کدهای دیرهنگام وزرای وزارتخانه بد یمن/ چرا مافیا همیشه بیدار است؟

گروه اقتصاد و درآمد جماران، میلاد شیراوند: صمت مخفف نام وزارتخانه صنعت، معدن، تجارت است که در راستای طرح کوچک سازی دولت با ادغام دو وزارت خانه بازرگانی و صنایع و معادن تشکیل شد. سکان دار این وزارتخانه در 6 هیات و شورای عالی حضور و بر سیزده سازمان و شرکت تاثیر گذار مدیریت می کند. 

یکی از مهمترین نکاتی که در خصوص این وزارتخانه بزرگ و مهم وجود دارد این است که ساختمان خیابان سمیه در دوازده سال اخیر حدود 8 وزیر و سرپرست به خود دیده است یعنی به طور میانگین مدت ریاست بر این مجموعه حدود 1.5 سال بوده است که با در نظر نگرفتن سرپرست ها، میانگین مدیریت هر وزیر، 2 سال بوده است. 

 

در جدول زیر میزان عمر مدیریتی سکان داران این وزارت خانه را مشاهده می کنید:
 

نام وزیر	مهدی غضنفری	محمدرضا نعمت زاده	محمد شریعتمداری	رضا رحمانی	حسین مدرس خیابانی	جعفر سرقینی	علیرضا رزم حسینی	رضا فاطمی امین
مدت زمان تصدی سمت	2 سال	4 سال	13 ماه	19 ماه	3 ماه (سرپرست)	44 روز (سرپرست)	11 ماه	20 ماه

 

کدهای تاریخی دیرهنگام

علی رغم اختلافات سیاسی بین مدیران پرتعداد وزارت صمت، یک نقطه مشترک در بین آنها دیده می شود به این صورت که درست در روزهایی که فرصت برای آنها رو به اتمام است، دست به افشای کدهای تاریخی می زنند تا علت العلل عدم کامیابی خود را تشریح کنند.  «مافیا» کلید واژه های این افراد در سال های گذشته بوده است. در ادامه این گزارش به کلیدی ترین جملات برخی از وزرای سابق صمت اشاره می کنیم.

فاطمی امین و مافیای خودرو

هفته گذشته فاطمی امین توسط نمایندگان مجلس استیضاح شد. او که یکی از وزرای مورد علاقه سیدابراهیم رییسی بود که در آخرین ساعات مدیریت خود با انتشار یک کلیپ ویدئویی در بستر اینترنت، یک کد مهم در اختیار رسانه ها قرار داد. 

او در این ویدئو گفته است: «یکی از خودروسازان به طور مشخص، مبالغ هنگفتی را در رسانه‌ها هزینه می‌کند تا این آشفته بازار خودرو را آشفته‌تر کند. صنعت خودرو یک صنعت بیمارِ تحت درمان است اما مافیاهایی در بازار و برخی خودروسازان وجود دارد که نمی‌خواهد قیمت خودرو کاهش پیدا کند؛ چراکه از این وضعیت نفع می‌برند.»

 

 

وزیر سابق صمت به صراحت نامی از عوامل این مافیا نبرده اما در اظهارات روز استیضاح خود با اشاره به ادعای یک نمایندگان مجلس مبنی بر واگذاری حواله 70 خودروی شاسی بلند با برند مشخص به برخی نمایندگان برای عدم استیضاح فاطمی امین در سال گذشته، گفت: «این ماجرا مربوط به قبل از دوران وزارت من بوده که بین یکی از واحدهای مجلس و یک شرکت خودروساز خصوصی رابطه ای برقرار شده. این شرکت متخلف است و میلیاردها تومان در کانال های تلگرامی هزینه می کند تا وزیر را بزند. این مافیای خودرو است.»

البته او فقط به مافیای خودرو اشاره نکرده و گفته است یک شرکت که دارای پرونده تعزیراتی سه هزار میلیارد تومانی است معاون وزیرات صمت را تا سر حد مرگ کتک زده است!(اینجا بخوانید)

 

مافیای فولاد و رزم حسینی 

 

علیرضا رزم حسینی آخرین وزیر صمت دولت روحانی نیز در واپسین هفته های مدیریت خود با یک چالش جدی مواجه شد. ماجرا از این قرار بود که شرکت های فولادی قصد داشتند، محصولات خود که از طریق مواد اولیه، انرژی حمایتی، حمل و نقل سوبسیدی و نرخ مصوب حداقل مزدکارگری تولید می شد را با قیمت دلار روز در بورس کالا به فروش برسانند. 

رزم حسینی طی نامه ای به معاون خود، قیمت مدنظر فولادی ها را ملغی و آن ها را مکلف به فروش مواد اولیه صنایع داخلی با قیمت تکلیفی کرد اما اصلی ترین مخالف رزم حسینی در این ماجرا وزیر اقتصاد وقت بود چراکه اوضاع بهم ریخته بازار بورس باعث شده بود، در برابر خواسته فولادی ها به منظور بهبود بازار سرمایه، کوتاه بیاید. رزم حسینی در اقدامی کم سابقه، این چنین به هم تیمی خود در دولت حمله کرد:

 

 

 دیری نپایید که قدرت رسانه ای بورسی ها چربید و وزیر صمت با تذکر محمود واعظی روبرو شد. همین مساله باعث قهر چندروزه رزم حسینی  شد.

 

 

سرانجام با نامه معاون اول رییس جمهور، نظر وزیر صمت بلااثر و قیمت گذاری محصولات فولادی به بورس کالا واگذار شد. بعد از  آن دستور، جهش های بزرگی در قیمت خودرو، محصولات خوراکی کنسروی و لوازم خانگی رخ داد.

 

 

رزم حسینی در خصوص این اتفاقات در یک سخنرانی که در اتاق بازرگانی تبریز صورت گرفت، گفته بود: «برای اصلاح این ماجرا یک جنگ تمام عیار با رانت‌خواران داریم که رسانه هم دارند»

 

 

دعوای سیاسی رضا رحمانی

 

رضا رحمانی که کمتر کسی فکر می کرد بتواند در زمره گزینه های وزارت صمت قرار بگیرد، حدود 19 ماه در یکی از سخت ترین دوره های کشور یعنی دوران شیوع کرونا بر صندلی ریاست ساختمان خیابان سمیه تکیه زد. رحمانی در زمانی وزیر شد که موج اول و دوم تورمی نیمه دوم دهه نود رخ داده بود و دولت میخواست برای مدیریت بهتر اوضاع، وزارت بازرگانی را از وزارت صمت تفکیک کند. هر کدام از ذینفعان اقتصاد کشور نظر متفاوتی در این رابطه داشتند لذا جبهه گیری ها در درون دولت به حدی پررنگ شد که رضا رحمانی در مخالفت با تفکیک وزارت خانه ها با پیشنهاد استعفا مواجه شد. او در نامه خود به رییس جمهور وقت نوشته بود حجتی برای استعفا نمی بینم و در تعجب هستم که چرا علیرغم حصول نتایج درخشان و قابل افتخار می بایست این گونه بنا به انگیزه‌های سیاسی تحت فشار قرار بگیرم»(اینجا بخوانید)

 

بازهم مافیای فولاد

 

محمد شریعتمداری، 13 ماه بر وزارت صمت، ریاست کرد اما یکی از پرحاشیه ترین دوره های مدیریتی خود را پشت سر گذاشت. او در یکی از اظهارنظرهای جنجالی خود گفته بود: «١١٠ میلیون تن مجوز راکد و ۶۵ میلیون تن مجوز با سرنوشت نامعلوم در زنجیره فولاد وجود دارد اما تمام مسئولان نظام با یک برادر سرمایه‌گذار پشت در اتاق معاون معدنی نشسته‌اند تا مجوز فولاد بگیرند»(منتشر شده در خبرگزاری میزان- 10 بهمن 1396- کدخبر: ۳۹۲۱۰۹)

البته شریعتمداری بعدها که وزیر کار شد، در ماجرای قیمت گذاری محصولات فولادی که پیشتر در همین گزارش به آن پرداخته شد، طی نامه ای به معاون اول رییس جمهور (منتشر شده در روزنامه ایران / شماره : 7551) خواستار بازنگری در شیوه‌نامه مذکور شده بود. 

او سرانجام بر سر ماجرای ثبت سفارش غیرقانونی خودروهای خارجی که اقدام مافیای خودروی خارجی نام گرفت کنار رفت و به یک وزارتخانه دیگر منتقل شد. اگرچه شریعتمداری مدعی بود که خود این فساد را کشف کرده است اما توضیحاتش برای ماندن در منصب وزارت صمت افاقه ای نکرد. 

 

به گزارش جماران، آنچه که از سوی عالی ترین مقام های وزارت خانه صمت در سال های اخیر مبنی بر نقش مافیاها مطرح شده است، حاوی نکات مهمی است. 

ابتدا این سوال مطرح است که چرا در اواخر دوران مدیریتی خود به نقش پررنگ مافیاها اشاره می کنند؟ سوال بعدی این است چرا علی رغم اینهمه پافشاری بر وجود مافیا، هیچکدام از وزرای سابق این وزارتخانه از عناصر این مافیا و آن چه عناصر رسانه ای حامی مافیا می خوانند، نامی نمی برند و از اقدامات صورت گرفته برای حذف مافیاها، سخنی به میان نمی آورند؟

اینها سوالاتی است که سرپرست و گزینه بعدی وزارت صمت باید به آنها پاسخ دهد مبادا مجبور شود برای تداوم ریاست در روزهای آخر، چرخه فوق را تکرار کند.