با این اقدام شاخص بهره‌مندی آب در استان کویری خراسان جنوبی از ۷۱.۶ درصد به ۷۵.۵۲ درصد افزایش یافت هرچند خشکسالی ۲۰ ساله در این استان باعث شده که به دلیل خشک شدن قنوات و کاهش دبی چاه‌ها آبرسانی پایدار به ده‌ها روستا ۲ تا سه بار انجام شود.
به دلیل خشکسالی متوالی و برداشت بی‌رویه از منابع آبی، تعداد روستاهای آبرسانی سیار در خراسان جنوبی افزایش یافته است و در اوج تابستان تعداد این روستاها به حدود ۵۰۰ روستا رسید.
تابستان سال جاری با تذکر جدی استاندار خراسان جنوبی در شورای حفاظت از منابع آب استان اقدام جهادی درخصوص آبرسانی سیار به روستاهای استان انجام شد و محمدصادق معتمدیان در این خصوص در بازدید از ایرنا گفت: همین تذکر منجر به این شد که پیگیری رفع مشکل آبرسانی به روستاها به نتایج مطلوبی برسد و آبرسانی به روستاهای استان در مدت کوتاهی دو برابر شود که عدد قابل توجهی است.
افزایش دو برابری حجم آبرسانی سیار به روستاهای خراسان جنوبی، رضایت روستاییان به خصوص در مناطق مرزی استان که بیشتر با مشکل کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کردند را در پی داشت و تا حدی توانست عطش آنان را فرونشاند.
عزم ملی برای تکمیل مجتمع‌های آبرسانی خراسان جنوبی
استاندار خراسان جنوبی در برنامه گفتمان هفته شبکه خاوران با اشاره به برنامه و عزم دولت برای تکمیل مجتمع‌های آبرسانی روستایی استان هم گفت: ۳۹ مجتمع آبرسانی برای تامین آب ۵۰۰ روستا در استان در دست اجرا داریم که در مجموع این پروژه‌ها ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که برای تکمیل آن‌ها به حدود چهار هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز داریم.
معتمدیان افزود: با این روند تخصیص اعتبارات این طرح‌ها تا ۱۰ آینده به اتمام خواهد رسید که با پیگیری‌های صورت گرفته از طریق وزارت نیرو به دنبال این بودیم که ردیف مالی جدیدی برای تکمیل این پروژه‌ها در نظر گرفته شود.
وی عنوان کرد: یک ظرفیت قانونی در برنامه ششم توسعه تحت عنوان ماده ۵۶ قرار دارد که نوعی فایناس داخلی است و استقراضی است که دولت از بانک‌ها انجام می‌دهد و سازمان برنامه و بودجه تضمین پرداخت اصل و فرع تسهیلات بانکی را انجام خواهند داد.
استاندار خراسان جنوبی گفت: مقرر شده که سه هزار میلیارد ریال اعتبار توسط سه بانک رفاه کارگران، ملی و صادرات تامین شود و مابقی که حدود ۲ هزار میلیارد ریال است توسط سازمان برنامه و بودجه و وزارت نیرو تامین خواهد شد تا با این روند پرداخت بتوانیم تا پایان دولت دوازدهم مجتمع‌های آبرسانی نیمه تمام استان را به اتمام برسانیم و دغدغه چندین ساله روستاییان را کاهش دهیم.
مرزی بودن، پراکندگی روستاها و پهناور بودن خراسان جنوبی هزینه‌های آبرسانی سیار و پایدار را به شدت افزیش می‌دهد به طوری که برای آبرسانی پایدار به برخی روستاها باید از محل حفر چاه تا روستا بیش از ۲۰ کیلومتر خط انتقال احداث شود که نیاز است اعتبار ویژه‌ای برای شاخص‌های وسعت و مرز این استان هم در نظر گرفته شود تا روند آبرسانی پایدار به روستاها تسریع یابد.
اکنون میزان هدرفت آب روستایی خراسان جنوبی ۳۵ درصد است که نیاز است در لایحه بودجه سال آینده همانند ردیف بودجه‌ای که به عنوان مدیریت مصرف و کاهش هدررفت برای شهرها وجود دارد برای اصلاح و بازسازی شبکه‌ها و خطوط انتقال آب روستاها هم ردیف بودجه‌ای جدیدی در نظر گرفته شود تا این مشکل به صورت اورژانسی رفع شود.
رفع عطش ۲۷ روستا در سال مالی ۹۸
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: برای آبرسانی پایدار به روستاییان خراسان جنوبی از اوایل سال ۱۳۹۴ ساخت ۳۹ مجتمع آبرسانی را در دستور کار قرار دادیم.
مهدی صفوی‌نژاد افزود: تاکنون کار احداث ۶ مجتمع آبرسانی به اتمام رسیده‌است که پیش بینی می‌شود با اختصاص کامل اعتبارات تا پایان سال جاری هشت مجتمع آبرسانی دیگر نیز به اتمام برسد.
وی اظهار داشت: در سال جاری ۵۶ میلیارد تومان اعتبار ملی برای تکمیل مجتمع‌های آبرسانی استان مصوب شده است که در صورت تخصیص کامل این اعتبار تا پایان سال مالی جاری ۲۷ روستای استان از آب سالم و بهداشتی برخوردار خواهند شد.
صفوی‌نژاد با بیان اینکه آبرسانی پایدار به ۱۳روستای خراسان جنوبی با اعتبار ۱۷ میلیارد و ۶۴۱ میلیون تومان تا پایان مهرماه انجام می‌شود که البته برخی از این پروژه‌ها به اتمام رسیده است، اضافه کرد: با اتمام این طرح‌ها یکهزار و ۶۵۶ خانوار در استان از آب سالم و بهداشتی برخوردار می‌شوند.
وی گفت: همچنین از محل اعتبارات سال مالی گذشته آبرسانی پایدار به ۳۳ روستای استان با اعتبار ۳۱ میلیارد و۵۰۰ میلیون تومان انجام شده است.
چالش هدررفت بالای آب در کم‌آبی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی افزود: همچنین با همکاری اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی چهار پروژه در زمینه آبرسانی با اعتبار ۷۵۰ میلیون تومان تکمیل کرده‌ایم که مخزن ۵۰۰ مترمکعبی معدن قلعه‌زری، اصلاح شبکه و نصب انشعاب روستاهای آواز و بصیران و شبکه توزیع روستای چاه پنج‌سر از جمله این طرح‌ها است.
وی اظهار داشت: از ابتدای دولت تدبیر و امید آبرسانی پایدار به ۱۳۹ روستای استان انجام شده است که با این اقدام شاخص بهره‌مندی آب استان از ۷۱.۶ درصد به ۷۵.۵۲ درصد افزایش یافته است.
وی شاخص برخورداری از آب روستاییان استان را ۹۳.۴ و شاخص بهره‌مندی را ۷۵.۵۲ ذکر کرد و گفت: در مجموع در این شاخص‌ها بیش از یک درصد از میانگین کشور عقب هستیم.
صفوی‌نژاد با اشاره به اینکه هدررفت آب در خطوط انتقال و شبکه توزیع استان ۳۵ درصد است، اضافه کرد: در استان ۳۱۶ کیلومتر خط انتقال و ۹۸۰ کیلومتر شبکه توزیع فرسوده و هشت هزار و ۸۱۲ کنتور خراب داریم.
وی بیان کرد: از ابتدای سال جاری نیز ۸.۲ کیلومتر خط انتقال فرسوده، ۳۳ کیلومتر شبکه توزیع فرسوده و ۵۱۰ عدد کنتور خراب مشترکین را بازسازی و تعویض کرده‌ایم، همچنین در این مدت یکهزار و ۳۲۴ مورد استانداردسازی انشعابات آب مشترکین انجام شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی گفت: امسال ۱۲ میلیارد تومان از محل منابع مختلف استانی برای اصلاح و بازسازی شبکه‌ها و خطوط انتقال آب فرسوده استان مصوب شده است و به صورت میانگین سالانه ۱۰۰ کیلومتر خط انتقال و شبکه‌های توزیع فرسوده را در روستاها بازسازی می‌کنیم.
صفوی‌نژاد ادامه داد: همچنین در این شرکت تجهیزات نشت‌یابی خریداری و در این خصوص اکیپی راه‌اندازی کرده‌ایم که در ۶ ماهه نخست امسال ۶۰ کیلومتر خط انتقال، ۶۵ کیلومتر شبکه توزیع و ۲ هزار و ۴۷۰ کیلومتر انشعاب نشت‌یابی شده که با این اقدام ۱۱۲ مورد نشت شناسایی و رفع شده است.
رفع تشنگی با افزایش آبرسانی سیار
وی اظهار داشت: برنامه داریم که در مدت 6 سال آینده با اعتبار ۸۴۵ میلیارد ریال هدرفت آب استان را از ۳۵ درصد به ۲۵ درصد کاهش دهیم تا به نرخ نرمال کشور برسیم.
صفوی‌نژاد گفت: همچنین برای جلوگیری از قطع آب و پایداری شبکه‌ها از ابتدای سال جاری هفت حلقه چاه جدید حفر و تجهیز کرده‌ایم که از این تعداد سه حلقه چاه اصلی با دبی ۱۷ لیتر برثانیه و چهار حلقه با دبی ۵۶ لیتر برثانیه است.
وی افزود: هفت مجتمع آبرسانی استان در قالب ۱۰۵روستا از طریق تله متری به صورت آنلاین از راه دور قطعی آب، افت مخزن و خاموشی چاه‌ها کنترل و پایش می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی با اشاره به آبرسانی سیار به روستاهای استان هم گفت: در کشور بیش از هفت هزار روستا آبرسانی سیار انجام می‌شود که از این تعداد ۴۹۰ روستا در خراسان جنوبی قرار دارد.
صفوی‌نژاد عنوان کرد: امسال برای آبرسانی سیار استان چهار میلیارد تومان اعتبار استانی و یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان از محل بنده ب تبصره ۶ مصوب شده که تاکنون مبلغی ابلاغ شده است.
وی اظهار داشت: به صورت میانگین برای هر خانوار در شبانه روزی در مردادماه سال گذشته ۵۹ لیتر ارسال کرده‌ایم که با یک اقدام جهادی این مقدار در مردادماه امسال به ۸۶ لیتر افزایش یافته است، افزایش حجم آبرسانی در تابستان امسال تنش آبی روستاها را رفع و رضایت روستاییان را در پی داشته است.
صفوی‌نژاد گفت: در شهریورماه امسال آبرسانی سیار به ۴۴۷ روستای استان با تانکر انجام شده است که از این تعداد ۱۴۲ روستا زیر ۱۰ خانوار جمعیت دارند، در مجموع 18 درصد روستاهای خراسان جنوبی با تانکر تامین آب می‌شوند.
وی با بیان اینکه در شهرستان‌های مرزی جمعیت روستایی از جمعیت شهری بیشتر است این در حالی است که بیشترین مشکل کم‌آبی را هم در این شهرستان‌ها داریم، اضافه کرد: در شهرستان‌های زیرکوه و درمیان مشکل کم آبی بیشتری داریم که با توجه به مرزی بودن نیازمند توجه ویژه هستند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی بیان کرد: در سال جاری ۵۶ میلیارد تومان اعتبار ملی برای آبرسانی پایدار به روستاهای استان مصوب شده که نیاز است به صورت کامل اختصاص یابد تا روند آبرسانی به روستاها تسریع شود.
صفوی‌نژاد یکی از مشکلات خراسان جنوبی را مرزی بودن، پراکندگی روستاها و وسعت زیاد ذکر کرد و گفت: پراکندگی روستاها و وسعت زیاد هزینه‌های مختلف از جمله هزینه‌های آبرسانی پایدار را به شدت افزایش داده که نیاز است برای حل این مشکلات برای شاخص‌های مرزی بودن و وسعت زیاد هم اعتباری در نظر گرفته شود.
وی ادامه داد: به عنوان مثال در روستاهای خوشاب سربیشه و آهنگران زیرکوه از محل احداث چاه با دبی مطمئن تا این روستاها بیش از ۱۸ کیلومتر خط انتقال را احداث کرده‌ایم که این طول مسیر به شدت هزینه‌های ما را افزایش داد.
صفوی‌نژاد گفت: پراکندگی باعث شده که چهار درصد خطوط انتقال و ۴.۶ درصد ایستگاه پمپاژ کشور در خراسان جنوبی احداث شود.
وی بیان کرد: همچنین درخواست داریم با توجه هدررفت بالای آب استان در لایحه بودجه سال آینده همانند ردیف بودجه‌ای که به عنوان مدیریت مصرف و کاهش هدررفت برای شهرها وجود دارد برای اصلاح و بازسازی شبکه‌ها و خطوط انتقال آب روستاها هم ردیف بودجه‌ای جدیدی در نظر گرفته شود.
چالش‌های خشکسالی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی اظهار داشت: خشکسالی‌های چندین ساله چالش‌های زیادی را برای آب و فاضلاب روستایی استان ایجاد کرده است، به عنوان مثال خشکسالی‌ها باعث شده که به دلیل کاهش دبی چاه‌ها و یا خشک شدن قنوات به برخی روستاهای استان از جمله تخته جان درمیان، پخت، مشروکی و چنشت سربیشه و ده‌ها روستای دیگر استان را ۲ تا سه بار آبرسانی پایدار انجام دهیم.
صفوی‌نژاد عنوان کرد: آب روستاهای استان از محل ۱۹۸ حلقه چاه، ۴۹ قنات، ۱۹ دهنه چشمه و ۱۷ انشعاب آب شهری تامین می‌شود که بر اثر خشکسالی‌های چندین ساله ۳۲ حلقه چاه، ۴۶ قنات و ۱۱دهنه چشمه خشک شده است.
وی گفت: این شرکت ۳۱۵ هزار نفر روستایی را زیرپوشش خدمات خود دارد که ۴۱ درصد جمعیت استان را شامل می‌شود.
صفوی‌نژاد افزود: یکی دیگر از مشکلات ما در استان پایین بودن جمعیت است چرا که جمعیت از شاخص‌های اصلی توزیع اعتبارات است در حالی که نیاز است پراکندگی و مرزی بودن استان را نیز در توزیع اعتبارات برای خدمت‌رسانی راحتر به مردم در نظر بگیریم.
تلاش جهادی برای غلبه بر کم‌آبی
وی عنوان کرد: تلاش ما این است که با تمام توان عطش روستائیان خراسان جنوبی را فرونشانیم تا کمترین چالش را داشته باشند به طور مثال در روستای چاه غیاث سرایان آب بهداشتی مردم را طریق شبکه تامین می‌کنیم و آب شرب مردم این روستا از طریق آب شیرین‌کن و تانکر تامین می‌کنیم.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی گفت: ما به صورت شبانه‌روزی تلاش می‌کنیم که روستائیان ما با کمترین چالش کم‌آبی دست و پنجه نرم کنند که در این خصوص حجم زیاد اقدامات و کارها و کمبود اعتبارات دست ما را در خدمت‌رسانی مطلوب به روستاها بسته است.
دهیار روستای چشمه رج سربیشه هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در سال جاری مشکل قطعی آب را در روستا داشتیم که آب و فاضلاب روستایی با تعویض حدود یکهزار متر از شبکه و خطوط انتقال آب این مشکل را رفع کرد.
محمد خسروی یادآور شد: کیفیت و فشار شبکه آبرسانی پایدار به روستا خوب است و هیچ مشکل قطعی آب نداریم.
وی اظهار داشت: بیناد مسکن انقلاب اسلامی ۲۰ قطعه زمین برای ساخت و ساز در این روستا واگذار کرده است که به دلیل وجود آب مردم استقبال خوبی از ساخت و سازهای جدید کرده‌اند.
خسروی عنوان کرد: با وجود خدمات مختلف توسط دستگاههای متولی از جمله تامین آب تمایل مردم برای بازگشت به روستا بیشتر شده است، در حالی که سال گذشته قطعی مکرر آب مردم روستا را کلافه کرده بود.
۷۵۵۶* ۶۰۵۴
