به گزارش ایرنا، 49 سال از آن روزهای سخت می گذرد اما خاطرات در ذهنش آنقدر تازه اند انگار که همین دیروز بود دخترک 14 ساله ای که بالا تنه او سوخته بود را به سپاه بهداشت بندرعباس آوردند تنها پرستار این مرکز بیش از 9 ماه هر شب به مدت چهار ساعت وی را مداوا می کرد.
نفس عمیقی می کشد و با کلمات بریده می گوید؛ کمبود یا نبود امکانات و تجهیزات سبب شده بود بدن دخترک کِرم بیفتد اما بالاخره درمان و مرخص شد.
مرتضی حسن پور خراشاد نخستین پرستار مرد در ایران است که سال 1321 در روستای خراشاد از توابع بخش مرکزی شهرستان بیرجند دیده به جهان گشود تنها پنج سال داشت که سایه شوم طلاق والدینش را از هم جدا کرد.
پدرش نفر اول طب سنتی در بیرجند، کدخدا و مورد اعتماد مردم بود از 10 سالگی ( چهارم دبستان) پس از فوت پدرش به همراه برادر بزرگتر که از نوابغ بود به بیرجند آمده و در مدرسه شوکتیه بیرجند ( سومین مدرسه نوین کشور) مشغول تحصیل شد.
گرچه در 14 سالگی برادر و در 15 سالگی مادرش را از دست داد اما این مشکلات او را از ادامه اهداف دور نکرد و برای ادامه تحصیل وارد آموزشگاه عالی پرستاری جرجانی مشهد « نخستین دوره پرستاری مردان در ایران» شد.
از نوجوانی علاقه داشت پزشک شود ولی با شروع کار و خدمت به بیماران متوجه شد این کار همانی است که به دنبال آن بوده لذا هرگز از خدمت به بیماران منصرف یا پشیمان نشد.
چهار نفر دیگر نیز همراه وی دانش آموخته شدند که یک نفر به انگلستان رفت و دیگران در پرستاری خدمت نکردند لذا اولین مرد پرستاری ایران با تحصیلات عالی معرفی شد.
سال 1346 علیرغم نداشتن گواهی معادل لیسانس پرستاری، برای خدمت سربازی به عنوان لیسانس پذیرفته و 14 ماه خدمت افسری سپاه بهداشت را با انتخاب خود در بندرعباس گذراند.
حدود پنج سال خدمت در تنها بیمارستان بسیار مهم و موثر جنوب ایران( منطقه بندرعباس) با خدمت روزانه 15 تا 16 ساعت و بدون حتی یک ریال اضافه کاری خاطرات تلخ و شیرین زیادی برای او رقم زد چون مسئولیت بیشتر خدمات بیمارستان را عملا به عهده داشت.
مرتضی حسن پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا محدودیت خدمات را غیرقابل باور توصیف کرد و گفت: در این مرکز درمانی جمع پرستار و بهیار هرگز به 10 نفر نمی رسید بگونه ای که آماده کردن وسایل عمل جراحی بر عهده فردی با تحصیلات پنجم ابتدایی بود و انواع جراحی ها را چهار نفره انجام می دادیم.
وی ادامه داد: این در حالی بود که بانک خون نداشتیم در صورت لزوم از شیراز خون دریافت می کردیم، بیهوشی بیمار با عطر انجام می شد و حتی یکنفر هم به علت بیهوشی از بین نرفت.
نخستین پرستار مرد در ایران اظهار داشت: به عنوان مثال اکنون اعمال جراحی با ابزار بسیار پیشرفته و خیلی سریع انجام می شود در حالیکه در مرکز درمانی بندرعباس برای قطع کردن ران پای بیمار از اره ای بسیار کند استفاده کرده و به علت خستگی چند بار آن را بین همکاران رد و بدل می کردیم.
وی عنوان کرد: در نبود پزشک کشیک، خدمات پزشکی را هم به ناچار باید انجام می دادم این در حالی بود که حدود 50 تزریق را باید با پنج یا 6 سرنگ شیشه ای انجام می دادیم و ماما و پرستار توانا نیز برای زایمان وجود نداشت.
حسن پور یادآور شد: از سال 51 همزمان با استخدام در بندرعباس، ادامه تحصیل در دانشگاه شیراز را نیز آغاز و در تابستان و تعطیلات نوروزی ساعت های طولانی بر بالین بیماران خدمت می کردم.
وی گفت: دوره تکمیلی لیسانس پرستاری با تخصص مدیریت پرستاری را به پایان رساندم، طی این مدت با راه اندازی مجدد انجمن پرستاران ایران شعبه شیراز و دایر کردن ماهنامه پرستاری و سایر فعالیت ها به عنوان نخستین پرستار نمونه مرد در ایران و شاید جهان انتخاب و همزمان در سالنامه آریال در سن 32 سالگی به عنوان یکی از بزرگان ایران معرفی شدم.
این پرستار افزود: سطح تحصیلات در دانشگاه شیراز آنزمان بسیار سنگین و بالا بود، یکی از اهداف نظام آموزشی ایران تحت سلطه آمریکا این بود که دانشگاه هایی با قوی ترین و موثرترین اساتید تاسیس و نیروی حرفه ای برای خدمت در آمریکا و دیگر کشورهای غربی تربیت می کرد.
وی که در سال 1353 از طرف سازمان بهداشت جهانی بورسیه تحصیل در آمریکا را از آن خود کرد ادامه داد: همان سال طرح تشکیل نظام پرستاری ایران را تهیه کردم که در مجله پرستاری درج و بعد از مدتی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
حسن پور بیان کرد: خدمت به بیماران را در بیمارستانی از ایالت کالیفرنیا شروع کرده بودم در حالیکه تنها 20 ساعت در هفته اجازه کار قانونی داشتم اما بیشتر از 70 ساعت کار کردم و هرگز کسی یا چیزی مانع کارم نشد.
وی عنوان کرد: در سال 1980 میلادی به عنوان کمتر از پنج درصد پرستاران اول آمریکا شناخته شدم، همان زمان بود که رئیس دانشگاه مشهد مدتی بعد از عزیمت به آمریکا با ماموریت تحصیلی من به مدت 21 ماه و حقوق ماهانه 2 هزار تومان موافقت کرده بود ولی با ادامه تحصیل تا پایان دوره ارشد و دوره دکترا موافقت نشده بود.
نخستین پرستار مرد ایرانی اضافه کرد: با تقاضای مرخصی بدون حقوق، با پذیرش در آزمون پزشکی PHD از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دوره دکترا را در آمریکا آغاز کردم.
وی اظهار داشت: سال 1357 با پیروزی انقلاب اسلامی ایران از تکمیل دوره دکترا منصرف شدم و با مدرک Advansed Master ( معادل دوره دانشوری که سالها بعد از انقلاب در ایران شناخته شد) در دیماه 1358 به امید اینکه پرستاران ایران را برای دنیا الگو کنم به ایران بازگشتم اما برخی نگذاشتند.
حسن پور یادآور شد: از دوران قبل از انقلاب و خدمات بالینی به بیماران به ویژه در منطقه بندرعباس خاطرات بسیار دردناکی دارم به عنوان مثال بچه 6 ساله ای که دچار عقرب زدگی شده بود اما برای درمان وی امکانات و تجهیزات نبود این در حالی بود که که شاه آن زمان برای سم پاشی در شیراز چهار میلیون تومان هزینه کرده بود.
وی که زندگی اش را سرشار از خاطرات تلخ، شیرین و به یاد ماندنی می داند گفت: با همه سختی ها و مشقت ها اما خدا به من توفیق داد تا به این مدارج رسیدم و هیچگاه ناامید نشدم.
این پرستار افزود: در طول تاریخ اسلام همیشه افرادی که سختی های بیشتری را تجربه کرده اند موفق تر بوده اند من نیز درس صبوری را فرا گرفته و تصمیم گرفته بودم از کوره در نروم.
وی به این بیت شعر « پایداری و استقامت میخ سزد ار عبرت بشر گردد/ بر سرش هر چه بیشتر کوبی پایداری اش بیشتر گردد» اشاره کرد و افزود: همیشه سختی ها انسان را قوی کرده و از او مرد می سازد من هیچگاه از سختی ها نترسیدم و راهم را ادامه دادم.
نخستین پرستار مرد ایران به سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز اشاره کرد و گفت: از سال 58 که وارد ایران شدم به صورت فشرده نیروی مورد نیاز برای حضور در جبهه های جنگ تربیت می کردیم.
وی ادامه داد: همچنین هنگام بمباران حلبچه در بیمارستان صحرایی زیرزمینی مستقر بودم تمام این شهر را گشتیم اما فقط یک نفر زنده پیدا کردیم در این مدت صحنه های بسیار دلخراش و دردناکی را می دیدم که دل هر انسانی را تا عمق وجودش به درد می آورد.
حسن پور اظهار داشت: شاید در تدریس کسی به انداز من کار نکرده و به اندازه من حقوق پایین نگرفته باشد همچنین در سال های مدیریت هیچوقت حق مدیریت و ماموریت دریافت نکردم چون هدف من تنها خدمت به خلق بوده است.
وی تاکید کرد: اکنون بعد از گذشت سالها از تجربه پرستاری در ایران دلم می خواهد پرستاری و پزشکی ناب مورد رضایت الهی در کشور شکل بگیرد به اعتقاد من این نوع پرستار و پزشک را کم داریم.
این پرستار اضافه کرد: برای پرستاری در حوزه بین الملل تعاریفی بیان شده که بایستی پرستاران مصداق این مفاهیم تربیت شوند در حالیکه با این موضوع فاصله داریم و در ابعاد انسانی و معنوی ضعیف هستیم.
وی با بیان اینکه تقریبا بُعد درآمد و مادی پرستاران از بعد معنوی پیشی گرفته است اظهار امیدواری کرد: تحولی در سبک کاری و حرفه ای پرستاری و پزشکی ایران اسلامی ایجاد شود تا خدمات در جهت کسب رضای الهی باشد.
حسن پور گفت: برخی دانشجویان ما به دنبال ارایه مقاله هایی برای ارتقای درجه هستند لذا عملکرد و فعالیت آنان قابل مقایسه با دوران ما نیست این موضوع علاوه بر ابعاد معنوی ابعاد حرفه ای پزشکی را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
وی بیان کرد: آروز دارم در بعد معنوی و علمی پرستاری ایران تحول انسانی رخ بدهد همانطور که امام خمینی (ره) شغل پرستاری را از شغلهای بسیار شریفی دانسته که اگر چنانچه، انسان به وظایف انسانی و شرعی خودش عمل بکند، عبادتی است که در تراز عبادت های درجه اول است.
نخستین پرستار مرد ایران تاکید کرد: علم و توان یک پرستار ایرانی باید از اشخاص آمریکایی و اروپایی بالاتر باشد چون مملکت ما اسلامی است لذا برای همه پرستاران و تمامی کادر پزشکی آرزوی توفیق و خداقوت دارم.
وی افزود: نسل جوان بایستی از تجربه گذشتگان درس عبرت بگیرند بیان خاطرات و تجربیات زندگی گذشتگان می توان انگیزه ای برای فعالیت هر چه بهتر و بیشتر جوانان شود.
حسن پور گفت: بدون شک حرفه پرستاری با عشقی همراه شده که نه تنها فشارهای روزمره زندگی چیزی از آن نمی کاهد که پرستار برای بازگشت سلامت بیمار و افزایش امید وآرامش وی از وجود خود مایه می گذارد.
مستندی از زندگی مرتضی حسن پور خراشاد نخستین پرستار مرد ایرانی اهل استان مرزی خراسان جنوبی توسط یکی از مستندسازان جوان استان در مرحله پژوهش قرار دارد که به زودی تهیه و منتشر خواهد شد.
7557 * 6054
گزارش از رقیه محمدی
انتهای پیام نفس عمیقی می کشد و با کلمات بریده می گوید؛ کمبود یا نبود امکانات و تجهیزات سبب شده بود بدن دخترک کِرم بیفتد اما بالاخره درمان و مرخص شد.
مرتضی حسن پور خراشاد نخستین پرستار مرد در ایران است که سال 1321 در روستای خراشاد از توابع بخش مرکزی شهرستان بیرجند دیده به جهان گشود تنها پنج سال داشت که سایه شوم طلاق والدینش را از هم جدا کرد.
پدرش نفر اول طب سنتی در بیرجند، کدخدا و مورد اعتماد مردم بود از 10 سالگی ( چهارم دبستان) پس از فوت پدرش به همراه برادر بزرگتر که از نوابغ بود به بیرجند آمده و در مدرسه شوکتیه بیرجند ( سومین مدرسه نوین کشور) مشغول تحصیل شد.
گرچه در 14 سالگی برادر و در 15 سالگی مادرش را از دست داد اما این مشکلات او را از ادامه اهداف دور نکرد و برای ادامه تحصیل وارد آموزشگاه عالی پرستاری جرجانی مشهد « نخستین دوره پرستاری مردان در ایران» شد.
از نوجوانی علاقه داشت پزشک شود ولی با شروع کار و خدمت به بیماران متوجه شد این کار همانی است که به دنبال آن بوده لذا هرگز از خدمت به بیماران منصرف یا پشیمان نشد.
چهار نفر دیگر نیز همراه وی دانش آموخته شدند که یک نفر به انگلستان رفت و دیگران در پرستاری خدمت نکردند لذا اولین مرد پرستاری ایران با تحصیلات عالی معرفی شد.
سال 1346 علیرغم نداشتن گواهی معادل لیسانس پرستاری، برای خدمت سربازی به عنوان لیسانس پذیرفته و 14 ماه خدمت افسری سپاه بهداشت را با انتخاب خود در بندرعباس گذراند.
حدود پنج سال خدمت در تنها بیمارستان بسیار مهم و موثر جنوب ایران( منطقه بندرعباس) با خدمت روزانه 15 تا 16 ساعت و بدون حتی یک ریال اضافه کاری خاطرات تلخ و شیرین زیادی برای او رقم زد چون مسئولیت بیشتر خدمات بیمارستان را عملا به عهده داشت.
مرتضی حسن پور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا محدودیت خدمات را غیرقابل باور توصیف کرد و گفت: در این مرکز درمانی جمع پرستار و بهیار هرگز به 10 نفر نمی رسید بگونه ای که آماده کردن وسایل عمل جراحی بر عهده فردی با تحصیلات پنجم ابتدایی بود و انواع جراحی ها را چهار نفره انجام می دادیم.
وی ادامه داد: این در حالی بود که بانک خون نداشتیم در صورت لزوم از شیراز خون دریافت می کردیم، بیهوشی بیمار با عطر انجام می شد و حتی یکنفر هم به علت بیهوشی از بین نرفت.
نخستین پرستار مرد در ایران اظهار داشت: به عنوان مثال اکنون اعمال جراحی با ابزار بسیار پیشرفته و خیلی سریع انجام می شود در حالیکه در مرکز درمانی بندرعباس برای قطع کردن ران پای بیمار از اره ای بسیار کند استفاده کرده و به علت خستگی چند بار آن را بین همکاران رد و بدل می کردیم.
وی عنوان کرد: در نبود پزشک کشیک، خدمات پزشکی را هم به ناچار باید انجام می دادم این در حالی بود که حدود 50 تزریق را باید با پنج یا 6 سرنگ شیشه ای انجام می دادیم و ماما و پرستار توانا نیز برای زایمان وجود نداشت.
حسن پور یادآور شد: از سال 51 همزمان با استخدام در بندرعباس، ادامه تحصیل در دانشگاه شیراز را نیز آغاز و در تابستان و تعطیلات نوروزی ساعت های طولانی بر بالین بیماران خدمت می کردم.
وی گفت: دوره تکمیلی لیسانس پرستاری با تخصص مدیریت پرستاری را به پایان رساندم، طی این مدت با راه اندازی مجدد انجمن پرستاران ایران شعبه شیراز و دایر کردن ماهنامه پرستاری و سایر فعالیت ها به عنوان نخستین پرستار نمونه مرد در ایران و شاید جهان انتخاب و همزمان در سالنامه آریال در سن 32 سالگی به عنوان یکی از بزرگان ایران معرفی شدم.
این پرستار افزود: سطح تحصیلات در دانشگاه شیراز آنزمان بسیار سنگین و بالا بود، یکی از اهداف نظام آموزشی ایران تحت سلطه آمریکا این بود که دانشگاه هایی با قوی ترین و موثرترین اساتید تاسیس و نیروی حرفه ای برای خدمت در آمریکا و دیگر کشورهای غربی تربیت می کرد.
وی که در سال 1353 از طرف سازمان بهداشت جهانی بورسیه تحصیل در آمریکا را از آن خود کرد ادامه داد: همان سال طرح تشکیل نظام پرستاری ایران را تهیه کردم که در مجله پرستاری درج و بعد از مدتی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
حسن پور بیان کرد: خدمت به بیماران را در بیمارستانی از ایالت کالیفرنیا شروع کرده بودم در حالیکه تنها 20 ساعت در هفته اجازه کار قانونی داشتم اما بیشتر از 70 ساعت کار کردم و هرگز کسی یا چیزی مانع کارم نشد.
وی عنوان کرد: در سال 1980 میلادی به عنوان کمتر از پنج درصد پرستاران اول آمریکا شناخته شدم، همان زمان بود که رئیس دانشگاه مشهد مدتی بعد از عزیمت به آمریکا با ماموریت تحصیلی من به مدت 21 ماه و حقوق ماهانه 2 هزار تومان موافقت کرده بود ولی با ادامه تحصیل تا پایان دوره ارشد و دوره دکترا موافقت نشده بود.
نخستین پرستار مرد ایرانی اضافه کرد: با تقاضای مرخصی بدون حقوق، با پذیرش در آزمون پزشکی PHD از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دوره دکترا را در آمریکا آغاز کردم.
وی اظهار داشت: سال 1357 با پیروزی انقلاب اسلامی ایران از تکمیل دوره دکترا منصرف شدم و با مدرک Advansed Master ( معادل دوره دانشوری که سالها بعد از انقلاب در ایران شناخته شد) در دیماه 1358 به امید اینکه پرستاران ایران را برای دنیا الگو کنم به ایران بازگشتم اما برخی نگذاشتند.
حسن پور یادآور شد: از دوران قبل از انقلاب و خدمات بالینی به بیماران به ویژه در منطقه بندرعباس خاطرات بسیار دردناکی دارم به عنوان مثال بچه 6 ساله ای که دچار عقرب زدگی شده بود اما برای درمان وی امکانات و تجهیزات نبود این در حالی بود که که شاه آن زمان برای سم پاشی در شیراز چهار میلیون تومان هزینه کرده بود.
وی که زندگی اش را سرشار از خاطرات تلخ، شیرین و به یاد ماندنی می داند گفت: با همه سختی ها و مشقت ها اما خدا به من توفیق داد تا به این مدارج رسیدم و هیچگاه ناامید نشدم.
این پرستار افزود: در طول تاریخ اسلام همیشه افرادی که سختی های بیشتری را تجربه کرده اند موفق تر بوده اند من نیز درس صبوری را فرا گرفته و تصمیم گرفته بودم از کوره در نروم.
وی به این بیت شعر « پایداری و استقامت میخ سزد ار عبرت بشر گردد/ بر سرش هر چه بیشتر کوبی پایداری اش بیشتر گردد» اشاره کرد و افزود: همیشه سختی ها انسان را قوی کرده و از او مرد می سازد من هیچگاه از سختی ها نترسیدم و راهم را ادامه دادم.
نخستین پرستار مرد ایران به سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز اشاره کرد و گفت: از سال 58 که وارد ایران شدم به صورت فشرده نیروی مورد نیاز برای حضور در جبهه های جنگ تربیت می کردیم.
وی ادامه داد: همچنین هنگام بمباران حلبچه در بیمارستان صحرایی زیرزمینی مستقر بودم تمام این شهر را گشتیم اما فقط یک نفر زنده پیدا کردیم در این مدت صحنه های بسیار دلخراش و دردناکی را می دیدم که دل هر انسانی را تا عمق وجودش به درد می آورد.
حسن پور اظهار داشت: شاید در تدریس کسی به انداز من کار نکرده و به اندازه من حقوق پایین نگرفته باشد همچنین در سال های مدیریت هیچوقت حق مدیریت و ماموریت دریافت نکردم چون هدف من تنها خدمت به خلق بوده است.
وی تاکید کرد: اکنون بعد از گذشت سالها از تجربه پرستاری در ایران دلم می خواهد پرستاری و پزشکی ناب مورد رضایت الهی در کشور شکل بگیرد به اعتقاد من این نوع پرستار و پزشک را کم داریم.
این پرستار اضافه کرد: برای پرستاری در حوزه بین الملل تعاریفی بیان شده که بایستی پرستاران مصداق این مفاهیم تربیت شوند در حالیکه با این موضوع فاصله داریم و در ابعاد انسانی و معنوی ضعیف هستیم.
وی با بیان اینکه تقریبا بُعد درآمد و مادی پرستاران از بعد معنوی پیشی گرفته است اظهار امیدواری کرد: تحولی در سبک کاری و حرفه ای پرستاری و پزشکی ایران اسلامی ایجاد شود تا خدمات در جهت کسب رضای الهی باشد.
حسن پور گفت: برخی دانشجویان ما به دنبال ارایه مقاله هایی برای ارتقای درجه هستند لذا عملکرد و فعالیت آنان قابل مقایسه با دوران ما نیست این موضوع علاوه بر ابعاد معنوی ابعاد حرفه ای پزشکی را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
وی بیان کرد: آروز دارم در بعد معنوی و علمی پرستاری ایران تحول انسانی رخ بدهد همانطور که امام خمینی (ره) شغل پرستاری را از شغلهای بسیار شریفی دانسته که اگر چنانچه، انسان به وظایف انسانی و شرعی خودش عمل بکند، عبادتی است که در تراز عبادت های درجه اول است.
نخستین پرستار مرد ایران تاکید کرد: علم و توان یک پرستار ایرانی باید از اشخاص آمریکایی و اروپایی بالاتر باشد چون مملکت ما اسلامی است لذا برای همه پرستاران و تمامی کادر پزشکی آرزوی توفیق و خداقوت دارم.
وی افزود: نسل جوان بایستی از تجربه گذشتگان درس عبرت بگیرند بیان خاطرات و تجربیات زندگی گذشتگان می توان انگیزه ای برای فعالیت هر چه بهتر و بیشتر جوانان شود.
حسن پور گفت: بدون شک حرفه پرستاری با عشقی همراه شده که نه تنها فشارهای روزمره زندگی چیزی از آن نمی کاهد که پرستار برای بازگشت سلامت بیمار و افزایش امید وآرامش وی از وجود خود مایه می گذارد.
مستندی از زندگی مرتضی حسن پور خراشاد نخستین پرستار مرد ایرانی اهل استان مرزی خراسان جنوبی توسط یکی از مستندسازان جوان استان در مرحله پژوهش قرار دارد که به زودی تهیه و منتشر خواهد شد.
7557 * 6054
گزارش از رقیه محمدی
کپی شد
