به گزارش سرویس‌کار و درآمد جی پلاس؛ هیچ‌کس به‌درستی نمی‌داند سوزن‌دوزی بلوچ از چه زمانی در ایران مرسوم شده است؛ هنری که در تاریخ ایران‌زمین مهجور مانده اما از گذشته تاکنون ارتباط تنگاتنگی با صنعت تولید ابریشم داشته است.
بد نیست بدانید مغرالدین مهدی- در کتاب آخرین مأموریت- سوزن‌دوزی بلوچی را این‌گونه توصیف می‌کند: یکی از صنایع که در حد خود بسیار زیبا و ارزنده است، صنعت دوزندگی و دست‌دوزی جلیقه و لباس زنانه است. هنری که مانند ترمه، صدها مربع و مستطیل و لوزی یک اندازه اگر با پرگاری دقیق اندازه‌گیری کنند، سر مویی تفاوت ندارد. همینطور با نهایت زیبایی و با ابریشمی که بارنگ‌های طبیعی رنگ شده و رنگش ثابت است دست‌دوزی می‌کنند.
زهرا ریگی - طراح لباس و سوزن دوز بلوچ یکی از زنان هنرمند چابهار است که با تأسیس یک شرکت تعاونی سعی دارد تا هنر سوزن‌دوزی سیستان و بلوچستان را همچنان زنده نگاه دارد. این هنرمند بلوچ در گفت‌وگو با خبرنگار جی پلاس؛ می‌گوید که از 10سال پیش تاکنون کار سوزن‌دوزی را با تغییر فرم لباس‌های سنتی بلوچستان آغاز کرده و با تأسیس یک شرکت تعاونی و شرکت در نمایشگاه‌های متعدد سعی دارد تا این هنر را زنده نگاه دارد.
او هدف از تشکیل تعاونی سوزن‌دوزی را حفظ سوزن‌دوزی بلوچ و بازاریابی برای فروش راحت‌تر محصولات هنری زنان چابهار عنوان کرده و درباره این حرفه توضیح می‌دهد: این تعاونی با تشکل بخشیدن به هنرمندان، شرایطی را به وجود می‌آورد تا متصدیان هنر سوزن‌دوزی نیز مانند شاغلان در دیگر رشته‌های صنایع دستی دارای تعاونیِ تولیدی شوند و از طریق تعاونی بتوانند مواد اولیه را باقیمت مناسب تهیه‌کرده و برای محصولاتشان بازاریابی کنند.
بلوچ ها به پوشیدن لباس محلی شان وفادار مانده اند
این هنرمند بلوچ اضافه می‌کند : مردم محلی استان همچنان به پوشیدن لباس سنتی این منطقه وفادار مانده‌اند اما این تعاونی سعی دارد با تغییر برش‌ها و مدل‌های بروز برای معرفی و بازاریابی این لباس در مابقی استان‌ها تلاش کند.
کاری که به باور او هم اکنون آغازشده و ساکنان شهرهایی مانند تهران، مشهد، اصفهان و شیراز به آن روی خوش‌نشان داده‌اند و از ظرافت و زیبایی آن استقبال می‌کنند.
ریگی با اشاره به اینکه تنوع دوخت در استان سیستان وَ بلوچستان بالاست وَ هر منطقه سوزن‌دوزی خاص خود را دارد که با مناطق دیگر مختلف است، به خبرنگار جی پلاس گفت: قیمت یک ست کامل لباس بلوچ در این استان از 400 تا 500 هزارتومان آغاز می‌شود و بسته به ظرافت، تزئین ها و آراستگی، تا یک میلیون و 800 هزار تومان و گاهی حتی 2 تا 3 میلیون نیز به فروش می‌رسد.
او می‌گوید: سیستان و بلوچستان هنرمندان گمنام بسیاری دارد و همین سبب شده تا برخی خانواده‌ها چون قیمت لباس‌های سوزن‌دوزی شده بالاست، خود دست‌به‌کار شوند و نقوش سوزن‌دوزی را روی لباس‌های خام‌دست دوزی کنند.
درآمدزایی مطلوب آراستن مانتو با 20 میلیون سرمایه
این طراح و مدرس لباس در بخش دیگری از این گفت‌وگو به جی پلاس می‌گوید: سوزن‌دوزی مختص عده خاصی نیست و تقریبا همه این کار را انجام می‌دهند و اگر کسی آن‌ها را نمی شناسد، به علت فاصله عمده بین روستاها است که اجازه نمی‌دهد هنرمندان در این زمینه مطرح شوند.
ریگی با بیان اینکه سوزن دوزی بلوچ، کاربری های مطلوب زیادی دارد می‌گوید: در حال حاضر می توان با داشتن سرمایه‌ای بین 20 تا 30 میلیون تومان از این هنر برای آراستن مانتوهای زنانه استفاده کرد و کسب‌وکار مطلوبی به راه انداخت.
** درآمد حدودا 2 میلیون تومانی زنان بلوچی از دوخت یک لباس
او در ادامه درآمد یک‌ماهه زنانی را که در تعاونی‌های لباس سوزن‌دوزی می‌کنند را ببین 700 هزار تومان تا 1800تومان متغییر می‌داند و می‌گوید: اگر زنان یک ست کامل لباس بلوچی را طی یک ماه سوزن‌دوزی کنند بین یک میلیون و 800 تا 900 هزار تومان درآمد خواهند داشت.
این طراح و مدرس لباس اضافه می‌کند: معمولاً ماهانه بین 15 تا 16 کروات و سالانه 500 دست کت زنانه را سوزن‌دوزی می‌کند اما دوخت کراوات‌های سوزن‌دوزی شده به علت دوخت با ظرافت، در خارج از ایران مشتریان بیشتری دارد.
** هنرمندان نیازمند نمایشگاه های حمایتی
او در بخش دیگری از اظهاراتش از بی‌توجهی سازمان میراث فرهنگی به هنر دستی گلایه می‌کند و به جی پلاس می‌گوید: تا همین چند سال گذشته، مسئولان بخش صنایع دستی با برپایی نمایشگاه‌های متعدد و پرداختن اجاره غرفه‌ها، کمک زیادی به هنرمندان می‌کردند اما اکنون این کمک‌ها متوقف‌شده و اجاره سنگین غرفه‌ها سبب شده تا هنرمندان تمایل چندانی برای شرکت در نمایشگاه‌ها نداشته باشند.
این هنرمند بلوچ که در بیش از 30 نمایشگاه داخلی و خارجی شرکت داشته در خاتمه ابراز امیدواری می کند که طرح های حمایتی از سوزن دوزان بلوچ در قالب تعاونی های فعال و پویا گشترش یابد.
