ملا غلامرضا آخوند قمی معروف به حاج آخوند در حدود سال ۱۲۵۵ قمری متولد شد. او از محضر اساتیدی همچون شیخ انصاری، میرزای شیرازی و میرزا حبیب الله رشتی استفاده کرد. او در شانزدهم ذیحجه ۱۳۳۲ رحلت کرد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی ملا غلامرضا آخوند قمی اختصاص دارد.
زندگینامه ملا غلامرضا قمی
«آیت الله حاج ملا غلامرضا قمی» معروف به «حاج آخوند» نامش در زاویه گمنامی مانده و کمتر به زندگی علمی او پرداخته شده است.
تاریخ تولد آن فقیه بزرگ به خوبی روشن نیست، اما از آنجا که وی قریب السن یا هم سن مرحوم آیت حاج سید صادق قمی یار دیرین و هم مباحثه خویش بوده و تاریخ ولادت او، ۱۲۵۵ ق بوده است شاید سال تولد «حاج آخوند» نیز حدود ۱۲۵۵ ق باشد.
او در دوران کودکی و نوجوانی، مقدمات علوم دینی را در قم و تهران و اصفهان نزد مرحوم علامه شیخ علی نوری را به مدت چهار سال بیاموخت. در سال ۱۲۷۹ ق به همراه دوست دیرین و هم مباحثه اش آیت‌الله حاج سید صادق، رهسپار نجف اشرف شد و به مدت دو سال از درسهای فقه و اصول شیخ انصاری بهره برد. این دو سال در پرورش شخصیت علمی و باروری استعداد او نقش به سزایی داشت.
پس از رحلت شیخ انصاری
پس از درگذشت شیخ انصاری در ۱۲۸۱ ق، وی با شرکت در حلقه درسی آیات عظام: میرزای شیرازی و میرزا حبیب الله رشتی به تکمیل دانسته های خویش پرداخت. با مهاجرت میرزای شیرازی به سامراء، او و هم بحثش حاج سید صادق ملازمت میرزا حبیب الله رشتی را برگزیدند و تا سال ۱۲۹۶ ق، به مدت ۱۶ سال از درس های فقه و اصول آن وارث دانش شیخ انصاری بهره بردند.
سپس در اواخر سال ۱۲۹۶ ق به همراه دوستش رهسپار سامرا شد و دو سال نیز از درس آیت‌الله میرزای شیرازی بهره برد و با مکتب فقهی سامرا نیز آشنا شد.
مرحوم حاج آخوند و آقای حاج سید صادق، در سال ۱۲۹۸ ق به زادگاه خویش بازگشتند و بر مسند تدریس، افتاء، وعظ و ارشاد و امامت جماعت تکیه زدند. مردم حق شناس قم هم گرد آنان را گرفتند و به استفاده از محضرشان پرداختند.
آیت‌الله ملا غلامرضا، سالیان فراوان در مسجد شریف امام حسن عسکری علیه‌السّلام به تدریس علوم اهل بیت علیه‌السّلام و اقامه جماعت و ارشاد مؤمنان پرداخت و مرحوم حاج سید صادق هم بیشتر رسیدگی به دعاوی، قضاوت شرعی و فصل خصومات را برعهده گرفت.
شاگردان
از شمار تلامذه مرحوم حاج آخوند، اطلاع دقیقی در دست نیست، اما مسلم آن است که فضلا و طلاب حوزه علمیه قم نزد این استاد فقه و اصول به شاگردی پرداخته اند. برخی از آنان عبارتند از:
حضرات آیات حاج سید محمود روحانی قمی، حاج شیخ محمد جواد قمی، حاج شیخ عبدالهادی حاج آخوند، علامه شیخ محمد علی ارجستانی کچوئی، و حاج سید عباس رضوی مبرقعی.
سرانجام مرحوم حاج آخوند، پس از عمری (قریب به ۷۵ سال) سرشار از خدمات دینی و اجتماعی، در ۱۶ ذیحجه الحرام ۱۳۳۲ ق بدرود حیات گفت و پس از یک تشییع درخور و شایسته، در ایوان آیینه حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله علیها به خاک سپرده شد.
آثار
۱- قلائد الفرائد
۲- قواعد الاصول
۳- صلاة المسافر
۴- کتاب الصلاة
۵- کتاب القضاء
۶- کتاب الدیات
۷- کنوز الجواهر
منبع
نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
