در این گزارش به موضوع انتشار کتاب و موسسات دلالی که در این زمینه فعالیت دارند پرداخته ایم.
به گزارش جی پلاس، بزرگ‌ترین رویای زندگی‌ام به یکباره و با یک پیامک دود شد و به هوا رفت. اگر چه همیشه برای نویسنده شدن و برای نوشتن، دست‌و‌دلم لرزیده و هر وقت قصه یا رمانی نوشته‌ام جز چند دوست نزدیک، کسی آن را نخوانده، اما همیشه امیدوار بودم که بالاخره روزی جرات و جسارت انتشار قصه‌هایم را پیدا خواهم کرد تا دیروز که این پیامک را دریافت کردم!
نمی‌دانم اگر همان طور که ادعا شده، با سه میلیون تومان سه‌کتاب منتشر کنند، کارت عضویت کانون اهل قلم را بگیرند و امکان دریافت وام و دیگر تسهیلات را فراهم کنند، آیا همچنان نویسنده بودن، یک ارزش و اعتبار محسوب خواهد شد؟! همه امیدم به این است که هیچ‌کدام از شماره‌های درج شده در این پیامک، پاسخگو نباشند، یا لااقل کارشان غیرقانونی باشد اما متاسفانه این طور نشد. سه کتاب دارم که با وجود تمام تلاشی که صرف نگارش‌شان کرده‌ام، می‌دانم خالی از عیب نیست و هنوز با یک اثر قابل چاپ فاصله بسیار دارد اما انگار می‌توانم براحتی آنها را منتشر کنم، براحتی یک تماس تلفنی با یک موسسه رسمی، قانونی، حتی مشهور و پرداخت سه میلیون تومان هزینه انتشار!
تمام اعتبار نویسنده بودن زیر سوال می‌رود وقتی کسی این‌گونه صاحب عنوان نویسنده رسمی می‌شود و می‌توان فهمید چرا خیلی‌ها تا پایان عمر، هرگز به کتاب خواندن شوقی پیدا نمی‌کنند. وقتی کسانی هستند که در فاصله چند ماه، هر آنچه بنویسی را منتشر می‌کنند صرفا به این شرط که نوشته‌ات در چارچوب قوانین باشد و هزینه چاپ آن را بپردازی، باید برای جلال آل‌احمد، سیمین‌های ادبیات ایران، هوشنگ مرادی کرمانی، جمالزاده و سایر نویسندگان بزرگی که دود چراخ خورده‌اند و خون دل‌ها و عمری را صرف نوشتن کرده‌اند، به دنبال عنوان دیگری بود؛ هر چیزی به جز نویسنده! دردناک‌تر این‌که تمامی این روند به‌صورت رسمی و قانونی طی می‌شود و همه چیز کاملا شفاف است. هیچ کس در این معامله پرسود نام و هویتش را پنهان نمی‌کند؛ معامله‌ای دو سر برد که البته برای ادبیات و صنعت نشر ایران مسموم است نه مفید و برای کتابخوان و اهل قلم، کشنده و دردناک!
الو... سلام. درباره انتشار کتاب‌هایم سوالاتی دارم.
در خدمت هستم.
دو کتاب آماده دارم و سومی در حال اتمام است. باید هر سه کتاب را یکجا به شما بدهم یا این‌که می‌شود دو تا را زودتر و سومی را بعدا منتشر کنید؟
می‌توانیم با دو کتاب شروع کنیم و تا زمانی که ما روی کتاب شما ویراستاری علمی و ادبی انجام می‌دهیم، آن را به فرمت کتاب در می‌آوریم و مجوزهای لازم را می‌گیریم، شما نوشتن کتاب سوم را تمام کنید.
هزینه سه کتاب را باید یکجا پرداخت کنم یا می‌شود به صورت قسطی هم منتشر کرد؟
چون قرار است دو کتاب را شروع کنیم و بعد شما کتاب سوم را به ما بدهید، بنابراین لازم است هزینه عقد قرارداد را در ابتدای کار پرداخت کنید.
پس قرارداد می‌بندیم؟
بله. یک لحظه گوشی را نگه دارید تا درباره این‌که یک جلد کتاب شما هنوز آماده نیست، از همکارم سوال کنم.
[صدای گفت‌وگوی خانم جوانی که با هم صحبت می‌کردیم، با یکی از همکارانش کاملا شنیده می‌شود. گویا تا به حال موردی نبوده که کسی یکی از سه کتابش آماده نبوده باشد. صدای گفت‌و گوی این خانم و همکارش با انبوهی از همهمه شنیده می‌شود. گویا دفتری شلوغ است و آدم‌های زیادی مشغول به کار هستند.]
گوشی را نگه دارید تا من شما را به واحد کتاب وصل کنم و سوالاتتان را درباره طریقه پرداخت هزینه چاپ کتاب، بپرسید!
بله. حتما.
کارشناس پژوهش: الو، سلام، وقت شما به خیر.
[خودش را معرفی می‌کند و یک موسسه انتشاراتی بسیار معروف را!]
سلام آقا. درباره نحوه پرداخت و عقد قرارداد سوال کرده بودم.
کارشناس پژوهش: از آنجا که ما باید شما را به کانون اهل قلم معرفی کنیم و عضویت کانون نویسندگان را برایتان دریافت کنیم، نیاز به ثبت سه کتاب دارید. قرارداد ما بر مبنای سه عنوان کتاب با شما بسته می‌شود اما برای شروع، وقتی دو عنوان کتاب را ارسال کردید، ما اخذ مجوزها و چاپ را انجام می‌دهیم. این فرآیند 2 تا 3 ماه زمان نیاز دارد که در این مدت کتاب سوم شما هم آماده می‌شود و آن را هم برای دریافت مجوز می‌فرستیم. زمان عقد قرارداد شما دو میلیون تومان پرداخت کنید و برای یک میلیون تومان باقیمانده هم یک فقره قسط تعریف می‌کنیم برای 45 روز بعد که کتاب سوم آماده می‌شود.
چه مجوزهایی برای کتاب می‌گیرید؟
کارشناس پژوهش: هر کتاب نیاز به 5 عنوان مجوز دارد. برگه سبز، مجوز وصول، مجوز نشر، فیپا و شابک. در ضمن صفر تا صد تولید کتاب شامل طراحی جلد، عنوان‌بندی، فهرست‌بندی، صحافی و چاپ برعهده ماست. در بدو امر در کمترین تیراژ یعنی 32 جلد چاپ می‌شود که 12 جلد آن برای اخذ مجوزات به ادارات مرتبط مانند کتابخانه ملی، اداره کتاب، وزارت ارشاد و بقیه ادارات و نهادها ارسال می‌شود که مجوزات به نام شما ثبت بشود. تعداد 20 جلد کتاب هم در شروع به شما تعلق می‌گیرد. تیراژی که روی جلد کتاب درج می‌شود، هزار نسخه است.
ولی هزار نسخه چاپ نمی‌کنید!
کارشناس پژوهش: نه. اگر قرار باشد هر عنوان کتاب در هزار نسخه منتشر شود برای شما حدود 20 میلیون تومان هزینه خواهد داشت. اگر تصمیم گرفتید کتابتان را در 20 یا 50 یا صد نسخه منتشر کنید، چون هزینه مجوزات پرداخت شده و همه به نام شما ثبت شده است، دیگر فقط هزینه چاپ مجدد را پرداخت می‌کنید؛ یعنی فقط هزینه کاغذ و صحافی را. یک میلیون تومان برای کتابی بین 70 تا 150 صفحه است.
شما حتما منظورتان صفحات کتاب است نه صفحات تایپ شده.
کارشناس پژوهش: بله. صفحات کتاب مد نظر ماست. چون این رقم بر اساس هزینه کاغذ و صحافی تعیین شده است. وقتی تعداد صفحات بیشتر شود، هزینه چاپ هم بیشتر خواهد شد.
خب تا جایی که متوجه شدم، کتاب توزیع نمی‌شود و به کتابفروشی‌ها نمی‌دهید.
کارشناس پژوهش: نه. این کار را ما انجام نمی‌دهیم؛ برعهده خود شماست.
چطور برایم کارت نویسندگی می‌گیرید؟
کارشناس پژوهش: بعد از این‌که سه کتاب منتشر شد، لینک مستقیم کانون اهل قلم برای شما ارسال خواهد شد چون باید مشخصات توسط خود شما وارد سامانه شود و نیاز به اطلاعات شخصی شما دارند. ما به شما نام کاربری و رمز عبور را می‌دهیم و وقتی وارد سایت شدید، اطلاعات ثبت می‌شود. یک هفته تا یک ماه زمان می‌برد که کانون اهل قلم برای شما پیامک بفرستد. بعد از آن با در دست داشتن مدرک شناسایی و کارت ملی به دفتر خانه کتاب می‌روید و کارت‌های عضویتتان را دریافت می‌کنید.
برای دریافت وام، کی می‌توانم اقدام کنم؟
کارشناس پژوهش: وقتی خانه کتاب به شما کارت عضویت می‌دهد، سایر خدمات و امکاناتی که به نویسندگان تعلق می‌گیرد، در اختیارتان قرار داده می‌شود، مثل بن تخفیف کتاب، درخواست تخفیف حق بیمه، وام نویسندگی و مواردی از این دست که برای دریافت هر کدام که بخواهید، فرم درخواست را پر می‌کنید و بر اساس اولویت به شما تعلق خواهد گرفت.
یعنی پرداخت وام برعهده شما نیست. بعد از دریافت کارت همه مسئولیت‌ها برعهده خانه کتاب خواهد بود. درست است؟
کارشناس پژوهش: بله. بعد از عضویت همه این موارد انجام می‌شود.
پس شما پرداختش را تضمین نمی‌کنید!
کارشناس پژوهش: به تضمین نیاز ندارد. همین حالا می‌توانید در سایت خانه کتاب یا سرای اهل قلم همه اطلاعات را بررسی کنید. سرای اهل قلم زیر مجموعه وزارت ارشاد است.
اسم چه ناشری در شناسنامه کتاب می‌آید؟
کارشناس پژوهش: کتاب به اسم خود شما خواهد بود اما در شناسنامه آن اسم موسسه ما ذکر می‌شود.
قرار است کتاب را از نظر محتوایی هم بررسی کنید و از نظر کیفی آن را تغییر بدهید یا اصلاح کنید؟
کارشناس پژوهش: نه. محتوای کتاب متعلق به شماست. در کل محتوای کتاب دخالتی نداریم.
پس خیالم راحت باشد!
کارشناس پژوهش: بله. صد در صد! چون اگر این کار را بکنیم، یعنی سرقت علمی صورت گرفته است.
با این حساب خیلی‌ها برای نویسنده شدن به شما مراجعه می‌کنند.
کارشناس پژوهش: بله، خیلی زیاد. ما مخاطب خاص خودمان را داریم.
یعنی تعداد درخواست‌کننده خیلی زیاد است؟
کارشناس پژوهش: قطعا همین طور است. چون ناشران برای هر کتاب حدود دو میلیون تومان هزینه دریافت می‌کنند و ما در این طرح 50درصد به شما تخفیف داده‌ایم. در ثانی به شما مزایایی تعلق می‌گیرد که واقعا قابل توجه است؛ مثل عضویت کانون نویسندگان ایران!
انگار طرح شما کاملا قانونی است!
کارشناس پژوهش: بر اساس توافقات صورت گرفته بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کانون اهل قلم و موسسه ما پیاده می‌شود. از آنجا که به عنوان برترین مجموعه آموزشی کشور در حوزه انتشارات شناخته شده‌ایم به همین دلیل پیشنهادش به ما داده شد تا اگر کسی خواست وارد این حوزه شود، از طریق موسسه ما وارد شود. سرای اهل قلم برای ما ظرفیت مشخصی را تعریف کرده است.
پس به نوعی استعدادیابی می‌کنید!
کارشناس پژوهش: دقیقا همین طور است؛ داریم فرهنگ کتابخوانی و کتاب‌نویسی را ترویح می‌دهیم.
