حقوق کارگر چند درصد هزینه تولید را شامل میشود. چرا هر چیزی که میخواهیم کم کنیم از حقوق کارگر باید بزنیم؟ کارگران هم انسان هستند و میخواهند زندگی کنند. کدام مسوول میتواند با کمتر از ۲۲ میلون ریال زندگی خود را اداره کند. در این شرایط دولت باید نسبت به مالیات و حق بیمه پرداختی کارگران به وسیله کارفرمایان تسهیلاتی قایل شود تا از حق و حقوق کارگر کاشته نشود.
چرخش چرخ تولید با چرخش چرخ زندگی کارگر
رییس انجمن سفت کاران خراسان رضوی و بازرس کانون کارگری این استان هم گفت: در این وضعیتی که به وجود آمده است بیشترین ضربه به جامعه کارگری وارد شده است. امنیت شغلی، بی توجهی به قانون کار، حقوق و دستمزد از جمله مشکلات همیشگی کارگران است.
رضا امیرآبادی افزود: از همه مسوولان استانی و خیرین میخواهیم پای کار بیایند. افرادی را داریم که چندین ماه است کار و پولی به دست نیاوردهاند. شهر و کشور به دست کارگران آباد شده است نگذارند به خصوص در این شرایط خانوادهها از هم بپاشد و منجر به آسیبهای اجتماعی شود.
وی ادامه داد: طرحی با همکاری اداره کل تعاون، کمیته امداد، فرمانداری و نمایندگان مجلس درخصوص نذر سلامت ایجاد شده است که شاید کمکی به کارگران شود هرچند این کارها همه افراد را تحت پوشش قرار نمیدهد.
رییس انجمن سفت کاران خراسان رضوی گفت: بسیاری از کارگران کارت مهارت ندارند و روزمزد هستند. طرح خوبی نیز شهرداری مشهد ایجاد کرده است که کارگران از ساعت ۱۰ به بعد تجمعی نداشته باشند و آنها را برای انجام پروژههای شهری میبرند و دستمزد آنها را پرداخت می کنند.
امیرآبادی افزود: اگر چرخ زندگی کارگران که نیمی از جامعه را تشکیل میدهند بچرخد و کارگران درآمد کافی داشته باشند همین درآمدها در بازار خرج میشود و به دنبال آن چرخ واحدهای تولیدی به چرخش درمیآید به خصوص امسال که سال جهش تولید است توجه جدیتری میطلبد.
۴۵ هزار نفر متقاضی بیمه بیکاری
مدیر روابط کار اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی هم گفت: نظارت بر اجرای قانون کار از جمله وظایف این اداره است و در این راستا، از طریق انجام بازرسیها تعداد ۲۹ هزار و ۲۲۹ مورد بازرسی انجام شده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۷ یک درصد افزایش داشته، همچنین تعداد حوادث اتفاق افتاده در استان ۷۲۵ مورد بوده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۷، ۱۰ درصد کاهش داشته است.
عطا متین فر افزود: پارسال برگزاری دورههای آموزشی ایمنی برای کارگران و کارفرمایان معادل ۲۶۳ هزار و ۸۴۵ نفر ساعت بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل آن ۲۹ درصد رشد داشته است.
وی اظهار داشت: پارسال تعداد کل مقرری بگیران بیمه بیکاری ۱۵ هزار و ۵۷۱ نفر بوده که نسبت به سال قبل آن ۱۸،۷ درصد کاهش داشته است همچنین برای ۱۲ هزار و ۴۵۴ نفر بیمه بیکاری برقرار شده است که این رقم نسبت به سال قبل آن ۳۳ درصد کاهش دارد. همچنین دو هزار و ۸۴۷ نفر از مقرری بگیران بیمه بیکاری اشتغال مجدد یافتند.
مدیر روابط کار اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی با اشاره به شرایطی که بعد از شیوع کرونا در واحدهای تولید و صنعتی استان ایجاد شده هم گفت: از اسفند پارسال تا کنون ۴۵ هزار نفر در سامانه بیکاری به خاطر کرونا در این استان ثبت نام کردهاند که تا نیمه فروردین امسال شرایط ۱۷ هزار نفر برای دریافت بیمه بیکاری تایید شده است.
متین فر با بیان این که این ثبت نام هنوز هم ادامه دارد افزود: بسیاری از افرادی که ثبت نام کردند مشمول استفاده از بیمه بیکاری نیستند چون افرادی میتوانند در سامانه ثبت نام کنند که مشمول قانون کار و تامین اجتماعی باشند و سه درصد حق بیمه بیکاری را کارفرما تا دی ماه پارسال به صندوق بیمه بیکاری پرداخت کرده باشد و کسانی که شرایط مورد نظر را دارند به مدت سه ماه و از اسفند پارسال تا اردیبهشت امسال بیمه بیکاری دریافت میکنند.
وی ادامه داد: حل مشکلات کارگری نیازمند همکاری و هماهنگی همه دستگاههاست و همه مسوولان نیز دغدغه رفع مشکلات را دارند زیرا همه قبول دارند که اگر کارگر نباشد تولید و اقتصاد هم معنا ندارد.