اتاق بازرگانی خراسان رضوی روز دوشنبه به نقل از علی اکبر علیزاده قناد در نشستی که به میزبانی اقامتگاه بوم‌گردی ارگ رادکان از توابع شهرستان چناران برگزار شد افزود: بررسی‌های علمی حاکی از آن است که تبلیغ منفی یک گردشگر می‌تواند ۱۰۳ گردشگر دیگر را نیز ناراضی کند اما یک تبلیغ مثبت تنها بر هفت نفر از مردم تاثیر می‌گذارد.
وی با اشاره به برنامه‌های کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی برای راه‌اندازی کمیته زیارت گفت: تشکیل این کمیته و تحقق اهداف آن می‌تواند در شناسایی و رفع چالش‌های پیش روی زائران گام موثری بردارد.
او ادامه داد: اختلافات آماری در بخش‌های مختلف به ویژه در حوزه گردشگری، قابل تامل است با این حال بخش خصوصی باید کار خود را پیش ببرد.
تدوین برنامه جامع زیارت
مدیر طرح و برنامه حرم مطهر امام رضا(ع) نیز در این نشست گفت: در حال حاضر برنامه‌های پراکنده‌ای در حوزه گردشگری در استان و کشور اجرا می‌شود به همین دلیل، آستان قدس رضوی در صدد برآمده تا برنامه جامع زیارت را تدوین کند و برای این منظور از توان بخش‌های فعال در حوزه گردشگری بهره خواهد گرفت.
بافنده افزود: به منظور پیشگیری از موازی کاری با برنامه‌ها و تلاش‌های کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی مقرر شد تا برنامه مدونی مبتنی بر تکنیک آنالیز SWOT تعریف و ارائه شود، این مدل یک نگاه داخلی و یک نگاه بیرونی نسبت به مسائل این بخش دارد و به استناد آن ضعف‌ها احصا و نقاط قوت تعریف می‌شوند.
وی ادامه داد: برنامه مزبور ظرف یک ماه ارائه خواهد شد و خروجی آن در صورت تایید بخش خصوصی و دولتی قابل اجرا خواهد بود.
نابسامانی وضعیت سوغات در مشهد
مدیر طرح و برنامه حرم مطهر امام رضا(ع) گفت: یک برنامه باید به گونه‌ای طراحی شود که توان اجرا داشته باشد لذا لازم است در تدوین این برنامه چالش‌ها از نگاه زائر نیز استخراج شود.
غلامرضا بافنده افزود: ۹۸ درصد مسافرانی که به مشهد سفر می‌کنند به نیت زیارت به این شهر می‌آیند، اطلاع از نوع نگاه و رویکرد مسوولان به اهداف برنامه‌های گردشگری نیز یکی از دغدغه‌های ماست و به نظر می رسد در مشهد مقدس بحث زیارت و گردشگری با یکدیگر درهم آمیخته است.
وی ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۱۰۰ پژوهش با موضوع زیارت صورت گرفته است که براساس یکی از این پژوهش‌ها بیشتر زائران حرم مطهر رضوی نسبت به امکانات اقامتی مشهد رضایت دارند اما بخش سوغات وضعیت نابسامانی دارد.
مدیر طرح و برنامه حرم مطهر امام رضا(ع) گفت: از سوی دیگر، اماکن مذهبی نیز توانسته‌اند نمره مطلوبی را در این پژوهش کسب کنند همچنین توجه و احترام به زائر، به خصوص توجه به دیدگاه زایر خارجی، امتیاز ضعیفی را دریافت کرده است و در زمینه حمل و نقل به دلیل اجرای طرحهای ترافیکی نارضایتی وجود دارد زیرا این مهم موجب سردرگمی گردشگران می‌شود.
بافنده افزود: براساس بررسی انجام گرفته بین ۶۰ تا ۶۵ درصد از زایران ایرانی در فرآیندهای خرید حضور دارند و یک سوم از هزینه‌های سفر خود را صرف این بحث می‌کنند.در طرح پژوهشی دیگری که با جامعه آماری ۶ هزار زایر انجام گرفته، نتایج حاکی از آن است که زایران معتقدند که کالای خدماتی یا سوغات را به بهایی بالاتر خریداری کرده‌اند.
وی ادامه داد: همچنین سطح ارتباطات با زایران یکی از مشکلات موجود به شمار می‌آید که متاثر از مباحث زبانی بوده و باید به آموزش نیروهای متخصص در این حوزه توجه شود.
طرحهای پیشنهادی برای اجرا در حوزه زیارت و گردشگری نیازمند ضمانت اجراست
رییس جامعه حرفه‌ای هتل‌داران خراسان و عضو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: عمده مسافرانی که به مشهد سفر می کنند نیت زیارت حرم امام رضا (ع) را دارند اما همین زایران به مراکز اقامتی، رستوران‌ها و مراکز گردشگری نیز مراجعه می‌کند.
امیر سزاوار افزود: بنابراین رویکردمان در امر خدمت رسانی باید کلان باشد و همه بخش‌های مزبور مدنظر قرار گیرد نه آنکه بر یک حوزه خاص تمرکز یابد.
وی پیشنهاد ایجاد منطقه ویژه زیارتی را مطرح و بیان کرد: به اتکای ایجاد چنین ظرفیتی می‌توان بخشی از خدمات را معاف از مالیات کرد و زیر ساخت‌ها را نیز ارتقا داد.
رییس جامعه حرفه‌ای هتل‌داران خراسان گفت: در حال حاضر اتخاذ برخی تصمیمات در استان ما با محدودیت مواجه است اما اگر مشهد تبدیل به منطقه ویژه زیارتی شود می توان مرکز تصمیم سازی‌ها را به خود این شهر آورد.
سزاوار با اشاره به پیشنهاد تدوین طرح جامع زیارت برای استان گفت: هر طرحی نیاز به ضمانت اجرایی لازم دارد چنانکه پیش از این نیز طرحهای دیگری در این حوزه تدوین شده اند که هیچ کدام رنگ اجرا به خود نگرفته اند.
سردرگمی شرکت‌های فعال در زمینه گردشگری سلامت
دبیر کمیته گردشگری سلامت اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: تلاش ما در این کمیته، گردهم آوردن فعالان حوزه گردشگری سلامت است تا با هم‌اندیشی و تلاشگری، این حوزه را ساماندهی کنیم.
ناصر غفران افزود: یکی از مشکلات اصلی گردشگری سلامت در کشور، فقدان متولی مشخص در حوزه اعطای مجوزهاست که با پیگیری‌های صورت گرفته مشخص شد که وزارت بهداشت در آخرین نمونه‌ای که از مجوزهای تسهیل‌گری تعریف کرده تمامی توافق‌نامه‌های پیشین برای صدور مجوز در این حوزه را نقض کرده است.
وی اضافه کرد: برای حل و فصل این مشکلات، موضوع را به دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی ارجاع دادیم که در پیگیری این دبیرخانه مشخص شد دانشگاه علوم پزشکی مشهد نسبت به مواردی که باید در آن با اداره کل میراث فرهنگی استان همراهی کند عقب افتاده است و مقرر شد تا مکاتباتی با این دانشگاه در این رابطه صورت بگیرد.
دبیر کمیته گردشگری سلامت اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: گردشگری سلامت در مشهد صنعت و ظرفیتی نوپاست و درخواست ما این است که کمیسیون گردشگری اتاق مشهد، نگاهی ویژه تر به این موضوع داشته و مباحث مرتبط با آن را در مراجع مختلف پیگیری کند.
نیازمند بازنگری در سیاست‌های گردشگری کشور هستیم
رئیس کمیته سرمایه‌گذاری و توسعه گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز با تاکید بر ضرورت بازنگری در سیاست‌های گردشگری کشور گفت: یکی از ابعاد این بحث در حوزه هتل‌داری و اقامت است.
فریدالدین عطار افزود: رویکردهای موجود منطبق بر سیاست کشورهای اروپایی و آمریکایی و همچنین هتل‌داری کلاسیک طراحی شده است و به همین جهت از ثروت خود در حوزه بوم‌گردی غفلت کرده‌ایم.
وی ادامه داد: پروتکلی در زمینه گردشگری بین‌الملل وجود دارد که وزارت میراث فرهنگی نیز به آن توجه دارد و براین اساس، یک مسافر خارجی برای ورود به کشور باید از طریق یک آژانس مسافرتی اقدام کند.
رئیس کمیته سرمایه‌گذاری و توسعه گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: در واقع برای گردشگر خارجی الزام به استفاده از راهنما و تورگردان وجود دارد که بخشی از این روند در مورد گردشگری زیارت نیز قابل تعمیم است.
عطار افزود: اگر از همان ابتدا روند سفر یک زائر به خوبی پایش و مدیریت شود هم در خدمت رسانی به او کیفیت لازم رعایت می‌شود و هم می‌توان از بروز بعضی مشکلات، جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: مساله دیگر، آموزش به مردم است که ما آن را به فراموشی سپرده‌ایم چون اصل میزبانی باید در جامعه ای که گردشگرپذیر است رواج یابد.
رئیس کمیته سرمایه‌گذاری و توسعه گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی با انتقاد از ضعف آمارها و ناکارآمدی برنامه‌ریزی‌ها به تجربه تدوین طرحهای مختلف گردشگری برای استان و عدم اجرای آنها اشاره و بیان کرد: به واسطه ضعف آماری، نیازها و الزامات آینده به خوبی شناسایی نمی‌شوند.
عطار داشتن طرح جامع گردشگری را یک گام موثر برای عبور از چالش‌های موجود عنوان و تاکید کرد: ضروری است این طرح براساس شاخصه‌های سرمایه‌گذاری طراحی شود و از بعضی موازی کاری‌ها در این بخش جلوگیری به عمل آید.
وی ادامه داد: در همین راستا تهیه طرح امکان‌سنجی ایجاد و توسعه تاسیسات گردشگری در مشهد به عنوان هدف اصلی کمیته سرمایه‌گذاری و توسعه گردشگری اتاق تعیین شد تا بتوان با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، مراکز پژوهشی و همراهی سازمان میراث فرهنگی این طرح تدوین و تحقق یابد.
