ادامه گزارش به این شرح است: «سنگ های قیمتی قلب پنهان خراسان جنوبی»، شاید بهترین واژه ها برای تعریف ظرفیت غنی و البته کمتر دیده شده استان ما باشد، گنجینه ای که با توجه به آن می توان چرخ اقتصاد استان را به رونق درآورد.
مدتی است مسئولان استانی نیز به این موضوع توجه نشان داده اند، استاندار در سفر اخیر خود به سرایان، استان را دارای ظرفیت های بسیار مناسبی در زمینه سنگ های تزیینی و قیمتی دانست که توجه به آن ها می تواند زمینه های اشتغال را فراهم نماید. سرپرست فرمانداری فردوس نیز چندی پیش پیشنهاد داده بود مرکز تحقیقات سنگ های قیمتی در این شهرستان ایجاد شود.
از طرفی کمبود دستگاه های تراش سنگ در استان، موجب شده که در برخی از مناطق، افراد دست به خام فروشی این سنگ ها بزنند که نتیجه آن خارج شدن این گنجینه و درآمد حاصل، از استان است.
در این بین افرادی هم هستند که با علاقه و اهمیت به رشد این صنعت در استان تلاش می کنند، کارگاهی احداث کرده اند و با به کارگیری چند نفر، فرصت شغلی فراهم کرده اند.
**از 12 نفر فقط 2 نفر مدرک گرفتند
خانم بنایی را اولین بار در نمایشگاه میراث فرهنگی بیرجند می بینیم، او از خانواده های اصیل سربیشه است، با 4 فرزند و شوهرش غرفه نمایشگاه را می گرداند.
او که در ایجاد کارگاه تراش گوهرهای قیمتی نقش محوری داشته است، از علاقه شدید خود به سنگ ها می گوید: هر زمان که به بیابان می رفتیم سنگ جمع می کردم و از همان موقع دنبال این بودم که کار تراش روی این سنگ ها را یاد بگیرم.
معتقد است سنگ ها اثر و انرژی خاصی روی آدم دارند، از پیگیری های خود و تلاش های عباسی رئیس فنی و حرفه ای سربیشه می گوید: 400 ساعت دوره های سنگ تراشی برگزار شد.
در شهر 12 نفر بودیم که در این کلاس ها ثبت نام کردیم، بانوی گوهرتراش موفق از سختی های مسیر هم یاد می کند: ساختمان خارج از شهر بود و مسیر خاکی، از طرفی کار با دستگاه سنگ بری بسیار سخت و خطرناک است فقط 4 نفر تا پایان آموزش ها ماندند که از این تعداد هم 2 نفر توانستند مدرک بگیرند،پس از فراگرفتن دوره ها، بنایی کار را شروع و 5 سال در خانه کار می کند.
وی می گوید: پس از مدتی، به علت علاقه خیلی زیاد به سنگ ها مطالعات خود را در زمینه شناخت انواع گوهرها وسیع تر کردم.
بنایی از فراگرفتن مهارت های بیشتر در 3 سال پیش در قالب 260 ساعت کلاس حکاکی در فنی حرفه ای بیرجند سخن می گوید و این که دوره ها برای او که مادر 4 فرزند است بسیار سخت بوه است.
** گرفتن وام از میراث فرهنگی برای راه اندازی کارگاه
بالاخره این بانوی کارآفرین کارگاه خود را 2 سال پیش با همراهی سه نفر از اعضای خانواده اش راه می اندازد و آن طور که می گوید الان 6 ماه است در شهر سربیشه کاملا جا افتاده اند،
البته اکثر مشتری هایشان از بندرعباس، زاهدان، گیلان و انزلی هستند. اضافه می کند: در زمان حاضر 5 دستگاه سنگ تراشی داریم و برای راه اندازی کارگاه نیز از طریق میراث فرهنگی وام گرفتیم.
بنایی که هنوز برای شناسنامه دار کردن کارهایش گامی برنداشته است، اضافه می کند: تصمیم دارم زمانی که چند نفر را آموزش دادم که بتوانیم با هم کار را به صورت عمده انجام دهیم، شناسنامه هم بگیریم.
سنگ مورد علاقه او آنطور که خودش می گوید، شجر است اما سربیشه به سنگ جاسپر معروف است که در رنگ های مختلف یافت می شود ولی عقیق و معدن های سنگ طبر هم از دیگر انواع آن ها هستند.
** فردوس هم عقیق دارد؟!
آقای مقدس زاده، سنگ تراش فردوسی حدود 8 سال است این کار را شروع کرده است. وی مدرک دوره طلا سازی و گوهرتراشی خود را از فنی حرفه ای فردوس گرفته است.
او دلیل شروع کار گوهرتراشی را ظرفیت بالای منطقه عنوان و می گوید: از سال 88 به طور حرفه ای کارگاه خود را راه اندازی کردم و در کنار کار به خانم های سرپرست خانوار از شهرستان های مختلف مانند بشرویه، فردوس، سرایان و قاین آموزش می دادم.
وی اوج سختی کار خود را نبود بازار کار می داند و بیان می کند: در فردوس اولین نفر بودم که کار را آغاز کردم، مردم نمی شناختند و باور نمی کردند که این منطقه هم عقیق دارد!
** بیشتر فروش اینترنتی است
مقدس زاده با اشاره به اینکه آن زمان پیدا کردن دستگاه تراش نیز مشکل بود اضافه می کند: الان بیشتر فروش ما اینترنتی است و از تهران، تبریز، اصفهان و شیراز مشتری داریم.
به گفته وی، فردوس معادن غنی عقیق دارد اما سنگ معروف منطقه «شجر پاییزی» یا «شجر منظره» است که انقلاب عجیبی پیدا کرد و در کشور شناخته شد.
**در مذهب ما خام فروشی حرام است
زمانی که از این گوهر تراش فردوسی درباره فروش سنگ خام می پرسم با قطعیت می گوید: در مذهب ما خام فروشی حرام است.
مقدس زاده از زمانیکه غیر بومی ها در فردوس می آمدند یاد می کند: عده ای از مشهد می آمدند یک هفته در منطقه چادر می زدند و حدود یک تن استخراج می کردند و می بردند ولی الان با آگاه شدن مردم منطقه دستشان کوتاه شده است.
وی همچنین به حضور اصفهانی ها در خور خوسف اشاره می کند و می گوید: از ناآگاهی مردم سوء استفاده می کردند و سنگ را کیلویی 2 هزارتومان می خریدند.
پس از معرفی ارزش این معادن و ذخایر منطقه به مردم،پیشنهاد دادیم دفعه بعد که آمدند قیمت را کیلویی 400 هزار تومان عنوان کنند تا دست این افراد هم کوتاه شود.
** آموزش رکاب سازی بدهید تا سنگ ها به شهرهای دیگر نرود
تصور نکنید داستان گوهرتراشان استان به همین جا ختم می شود، مقصد بعدی سرایان است.
خانم حسنی از سنگ تراشان سرایان و از شاگردان آقای مقدس زاده است که پس از آن دوره های سنگ تراشی را سال 94 در فنی و حرفه ای بیرجند فراگرفته و حالا 8 ماه از راه اندازی کارگاه اش می گذرد.
در کارگاه او 4 نفر کار می کنند. او مشکلات کار را این گونه می گوید: در مرحله اول آشنایی نداشتن مردم منطقه با این حرفه بود و با وجود تبلیغ های مختلف سختی های زیادی کشیدیم تا کار در شهر کوچکی مانند سرایان جا افتاد.
وی با درخواست از مسئولان برای برگزاری کلاس های بیشتر برای آشنایی با این حرفه بیان می کند: اکنون ما برای رکاب نگین ها را به مشهد می فرستیم و اگر کلاس در همین زمینه برگزار شود می توانیم این کار را نیز خودمان انجام دهیم و انگشتر کامل را عرضه کنیم.
حسنی مهم ترین سنگ های منطقه را شجر دریایی، شجر معمولی، عقیق و جاسپر معرفی می کند.
**بیشتر اهالی خور در حرفه سنگ تراشی فعال شده اند
«خور» مرکز دهستان تاریخی از شهرستان خوسف برکناره راه بیرجند کرمان قرار گرفته است. کار شناخت و تراش سنگ های قیمتی تازگی در این روستا پاگرفته است.
حالا به گفته «خرمی» از اهالی این روستا، بیشتر اهالی منطقه در حرفه سنگ تراشی فعال شده اند.
او درباره خود می گوید: بعد از شناخت سنگ ها برای فراگرفتن آموزش های مقدماتی به نیشابور، مشهد و تهران رفتیم.
وی از بودجه ای می گوید که کمیته امداد برای راه اندازی کارگاه به افرادی که تحت حمایت بودند می داد و برپایه آن این حرفه قوت گرفت.
خرمی نیز مانند هم حرفه ای های خود نبود بازار هدف در منطقه را اصلی ترین مشکل می داند و می افزاید: در گذشته اصفهان در تجارت سنگ های منطقه ما خیلی فعال تر از خودمان بود و سنگ ها را با قیمت پایین از مردم منطقه خریداری می کرد.
الان که مردم متوجه شده اند این سنگ ها چه ارزش بالایی دارند خودشان وارد کار شدند و با برخورد جدی در مقابل اصفهانی ها، حضورشان را محدود کرده اند.
وی با اشاره به اینکه بیشتر سنگ های منطقه خور عقیق قرمز است، ادامه می دهد: کار ما کلی است، یعنی 100 تا 200 نگین می سازیم و یک جا به کرمان، شیراز، بندرعباس و اصفهان می فرستیم.
** اگر نقره استان به قیمت و کیفیت مشهد باشد، قطعاخرید می کنیم
خرمی از خرید رکاب انگشتر ها از مشهد خبر می دهد و می گوید: داخل استان نقره گرمی شش تا هفت هزار تومان است در حالی که مشهد 3 هزار و 500 تومان حساب می کند، ما نیز رکاب و نقره را از مشهد می گیریم و نگین روی آن سوار می کنیم که اگر نقره داخل استان به قیمت و کیفیت مشهد باشد، قطعا از همین جا خریداری می کنیم.
** همدانی ها و کرمانشاهی ها در کار برداشت معادن سنگ شجر زیرکوه!
زیرکوه اما درمیان شهرستان های گوهر خیز خراسان جنوبی سابقه دیرینه تر دارد. شجر زیرکوه به گفته فهیمه دلیر مدیرعامل تعاونی شجرتراشان زیرکوه سنگی شجر بلوری است مانند عقیق که با ساختار طبیعی و بلوری که فضای های خالی سنگ به مرور زمان هوا در آن نفوذ می کند و به صورت طبیعی شکل های مانند: درخت، اسامی و شکل آدم را تشکیل می دهد.
وی با اشاره به اینکه معدن این سنگ در روستای بم رود از توابع زیرکوه است خاطر نشان کرد: در چند سال گذشته دولت قصد تصرف آن را داشت که عشایر منطقه مانع آن شدند و اکنون همین عشایر به صورت طایفه ای با کمترین امکانات سنگ را استخراج می کنند.
«دلیر» با تاکید براینکه متاسفانه از استان هایی مانند: کرمان ، همدان! کرمانشاه! بی حساب کتاب سنگ استخراج می کنند بیان کرد:ساماندهی استخراج باید به نفع مردم همین منطقه باشد و اگر از استان های دیگر قصد خرید سنگ دارند بیایند از ما بخرند تا برای جوانان این منطقه هم شغل ایجاد شود.
** خرید شانسی
وی با اشاره به اینکه خرید سنگ خام براساس طرح و سلیقه متقاضی است افزود: سنگ ها به رنگ های قرمز، مشکی ، زرد و سفید دیده می شود که سنگ قرمز ارزش بیشتری دارد اما گاهی اوقات خرید شانسی می شود و قطعه سنگ مانند نمک از هم می پاشد.
مدیرعامل تعاونی شجرتراشان زیرکوه گفت: با همت میراث فرهنگی یک تعاونی با 7عضو اصلی و 3 نیرو تشکیل دادیم اما به علت نبود نقدینگی و سرمایه در گردش نمی توانیم کار را توسعه دهیم.
«دلیر» با بیان اینکه دوماه است شروع به کار کردیم، فروش اینترنتی را موجب رونق کار می داند و اظهار می کند: متاسفانه از استان های دیگر می آیند سنگ تراش خورده را با قیمت 7هزار تومان از روستایی که مجبور به فروش و نیازمند پول نقد است می خرند که این وضع بازار ما راخراب می کند.
**حاضرم 20 درصد زیر قیمت مشهد برای هم استانی ها رکاب بزنم
در فردوس- سرایان- سه قلعه- خور- سربیشه و زیرکوه انواع سنگ های قیمتی یافت شده است.
آیا نمی شود با وجود معادن متعدد سنگهای قیمتی در مناطق مختلف خراسان جنوبی کار ساخت انگشتری هم در استان انجام شود.
به دنبال پاسخ این سوال با یکی از کسبه بازار بیرجند گفتگو کردیم که رکاب انگشتر می سازد. خسروی با بیان اینکه تاکنون کسی از استان از وی نخواسته تا به طور یک جا نگین را رکاب بزند عنوان می کند:
به طور معمول برای کار انگشتر مردانه گرمی 6 هزار تومان حساب می کنیم، ولی اگر کسی از استان عمده از ما بخواهد حاضرم 20 تا 25 درصد زیر قیمت بازار برای آنان کار کنم.
خسروی همچنین در پاسخ به اینکه آیا شناسنامه کار دارد یا خیر اظهار می کند: متاسفانه کار ایرانی خوب جا نیافتاده است و اگر برند بزنیم خرید انجام نمی شود.
ما حتی نگین های اتمی ساخت خود را با نام تایلند به بنک دار می دهیم تا برای خرید رغبت کند.
** پیشرفت این صنعت در استان مشروط به در نظر نگرفتن منافع مادی است
خردمند دیگر رکاب ساز بیرجندی نیز با بیان اینکه نگین های خود را از مشهد خریداری می کند می افزاید: کیفیت تراش های استان به دلیل نوپا بودن این صنعت به کار مشهد نمی رسد با این حال انتخاب سنگ سلیقه ای است.
وی که کار را از چهارسالگی در کنار پدرش شروع کرده بود، بیان می کند: پیشرفت این صنعت در استان به شرطی است که هرکسی به مادیات و منافع خود فکر نکند در صورتی که الان بیشتر جوانانی که وارد این کار می شوند به فکر هنر نیستند.
** قصد راه اندازی کارگاه تخصصی داریم
از قصد خود برای راه اندازی کارگاه های تخصصی این حرفه خبر می دهد و می گوید: در زمان حاضر یک مغازه تمام کارها از نگین تراشی تا سوار کردن نگین و ... را انجام می دهد که هم کار تخصصی نیست و هم کیفیت مطلوب را ندارد.
اما با انجام این هدف، می توانیم چند مغازه که هر کدام تخصصی عمل می کنند
داشته باشیم.
خردمند به راه اندازی آموزشگاه نیز اشاره می کند و می افزاید: شاگردانی هم که دوره را فرا گیرند، بلافاصله می توانند وارد بازار کار شوند.
این تراش کار سنگ، با بیان اینکه در شیراز و اصفهان سنگ های خور شناخته شده اند و طرفداران زیادی دارند عنوان می کند: فردی که می خواهد در این حرفه راه بیفتد باید بازار کار خود را نیز بشناسد.
** رکاب هایی که میزنیم
خردمند از شناسنامه دار بودن کارهای خود خبر می دهد و اضافه می کند: رکاب هایی که می زنیم به نام خردمند مهر می خورند و به شهرهای مختلفی از جمله مشهد، زاهدان، کرمان و تهران و حتی خارج از کشور ارسال می شود.
وی به یکی از افتخارات حرفه خود اشاره می کند و می گوید: نگین هایی که ما تراش داده ایم حتی به دست رهبری هم رسیده است.
** ایجاد کارگاه های رکاب سازی و متعلقات سنگ های قیمتی زیرساخت می خواهد
عباس زاده معاون صنایع دستی میراث فرهنگی استان در پاسخ به سوالات ما، با بیان اینکه یکی از دغدغه های اصلی این اداره در حوزه سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی خام فروشی است عنوان می کند: متاسفانه مدتی است متوجه این موضوع شده ایم ولی کمتر در این باره صحبت شده است.
عباس زاده می افزاید: این سنگها ذخایر ارزشمند استان هستند و می توانند
فرصت های شغلی خوبی ایجاد کنند.
وی محدودیت اعتبار، غفلت از این ذخایر و ناآگاهی را از بزرگترین نقاط ضعف این حوزه می داند و می گوید: اخیرا استاندار 500 میلیون تومان به استخراج سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی سرایان و سه قلعه اختصاص داده است و این نوید بخش نگاه ویژه دولت به این صنعت می باشد.
** برگزاری نمایشگاه صنایع دستی شرق کشور حساسیت مردم را در این زمینه بیشتر کرد
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی برگزاری دومین نمایشگاه صنایع دستی شرق کشور را عاملی برای معرفی زیبایی و خواص درمانی سنگ های منطقه دانست که موجب بالارفتن حساسیت مردم در این منطقه شد.
به گفته عباس زاده با توجه به اینکه مشهد به عنوان پایتخت این صنعت ثبت شده و از طرفی حدود 70 درصد درآمد 11 هزار دلاری سوغات مشهداز صنعت چین است، می توانیم با هوشمندانه عمل کردن در بازار منطقه جا باز کنیم.
وی افزایش کارگاههای تراش سنگ را نیازمند اعتبار، تجهیز کارگاه، اختصاص بازار فروش و تشویق جوانان می داند و عنوان می کند: از طرف دیگر در این زمینه نیازمند ابتکار و خلاقیت هستیم.
** صنعتگران به حداقل ها اکتفا نکنند
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی با بیان اینکه نباید صنعتگران استان به حداقل ها اکتفا کنند ادامه می دهد: زمانیکه کار تراش کاران سنگ استان را در کنار کار مشهد قرار می دهیم، تفاوت ملموسی در خلاقیت و نوآوری مشاهده می شود.
وی به لزوم کاربردی تر شدن این صنعت اشاره می کند و می گوید: در تزیین وسایل منازل نیز می توان از این هنر بهره برد.
وی به برنامه ریزی ها با فنی و حرفه ای برای برگزاری کلاس ها و دوره های تراش سنگ و رکاب زنی اشاره می کند و ادامه می دهد: به زیرساخت هایی برای فعال سازی کارگاه های تهیه رکاب و متعلقات وابسته به سنگ نیاز داریم.
*7559*2047*تنظیم کننده-امیرشاهین نایبی فر* انتشار دهنده- عباسقلی اشکورجیری
منبع : ایرنا
انتهای پیام مدتی است مسئولان استانی نیز به این موضوع توجه نشان داده اند، استاندار در سفر اخیر خود به سرایان، استان را دارای ظرفیت های بسیار مناسبی در زمینه سنگ های تزیینی و قیمتی دانست که توجه به آن ها می تواند زمینه های اشتغال را فراهم نماید. سرپرست فرمانداری فردوس نیز چندی پیش پیشنهاد داده بود مرکز تحقیقات سنگ های قیمتی در این شهرستان ایجاد شود.
از طرفی کمبود دستگاه های تراش سنگ در استان، موجب شده که در برخی از مناطق، افراد دست به خام فروشی این سنگ ها بزنند که نتیجه آن خارج شدن این گنجینه و درآمد حاصل، از استان است.
در این بین افرادی هم هستند که با علاقه و اهمیت به رشد این صنعت در استان تلاش می کنند، کارگاهی احداث کرده اند و با به کارگیری چند نفر، فرصت شغلی فراهم کرده اند.
**از 12 نفر فقط 2 نفر مدرک گرفتند
خانم بنایی را اولین بار در نمایشگاه میراث فرهنگی بیرجند می بینیم، او از خانواده های اصیل سربیشه است، با 4 فرزند و شوهرش غرفه نمایشگاه را می گرداند.
او که در ایجاد کارگاه تراش گوهرهای قیمتی نقش محوری داشته است، از علاقه شدید خود به سنگ ها می گوید: هر زمان که به بیابان می رفتیم سنگ جمع می کردم و از همان موقع دنبال این بودم که کار تراش روی این سنگ ها را یاد بگیرم.
معتقد است سنگ ها اثر و انرژی خاصی روی آدم دارند، از پیگیری های خود و تلاش های عباسی رئیس فنی و حرفه ای سربیشه می گوید: 400 ساعت دوره های سنگ تراشی برگزار شد.
در شهر 12 نفر بودیم که در این کلاس ها ثبت نام کردیم، بانوی گوهرتراش موفق از سختی های مسیر هم یاد می کند: ساختمان خارج از شهر بود و مسیر خاکی، از طرفی کار با دستگاه سنگ بری بسیار سخت و خطرناک است فقط 4 نفر تا پایان آموزش ها ماندند که از این تعداد هم 2 نفر توانستند مدرک بگیرند،پس از فراگرفتن دوره ها، بنایی کار را شروع و 5 سال در خانه کار می کند.
وی می گوید: پس از مدتی، به علت علاقه خیلی زیاد به سنگ ها مطالعات خود را در زمینه شناخت انواع گوهرها وسیع تر کردم.
بنایی از فراگرفتن مهارت های بیشتر در 3 سال پیش در قالب 260 ساعت کلاس حکاکی در فنی حرفه ای بیرجند سخن می گوید و این که دوره ها برای او که مادر 4 فرزند است بسیار سخت بوه است.
** گرفتن وام از میراث فرهنگی برای راه اندازی کارگاه
بالاخره این بانوی کارآفرین کارگاه خود را 2 سال پیش با همراهی سه نفر از اعضای خانواده اش راه می اندازد و آن طور که می گوید الان 6 ماه است در شهر سربیشه کاملا جا افتاده اند،
البته اکثر مشتری هایشان از بندرعباس، زاهدان، گیلان و انزلی هستند. اضافه می کند: در زمان حاضر 5 دستگاه سنگ تراشی داریم و برای راه اندازی کارگاه نیز از طریق میراث فرهنگی وام گرفتیم.
بنایی که هنوز برای شناسنامه دار کردن کارهایش گامی برنداشته است، اضافه می کند: تصمیم دارم زمانی که چند نفر را آموزش دادم که بتوانیم با هم کار را به صورت عمده انجام دهیم، شناسنامه هم بگیریم.
سنگ مورد علاقه او آنطور که خودش می گوید، شجر است اما سربیشه به سنگ جاسپر معروف است که در رنگ های مختلف یافت می شود ولی عقیق و معدن های سنگ طبر هم از دیگر انواع آن ها هستند.
** فردوس هم عقیق دارد؟!
آقای مقدس زاده، سنگ تراش فردوسی حدود 8 سال است این کار را شروع کرده است. وی مدرک دوره طلا سازی و گوهرتراشی خود را از فنی حرفه ای فردوس گرفته است.
او دلیل شروع کار گوهرتراشی را ظرفیت بالای منطقه عنوان و می گوید: از سال 88 به طور حرفه ای کارگاه خود را راه اندازی کردم و در کنار کار به خانم های سرپرست خانوار از شهرستان های مختلف مانند بشرویه، فردوس، سرایان و قاین آموزش می دادم.
وی اوج سختی کار خود را نبود بازار کار می داند و بیان می کند: در فردوس اولین نفر بودم که کار را آغاز کردم، مردم نمی شناختند و باور نمی کردند که این منطقه هم عقیق دارد!
** بیشتر فروش اینترنتی است
مقدس زاده با اشاره به اینکه آن زمان پیدا کردن دستگاه تراش نیز مشکل بود اضافه می کند: الان بیشتر فروش ما اینترنتی است و از تهران، تبریز، اصفهان و شیراز مشتری داریم.
به گفته وی، فردوس معادن غنی عقیق دارد اما سنگ معروف منطقه «شجر پاییزی» یا «شجر منظره» است که انقلاب عجیبی پیدا کرد و در کشور شناخته شد.
**در مذهب ما خام فروشی حرام است
زمانی که از این گوهر تراش فردوسی درباره فروش سنگ خام می پرسم با قطعیت می گوید: در مذهب ما خام فروشی حرام است.
مقدس زاده از زمانیکه غیر بومی ها در فردوس می آمدند یاد می کند: عده ای از مشهد می آمدند یک هفته در منطقه چادر می زدند و حدود یک تن استخراج می کردند و می بردند ولی الان با آگاه شدن مردم منطقه دستشان کوتاه شده است.
وی همچنین به حضور اصفهانی ها در خور خوسف اشاره می کند و می گوید: از ناآگاهی مردم سوء استفاده می کردند و سنگ را کیلویی 2 هزارتومان می خریدند.
پس از معرفی ارزش این معادن و ذخایر منطقه به مردم،پیشنهاد دادیم دفعه بعد که آمدند قیمت را کیلویی 400 هزار تومان عنوان کنند تا دست این افراد هم کوتاه شود.
** آموزش رکاب سازی بدهید تا سنگ ها به شهرهای دیگر نرود
تصور نکنید داستان گوهرتراشان استان به همین جا ختم می شود، مقصد بعدی سرایان است.
خانم حسنی از سنگ تراشان سرایان و از شاگردان آقای مقدس زاده است که پس از آن دوره های سنگ تراشی را سال 94 در فنی و حرفه ای بیرجند فراگرفته و حالا 8 ماه از راه اندازی کارگاه اش می گذرد.
در کارگاه او 4 نفر کار می کنند. او مشکلات کار را این گونه می گوید: در مرحله اول آشنایی نداشتن مردم منطقه با این حرفه بود و با وجود تبلیغ های مختلف سختی های زیادی کشیدیم تا کار در شهر کوچکی مانند سرایان جا افتاد.
وی با درخواست از مسئولان برای برگزاری کلاس های بیشتر برای آشنایی با این حرفه بیان می کند: اکنون ما برای رکاب نگین ها را به مشهد می فرستیم و اگر کلاس در همین زمینه برگزار شود می توانیم این کار را نیز خودمان انجام دهیم و انگشتر کامل را عرضه کنیم.
حسنی مهم ترین سنگ های منطقه را شجر دریایی، شجر معمولی، عقیق و جاسپر معرفی می کند.
**بیشتر اهالی خور در حرفه سنگ تراشی فعال شده اند
«خور» مرکز دهستان تاریخی از شهرستان خوسف برکناره راه بیرجند کرمان قرار گرفته است. کار شناخت و تراش سنگ های قیمتی تازگی در این روستا پاگرفته است.
حالا به گفته «خرمی» از اهالی این روستا، بیشتر اهالی منطقه در حرفه سنگ تراشی فعال شده اند.
او درباره خود می گوید: بعد از شناخت سنگ ها برای فراگرفتن آموزش های مقدماتی به نیشابور، مشهد و تهران رفتیم.
وی از بودجه ای می گوید که کمیته امداد برای راه اندازی کارگاه به افرادی که تحت حمایت بودند می داد و برپایه آن این حرفه قوت گرفت.
خرمی نیز مانند هم حرفه ای های خود نبود بازار هدف در منطقه را اصلی ترین مشکل می داند و می افزاید: در گذشته اصفهان در تجارت سنگ های منطقه ما خیلی فعال تر از خودمان بود و سنگ ها را با قیمت پایین از مردم منطقه خریداری می کرد.
الان که مردم متوجه شده اند این سنگ ها چه ارزش بالایی دارند خودشان وارد کار شدند و با برخورد جدی در مقابل اصفهانی ها، حضورشان را محدود کرده اند.
وی با اشاره به اینکه بیشتر سنگ های منطقه خور عقیق قرمز است، ادامه می دهد: کار ما کلی است، یعنی 100 تا 200 نگین می سازیم و یک جا به کرمان، شیراز، بندرعباس و اصفهان می فرستیم.
** اگر نقره استان به قیمت و کیفیت مشهد باشد، قطعاخرید می کنیم
خرمی از خرید رکاب انگشتر ها از مشهد خبر می دهد و می گوید: داخل استان نقره گرمی شش تا هفت هزار تومان است در حالی که مشهد 3 هزار و 500 تومان حساب می کند، ما نیز رکاب و نقره را از مشهد می گیریم و نگین روی آن سوار می کنیم که اگر نقره داخل استان به قیمت و کیفیت مشهد باشد، قطعا از همین جا خریداری می کنیم.
** همدانی ها و کرمانشاهی ها در کار برداشت معادن سنگ شجر زیرکوه!
زیرکوه اما درمیان شهرستان های گوهر خیز خراسان جنوبی سابقه دیرینه تر دارد. شجر زیرکوه به گفته فهیمه دلیر مدیرعامل تعاونی شجرتراشان زیرکوه سنگی شجر بلوری است مانند عقیق که با ساختار طبیعی و بلوری که فضای های خالی سنگ به مرور زمان هوا در آن نفوذ می کند و به صورت طبیعی شکل های مانند: درخت، اسامی و شکل آدم را تشکیل می دهد.
وی با اشاره به اینکه معدن این سنگ در روستای بم رود از توابع زیرکوه است خاطر نشان کرد: در چند سال گذشته دولت قصد تصرف آن را داشت که عشایر منطقه مانع آن شدند و اکنون همین عشایر به صورت طایفه ای با کمترین امکانات سنگ را استخراج می کنند.
«دلیر» با تاکید براینکه متاسفانه از استان هایی مانند: کرمان ، همدان! کرمانشاه! بی حساب کتاب سنگ استخراج می کنند بیان کرد:ساماندهی استخراج باید به نفع مردم همین منطقه باشد و اگر از استان های دیگر قصد خرید سنگ دارند بیایند از ما بخرند تا برای جوانان این منطقه هم شغل ایجاد شود.
** خرید شانسی
وی با اشاره به اینکه خرید سنگ خام براساس طرح و سلیقه متقاضی است افزود: سنگ ها به رنگ های قرمز، مشکی ، زرد و سفید دیده می شود که سنگ قرمز ارزش بیشتری دارد اما گاهی اوقات خرید شانسی می شود و قطعه سنگ مانند نمک از هم می پاشد.
مدیرعامل تعاونی شجرتراشان زیرکوه گفت: با همت میراث فرهنگی یک تعاونی با 7عضو اصلی و 3 نیرو تشکیل دادیم اما به علت نبود نقدینگی و سرمایه در گردش نمی توانیم کار را توسعه دهیم.
«دلیر» با بیان اینکه دوماه است شروع به کار کردیم، فروش اینترنتی را موجب رونق کار می داند و اظهار می کند: متاسفانه از استان های دیگر می آیند سنگ تراش خورده را با قیمت 7هزار تومان از روستایی که مجبور به فروش و نیازمند پول نقد است می خرند که این وضع بازار ما راخراب می کند.
**حاضرم 20 درصد زیر قیمت مشهد برای هم استانی ها رکاب بزنم
در فردوس- سرایان- سه قلعه- خور- سربیشه و زیرکوه انواع سنگ های قیمتی یافت شده است.
آیا نمی شود با وجود معادن متعدد سنگهای قیمتی در مناطق مختلف خراسان جنوبی کار ساخت انگشتری هم در استان انجام شود.
به دنبال پاسخ این سوال با یکی از کسبه بازار بیرجند گفتگو کردیم که رکاب انگشتر می سازد. خسروی با بیان اینکه تاکنون کسی از استان از وی نخواسته تا به طور یک جا نگین را رکاب بزند عنوان می کند:
به طور معمول برای کار انگشتر مردانه گرمی 6 هزار تومان حساب می کنیم، ولی اگر کسی از استان عمده از ما بخواهد حاضرم 20 تا 25 درصد زیر قیمت بازار برای آنان کار کنم.
خسروی همچنین در پاسخ به اینکه آیا شناسنامه کار دارد یا خیر اظهار می کند: متاسفانه کار ایرانی خوب جا نیافتاده است و اگر برند بزنیم خرید انجام نمی شود.
ما حتی نگین های اتمی ساخت خود را با نام تایلند به بنک دار می دهیم تا برای خرید رغبت کند.
** پیشرفت این صنعت در استان مشروط به در نظر نگرفتن منافع مادی است
خردمند دیگر رکاب ساز بیرجندی نیز با بیان اینکه نگین های خود را از مشهد خریداری می کند می افزاید: کیفیت تراش های استان به دلیل نوپا بودن این صنعت به کار مشهد نمی رسد با این حال انتخاب سنگ سلیقه ای است.
وی که کار را از چهارسالگی در کنار پدرش شروع کرده بود، بیان می کند: پیشرفت این صنعت در استان به شرطی است که هرکسی به مادیات و منافع خود فکر نکند در صورتی که الان بیشتر جوانانی که وارد این کار می شوند به فکر هنر نیستند.
** قصد راه اندازی کارگاه تخصصی داریم
از قصد خود برای راه اندازی کارگاه های تخصصی این حرفه خبر می دهد و می گوید: در زمان حاضر یک مغازه تمام کارها از نگین تراشی تا سوار کردن نگین و ... را انجام می دهد که هم کار تخصصی نیست و هم کیفیت مطلوب را ندارد.
اما با انجام این هدف، می توانیم چند مغازه که هر کدام تخصصی عمل می کنند
داشته باشیم.
خردمند به راه اندازی آموزشگاه نیز اشاره می کند و می افزاید: شاگردانی هم که دوره را فرا گیرند، بلافاصله می توانند وارد بازار کار شوند.
این تراش کار سنگ، با بیان اینکه در شیراز و اصفهان سنگ های خور شناخته شده اند و طرفداران زیادی دارند عنوان می کند: فردی که می خواهد در این حرفه راه بیفتد باید بازار کار خود را نیز بشناسد.
** رکاب هایی که میزنیم
خردمند از شناسنامه دار بودن کارهای خود خبر می دهد و اضافه می کند: رکاب هایی که می زنیم به نام خردمند مهر می خورند و به شهرهای مختلفی از جمله مشهد، زاهدان، کرمان و تهران و حتی خارج از کشور ارسال می شود.
وی به یکی از افتخارات حرفه خود اشاره می کند و می گوید: نگین هایی که ما تراش داده ایم حتی به دست رهبری هم رسیده است.
** ایجاد کارگاه های رکاب سازی و متعلقات سنگ های قیمتی زیرساخت می خواهد
عباس زاده معاون صنایع دستی میراث فرهنگی استان در پاسخ به سوالات ما، با بیان اینکه یکی از دغدغه های اصلی این اداره در حوزه سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی خام فروشی است عنوان می کند: متاسفانه مدتی است متوجه این موضوع شده ایم ولی کمتر در این باره صحبت شده است.
عباس زاده می افزاید: این سنگها ذخایر ارزشمند استان هستند و می توانند
فرصت های شغلی خوبی ایجاد کنند.
وی محدودیت اعتبار، غفلت از این ذخایر و ناآگاهی را از بزرگترین نقاط ضعف این حوزه می داند و می گوید: اخیرا استاندار 500 میلیون تومان به استخراج سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی سرایان و سه قلعه اختصاص داده است و این نوید بخش نگاه ویژه دولت به این صنعت می باشد.
** برگزاری نمایشگاه صنایع دستی شرق کشور حساسیت مردم را در این زمینه بیشتر کرد
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی برگزاری دومین نمایشگاه صنایع دستی شرق کشور را عاملی برای معرفی زیبایی و خواص درمانی سنگ های منطقه دانست که موجب بالارفتن حساسیت مردم در این منطقه شد.
به گفته عباس زاده با توجه به اینکه مشهد به عنوان پایتخت این صنعت ثبت شده و از طرفی حدود 70 درصد درآمد 11 هزار دلاری سوغات مشهداز صنعت چین است، می توانیم با هوشمندانه عمل کردن در بازار منطقه جا باز کنیم.
وی افزایش کارگاههای تراش سنگ را نیازمند اعتبار، تجهیز کارگاه، اختصاص بازار فروش و تشویق جوانان می داند و عنوان می کند: از طرف دیگر در این زمینه نیازمند ابتکار و خلاقیت هستیم.
** صنعتگران به حداقل ها اکتفا نکنند
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی با بیان اینکه نباید صنعتگران استان به حداقل ها اکتفا کنند ادامه می دهد: زمانیکه کار تراش کاران سنگ استان را در کنار کار مشهد قرار می دهیم، تفاوت ملموسی در خلاقیت و نوآوری مشاهده می شود.
وی به لزوم کاربردی تر شدن این صنعت اشاره می کند و می گوید: در تزیین وسایل منازل نیز می توان از این هنر بهره برد.
وی به برنامه ریزی ها با فنی و حرفه ای برای برگزاری کلاس ها و دوره های تراش سنگ و رکاب زنی اشاره می کند و ادامه می دهد: به زیرساخت هایی برای فعال سازی کارگاه های تهیه رکاب و متعلقات وابسته به سنگ نیاز داریم.
*7559*2047*تنظیم کننده-امیرشاهین نایبی فر* انتشار دهنده- عباسقلی اشکورجیری
منبع : ایرنا
کپی شد
