اعمال روز مبعث

به گزارش جی پلاس، روز بیست و هفتم ماه رجب یا روز عید مبعث که در این روز حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله به پیامبرى مبعوث شد و جبرئیل برای ابلاغ پیامبرى بر آن حضرت فرود آمد، دارای اعمال ویژه ای است که عبارتند از:

اوّل: غسل کردن

دوّم: روزه گرفتن و آن یکى از چهار روزى است که در طول سال براى روزه گرفتن امتیاز ویژه دارد، و ثوابى برابر با روزه هفتاد سال دارد.

سوّم: صلوات زیاد فرستادن.

چهارم: زیارت حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله و امیر المؤمنین علیه السّلام.

پنجم: شیخ طوسى در کتاب «مصباح» فرموده که از ریّان بن الصّلت روایت شده: حضرت جواد علیه السّلام زمانى که در بغداد بود روز نیمه و روز بیست و هفتم رجب را روزه گرفت و همه خدمتکاران آن حضرت نیز روزه گرفتند و هم به ما فرمان داد 12 رکعت نماز به جا آوریم به این صورت که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و سوره خوانده و پس از پایان نماز، هر کدام از سوره هاى «حمد» و «قل هو اللّه احد» و «قل اعوذ برب الفلق» و «قل اعوذ بربّ الناس» را چهار مرتبه بخوانیم، آنگاه چهار مرتبه بگوییم:

لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ

معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر از هر چیزى است، و منزّه است خدا، و خدا را سپاس، و نیست جنبش و نیرویى جز به عنایت خدای برتر و بزرگ و چهار مرتبه: اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی لا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً

خدا، خدا، پروردگار من است، چیزى را براى او شریک نمى آورم

و چهار مرتبه: لا أُشْرِکُ بِرَبِّی أَحَداً

هیچ کس را براى پروردگارم شریک نکنم

ششم: شیخ طوسى از جناب ابوالقاسم حسین بن روح (رحمه الله) روایت کرده که در این روز دوازده رکعت نماز به جا مى آورى در هر رکعت سوره «حمد» و سوره اى که آسان باشد مى خوانى، و پس از گفتن تشهّد و سلام بین هر دو رکعت می گویى:

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیرا یَا عُدَّتِی فِی مُدَّتِی یَا صَاحِبِی فِی شِدَّتِی یَا وَلِیِّی فِی نِعْمَتِی یَا غِیَاثِی فِی رَغْبَتِی یَا نَجَاحِی فِی حَاجَتِی یَا حَافِظِی فِی غَیْبَتِی یَا کَافِیَّ فِی وَحْدَتِی یَا أُنْسِی فِی وَحْشَتِی أَنْتَ السَّاتِرُ عَوْرَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ وَ أَنْتَ الْمُقِیلُ عَثْرَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ وَ أَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتُرْ عَوْرَتِی وَ آمِنْ رَوْعَتِی وَ أَقِلْنِی عَثْرَتِی وَ اصْفَحْ عَنْ جُرْمِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی فِی أَصْحَابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِی کَانُوا یُوعَدُونَ .

خدا را سپاس که فرزندى بر نگرفته، و برایش در فرمانروایى شریکى و یاورى از روز خوارى نبوده است، و او را بزرگ شمار، اى توشه ام در همه عمر، اى همنشینم در سختی ها، اى سرپرستم در نعمت، اى فریادرسم در رغبت، اى پیروزیم در حاجت، اى نگهدارم در غیبت، اى کفایتم در تنهایی، اى همدمم در هراس، تو پوشاننده کاستى منى، تو را سپاس، تو نادیده گیرنده لغزش منى، تو را سپاس، تو بلندى بخش من در وقت افتادگى هستی، تو را سپاس، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و عیبم را بپوشان، و هراسم را ایمنى بخش، و لغزشم را نادیده گیر، و از گناهم چشم بپوش، و از زشتی هایم درگذر، و در زمره بهشتیان قرارم ده همراه با آن وعده صادقانه اى که به آنها داده اى.

هنگامی که از نماز فارغ شدى، هر یک از سوره هاى «حمد» و «قل هو اللّه احد» و «قل اعوذ برب الفلق» و «قل اعوذ بربّ الناس» و «قل یا ایّها الکافرون» و «انا انزلنا» و «آیت الکرسی» را هفت مرتبه می خوانى و هفت بار می گویى:

لا إِلَهَ إِلّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ

معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگ تر است، و پاک است خدا، و جنبش و نیرویى جز به خدا نیست

و هفت بار

اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی لا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً

خدا، خدا پروردگار من است و هیچ چیز را شریکش نگیرم

و هر دعایى که بخواهى می خوانى.

هفتم: در کتاب «اقبال» و در بعضی نسخه هاى «مصباح» آمده است که مستحب است در این روز این دعا را بخوانند:

یَا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ وَ التَّجَاوُزِ وَ ضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَ التَّجَاوُزَ یَا مَنْ عَفَا وَ تَجَاوَزَ أُعْفُ عَنِّی وَ تَجَاوَزْ یَا کَرِیمُ اللَّهُمَّ وَ قَدْ أَکْدَى الطَّلَبُ وَ أَعْیَتِ الْحِیلَةُ وَ الْمَذْهَبُ وَ دَرَسَتِ الْآمَالُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ إِلّا مِنْکَ وَحْدَکَ لا شَرِیکَ لَکَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَجِدُ سُبُلَ الْمَطَالِبِ إِلَیْکَ مُشْرَعَةً وَ مَنَاهِلَ الرَّجَاءِ لَدَیْکَ مُتْرَعَةً وَ أَبْوَابَ الدُّعَاءِ لِمَنْ دَعَاکَ مُفَتَّحَةً وَ الاسْتِعَانَةَ لِمَنِ اسْتَعَانَ بِکَ مُبَاحَةً وَ أَعْلَمُ أَنَّکَ لِدَاعِیکَ بِمَوْضِعِ إِجَابَةٍ وَ لِلصَّارِخِ إِلَیْکَ بِمَرْصَدِ إِغَاثَةٍ وَ أَنَّ فِی اللَّهْفِ إِلَى جُودِکَ وَ الضَّمَانِ بِعِدَتِکَ عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْبَاخِلِینَ.

اى آن که به عفو و گذشت فرمان داده، و عفو و گذشت را بر عهده خویش ضمانت کرده، اى آن که بخشید و در گذشت، مرا عفو کن و از من درگذر اى کریم.

خدایا! طلب سخت شده، و چاره جویى و راه یابى مرا به زحمت افکنده و آرزوها کهنه شده، و رشته امید جز از تو که یگانه اى و شریکى ندارى بریده شده است.

خدایا! من راه هاى خواهش را به سوى تو باز مى یابم، و چشمه سارهاى امید نزد تو پرآب است، و درهاى دعا را براى هرکه به درگاهت دعا کند گشوده اى و یارى ات آن را که از تو یارى خواهد فراهم است، و می دانم که براى آن که تو را خواند در جایگاه اجابتى، و براى فریادکننده ات درصدد فریادرسى هستى، و همانا در طمع ورزیدن به بخششت و اعتماد به وعده ات جایگزینی است براى دریغ ورزى بخیلان،

وَ مَنْدُوحَةً عَمَّا فِی أَیْدِی الْمُسْتَأْثِرِینَ وَ أَنَّکَ لا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِکَ إِلا أَنْ تَحْجُبَهُمُ الْأَعْمَالُ دُونَکَ وَ قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ أَفْضَلَ زَادِ الرَّاحِلِ إِلَیْکَ عَزْمُ إِرَادَةٍ یَخْتَارُکَ بِهَا وَ قَدْ نَاجَاکَ بِعَزْمِ الْإِرَادَةِ قَلْبِی وَ أَسْأَلُکَ بِکُلِّ دَعْوَةٍ دَعَاکَ بِهَا رَاجٍ بَلَّغْتَهُ أَمَلَهُ أَوْ صَارِخٌ إِلَیْکَ أَغَثْتَ صَرْخَتَهُ أَوْ مَلْهُوفٌ مَکْرُوبٌ فَرَّجْتَ کَرْبَهُ أَوْ مُذْنِبٌ خَاطِئٌ غَفَرْتَ لَهُ أَوْ مُعَافًى أَتْمَمْتَ نِعْمَتَکَ عَلَیْهِ أَوْ فَقِیرٌ أَهْدَیْتَ غِنَاکَ إِلَیْهِ وَ لِتِلْکَ الدَّعْوَةِ عَلَیْکَ حَقٌّ وَ عِنْدَکَ مَنْزِلَةٌ إِلا صَلَّیْتَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَضَیْتَ حَوَائِجِی حَوَائِجَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ هَذَا رَجَبٌ الْمُرَجَّبُ الْمُکَرَّمُ الَّذِی أَکْرَمْتَنَا بِهِ أَوَّلُ أَشْهُرِ الْحُرُمِ أَکْرَمْتَنَا بِهِ مِنْ بَیْنِ الْأُمَمِ یَا ذَا الْجُودِ وَ الْکَرَمِ فَنَسْأَلُکَ بِهِ وَ بِاسْمِکَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَجَلِّ الْأَکْرَمِ الَّذِی خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فِی ظِلِّکَ فَلا یَخْرُجُ مِنْکَ إِلَى غَیْرِکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّاهِرِینَ وَ تَجْعَلَنَا مِنَ الْعَامِلِینَ فِیهِ بِطَاعَتِکَ وَ الْآمِلِینَ فِیهِ بِشَفَاعَتِکَ.

و گشایشى است از آنچه در دست ثروت اندوزان است، تو از بندگانت در پرده نمی روى، جز اینکه کردارشان بین تو و ایشان پرده میفکند، و هر آینه دانستم که برترین توشه کوچ کننده به سویت اراده نیرومندى است، که بدان تو را برمی گزیند، و با همین اراده نیرومند دلم با تو مناجات کرده و از تو می خواهم هر دعایى را که تو را به آن خواند امیدوارى که او را به آرزویش رساندى، یا فریادکشى به درگاهت که به دادش رسیدى، یا دلسوخته غمزده اى که اندوهش را زدودى، یا گنهکار خطاکارى که او را آمرزیدى، یا تندرستى که نعمت خویش را بر او تمام کردى، یا بی چیزى که توانگری ات را به او هدیه دادى و چنین دعایى را بر تو حقّى است و نزدت مقامى، به حق این دعا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و حاجات دنیا و آخرتم را برآور، این رجب مرجّب مکّرم است که ما را به آن گرامى داشتى، نخستین ماههاى حرام است، که ما را به خاطر آن از بین ملّتها اکرام کردی، اى داراى جود و کرم، از تو درخواست می کنیم به حق ماه رجب، و به نام بزرگتر بزرگتر بزرگتر باشکوه و گرامیترى که آن را آفریدى پس در سایه ات استقرار یافت و جلوه اش از تو به دیگرى نمی رسد، بر محمّد و اهل بیت پاکش درود فرستى، و ما را در این ماه از عاملین به طاعتت، و آرزومندان شفاعتت قرار دهى.

اللَّهُمَّ وَ اهْدِنَا إِلَى سَوَاءِ السَّبِیلِ وَ اجْعَلْ مَقِیلَنَا عِنْدَکَ خَیْرَ مَقِیلٍ فِی ظِلٍّ ظَلِیلٍ فَإِنَّکَ حَسْبُنَا وَ نِعْمَ الْوَکِیلُ وَ السَّلامُ عَلَى عِبَادِهِ الْمُصْطَفَیْنَ وَ صَلَوَاتُهُ [صَلاتُهُ] عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ اللَّهُمَّ وَ بَارِکْ لَنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا الَّذِی فَضَّلْتَهُ وَ بِکَرَامَتِکَ جَلَّلْتَهُ وَ بِالْمَنْزِلِ [الْعَظِیمِ] الْأَعْلَى أَنْزَلْتَهُ صَلِّ عَلَى مَنْ فِیهِ إِلَى عِبَادِکَ أَرْسَلْتَهُ وَ بِالْمَحَلِّ الْکَرِیمِ أَحْلَلْتَهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ صَلاةً دَائِمَةً تَکُونُ لَکَ شُکْرا وَ لَنَا ذُخْرا وَ اجْعَلْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا یُسْرا وَ اخْتِمْ لَنَا بِالسَّعَادَةِ إِلَى مُنْتَهَى آجَالِنَا وَ قَدْ قَبِلْتَ الْیَسِیرَ مِنْ أَعْمَالِنَا وَ بَلَّغْتَنَا بِرَحْمَتِکَ أَفْضَلَ آمَالِنَا إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ .

خدایا! ما را به راه راست هدایت فرما.

و استراحتگاه ما را در سایه سار همیشگی ات نزد خویش بهترین استراحتگاه قرار ده، که تو ما را بسى و چه نیکو کارگشایى هستى، و سلام و درود بر همه بندگان برگزیده اش، خدایا! به ما در این روز برکت ده، روزى که آن را برترى دادى، و به کرامتت بزرگ کردی، و به جایگاه بزرگ و برتر وارد کردی، بر آن که در این روز به سوى بندگانت فرستادى، و او را به مقام با کرامتى برآوردى درود فرست.

خدایا! بر او درود فرست درودى همیشگى، براى تو سپاس، و براى ما ذخیره اى باشد، و در کارمان آسانى قرار ده، و پایان عمرمان را به سعادت و نیکبختى ختم کن، در حالى که اعمال اندک ما را پذیرفته، و با رحمت بیکرانت ما را به برترین آرزوهایمان رسانده باشى، که تو بر هر چیز توانایى، و درود و سلام خدا بر محمّد و خاندانش باد.

مؤلّف گوید: این دعا را حضرت موسى بن جعفر علیهما السّلام در آن روزى که آن جناب را به جانب بغداد حرکت دادند بر زبان جاری ساخت، و آن روز، روز بیست وهفتم رجب بود، و این دعا از دعاهاى انتخابى ماه رجب است.

هشتم: سیّد ابن طاووس در کتاب «اقبال» فرموده: دعاى «اللّهم انى اسالک بالتّجلّى الاعظم» را بخواند، و این دعا به روایت کفعمى جزء اعمال شب بیست وهفتم بیان شد.