با پیروزی انقلاب اسلامی، جامعه ایران در همه امور و شئون دچار تحولات اساسی شد که نظام اداری و مدیریتی از آن جمله بود و فضای جدیدی را به روی مردم گشود.
این تغییر و دگرگونی متاثر از انقلاب اسلامی که ریشه در اسلام و مردم داشت، هم در ساختار دستگاه های حکومتی و دولتی اعمال شد و هم در گزینش و انتصاب مدیران و کارکنان دولت نمود عینی یافت.
«تعهد» و «تخصص» دو کلید واژه اصلی انتخاب و انتصاب افراد به سمت های مدیریتی از سال های اول پیروزی انقلاب اسلامی بوده و همچنان هم مطرح است و دیدگاه های گوناگونی نیز درباره این دو شاخص دیده می شود.
حالت ایده آل زمانی است که تعهد و تخصص با هم در یک مدیر، کارشناس یا کارمند جمع شوند و به عقیده بسیاری از صاحبنظران و پیشکسوتان مدیریت منظور از تعهد فقط مبانی اسلامی و انقلابی نیست بلکه دایره وسیعی از ارزش هایی را در بر می گیرد که یک مدیر یا مسئول در نظام جمهوری اسلامی در کنار داشتن مدرک تحصیلی و تجربه، باید از آنها برخوردار باشد.
با اصلاح و تصویب قوانین و دستورالعمل های بهبود و ارتقای نظام اداری در 40 سال گذشته اکنون شیوه نامه های مشخصی برای انتخاب و انتصاب مدیران در سطوح مختلف وجود دارد و بررسی «صلاحیت های حرفه ای» و «شایستگی» ملاک عمل قرار گرفته است تا از این طریق انتصاب های حرفه ای، اصولی و شایسته سالار در سطوح مختلف انجام شود.
برای مردم هم چندان مهم نیست مدیر در یک استان یا دستگاه اجرایی، بومی باشد یا غیربومی بخصوص در شرایط کنونی جامعه که مشکلات و کاستی ها آشکار شده و مطالبات افزایش پیدا کرده است؛ مردم معتقدند مدیر باید کاربلد باشد و کارآمد و البته در ادامه سلامت و پاکی افراد را نیز مورد تاکید قرار می دهند.
چه بسیار مدیران غیربومی که خوش درخشیدند و دلسوزانه و جهادگونه به مردم عزیز خدمت کردند و داشته ایم مدیران بومی که در استان خود آن گونه که باید موفق نبودند؛ عکس آن نیز وجود داشته و مدیران بومی در زادگاهشان کارنامه درخشانی از خود برجا گذاشتند یا مدیران غیربومی که به دلایل متعدد چندان موفق نبودند.
بخصوص در مورد استان ها که هر کدام ویژگی های فرهنگی، مذهبی، اقتصادی، سیاسی، جغرافیایی، قومی و زبانی خاص و منحصر به فرد دارند؛ اگرچه مدیران توانمندی و صلاحیت های عمومی دارند اما گاهی باید بررسی کرد یک مدیر برای کدام استان یا دستگاه کارآمد و اثرگذار است و به این سمت برویم که به جای افراد ابتدا ویژگی های مدیریتی را در نظر بگیریم.
فصل هشتم قانون مدیریت خدمات کشوری با موضوع انتصاب و ارتقاء شغلی در ماده 53 می گوید: انتصاب و ارتقاء شغلی کارمندان باید با رعایت شرایط تحصیلی و تجربی لازم و پس از احراز شایستگی و عملکرد موفق در مشاغل قبلی آنان صورت گیرد.
ماده 54 این قانون دستگاه های اجرایی را به انجام اقداماتی برای استقرار نظام شایستگی و ایجاد ثبات در خدمت مدیران موظف کرده از جمله اینکه در انتخاب و انتصاب افراد به پستهای مدیریت حرفه ای، شرایط تخصصی لازم را تعیین نموده تا افراد از مسیر ارتقاء شغلی به مراتب بالاتر ارتقا یابند. در مواردی که از این طریق امکان انتخاب وجود نداشته باشد، با برگزاری امتحانات تخصصی لازم، انتخاب صورت می پذیرد.
براساس مصوبه دولت در سال گذشته تمامی دستگاه های دولتی چنانچه ارتقا یا انتصابی داشته باشند، ملزم می شوند قبل از انتصاب، نخست شایستگی افراد را مشخص کنند و براساس شایستگی ها، انتصاب صورت پذیرد. مدل تعریف شده دولت در این زمینه «مدل شایستگی مدیران حرفه ای» است که سازمان امور اداری و استخدامی کشور مسئولیت اجرایی این مدل را به عهده گرفته است و به سازمان و نهادهایی که قابلیت ارزیابی صلاحیت داشته باشند، گواهی ارزیابی مدیران اعطا می کند.
دستورالعمل نحوه ارزیابی و توسعه شایستگی عمومی مدیران حرفه‌ای که توسط سازمان امور اداری و استخدامی به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد، شایستگی را این گونه تعریف می کند: ترکیبی است از دانش، مهارت، نگرش و ویژگی‌های فردی که به یک فرد امکان می‌دهد تا وظایف مربوط را پس از احراز سمت‌های مدیریتی یا ارتقاء به سطوح بالاتر به طور موفقیت‌آمیز انجام دهد. مدل شایستگی در این دستورالعمل به مجموعه‌ای از شایستگی‌ها که دربردارنده رفتارهای کلیدی موردنیاز برای عملکرد سطح عالی در شغل یا سمت خاص می‌باشد، اطلاق می‌شود.
تربیت مدیران آینده و انتصاب آنان براساس «صلاحیت های حرفه ای» و «شایستگی» در هر کجای سرزمین ایران اسلامی که باشد کمک می کند در حوزه مدیریت و کار تیمی از هویت های محلی به هویت ملی برسیم و کشور را سرزمینی یکپارچه ببینیم که نوع و اثرگذاری خدمت اهمیت می یابد نه محل آن، در این صورت عملکرد نظامات اداری و رفتارهای مدیریتی بر طرز تفکر و رفتار مردم نیز آثار مثبت و سازنده می گذارد.
دستگاه های ذیربط و در سطوح بالا دولت و شورای عالی اداری نیز می توانند با تصویب یا اصلاح قوانین و دستورالعمل ها و تقویت نظارت و ارزشیابی پیوسته مدیران، به تقویت این فرایند کمک کنند.
*خبرنگار ایرنا
انتهای پیام این تغییر و دگرگونی متاثر از انقلاب اسلامی که ریشه در اسلام و مردم داشت، هم در ساختار دستگاه های حکومتی و دولتی اعمال شد و هم در گزینش و انتصاب مدیران و کارکنان دولت نمود عینی یافت.
«تعهد» و «تخصص» دو کلید واژه اصلی انتخاب و انتصاب افراد به سمت های مدیریتی از سال های اول پیروزی انقلاب اسلامی بوده و همچنان هم مطرح است و دیدگاه های گوناگونی نیز درباره این دو شاخص دیده می شود.
حالت ایده آل زمانی است که تعهد و تخصص با هم در یک مدیر، کارشناس یا کارمند جمع شوند و به عقیده بسیاری از صاحبنظران و پیشکسوتان مدیریت منظور از تعهد فقط مبانی اسلامی و انقلابی نیست بلکه دایره وسیعی از ارزش هایی را در بر می گیرد که یک مدیر یا مسئول در نظام جمهوری اسلامی در کنار داشتن مدرک تحصیلی و تجربه، باید از آنها برخوردار باشد.
با اصلاح و تصویب قوانین و دستورالعمل های بهبود و ارتقای نظام اداری در 40 سال گذشته اکنون شیوه نامه های مشخصی برای انتخاب و انتصاب مدیران در سطوح مختلف وجود دارد و بررسی «صلاحیت های حرفه ای» و «شایستگی» ملاک عمل قرار گرفته است تا از این طریق انتصاب های حرفه ای، اصولی و شایسته سالار در سطوح مختلف انجام شود.
برای مردم هم چندان مهم نیست مدیر در یک استان یا دستگاه اجرایی، بومی باشد یا غیربومی بخصوص در شرایط کنونی جامعه که مشکلات و کاستی ها آشکار شده و مطالبات افزایش پیدا کرده است؛ مردم معتقدند مدیر باید کاربلد باشد و کارآمد و البته در ادامه سلامت و پاکی افراد را نیز مورد تاکید قرار می دهند.
چه بسیار مدیران غیربومی که خوش درخشیدند و دلسوزانه و جهادگونه به مردم عزیز خدمت کردند و داشته ایم مدیران بومی که در استان خود آن گونه که باید موفق نبودند؛ عکس آن نیز وجود داشته و مدیران بومی در زادگاهشان کارنامه درخشانی از خود برجا گذاشتند یا مدیران غیربومی که به دلایل متعدد چندان موفق نبودند.
بخصوص در مورد استان ها که هر کدام ویژگی های فرهنگی، مذهبی، اقتصادی، سیاسی، جغرافیایی، قومی و زبانی خاص و منحصر به فرد دارند؛ اگرچه مدیران توانمندی و صلاحیت های عمومی دارند اما گاهی باید بررسی کرد یک مدیر برای کدام استان یا دستگاه کارآمد و اثرگذار است و به این سمت برویم که به جای افراد ابتدا ویژگی های مدیریتی را در نظر بگیریم.
فصل هشتم قانون مدیریت خدمات کشوری با موضوع انتصاب و ارتقاء شغلی در ماده 53 می گوید: انتصاب و ارتقاء شغلی کارمندان باید با رعایت شرایط تحصیلی و تجربی لازم و پس از احراز شایستگی و عملکرد موفق در مشاغل قبلی آنان صورت گیرد.
ماده 54 این قانون دستگاه های اجرایی را به انجام اقداماتی برای استقرار نظام شایستگی و ایجاد ثبات در خدمت مدیران موظف کرده از جمله اینکه در انتخاب و انتصاب افراد به پستهای مدیریت حرفه ای، شرایط تخصصی لازم را تعیین نموده تا افراد از مسیر ارتقاء شغلی به مراتب بالاتر ارتقا یابند. در مواردی که از این طریق امکان انتخاب وجود نداشته باشد، با برگزاری امتحانات تخصصی لازم، انتخاب صورت می پذیرد.
براساس مصوبه دولت در سال گذشته تمامی دستگاه های دولتی چنانچه ارتقا یا انتصابی داشته باشند، ملزم می شوند قبل از انتصاب، نخست شایستگی افراد را مشخص کنند و براساس شایستگی ها، انتصاب صورت پذیرد. مدل تعریف شده دولت در این زمینه «مدل شایستگی مدیران حرفه ای» است که سازمان امور اداری و استخدامی کشور مسئولیت اجرایی این مدل را به عهده گرفته است و به سازمان و نهادهایی که قابلیت ارزیابی صلاحیت داشته باشند، گواهی ارزیابی مدیران اعطا می کند.
دستورالعمل نحوه ارزیابی و توسعه شایستگی عمومی مدیران حرفه‌ای که توسط سازمان امور اداری و استخدامی به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد، شایستگی را این گونه تعریف می کند: ترکیبی است از دانش، مهارت، نگرش و ویژگی‌های فردی که به یک فرد امکان می‌دهد تا وظایف مربوط را پس از احراز سمت‌های مدیریتی یا ارتقاء به سطوح بالاتر به طور موفقیت‌آمیز انجام دهد. مدل شایستگی در این دستورالعمل به مجموعه‌ای از شایستگی‌ها که دربردارنده رفتارهای کلیدی موردنیاز برای عملکرد سطح عالی در شغل یا سمت خاص می‌باشد، اطلاق می‌شود.
تربیت مدیران آینده و انتصاب آنان براساس «صلاحیت های حرفه ای» و «شایستگی» در هر کجای سرزمین ایران اسلامی که باشد کمک می کند در حوزه مدیریت و کار تیمی از هویت های محلی به هویت ملی برسیم و کشور را سرزمینی یکپارچه ببینیم که نوع و اثرگذاری خدمت اهمیت می یابد نه محل آن، در این صورت عملکرد نظامات اداری و رفتارهای مدیریتی بر طرز تفکر و رفتار مردم نیز آثار مثبت و سازنده می گذارد.
دستگاه های ذیربط و در سطوح بالا دولت و شورای عالی اداری نیز می توانند با تصویب یا اصلاح قوانین و دستورالعمل ها و تقویت نظارت و ارزشیابی پیوسته مدیران، به تقویت این فرایند کمک کنند.
*خبرنگار ایرنا
کپی شد
