علامه محمد تقی شوشتری در سال ۱۳۲۰ قمری در نجف به دنیا آمد. او نزد اساتیدی مانند سید حسین نوری، سید محمد علی امام، سید علی اصغر حکیم، محمدتقی شیخ الاسلام و... شاگردی کرد. وی در ۲۹ اردیبهشت سال ۷۴ رحلت کرد.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی علامه محمدتقی شوشتری اختصاص دارد.
شیخ محمدتقی شوشتری، (۱۲۸۱-۱۳۷۴ش) معروف به علامه شوشتری و علامه تُستَری از رجالیان شیعه در قرن چهاردهم شمسی است. شوشتری در حوزه های علمیه ایران، نجف و کربلا تحصیل کرد. وی در مخالفت با کشف حجاب به عتبات مهاجرت کرد و پس از سپری شدن حکومت رضاشاه به شوشتر بازگشت و به تدریس و تحقیق مشغول شد. او کتابخانه شخصی خود را وقف آستان قدس رضوی کرد.
در همین رابطه بخوانید:
شیخ محمدرضا محقق تهرانی که بود؟/علت اینکه ایشان حتی در مابین نمازهای جماعت نیز کتاب می نوشت چه بود؟
مریم میرزاخانی که بود؟/علت شهرت جهانی اش چیست؟/او چه افتخاراتی در کارنامه خود به ثبت رساند؟
اطلاعات فردی
محمد تقی شوشتری
لقب علامه شوشتری، محقق شوشتری، علامه تُستَری
تاریخ تولد ۱۳۲۰ق
زادگاه نجف
محل زندگی نجف، شوشتر
تاریخ وفات ۱۴۱۶ق
محل دفن شوشتر
شهر وفات شوشتر
اطلاعات علمی
استادان سید حسین نوری، سید محمد علی امام، سید علی اصغر حکیم، محمدتقی شیخ الاسلام، محمد کاظم شوشتری، سید مهدی آل طیب
محل تحصیل نجف، کربلا
تألیفات قاموس الرجال، قضاء امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب، بهج الصباغه، الاخبار الدخیله، رسالة فی تواریخ النبی و الآل
فعالیت های اجتماعی-سیاسی
اجتماعی وقف کتابخانه خود به آستان قدس رضوى
قاموس الرجال، قضاء امیرالمومنین علی بن ابی‌طالب، بهج‌الصباغه، الاخبار الدخیله و رسالة فی تواریخ النبی و الآل از او بر جای مانده است.
زندگینامه علامه محمد تقی شوشتری
محمدتقی شوشتری فرزند شیخ محمدکاظم فرزند شیخ محمدعلی فرزند شیخ جعفر فرزند شیخ حسین فرزند حسن فرزند ملا علی فرزند علی فرزند حسین شوشتری است.[۱] به‌گفته آقا بزرگ تهرانی، شوشتری در ۱۳۲۱ق/۱۲۸۱ش[۲] و به گفته خودش حدود ۱۳۲۰ق در نجف متولد شد[۳] وی در ۷ سالگی همراه خانواده به شوشتر بازگشت. او در سال ۱۳۱۴ش، برای مخالفت با کشف حجاب، به عتبات مهاجرت کرد و در حوزه های علمیه نجف و کربلا ادامه تحصیل داد.[۴]
وی در شرح زندگی خود می گوید:
«محل تولد بنده نجف است، والدین مادرم اهل کرمان بودند در نجف ساکن و مجاور شده بودند و مادر بنده در نجف متولد شد. پدرم نزد آقا سید محمد کاظم یزدی و آخوند ملا کاظم خراسانی، مشغول تحصیل بود و سپس به شوشتر آمدند. مدت کمی از زندگی ما در شوشتر نگذشته بود که والده بنده فوت شد و بعد از مرگ والده نزد چندتن از آقایان مثل آقا سید حسین نوری و آقا سید مهدی آل طیب و… مشغول درس خواندن شدم. زمانی که دوران بی‌حجابی در ایران آغاز شد روزی که داشتند زن‌ها را با طبل و علم کشف حجاب می کردند بنده به عراق رفتم و حدود شش سال در آنجا ماندم، در عتبات که بودم قاموس الرجال در دو جلد نوشتم، بعد چهار جلد شد، بعد مرتباً بر مطالبش اضافه کردم»[۵]
وی در ادامه شرح حال خود می گوید:
«در عتبات که بودیم کفران نعمت زیاد می شد، در مساجد و جاهای دیگر نان و چیزهای دیگر می ریختند، من هم گاهی از آن نان به منزل می بردم و دیگر نان نمی خریدیم و با پول نان کتاب می خریدم.»[۶]
شوشتری در ۱۳۲۰ش پس از سپری شدن دوران حکومت رضا شاه، به شوشتر بازگشت و ضمن تدریس علوم اسلامی به تحقیقات خود ادامه داد.[۷]
درگذشت
شوشتری در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۷۴ش برابر با ۱۹ ذی‌الحجه ۱۴۱۶ق درگذشت[۸] و دو روز بعد در ۳۱ اردیبهشت در شوشتر و در کنار بقعه سید محمد گلابی به‌خاک سپرده شد.[۹]
علامه شوشتری در دوره تحصیلات خود از استادان متعددی بهره برد.
سید حسین نوری
سید محمد علی امام
سید علی اصغر حکیم
محمدتقی شیخ الاسلام
محمد کاظم شوشتری، پدرش
سید مهدی آل طیب[۱۰][۱۱]
کتابخانه
منزل شخصی او وقف کتابخانه آستان قدس رضوی است، شیخ شوشتری در این وقف اشاره می‌کند که کتاب‌ها از منزل شخصی من نباید خارج شوند، به همین دلیل، آستان قدس رضوی بخشی از منزل شخصی شیخ شوشتری را به کتابخانه آستان قدس رضوی تبدیل کرده است. [۱۲] آثار او در این کتابخانه و لوازم شخصیش در اتاق شخصیش به همان صورت نگهداری می‌شود. همه ساله هفتم محرم، هیأت‌های عزاداری ضمن عزاداری برای امام حسین(ع) به سمت مرقد او روانه می‌شوند.[۱۳]
مستندی از ایشان در ایران ساخته شده،[۱۴] که قرار است از شبکه‌های ملی و استانی پخش شود.[۱۵]
مجموعه آثار محقق شوشتری
محقق شوشتری مکتوباتی در موضوعات متعدد به یادگار گذاشته و طی ۹۶ سال عمر آثار متعددی نگاشت.[۱۶] مشهورترین اثر او کتاب قاموس الرجال است. او این کتاب را در نقد تنقیح المقال نوشته و در آن، اشتباهات و ایرادات کتاب علامه مامقانی را برطرف نموده است.[۱۷] نسخه الترونیکی ۱۴ کتاب در ۶۰ جلد از آثار محمدتقی شوشتری، به زبان عربی و فارسی، در قالب آثار محقق شیخ محمد تقی شوشتری توسط مرکز کامپیوتری علوم اسلامی نور فراهم گردیده است.[۱۸]
ستاره درخشان شوشتر؛ در حالات علامه محقق حاج شیخ محمدتقی شوشتری نوشته علی‌اکبر محدث شوشتری، قم، انتشارات قیام.
آفتاب شوشتر، گردآوری و تدوین: محمود ارومیه چی‌ها، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، اسفند۱۳۷۳ش (به مناسبت برگزاری کنگره بزرگداشت علامه محقق آیت الله حاج شیخ محمد تقی شوشتری).
محقق شوشتری (قاموس پژوهش)، تالیف محمد صحتی سردرودی، پژوهشکده باقرالعلوم(ع)، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول،۱۳۷۷ش.
پانویس
۱. جزایری، خاندان شوشتری، ۱۳۶۴ش.
۲. آقابزرگ تهرانی، نقباء البشر، ج۱، ص۲۶۵.
۳.آیت‌الله علامه شیخ محمد تقی (شوشتری) رجالی عظیم معاصر، ۱۳۶۴ش.
۴. شوشتری، قاموس الرجال، ج۱، ص۵-۶؛ شوشتری، بهج الصباغه، ص۱۳.
۵. آیت الله علامه حاج شیخ محمد تقی شیخ (شوشتری) رجالی عظیم معاصر، ۱۳۶۴ش.
۶. آیت الله علامه حاج شیخ محمد تقی شیخ (شوشتری) رجالی عظیم معاصر، ۱۳۶۴ش.
۷. شوشتری، قاموس الرجال، ج۱، ص۵-۶؛ شوشتری، بهج الصباغه، ص۱۳.
۸. حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۱۴۸.
۹. شوشتری، قضاء امیر المومنین، مقدمه مصحح.
۱۰. محمدتقی شوشتری، سایت الشیعة.
۱۱. شوشتری، قاموس الرجال، ج ۱، ص ۵؛ شوشتری، بهج الصباغه، ص۱۳.
۱۲. شرط جالب شیخ شوشتری برای وقف کتاب‌های خطی کتابخانه‌اش، خبرگزاری فارس.
۱۳. برگزاری مراسم روز هفتم محرم و بزرگداشت علامه شیخ شوشتری، سایت سازمان تبلیغات اسلامی.
۱۴. فیلمبرداری ۱۰۰۰ دقیقه از مستند علامه شیخ شوشتری، خبرگزاری فارس.
۱۵. پایان تدوین نخستین مستند علامه شیخ شوشتری، خبرگزاری فارس.
۱۶. شوشتری، قاموس الرجال، ج ۱، ص ۵-۶؛ شوشتری، بهج الصباغه، ص۱۳.
۱۷. شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج ۱، ص ۸-۱۲.
۱۸. مجموعه آثار محقق شیخ محمدتقی شوشتری، مرکز کامپیوتری علوم اسلامی.
منابع
آقابزرگ، طبقات اعلام‌الشیعه، نقباء البشر فی القرن الرابع العشر، مشهد، دارالمرتضی، ۱۴۰۴ق.
شوشتری، محمد تقی، بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغه، محقق: احمد پاکتجی، تهران، ۱۳۶۸ش/۱۴۰۹م.
شوشتری، محمد تقی، قاموس الرجال، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق.
شوشتری، محمد تقی، قضاء امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب، تصحیح: قیس آل قیس، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۹ش.
جزایری، سیدمحمد، خاندان شوشتری، کیهان فرهنگی، فروردین ۱۳۶۴ش، شماره ۱۳.
آیت‌الله علامه شیخ محمد تقی (شوشتری) رجالی عظیم معاصر، کیهان فرهنگی، فروردین ۱۳۶۴ش، شماره ۱۳.
محمدتقی شوشتری، سایت الشیعة.
شرط جالب شیخ شوشتری برای وقف کتاب‌های خطی کتابخانه‌اش، خبرگزاری فارس.
برگزاری مراسم روز هفتم محرم و بزرگداشت علامه شیخ شوشتری، سایت سازمان تبلیغات اسلامی.
فیلمبرداری ۱۰۰۰ دقیقه از مستند علامه شیخ شوشتری، خبرگزاری فارس.
پایان تدوین نخستین مستند علامه شیخ شوشتری، خبرگزاری فارس.
