نشست امروز یازدهم مهر ماه سلسه نشست های تخصصی گفتمان توسعه شهری شورای اسلامی شهر مشهد به موضوع "زنان و فضای شهر، چالش‌ها و دیدگاه ها" اختصاص یافت و در این نشست جمعی از مدیران، اعضای شورای شهر مشهد، اساتید دانشگاه ها و نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه زنان به بررسی این موضوع پرداختند.
زنان شبکه سازی ندارند
یک مدرس دانشگاه این نشست گفت: متاسفانه در جامعه ما زنان شبکه سازی ندارند و نمی توانند لابیگری کنند.
فاطمه وثوقی که دکتری رشته برنامه ریزی روستایی دارد افزود: توانمندسازی زنان از طریق فناوری میسر است و باید در ابعاد مختلف مورد توجه نهادهای متولی قرار گیرد اما در بسیاری از موارد این مهم تنها متوجه زنان سرپرست خانوار است.
وی ادامه داد: بحث جنسیتی در زن، مقوله عریانی زنان نیست و نوعی ارتباط تنگاتنگ با زندگی همه اقشار دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه امروز زنان سهم خود را از شهر طلب می کنند گفت: باید مطالبات داخلی منجر به تحقق عدالت جنسیتی شود نه این که فشارهای بین المللی جایگزین آن شود.
وثوقی افزود: زنان می خواهند امنیتشان بیشتر باشد، هنوز دغدغه امنیت و رفاه آنها در جامعه رفع نشده است و زنان امروز در بین نسل جوان آمادگی جهش دارند و آماده ورود به مباحث جدید در مسائل شهری هستند.
وی اضافه کرد: قبل از اینکه جامعه مردان، زنان را به رسمیت بشناسند ابتدا باید خود زنان، به خودشان رسمیت دهند.
او ابراز امیدواری کرد که گفت و گوها در خصوص مطالبات زنان به جریان سازی، گفتمان و مطالبه تبدیل شود و زنان و مردان جامعه مطالبات خود را به طور قانونی بتوانند بیان کنند.
جنسیت، روح شهرهای جدید شده است
یک پژوهشگر و استاد دانشگاه دیگر نیز در این خصوص گفت: بحث شهر و زنان در ایران با ۲۰ سال تاخیر نسبت به جهان آغاز شد به گونه ای که هم اکنون در شهرها با نوعی کر و لالی جنسیتی مواجه هستیم.
دکتر نعمت الله فاضلی افزود: هنوز در زبان فارسی نتوانسته ایم معادلی برای جنسیت تعریف کنیم و نتوانسته ایم با مفهوم سازی اثبات کنیم جنسیت ربطی به عریانی ندارد.
وی ادامه داد: مساله جنسیت، مساله هستی شناسی زن و مرد نیست بلکه مساله شیوه عمل زنان و مردان در فضایی است که زندگی می کنند.
این انسان شناس گفت: در ایران معاصر با بحران کاستی توجه به خیلی مسائل از جمله جنسیت در مقوله شهرسازی مواجه هستیم و از دوره شاه عباس اول، شهر به معنای تکامل یافته شهر ایرانی - اسلامی در اصفهان شکل می گیرد که باز هم در آن مساله جنسیت لحاظ نمی شود اما از زمان ناصرالدین شاه با پیوستن به نظام جهانی و انقلاب صنعتی، به تدریج زن به عنوان جنسیت مورد توجه قرار گرفت و از قرن نوزدهم زایش جنسیت در ایران آغاز می شود.
فاضلی افزود: جنسیت، روح شهرهای جدید شده که یا باید این شهرها را تخریب و یا باید تنیدگی تن شهر با جنسیت را به رسمیت شناخت اما ساخت آگاهی ما به حد کافی آمادگی ندارد به واقعیت جنسیتی شده شهر ایرانی اعتبار بخشد و این مهم را فهم پذیر کند.
مشهد فاقد زبان جنسیتی است
فاضلی با بیان اینکه مشهد به طور کلی فاقد زبان جنسیت و زن است گفت: متاسفانه واژه عمران جایگزین انسان شده است که این خود نوعی بحران است.
وی افزود: اگر بخواهیم شهر را تغییر دهیم باید عوامل بازی در شهر را بازتعریف کنیم و در مقوله توسعه شهری، ادب جنسیتی و ادب شهر را نمی فهیم لذا آگاهی دیدگاهی و بینشی نیز نسبت به این موضوع نحواهیم داشت از این رو به سمت به جا آوردن آداب بدون ادب پیش می رویم.
این جامعه شناس ادامه داد: در محیط روستا نیز زنانگی به معنای زن بودن است نه به معنای جنسیت، زن هنوز در جایگاه زنانگی خود از حق بر محیط و حق زنانه بر تمام امور جنسیتی برخوردار نیست ولی جنسیت به عنوان یک تحول بر تن شهر تنیده شده است.
وی تصریح کرد: هنوز نتوانسته ایم تاریخ شهر را برای خود فهم پذیر کنیم، مساله جنسیت رو به گسترش است و هر چه قدر زن بیشتر در خصوص جنسیت خود حرف بزند یعنی که زبان خاموش در حال تبدیل شدن به زبان گویاست و صدای شهر را باید بشنویم و با گسترش گفت و گو زبان شهر معاصر را درک کنیم که نقش دانشگاه ها و نخبگان در این خصوص بسیار مهم است.
لزوم توجه واقع گرایانه به شهر
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد نیز دراین نشست گفت: ۱۲۰۰ سال قبل پس از شهادت امام رضا (ع) گروهی مانع از حضور زنان نوغان در مراسم تشییع این امام همام شدند اما زنان نوغان با راه اندازی جریان و جنبشی اجتماعی در این مراسم حضور یافتند از این رو جنبش اجتماعی زنان در این منطقه قدمتی دیرینه دارد.
محمد رضا حیدری افزود: مشکل ما در مقوله زنان در جامعه پذیری و نهادینه کردن برخی هنجارهاست و تا این موضوع حل نشود به جایی نمی رسیم و در این خصوص با مشکل بنیادینی رو به رو هستیم.
وی اضافه کرد: در شهر مشهد و در فضای مدیریت شهری در دوره پنجم شورای شهر توجه واقع گرایانه مد نظر است و فضای تعامل زنان در حال گسترش است، همچنین از سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه زنان نیز حمایت می کنیم.
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به تهیه و رونمایی از منشور حقوق شهروندی در شهر مشهد گفت: این سند مبنای مدیریت شهری است و در ماده ۲۶ این سند، مدیریت شهری موظف به رسمیت شناختن تمام حقوق زنان شده است.
حیدری افزود: در این دوره تلاش شده در فضای مدیریت شهری رویکرد و نگاه توجه به زنان در تمام حوزه ها در اولویت باشد و خوشبختانه فضای کنونی جامعه و کلانشهر مشهد فضای امنی است و در فضای اجتماعی وضعیت خوبی وجود دارد.
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد تاکید کرد: می کوشیم اتفاقات خوبی در فضای شهری در حوزه زنان محقق شود اما در این خصوص دستگاه های مختلف نیز باید به وظایف خود عمل کنند.
ارتباط فلسفه و مسائل شهری
یک پژوهشگر و استاد بازنشسته دانشگاه نیز در خصوص زنان و توسعه شهری با بیان اینکه در حال گذر از سنت به سمت مدرنیته هستیم گفت: بسیاری از مسائل شهری با فلسفه همراه است اما در مشهد حدود ۲۰۰ سال است که فلسفه خشکانده شده است.
دکتر محمد حسین پاپلی یزدی با بیان اینکه ناامنی یک مساله نسبی است افزود: برای مطالبه گری حقوق زنان همه دستگاه ها باید فعال باشند و این مهم تنها از عهده شهرداری و شورا برنمی آید و برای شکسته شدن تابوی جنسیتی، مشارکت همگان به خصوص زنان ضروری است.
۷۵۰۵/۱۹۲۲
