مدیریت ریسک (خطرپذیری) فرآیند سیستماتیکی برای از بین بردن یا به حداقل رساندن عوارض ناشی از وقوع خطر است و صاحبنظران، مدیریت خطرپذیری در بیمه را روشی منطقی برای شناختن، ارزیابی و تحلیل و مقابله با خطرات موجود در ارتباط با انواع فعالیتهای بیمه گری می دانند که اثرات منفی و ضرر و زیان حاصل از انجام یک فعالیت را به حداقل رسانده و شانس و فرصت بهبود عملکرد را افزایش میدهد و در نهایت هدف از برنامه مدیریت خطرپذیری محافظت و پیشگیری از سرمایه های بیمه گذاران، شرکتهای بیمه و کاهش اثرات خطر است.
در یک کلام مدیریت خطرپذیری به مفهوم سنجش خطر پذیری و سپس اتخاذ راهبردهایی برای مدیریت آن است.
مهم ترین اصل برای مدیریت خطر پذیری، تشخیص الگو و برنامه ریزی سناریو است و این که چه حوادثی با چه میزان خسارت رخ خواهد داد، این حوادث احتمالا چگونه اتفاق می افتند، اگر رخ دادند ما چه واکنشی در برابر آنها نشان خواهیم داد و پیامدهای این حوادث چه خواهند بود؟
در این میان اما مدیریت بحران صرفا محدود به اقداماتی است که پس از وقوع بحران بهتر است انجام شود و دقیقا برنامه ریزی پس از بحران است حال آن که در حوزه بیمه محصولات کشاورزی و مسائل مربوط به آن توجه به پیش بینیها ، برنامه ریزیها و آینده نگری نسبت به وقوع حوادث غیر مترقبه بسیار اهمیت دارد.
در کشور ما در زمینه بیمه محصولات کشاورزی و مدیریت خطر پذیری آن بسیار ضعیف عمل شده است البته در این میان جبران به موقع خسارت در کنار مزایای قطعی بیمه محصولات کشاورزی موجب تقویت انگیزه لازم در جهت ترویج فرهنگ این نوع بیمه می شود.
قرار داشتن ایران بر روی کمربند خشک اقلیم، منابع آبی ضعیف و نزولات جوی کم، وقوع پرشمار حوادث غیرمترقبه از جمله سیل و زلزله، سرمازدگی، حمله آفات مختلف و نوسان قیمت محصولات کشاورزی از جمله عواملی است که ضرورت بیمه کشاورزی و آگاهی بخشی به زارعان را بیش از پیش نمایان می کند.
احساس نیاز به بیمه کشاورزی زمانی روشنتر و ملموستر می شود که دهقانی پس از ماهها رسیدگی و انتظار برای برداشت محصول در آخرین روزهای رسیدن به زمان برداشت و یا در میانه فصل، دچار حوادث و عوامل تخریب کننده محصول می شود و آنجاست که کشاورزی که محصول خود را زیر پوشش بیمه قرارداده گرچه ناکام مانده اما با دریافت خسارت از بیمه ، انگیزه ای قوی برای ادامه فعالیت و تلاش دوباره می یابد.
میزان زیاد بارش باران در سال گذشته و وقوع سیلابهای مخرب نه تنها با برجای گذاشتن 76 کشته داغی بر دل کشور گذاشت بلکه تحمیل خسارتهای میلیاردی به کشور در بخشهای مختلف زیرساختی، کشاورزی، تولیدی، روستایی و شهری تاثیرات جدی بر سرمایه های مردمی و درآمد آنان گذاشت.
در بخش کشاورزی نیز اگرچه بارندگیهای خوب برای اغلب کشاورزان ذوق و شادی را به ارمغان آورد اما برای برخی دیگر جز تلخی و مشاهده صحنه های زیر گل رفتن مزارع و از بین رفتن سرمایه و درآمد آن سال چیز دیگری به همراه نداشت.
* مدیریت خطرپذیری، حلقه مفقوده
عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد امروز در نشست تخصصی کشاورزی و مدیریت بلایای طبیعی گفت: هم اکنون وضعیت بیمه کشاورزی در کشور به گونه ای است که انتظار وقوع حوادث را می کشیم تا پس از آن خسارت را به کشاورز پرداخت کنیم که البته آن هم با تاخیر و با مشکلات فراوان انجام می شود.
دکتر علیرضا کوچکی افزود: خطر پذیری همراه با بیمه است اما هیچ گونه مدیریت خطرپذیری در رابطه با بیمه محصولات کشاورزی و انجام اقدامات لازم از جمله پیش بینی، هشدار و جلوگیری از بالا بودن میزان خسارت وجود ندارد.
وی ادامه داد: بخش مهم فعالیت بیمه باید مبتنی بر آموزش کشاورزان باشد و با توجه به تحولات تکنولوژیکی قرن حاضر می توان آموزش مجازی و آموزش از راه دور را در دستور کار قرار داد و نسبت به آموزش نسل جوان کشاورز اقدام کرد.
*سیل 40 درصد بلای طبیعی
عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: سیل 40 درصد انواع بلایای طبیعی را تشکیل می دهد و 15 درصد مرگ و میرهای ناشی از بلایای طبیعی مربوط به وقوع سیل است.
کوچکی افزود: طبق اعلام سازمان خوار و بار جهانی (فائو) طی 10 سال گذشته 37 درصد خسارات بلایای طبیعی مربوط به سیل بوده است و بر این اساس 65 درصد خسارات وارد آمده در بخش کشاورزی نیز مربوط به خسارات سیل به بخش زراعت بوده است.
وی ادامه داد: طی سالهای 1992 تا 2001 نیز سهم سیل در بلایای طبیعی 20 درصد و در مرگ و میرها 50 درصد بوده است.
این استاد دانشگاه گفت: ضریب پوشش بیمه محصولات کشاورزی در کشور وضعیت خوب و ایده آلی ندارد و هم اکنون 31.4 درصد محصولات زراعی و 17.5 درصد محصولات باغی زیر پوشش بیمه هستند حال آن که ظرفیت پوشش بیمه در این دو بخش به ترتیب 85 و 89 درصد است.
کوچکی افزود: برای جذب کشاورزان و توسعه بیمه محصولات کشاورزی هنوز راه بلندی در پیش است.
* ایران جزء 10 کشور بلاخیز دنیا
قائم مقام صندوق بیمه کشاورزی نیز در این نشست با اشاره به اینکه میزان بلایای طبیعی در کشور ایران از تعدد و تنوع بالایی برخوردار است گفت: کشور ایران جزء 10 کشور بلاخیز دنیاست با این همه بخش سخت کار در بیمه، مشارکت تولیدکنندگان است.
محمد ابراهیم حسن نژاد افزود: اهمیت بیمه کشاورزی به اندازه ای است که می تواند امنیت سرمایه، خطرپذیریها و برنامه ریزی کشاورزان را پوشش دهد و بیمه ها می توانند محیطی استاندارد برای کشاورزی را در کشور ایجاد کنند.
وی ادامه داد: چالشهای موجود در توسعه بخش کشاورزی از جمله ماهیت خطرپذیری در این بخش، عدم شفافیت در مالکیتها و نبود اطلاعات در خصوص خطر پذیری ریسکهای بخش کشاورزی همه و همه از عواملی هستند که ضریب پوشش بیمه ای محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار می دهند.
قائم مقام صندوق بیمه کشاورزی گفت: البته تعرفه های تعریف شده در صندوق بیمه محصولات کشاورزی طی سال گذشته افزایش یافته و رشد چشمگیری داشته است به طوری که طی 30 سال گذشته 9 هزار تعرفه در بیمه تعریف شد اما تنها در سال زراعی گذشته تعداد 105 هزار تعرفه جدید اعلام شده است.
حسن نژاد افزود: بیمه برخی از محصولات کشاورزی را باید اجباری ایجاد کرد تا ضمن کنترل دقیق وضعیت از وارد آمدن خسارت و نیز کناره گیری کشاورزان از کار کشاورزی پس از خسارت سنگین جلوگیری کرد.
او با اشاره به این که سالانه 13 هزار میلیارد ریال حق بیمه زراعی در کشور پرداخت می شود اضافه کرد: هم اکنون بیش از 25 درصد باغات کشور زیر پوشش بیمه محصولات کشاورزی است.
* ضرورت پیش بینی صحیح و ارائه اطلاعات به موقع
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با اشاره به اهمیت پیش بینی و پیش آگاهی به کشاورزان و باغداران در جهت کاهش خسارت ناشی از سیل گفت: متاسفانه در حال حاضر برنامه ریزی در کشور در زمان بروز بحران و برای مدیریت بحران انجام می شود.
احمد علی کیخا اضافه کرد: علاوه بر این برنامه ریزیها برای همان مقطع زمانی انجام می شود به طوری که تا قبل از سال جدید برای موضوع خشکسالی برنامه ریزی می شد حال آن که با وقوع سیل و بارندگی زیاد شاهد تغییر در برنامه ریزیها هستیم در حالی که در هر شرایطی باید برای همه حالات و شرایط برنامه ریزی داشت.
وی افزود: مهمترین مشکل موجود در کشور پیچیدن نسخه برای حل مشکلات در زمان وقوع آنهاست و در این رابطه دولت و مجلس هر دو مسئول هستند.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: از دیگر مشکلات موجود در کشور عدم برنامه ریزی مورد نیاز در سازمان برنامه و بودجه و پررنگ شدن و غالب شدن وجه بودجه در این سازمان است در واقع نهاد برنامه ریزی در کشور وظیفه خود را به خوبی انجام نمی دهد.
کیخا افزود: پیش بینی و آگاهی دادن به کشاورزان و ارائه عملکرد هواشناسی در کاهش میزان خسارت به اراضی و محصولات کشاورزی بسیار مهم است لذا باید از جامعه کارشناسی و دانشگاهی در برنامه ریزیها کمک موثر گرفته شود.
این نماینده مجلس گفت: عملکرد فعلی صندوق بیمه محصولات کشاورزی در حد یک صندوق باقی مانده است و غرامت نیز با تاخیر پرداخت می شود.
کیخا تاکید کرد: برگزاری چنین نشستهایی باید به صورت مداوم و با هدف خط مشی کارشناسی دادن به برنامه ریزان انجام شود.
1922/7496
انتهای پیام در یک کلام مدیریت خطرپذیری به مفهوم سنجش خطر پذیری و سپس اتخاذ راهبردهایی برای مدیریت آن است.
مهم ترین اصل برای مدیریت خطر پذیری، تشخیص الگو و برنامه ریزی سناریو است و این که چه حوادثی با چه میزان خسارت رخ خواهد داد، این حوادث احتمالا چگونه اتفاق می افتند، اگر رخ دادند ما چه واکنشی در برابر آنها نشان خواهیم داد و پیامدهای این حوادث چه خواهند بود؟
در این میان اما مدیریت بحران صرفا محدود به اقداماتی است که پس از وقوع بحران بهتر است انجام شود و دقیقا برنامه ریزی پس از بحران است حال آن که در حوزه بیمه محصولات کشاورزی و مسائل مربوط به آن توجه به پیش بینیها ، برنامه ریزیها و آینده نگری نسبت به وقوع حوادث غیر مترقبه بسیار اهمیت دارد.
در کشور ما در زمینه بیمه محصولات کشاورزی و مدیریت خطر پذیری آن بسیار ضعیف عمل شده است البته در این میان جبران به موقع خسارت در کنار مزایای قطعی بیمه محصولات کشاورزی موجب تقویت انگیزه لازم در جهت ترویج فرهنگ این نوع بیمه می شود.
قرار داشتن ایران بر روی کمربند خشک اقلیم، منابع آبی ضعیف و نزولات جوی کم، وقوع پرشمار حوادث غیرمترقبه از جمله سیل و زلزله، سرمازدگی، حمله آفات مختلف و نوسان قیمت محصولات کشاورزی از جمله عواملی است که ضرورت بیمه کشاورزی و آگاهی بخشی به زارعان را بیش از پیش نمایان می کند.
احساس نیاز به بیمه کشاورزی زمانی روشنتر و ملموستر می شود که دهقانی پس از ماهها رسیدگی و انتظار برای برداشت محصول در آخرین روزهای رسیدن به زمان برداشت و یا در میانه فصل، دچار حوادث و عوامل تخریب کننده محصول می شود و آنجاست که کشاورزی که محصول خود را زیر پوشش بیمه قرارداده گرچه ناکام مانده اما با دریافت خسارت از بیمه ، انگیزه ای قوی برای ادامه فعالیت و تلاش دوباره می یابد.
میزان زیاد بارش باران در سال گذشته و وقوع سیلابهای مخرب نه تنها با برجای گذاشتن 76 کشته داغی بر دل کشور گذاشت بلکه تحمیل خسارتهای میلیاردی به کشور در بخشهای مختلف زیرساختی، کشاورزی، تولیدی، روستایی و شهری تاثیرات جدی بر سرمایه های مردمی و درآمد آنان گذاشت.
در بخش کشاورزی نیز اگرچه بارندگیهای خوب برای اغلب کشاورزان ذوق و شادی را به ارمغان آورد اما برای برخی دیگر جز تلخی و مشاهده صحنه های زیر گل رفتن مزارع و از بین رفتن سرمایه و درآمد آن سال چیز دیگری به همراه نداشت.
* مدیریت خطرپذیری، حلقه مفقوده
عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد امروز در نشست تخصصی کشاورزی و مدیریت بلایای طبیعی گفت: هم اکنون وضعیت بیمه کشاورزی در کشور به گونه ای است که انتظار وقوع حوادث را می کشیم تا پس از آن خسارت را به کشاورز پرداخت کنیم که البته آن هم با تاخیر و با مشکلات فراوان انجام می شود.
دکتر علیرضا کوچکی افزود: خطر پذیری همراه با بیمه است اما هیچ گونه مدیریت خطرپذیری در رابطه با بیمه محصولات کشاورزی و انجام اقدامات لازم از جمله پیش بینی، هشدار و جلوگیری از بالا بودن میزان خسارت وجود ندارد.
وی ادامه داد: بخش مهم فعالیت بیمه باید مبتنی بر آموزش کشاورزان باشد و با توجه به تحولات تکنولوژیکی قرن حاضر می توان آموزش مجازی و آموزش از راه دور را در دستور کار قرار داد و نسبت به آموزش نسل جوان کشاورز اقدام کرد.
*سیل 40 درصد بلای طبیعی
عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: سیل 40 درصد انواع بلایای طبیعی را تشکیل می دهد و 15 درصد مرگ و میرهای ناشی از بلایای طبیعی مربوط به وقوع سیل است.
کوچکی افزود: طبق اعلام سازمان خوار و بار جهانی (فائو) طی 10 سال گذشته 37 درصد خسارات بلایای طبیعی مربوط به سیل بوده است و بر این اساس 65 درصد خسارات وارد آمده در بخش کشاورزی نیز مربوط به خسارات سیل به بخش زراعت بوده است.
وی ادامه داد: طی سالهای 1992 تا 2001 نیز سهم سیل در بلایای طبیعی 20 درصد و در مرگ و میرها 50 درصد بوده است.
این استاد دانشگاه گفت: ضریب پوشش بیمه محصولات کشاورزی در کشور وضعیت خوب و ایده آلی ندارد و هم اکنون 31.4 درصد محصولات زراعی و 17.5 درصد محصولات باغی زیر پوشش بیمه هستند حال آن که ظرفیت پوشش بیمه در این دو بخش به ترتیب 85 و 89 درصد است.
کوچکی افزود: برای جذب کشاورزان و توسعه بیمه محصولات کشاورزی هنوز راه بلندی در پیش است.
* ایران جزء 10 کشور بلاخیز دنیا
قائم مقام صندوق بیمه کشاورزی نیز در این نشست با اشاره به اینکه میزان بلایای طبیعی در کشور ایران از تعدد و تنوع بالایی برخوردار است گفت: کشور ایران جزء 10 کشور بلاخیز دنیاست با این همه بخش سخت کار در بیمه، مشارکت تولیدکنندگان است.
محمد ابراهیم حسن نژاد افزود: اهمیت بیمه کشاورزی به اندازه ای است که می تواند امنیت سرمایه، خطرپذیریها و برنامه ریزی کشاورزان را پوشش دهد و بیمه ها می توانند محیطی استاندارد برای کشاورزی را در کشور ایجاد کنند.
وی ادامه داد: چالشهای موجود در توسعه بخش کشاورزی از جمله ماهیت خطرپذیری در این بخش، عدم شفافیت در مالکیتها و نبود اطلاعات در خصوص خطر پذیری ریسکهای بخش کشاورزی همه و همه از عواملی هستند که ضریب پوشش بیمه ای محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار می دهند.
قائم مقام صندوق بیمه کشاورزی گفت: البته تعرفه های تعریف شده در صندوق بیمه محصولات کشاورزی طی سال گذشته افزایش یافته و رشد چشمگیری داشته است به طوری که طی 30 سال گذشته 9 هزار تعرفه در بیمه تعریف شد اما تنها در سال زراعی گذشته تعداد 105 هزار تعرفه جدید اعلام شده است.
حسن نژاد افزود: بیمه برخی از محصولات کشاورزی را باید اجباری ایجاد کرد تا ضمن کنترل دقیق وضعیت از وارد آمدن خسارت و نیز کناره گیری کشاورزان از کار کشاورزی پس از خسارت سنگین جلوگیری کرد.
او با اشاره به این که سالانه 13 هزار میلیارد ریال حق بیمه زراعی در کشور پرداخت می شود اضافه کرد: هم اکنون بیش از 25 درصد باغات کشور زیر پوشش بیمه محصولات کشاورزی است.
* ضرورت پیش بینی صحیح و ارائه اطلاعات به موقع
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با اشاره به اهمیت پیش بینی و پیش آگاهی به کشاورزان و باغداران در جهت کاهش خسارت ناشی از سیل گفت: متاسفانه در حال حاضر برنامه ریزی در کشور در زمان بروز بحران و برای مدیریت بحران انجام می شود.
احمد علی کیخا اضافه کرد: علاوه بر این برنامه ریزیها برای همان مقطع زمانی انجام می شود به طوری که تا قبل از سال جدید برای موضوع خشکسالی برنامه ریزی می شد حال آن که با وقوع سیل و بارندگی زیاد شاهد تغییر در برنامه ریزیها هستیم در حالی که در هر شرایطی باید برای همه حالات و شرایط برنامه ریزی داشت.
وی افزود: مهمترین مشکل موجود در کشور پیچیدن نسخه برای حل مشکلات در زمان وقوع آنهاست و در این رابطه دولت و مجلس هر دو مسئول هستند.
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: از دیگر مشکلات موجود در کشور عدم برنامه ریزی مورد نیاز در سازمان برنامه و بودجه و پررنگ شدن و غالب شدن وجه بودجه در این سازمان است در واقع نهاد برنامه ریزی در کشور وظیفه خود را به خوبی انجام نمی دهد.
کیخا افزود: پیش بینی و آگاهی دادن به کشاورزان و ارائه عملکرد هواشناسی در کاهش میزان خسارت به اراضی و محصولات کشاورزی بسیار مهم است لذا باید از جامعه کارشناسی و دانشگاهی در برنامه ریزیها کمک موثر گرفته شود.
این نماینده مجلس گفت: عملکرد فعلی صندوق بیمه محصولات کشاورزی در حد یک صندوق باقی مانده است و غرامت نیز با تاخیر پرداخت می شود.
کیخا تاکید کرد: برگزاری چنین نشستهایی باید به صورت مداوم و با هدف خط مشی کارشناسی دادن به برنامه ریزان انجام شود.
1922/7496
کپی شد
