روزی به اصرار پسرش راهی روستایی غریب میشود، جاده برایش آشنا نیست برای همین مدام در ذهنش میپرسد این سفر برای چیست؟ تا اینکه در انتهای یک کوچه، درکوب خانهای را میزنند و بانویی همانطور که چادر گلدارش را روی سر مرتب میکند در را به رویشان باز کرده و اجازه ورود میدهد.
نیم ساعتی از حضور حاج رضا در منزل زهره خانم میگذرد از هر دری سخن میآید تا اینکه نوبت به بحث اصلی میرسد؛ فرزند ارشد حاج رضا که پدرش را بدون اطلاع مهمان زهره خانم کرده سر سخن را باز میکند دست به روی زانوی پدر میزند و میگوید: امروز آمدهایم که زهره خانم را برایتان خواستگاری کنیم نظر شما چی هست پدر؟ ناگهان رنگ از رخسار حاج رضا میپرد اما مجذوب پذیرایی با صفای زهره خانم شده و دل به گرو مهر او میدهد این چنین ساده پای سفره عقد مینشینند و روزهای پیری را در کنار هم دوباره از سر میگیرند.
«سرپیری و معرکهگیری» ضربالمثل معروفی است که از گذشته در وصف حال افراد کهنسالی که هوای ازدواج به سرشان میزد به کار میرفت.
در واقع جامعه به نوعی ازدواج افراد در سنین سالمندی را مورد نکوهش قرار میداد و افراد معتقد بودند که ازدواج فقط در شأن جوانان است.
امروزه با افزایش امید به زندگی و تغییرات ساختار هرم سنی هم جمعیت سالمندان و هم طول دوره سالمندی افزایش یافته است و این موضوع توجه به نیازهای عاطفی سالمندان را بیش از پیش مهم جلوه میدهد.
یکی از مهمترین نیازهای دوران سالمندی توجه به سلامت روان، پرکردن خلاء تنهایی و پیشگیری از افسردگی آنها است.
به طوری که کارشناسان ازدواج سالمندان را یکی از مهمترین تمهیدات در این دوران میدانند و معتقد هستند ازدواج در بهبود شاخصهای جسمی، روانی، بهداشتی، اجتماعی و غیره برای سالمندان اثرگذار است.
یک روانشناس در خصوص لزوم توجه به مقوله ازدواج سالمندان گفت: ازدواج یک نیاز غریزی است و سالمندانی که به هر دلیل همسرشان را از دست میدهند، تمایل دارند که خلاء عاطفی خود را با نفر دیگری پر کند.
نازنین صمیمی افزود: ازدواج به خصوص برای مادران سالمند با یک مساله رو برو میشود که در جامعه ما طرد شده است به نحوی که در اصلاح عامیانه میگویند چه معنی دارد پیرزن ازدواج کند، بنشیند و نوههایش را بزرگ کند در صورتی که پیرمرد مجاز است تا ۹۰ سالگی هم به فکر ازدواج مجدد باشد.
وی با بیان اینکه در برخی مواقع مشاهده میشود زنان سالمند سرکوب شده و نیازهای روحی و روانی آنها نادیده گرفته میشود اظهار داشت: وقتی تنهایی پس از فرآیند سالخوردگی به سراغ انسان میآید فرد روز به روز به رکود عاطفی و خُلقی نزدیکتر میشود لذا ایستایی این افراد برای تدوام زندگی کوتاه خواهد شد.
مسئول فنی بخش سالمندان مجتمع حضرت علی اکبر(ع) بیرجند ادامه داد: تنهایی باعث میشود افکار و تخیلات ذهنی قوت گرفته و حتی سالمندان به هذیانگویی روی آورند.
وی تاکید کرد: هذیانگویی خود باعث مشکلات عدیده دیگری خواهد شد طوری که میتواند در سلامت جسمی و روحی نمود پیدا کند.
صمیمی افزود: به طور مثال فرد در تخیل به فکر آتشزدن محیط زندگی خود باشد و این میتواند تهدید جدی برای دوران سالمندی تلقی شود.
مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی نیز با اشاره به وجود ۷۵ هزار و ۲۵ سالمندان در استان گفت: ۱۳ هزار و ۷۷۳ سالمند تحت حمایت بهزیستی استان هستند.
علی عرب نژاد با بیان اینکه ۱۷۵ نفر از سالمندان در مراکز شبانهروزی نگهداری میشوند افزود: ۶ مرکز نگهداری شبانهروزی سالمندان در شهرهای بیرجند، قاین، فردوس و طبس فعال هستند.
وی با اشاره به خدماتی که بهزیستی به سالمندان ارایه میکند اظهار داشت: برنامه بهزیستی بصورت خدمات آموزشی، اردو، بعضی از خدمات پزشکی رایگان و ورزش صبحگاهی است که از طریق بنیاد فرزانگان ارایه میشود.
بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ از جمعیت ۷۹ میلیونی کشور، هفت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر یعنی ۹.۲۸ درصد سالمند هستند و پیشبینی میشودکه درصد سالمندان ایران تا سال ۲۰۲۵ میلادی به ۱۰ درصد و تا سال ۲۰۵۰ به بیش از ۳۰ درصد برسد.
آنچه که به نظر میرسد در بحث فرهنگسازی نیاز به تمرکز بیشتر دارد شکستن قبح ازدواج مجدد زنان و مردان سالمند است و در این گونه موارد، انتظار میرود بستگان فرد سالمند بدون برخورد احساساتی و با کنترل هیجانات موقتی از پیش داوری و محدودیتهای غیرمنصفانه دوری کنند زیرا در صورتی که نیازهای عاطفی، روحی و روانی والدینی که تنها زندگی میکنند، برآورده نشود، احتمال ابتلا به بیماریهای مزمن نیز در آنها بالا خواهد رفت.
سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل داد و یک روز جهانی را برای تکریم سالمندان قرار داد و در سال ۱۹۹۰ این شورا اول اکتبر یا همان ۹ مهرماه را روز جهانی سالمندان نامگذاری کرد.
۹۸۹۳ * ۶۰۵۴