به گزارش ایرنا امروز همزمان با انتشار خبر رویدادهای مختلف توسط رسانه های معتبر و رسمی یک کشور، شبکه های اجتماعی نیز به انتشار انواع خبر و مطلب روی آورده اند که برخی از آنها شایعه است و افکار عمومی جامعه را تا مدتها درگیر می کند.
تقریبا محال است کاربر یکی از شبکه های اجتماعی باشید و در شبانه روز با اطلاعات نادرست و دروغ مواجه نشوید حتی ممکن است به طور ناخواسته موجب پخش این شایعات در شبکه های اجتماعی و فضای جامعه شوید.
پخش و انتشار یک شایعه در شبکه های اجتماعی شاید با فشردن دکمه بازنشر صورت گیرد اما تاثیرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی به ویژه اقتصادی آن می تواند بسیار وسیع و دور از تصور کاربران باشد، پیامدهایی که گاهی جبران ناپذیر است.
از این رو رسالت خبرنگاران در پیشگیری از بروز و گسترش شایعه در فضای رسانه ای و مجازی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که این موضوع در میزگرد ایرنا خراسان جنوبی با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری، مدیرمسئول روزنامه زعفران، مدیرمسئول روزنامه امروز خراسان جنوبی و سرپرست خبرگزاری مهر در استان به بحث و بررسی گذاشته شد.
** نبود اطلاع رسانی درست به شایعه منجر می شود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی در این میزگرد گفت: نبود اطلاع رسانی صحیح در حوزه خبر بستر را برای شایعه در جامعه ایجاد می کند و شایعه زمانی به سرعت رشد می کند که مردم به منبع اطلاعاتی و خبری درست، دسترسی نداشته باشند.
ناصر نبی زاده با بیان اینکه حضور پررنگ حوزه اصلی خبر، نظام و دولت در پیشگیری از شایعه بسیار موثر است گفت: برای مثال اگر به بحث قیمت دلار و سکه به عنوان یک مساله دم دستی نگاه کنیم متوجه می شویم که هر جا شبکه های خبری اطلاعات درستی ارایه داده اند توانسته اند التهاب های موجود را کاهش دهند.
وی ادامه داد: خبر درست اگر با تحلیل و واقعیت همراه باشد، مردم می پذیرند و قطعا از بروز شایعه جلوگیری می شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی با ذکر یک مثال گفت: مثلا در حوزه ارز نمی توانیم بگوییم هیچ مشکلی نداریم چون مردم نمی پذیرند ولی اگر تحلیل درست و واقع بینانه از شرایط، امکانات و ظرفیت ها بدهیم آنگاه می توان با گسترش شایعه مقابله کرد.
وی با تاکید بر اینکه خبرگزاری و حوزه اطلاع رسانی در درجه اول باید متکی بر نیروها و ساختار حرفه ای باشد افزود: تحلیل درست خبر در فضای شایعه و از طرفی درک وظایف حوزه های اطلاع رسانی توسط ساختار مدیریتی می تواند موثر واقع شود.
نبی زاده تصریح کرد: پرداختن به برخی کاستی ها در اولویت بندی به حوزه مدیریتی کمک می کند که بیان آن از سوی رسانه باید مورد توجه باشد.
وی سرعت در اطلاع رسانی به ویژه در زمان حاضر را بسیار مهم دانست و گفت: شرایط فعلی به خوبی این موضوع را نشان می دهد؛ آنگاه که قیمت دلار یک دفعه 2 هزار تومان کاهش می یابد کاملا مشخص است که دلیل اقتصادی ندارد بلکه با سرمنشا روانی به حوزه های اطلاع رسانی و جریان سازی متصل است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی با بیان اینکه رصد رسانه ها نشان می دهد اخبار اقتصادی در صدر توجه مردم قرار دارد گفت: این یک مساله است و با توجه به مهم بودن جذابیت خبر باید بسترسازی برای آن انجام شود.
وی مسایل اقتصادی را از اولویت های فضای موجود اطلاع رسانی عنوان کرد و افزود: پرداختن به مشکلات مردم می تواند در جذب آنها به اخبار موثر باشد.
نبی زاده بیان کرد: البته از بدنه اطلاع رسانی استان و کشور انتظار می رود تبیین درستی از این مساله صورت گیرد و آنچه باعث عبور جامعه از وضع موجود خواهد شد وجود انسان های فرهیخته و فرهنگی است که می توانند با ساماندهی مسایل اقتصادی اثرگذار باشند.
وی تصریح کرد: مجموعه ای می تواند از این مسایل به سلامت بگذرد که ریشه در تاریخ و فرهنگ سرزمین داشته باشد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی گفت: شواهد نشان می دهد موضوعات محلی به بحران های بزرگ تبدیل می شود و با توجه به نمود این مساله در شرایط فعلی به نظر می رسد باید با نگاه حرفه ای به موضوعات محلی پرداخته شود.
وی مشکلاتی از قبیل آب، راه، بیکاری در کارخانه ها، تقسیمات کشوری و مسایل کارگری را برای این موضوع مطرح کرد و افزود: طرح برخی مسائل موجب شده که دامنه نگاه مردم گسترده تر شود و در این مسیر کارکردهای جدید رسانه ها تاثیرگذار بوده است.
** قابلیت پذیرش شایعه در ایران بالاست
مدیر مسئول روزنامه زعفران نیز درباره ارتباط شایعه و خبر اظهار داشت: اگر یک خبر مورد تایید باشد عنصر اهمیت و صحت آن مهم است و اگر یکی از این 2 عنصر ضعیف شود مثلا در صحت آن تردید باشد، وارد وادی ابهام و بعد هم تبدیل به شایعه می شود.
ابوالفضل زاهدی پور با ابراز تاسف از بالابودن قابلیت پذیرش شایعه در کشور افزود: از قدیم مردم ایران ثابت کرده اند که استعداد بسیار زیادی در جذب اخبار غیررسمی و حتی نامعتبر دارند و این نشان می دهد با وجود گسترش فناوری هنوز راه برای عوام فریبی در کشور باز است.
وی شیوع شایعه را از طریق نقل قول و تهاتر ممکن دانست و گفت: دستگاه های تبلیغاتی دشمن هم برای انحراف افکار عمومی مردم متوسل به شایعات می شوند.
کارشناس رسانه نمونه این بحث را موضوع وقوع زلزله مهیب در تهران عنوان کرد و افزود: معمولا بعضی از خبرگزاری ها و منابع اطلاعاتی به خاطر رسوخ بیشتر بین مردم، به شایعات متوسل می شوند لذا با توجه به شرایط موجود کشور باید رسانه ها تلاش کنند که شایعه در جامعه کنترل شود.
وی با بیان اینکه گاهی نیاز است پاسخ شایعه را با شایعه داد اظهار داشت: آموزش عمومی نیز در خنثی کردن شایعه ها موثر است.
مدیرمسئول روزنامه زعفران چاپ بیرجند افزود: شایعات سیاسی و اقتصادی در شرایط روز جامعه خریدار زیادی دارد اما باید رسانه ها با کنترل این مساله تلاش کنند که هر خبری منعکس نشود و با دور کردن بحران و استرس از مردم جلوی بروز و گسترش شایعه ها گرفته شود.
وی علت شایعه پذیری مردم را احساسی بودن و زودباوری آنها دانست و گفت: چون افراد در جامعه تشنه انتقال خبرها هستند عادت دارند که خبرها را هرچند ناپخته در جمع مطرح و پخش کنند.
زاهدی پور افزود: فقر اطلاعاتی منجر به افزایش شاخ و برگ این خبرهای ناقص شده و با نقل سینه به سینه بالاخره تبدیل به مساله بزرگ می شود.
وی گفت: البته برخی شایعه ها نیز در جامعه مطرح می شود که بعدا به حقیقت می پیوندد یعنی مصداق این حرف است که «تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها».
این کارشناس رسانه ادامه داد: برخی شایعه ها نیز با هدف بسترسازی برای وقوع یک اتفاق در آینده پخش می شود که خبرنگاران و رسانه ها باید در این زمینه هوشمندانه برخورد کنند.
وی راهکار مقابله با شایعات رسانه ای را کمرنگ جلوه دادن آن رسانه دانست و گفت: چون مردم قدرت درک و تشخیص دارند لذا رسانه ای که شایعه منتشر می کند در جامعه صحت و اعتبار خود را زیر سئوال می برد.
زاهدی پور افزود: رسانه های معتبر و صادق نقش زیادی در تفهیم مردم دارند و چقدر خوب است که این نوع رسانه در وادی صحت، سقم و اصالت خبر بیشتر فعالیت کند.
وی با تاکید بر حضور پررنگ رسانه ها در مواقع بحران اظهار داشت: به طور مثال وقتی خبرگزاری ایرنا همیشه صداقت داشته باشد مردم در مواقع بحران و شایعه سازی می توانند صحت آن را در این رسانه بجویند.
مدیرمسئول روزنامه زعفران رفتار مصلحت جویانه برخی رسانه ها را با کارکرد صادقانه آن متناقض دانست و افزود: برخی رسانه ها براساس سیاست های یک گروه خاص عمل می کنند اما مردم برای رصد خبرهای موثق به رسانه ها اعتماد نمی کنند.
** شایعه از خبر جذاب تر است
مدیرمسئول روزنامه امروز خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه رسانه های معتبر وارد شایعه نمی شوند گفت: اما گاهی مشاهده می شود برخی رسانه های جهان چندین سال خبر خوب مخابره می کنند تا در یک زمان مناسب شایعه ای را بین مردم پخش کنند.
محمود حیدری نمونه این موضوع را عملکرد برخی شبکه های خارجی در زمان انتخابات مثال زد و اظهار داشت: چون شایعه از خبر جذاب تر است برای جلوگیری از بروز آن باید سواد رسانه ای مردم افزایش یابد که در این خصوص آموزش و پرورش و دانشگاه ها گزینه مناسبی هستند.
وی با تاکید بر اینکه فضای مجازی، بستر شیوع شایعه را فراهم کرده است افزود: علاوه بر خبرنگار و رسانه، مسئولان نیز نقش مهم دارند و باید نسبت به اتفاقات حوزه کاری خود بیشتر از خبرنگار حساس بوده و جوابگو باشند.
حیدری معتقد است اگر رسانه در جمع آوری و انتشار اطلاعات آزاد باشد بسیاری از شایعه ها منتشر نمی شود.
**امیدبخش در مقابل شایعه پراکنی
سرپرست خبرگزاری مهر در خراسان جنوبی نیز با اشاره به اینکه شایعه سازی در شرایط فعلی کشور افزایش یافته است گفت: این موضوع به لحاظ وجود شبکه های متعدد اطلاع رسانی شدت گرفته و باید رسانه ها برای بحران های پیش رو که قرار است بعدا به وقوع بپیوندد برنامه ریزی داشته باشند.
فاطمه زیراچی، امیدبخشی را بهترین راهکار در جامعه فعلی دانست و افزود: رسانه های معتبر در مقابل برنامه های دشمن می توانند با امیدبخشی به حل مسائل کمک کنند.
وی با بیان اینکه رسانه ها موتور محرک افکار عمومی جامعه هستند اظهار داشت: مشکلات باید از طریق انتقادات سازنده رسانه ها دنبال شود.
زیراچی یک راه جلوگیری از انتشار شایعه را ایجاد منبع اطلاعاتی صحیح برای رسانه عنوان کرد و گفت: در فضایی که مسئولان همکاری لازم را با رسانه ها ندارند، بستر شایعه سازی گسترده تر می شود.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی نیز از جایگاه مدیریتی اظهار داشت: گاهی برخی امور به مصحلت جامعه نیست که شفاف سازی شود لذا سکوت پاسخ مناسبی به برخی سئوالات است.
نفیسه نخعی اضافه کرد: دولت تا زمانی می تواند اطلاع رسانی کند که به خاطر بار حقوقی برخی مسایل اعتبار و حیثیت افراد به خطر نیفتد.
9893 *7559*3028
انتهای پیام تقریبا محال است کاربر یکی از شبکه های اجتماعی باشید و در شبانه روز با اطلاعات نادرست و دروغ مواجه نشوید حتی ممکن است به طور ناخواسته موجب پخش این شایعات در شبکه های اجتماعی و فضای جامعه شوید.
پخش و انتشار یک شایعه در شبکه های اجتماعی شاید با فشردن دکمه بازنشر صورت گیرد اما تاثیرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی به ویژه اقتصادی آن می تواند بسیار وسیع و دور از تصور کاربران باشد، پیامدهایی که گاهی جبران ناپذیر است.
از این رو رسالت خبرنگاران در پیشگیری از بروز و گسترش شایعه در فضای رسانه ای و مجازی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که این موضوع در میزگرد ایرنا خراسان جنوبی با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری، مدیرمسئول روزنامه زعفران، مدیرمسئول روزنامه امروز خراسان جنوبی و سرپرست خبرگزاری مهر در استان به بحث و بررسی گذاشته شد.
** نبود اطلاع رسانی درست به شایعه منجر می شود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی در این میزگرد گفت: نبود اطلاع رسانی صحیح در حوزه خبر بستر را برای شایعه در جامعه ایجاد می کند و شایعه زمانی به سرعت رشد می کند که مردم به منبع اطلاعاتی و خبری درست، دسترسی نداشته باشند.
ناصر نبی زاده با بیان اینکه حضور پررنگ حوزه اصلی خبر، نظام و دولت در پیشگیری از شایعه بسیار موثر است گفت: برای مثال اگر به بحث قیمت دلار و سکه به عنوان یک مساله دم دستی نگاه کنیم متوجه می شویم که هر جا شبکه های خبری اطلاعات درستی ارایه داده اند توانسته اند التهاب های موجود را کاهش دهند.
وی ادامه داد: خبر درست اگر با تحلیل و واقعیت همراه باشد، مردم می پذیرند و قطعا از بروز شایعه جلوگیری می شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی با ذکر یک مثال گفت: مثلا در حوزه ارز نمی توانیم بگوییم هیچ مشکلی نداریم چون مردم نمی پذیرند ولی اگر تحلیل درست و واقع بینانه از شرایط، امکانات و ظرفیت ها بدهیم آنگاه می توان با گسترش شایعه مقابله کرد.
وی با تاکید بر اینکه خبرگزاری و حوزه اطلاع رسانی در درجه اول باید متکی بر نیروها و ساختار حرفه ای باشد افزود: تحلیل درست خبر در فضای شایعه و از طرفی درک وظایف حوزه های اطلاع رسانی توسط ساختار مدیریتی می تواند موثر واقع شود.
نبی زاده تصریح کرد: پرداختن به برخی کاستی ها در اولویت بندی به حوزه مدیریتی کمک می کند که بیان آن از سوی رسانه باید مورد توجه باشد.
وی سرعت در اطلاع رسانی به ویژه در زمان حاضر را بسیار مهم دانست و گفت: شرایط فعلی به خوبی این موضوع را نشان می دهد؛ آنگاه که قیمت دلار یک دفعه 2 هزار تومان کاهش می یابد کاملا مشخص است که دلیل اقتصادی ندارد بلکه با سرمنشا روانی به حوزه های اطلاع رسانی و جریان سازی متصل است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خراسان جنوبی با بیان اینکه رصد رسانه ها نشان می دهد اخبار اقتصادی در صدر توجه مردم قرار دارد گفت: این یک مساله است و با توجه به مهم بودن جذابیت خبر باید بسترسازی برای آن انجام شود.
وی مسایل اقتصادی را از اولویت های فضای موجود اطلاع رسانی عنوان کرد و افزود: پرداختن به مشکلات مردم می تواند در جذب آنها به اخبار موثر باشد.
نبی زاده بیان کرد: البته از بدنه اطلاع رسانی استان و کشور انتظار می رود تبیین درستی از این مساله صورت گیرد و آنچه باعث عبور جامعه از وضع موجود خواهد شد وجود انسان های فرهیخته و فرهنگی است که می توانند با ساماندهی مسایل اقتصادی اثرگذار باشند.
وی تصریح کرد: مجموعه ای می تواند از این مسایل به سلامت بگذرد که ریشه در تاریخ و فرهنگ سرزمین داشته باشد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی گفت: شواهد نشان می دهد موضوعات محلی به بحران های بزرگ تبدیل می شود و با توجه به نمود این مساله در شرایط فعلی به نظر می رسد باید با نگاه حرفه ای به موضوعات محلی پرداخته شود.
وی مشکلاتی از قبیل آب، راه، بیکاری در کارخانه ها، تقسیمات کشوری و مسایل کارگری را برای این موضوع مطرح کرد و افزود: طرح برخی مسائل موجب شده که دامنه نگاه مردم گسترده تر شود و در این مسیر کارکردهای جدید رسانه ها تاثیرگذار بوده است.
** قابلیت پذیرش شایعه در ایران بالاست
مدیر مسئول روزنامه زعفران نیز درباره ارتباط شایعه و خبر اظهار داشت: اگر یک خبر مورد تایید باشد عنصر اهمیت و صحت آن مهم است و اگر یکی از این 2 عنصر ضعیف شود مثلا در صحت آن تردید باشد، وارد وادی ابهام و بعد هم تبدیل به شایعه می شود.
ابوالفضل زاهدی پور با ابراز تاسف از بالابودن قابلیت پذیرش شایعه در کشور افزود: از قدیم مردم ایران ثابت کرده اند که استعداد بسیار زیادی در جذب اخبار غیررسمی و حتی نامعتبر دارند و این نشان می دهد با وجود گسترش فناوری هنوز راه برای عوام فریبی در کشور باز است.
وی شیوع شایعه را از طریق نقل قول و تهاتر ممکن دانست و گفت: دستگاه های تبلیغاتی دشمن هم برای انحراف افکار عمومی مردم متوسل به شایعات می شوند.
کارشناس رسانه نمونه این بحث را موضوع وقوع زلزله مهیب در تهران عنوان کرد و افزود: معمولا بعضی از خبرگزاری ها و منابع اطلاعاتی به خاطر رسوخ بیشتر بین مردم، به شایعات متوسل می شوند لذا با توجه به شرایط موجود کشور باید رسانه ها تلاش کنند که شایعه در جامعه کنترل شود.
وی با بیان اینکه گاهی نیاز است پاسخ شایعه را با شایعه داد اظهار داشت: آموزش عمومی نیز در خنثی کردن شایعه ها موثر است.
مدیرمسئول روزنامه زعفران چاپ بیرجند افزود: شایعات سیاسی و اقتصادی در شرایط روز جامعه خریدار زیادی دارد اما باید رسانه ها با کنترل این مساله تلاش کنند که هر خبری منعکس نشود و با دور کردن بحران و استرس از مردم جلوی بروز و گسترش شایعه ها گرفته شود.
وی علت شایعه پذیری مردم را احساسی بودن و زودباوری آنها دانست و گفت: چون افراد در جامعه تشنه انتقال خبرها هستند عادت دارند که خبرها را هرچند ناپخته در جمع مطرح و پخش کنند.
زاهدی پور افزود: فقر اطلاعاتی منجر به افزایش شاخ و برگ این خبرهای ناقص شده و با نقل سینه به سینه بالاخره تبدیل به مساله بزرگ می شود.
وی گفت: البته برخی شایعه ها نیز در جامعه مطرح می شود که بعدا به حقیقت می پیوندد یعنی مصداق این حرف است که «تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها».
این کارشناس رسانه ادامه داد: برخی شایعه ها نیز با هدف بسترسازی برای وقوع یک اتفاق در آینده پخش می شود که خبرنگاران و رسانه ها باید در این زمینه هوشمندانه برخورد کنند.
وی راهکار مقابله با شایعات رسانه ای را کمرنگ جلوه دادن آن رسانه دانست و گفت: چون مردم قدرت درک و تشخیص دارند لذا رسانه ای که شایعه منتشر می کند در جامعه صحت و اعتبار خود را زیر سئوال می برد.
زاهدی پور افزود: رسانه های معتبر و صادق نقش زیادی در تفهیم مردم دارند و چقدر خوب است که این نوع رسانه در وادی صحت، سقم و اصالت خبر بیشتر فعالیت کند.
وی با تاکید بر حضور پررنگ رسانه ها در مواقع بحران اظهار داشت: به طور مثال وقتی خبرگزاری ایرنا همیشه صداقت داشته باشد مردم در مواقع بحران و شایعه سازی می توانند صحت آن را در این رسانه بجویند.
مدیرمسئول روزنامه زعفران رفتار مصلحت جویانه برخی رسانه ها را با کارکرد صادقانه آن متناقض دانست و افزود: برخی رسانه ها براساس سیاست های یک گروه خاص عمل می کنند اما مردم برای رصد خبرهای موثق به رسانه ها اعتماد نمی کنند.
** شایعه از خبر جذاب تر است
مدیرمسئول روزنامه امروز خراسان جنوبی نیز با بیان اینکه رسانه های معتبر وارد شایعه نمی شوند گفت: اما گاهی مشاهده می شود برخی رسانه های جهان چندین سال خبر خوب مخابره می کنند تا در یک زمان مناسب شایعه ای را بین مردم پخش کنند.
محمود حیدری نمونه این موضوع را عملکرد برخی شبکه های خارجی در زمان انتخابات مثال زد و اظهار داشت: چون شایعه از خبر جذاب تر است برای جلوگیری از بروز آن باید سواد رسانه ای مردم افزایش یابد که در این خصوص آموزش و پرورش و دانشگاه ها گزینه مناسبی هستند.
وی با تاکید بر اینکه فضای مجازی، بستر شیوع شایعه را فراهم کرده است افزود: علاوه بر خبرنگار و رسانه، مسئولان نیز نقش مهم دارند و باید نسبت به اتفاقات حوزه کاری خود بیشتر از خبرنگار حساس بوده و جوابگو باشند.
حیدری معتقد است اگر رسانه در جمع آوری و انتشار اطلاعات آزاد باشد بسیاری از شایعه ها منتشر نمی شود.
**امیدبخش در مقابل شایعه پراکنی
سرپرست خبرگزاری مهر در خراسان جنوبی نیز با اشاره به اینکه شایعه سازی در شرایط فعلی کشور افزایش یافته است گفت: این موضوع به لحاظ وجود شبکه های متعدد اطلاع رسانی شدت گرفته و باید رسانه ها برای بحران های پیش رو که قرار است بعدا به وقوع بپیوندد برنامه ریزی داشته باشند.
فاطمه زیراچی، امیدبخشی را بهترین راهکار در جامعه فعلی دانست و افزود: رسانه های معتبر در مقابل برنامه های دشمن می توانند با امیدبخشی به حل مسائل کمک کنند.
وی با بیان اینکه رسانه ها موتور محرک افکار عمومی جامعه هستند اظهار داشت: مشکلات باید از طریق انتقادات سازنده رسانه ها دنبال شود.
زیراچی یک راه جلوگیری از انتشار شایعه را ایجاد منبع اطلاعاتی صحیح برای رسانه عنوان کرد و گفت: در فضایی که مسئولان همکاری لازم را با رسانه ها ندارند، بستر شایعه سازی گسترده تر می شود.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی نیز از جایگاه مدیریتی اظهار داشت: گاهی برخی امور به مصحلت جامعه نیست که شفاف سازی شود لذا سکوت پاسخ مناسبی به برخی سئوالات است.
نفیسه نخعی اضافه کرد: دولت تا زمانی می تواند اطلاع رسانی کند که به خاطر بار حقوقی برخی مسایل اعتبار و حیثیت افراد به خطر نیفتد.
9893 *7559*3028
کپی شد
