امام خمینی در نهم اسفند ماه سال ۵۷، به هنگام ترک تهران به مقصد قم، در پیامی چهارده گانه خطاب به ملت ایران، نکات مهمی را در رابطه با وضعیت کشور مطرح کردند.
به گزارش خبرنگار جی پلاس، امام خمینی در نهم اسفند ۱۳۵۷ یعنی تنها چند روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی قصد ترک تهران را کردند. مقصدشان قم بود که سال ها از آن دور بودند. امام در آستانه این سفر، در پیامی چهارده گانه خطاب به ملت ایران، درباره وضعیت کشور مسائلی را مطرح کردند. متن پیام امام در ادامه آمده است:
"بسم الله الرحمن الرحیم
در این موقع که قصد تشرف به قم ـ حرم اهل البیت علیهم السلام ـ را دارم لازم است از ملت بزرگ ایران عموماً تشکر نمایم.
الحق به همت والای این ملت رنجدیده بود که با اتکال به قدرت لایزال الهی و اعتماد به ولی عصر ـ عجل الله فرجه ـ پیروزی بر قدرت های شیطانی حاصل شد، و نیز از اهالی محترم تهران که از حین ورود تاکنون ـ که می خواهم صورتاً آنان را وداع کنم، گرچه روحاً و قلباً از آنان و سایر ملت عزیز دور نیستم ـ زحمات فوق العاده کشیده و عواطف پرشور از خود نشان دادند، تقدیر و تشکر می کنم. من مرهون عواطف همه جناح ها و اقشار محترم هستم. خداوند تعالی به آنان استقلال و آزادی و استقامت و صحت عنایت فرماید و جمهوری عدل اسلامی را برای آنان مستقر فرماید. لازم است مطالبی را تذکر دهم:
1ـ ملت شجاع باید توجه داشته باشد که گرچه استبداد داخلی فرو ریخت و مردم آزادی را لمس کرده اند ولی هنوز ریشه های استعمار امریکا، شوروی، انگلستان و صهیونیسم و سایر دوَل چپاولگر از این مرز و بوم کاملاً قطع نشده است. باید همه بدون کوچکترین توقف و رکودی در از بین بردن نفوذ کشورهای اجنبی با هم متحد شویم. باید توجه داشت که شاه، این مملکت را چنان در دست اجانب قرار داده است که باید سالیان دراز با عوارضش مبارزه کرد و ما اگر بخواهیم استقلال حقیقی به دست آوریم،
باید سعی کنیم تمامی اشکال نفوذ امریکا چه اقتصادی و چه نظامی، چه سیاسی و فرهنگی را از بین ببریم و من امیدوارم که ملت ایران به این مهم هر چه زودتر برسد.
2ـ همه می دانید که رمز پیروزی بزرگی که ملت به آن رسیده است وحدت کلمۀ همه اقشار از مرکز تا اقصی بلاد کشور و وحدتِ هدفِ آن برچیده شدن حکومت طاغوتی و قطع ایادی استعمار و استثمارگران بین المللی و برپا شدن جمهوری اسلامی بود. اکنون احتیاج بیشتر داریم به حفظ این وحدت کلمه و وحدت مقصد. ملت بزرگ باید هوشیارانه از بعضی عناصر تفرقه افکن که با شعارهای فریبنده می خواهند دست اجانب را به کشور مسلمان ما باز کنند و همان اختناق و چپاولگری را به فرم دیگر برگردانند، احتراز کنند و با تنها گذاشتن آنان و عدم شرکت در اجتماعاتشان و با منطق اسلامی تبلیغات سوء آنان را خنثی کنند. همه می دانند این پیروزی از قدرت اسلام است و مسلمین با دادن خون شریف خود آن را به دست آورده اند و فرصت طلبان می خواهند بدون فعالیت مثبت از آن بهره بردارند و با حیله و حربۀ فریبکاری خود را جا بزنند. ملت ایران باید با هوشیاری از آنان جلوگیری کنند. در صورتی که آزادی بیان و قلم و عقیده برای همگان آزاد می باشد و لکن مردم توطئه را هرگز اجازه نمی دهند.
3ـ کارگران کارخانه ها و دیگر کارگران و کارمندان و طبقات مستضعف باید بدانند که اسلام از بدو ظهور طرفدار آنان بوده و در حکومت عدل اسلامی به آنان اجحاف نمی شود و نخواهد شد و کسانی که با دستور یا میل و نفع اجانب بین آنان می روند و با پخش اکاذیب فریبنده می خواهند آنان را از اسلام جدا کنند همانها هستند که بعضی سران آنان در خدمت دربار محمدرضا پهلوی بودند و همۀ آنان آگاهانه یا ناخودآگاهانه در خدمت اجانب هستند. لازم است این عناصر مفسده جو را در بین خودشان و در کارخانه ها راه ندهند و از اجتماعات آنان احتراز کنند.
من به دولت راجع به مجانی کردن آب و برق و بعضی چیزهای دیگر فعلاً برای طبقات کم بضاعتی که در اثر تبعیضات خانمان برانداز رژیم شاهنشاهی دچار محرومیت شده اند ـ و با برپایی حکومت اسلامی به امید خدا این محرومیت ها برطرف خواهد شد ـ سفارش اکید نمودم که عمل خواهد شد.
4ـ ارتش و شهربانی و ژاندارمری اکنون در خدمت اسلام هستند و از ملت هستند، باید ملت از آنان پشتیبانی کند و کاری که موجب آزردگی و دلسردی آنان است انجام ندهند و باید قوای انتظامیه بدانند که پس از تصفیه از عناصر فاسده، تمام آنان در پناه اسلام و حکومت عدل با احترام و رفاه زندگی می کنند. ما می دانیم که شکست دشمن مرهون پیوستن جناح هایی از نیروها و سایر مأمورین دولتی به ملت بود. شما نباید احساس شکست کنید بلکه باید احساس پیروزی کنید زیرا از ملتید و در پیروزی آن سهیم هستید و ما به شما احترام می گذاریم و شما را برادران خود می دانیم. من به ملت ایران اکیداً هشدار می دهم که دولت باید ارتش ملی و قوی و با روحیۀ مقتدر داشته باشد تا قدرت بر حفظ کشور داشته باشد. ملت محترم باید در تقویت روحی ارتش و افسران کوشش کنند و گویندگان و وعاظ محترم نیز در تقویت آنان کوشش نمایند و از حمله به پادگان های قوای انتظامی در سرتاسر کشور باید جداً جلوگیری شود. امروز حمله به پادگان ها مخالفت با انقلاب اسلامی است و باید از آن احتراز کرد و لازم است کمیته های انقلاب اسلامی در شهرستان ها از فرماندهانی که از جانب ستاد کل ارتش ملی اسلامی تعیین می شوند، جداً پشتیبانی کنند و نیز از رؤسای دیگر قوای انتظامی که از طرف قوای دولتی تعیین می شوند، پشتیبانی نمایند.
5ـ کمیته های انقلاب اسلامی در تمام شهرستان ها موظفند که به مجرد مسلط شدن دولت بر اوضاع شهرها فعالیت های کمیته ها را به قوای دولتی تسلیم کنند و از دخالت در امور دولتی خودداری نمایند و باید از همه کمیته ها در مورد زحماتی که در این دورۀ انقلاب کشیده اند تشکر کنم. شماها بودید که با همت خود آشفتگی ها را سامان دادید.
6ـ به تمام اعضای کمیته ها و زندانبان ها حکم می کنم که با زندانیان ـ هر که باشد ـ به طور انسانیت و اسلامیت رفتار کنند و از آزار و مضیقه و رفتار خشن و گفتار ناهنجار خودداری کنند که در اسلام و حکومت عدل اسلامی این امور ممنوع و محکوم است و به بستگان زندانیان در روز معیّنی با مقررات، اجازه ملاقات دهند.
7ـ کراراً گفتم و باز تکرار می کنم، کسی حق ندارد به منزل مردم حمله کند و وارد منزل آنان شود و اگر اطلاع پیدا شد که مجرمی در منزلی است مراقبت از فرار او کنند و به مقامات مسئول اطلاع دهند که با موازین او را دستگیر نمایند. علاقه مندان به نهضت باید از اینگونه اعمال اجتناب کنند. مردم باید روی موازین شرعیه عمل نمایند.
8ـ طولانی بودن اعتصابات موجب بحران هایی شده است که لازم است مردم برای همراهی به طبقۀ مستمند از گرانفروشی در ارزاق عمومی احتراز کنند و ارزاق مورد احتیاج عموم را به قیمت ارزان بفروشند. این یک عمل انسانی و اسلامی است که اینجانب از عموم انتظار دارم. خداوند متعال برای این انساندوستی به آنان برکت و رحمت عنایت می فرماید.
9ـ کراراً سفارش علمای اعلام و ائمۀ جماعت محترم و خطبای ارجمند و سایر خدمتگزاران به شریعت مطهره را نموده ام. لازم است ملت معظم بداند که اگر خدای نخواسته خللی در موقعیت این جماعت ـ که پاسداران اسلام و قرآن هستند ـ وارد شود، اجانب چپاولگر به آمال خود خواهند رسید و رشتۀ امور از دست خواهد رفت. روشنگری این قشر محترم بود که ملت را با روحیه اسلامی به هیجان آورد. خدمت این طبقه را نباید فراموش کرد و اکنون نیز با کمک این طبقه است که در تمام کشور، اوضاع رو به آرامش است. من توصیه می کنم حتی نسبت به کسانی که به من اهانت نموده اند نباید تعرض شود. من از روحانیت می خواهم با برادران خود در جهت گسترش مبانی مبارزاتی همکاری کنند و با آنان با مهربانی رفتار نمایند. من همه افرادی را که از من غیبت کرده یا به من اهانت نموده اند، عفو نمودم و از خدای تعالی برای همه طلب عفو می کنم و تقاضا دارم که آقایان ائمۀ جماعت را ـ که از قرار مسموع تشریف نیاورده اند ـ به مسجد دعوت نمایند و احترام آنان را حفظ کنند. البته حساب کسانی که معلوم است در خدمت دستگاه ظلم بوده اند جداست.
10ـ در مطبوعات که بعد از انقلاب اسلامی خود را در خدمت انقلاب و مسیر ملت معرفی می کنند، مطالب و مقالاتی درج می شود که برخلاف مسیر انقلاب اسلامی است و این موجب نارضایتی و ناراحتی ملت را فراهم نموده، کراراً مراجعه می شود که اینجانب اقدامی بنمایم، من متأسفم از این امر، به آنان و جمیع رسانه های تبلیغاتی نصیحت می کنم که این جانبازی والای ملت بود که با اتکال به اسلام و قوّت ایمان به خدای متعال شما را از آن اسارت و نکبت پنجاه ساله رهایی بخشید. اکنون سزاوار نیست که خلاف رضای ملت رنجدیده و بر خلاف انقلاب اسلامی سمپاشی هایی بکنید که نفع آن را جز اجانب و چپاولگران و خدمتگزاران آنها احدی نبرد. من نصیحت خود را تکرار می کنم و صلاح مطبوعات را در آن می دانم که تحت تأثیر راست و چپ و شرق و غرب واقع نشده و خود را در مسیر انقلاب اسلامی قرار دهند.
شما خود بهتر از هر کس باید بدانید که ملت قیام کرده است تا غبار فرهنگ های استعماری را از خود بزداید. ما باید عقاید استعماری را با هر شکل و فرمش در نطفه خفه کنیم و ایمان مردم را که ابرقدرت ها را به زانو درآورد از آنان جدا نسازیم. امیدوارم نصیحت این درد چشیده را بشنوید، چنانچه این نصیحت را به آن جوانان و طبقه ای که در این موقع حساس موجب تفرقه می شوند، می کنم. من خوف آن را دارم که این تفرقه اندازیها به ضرر ملت رنج دیده و زیان خود آنان تمام شود. من از روزگار سیاه اختناق و اسارت بیمناکم. من از این گرایشهای غربی و شرقی متأسفم. فرزندان من! به آغوش اسلام برگردید و از فرهنگ غنی اسلام بهره بردارید، گول آنانی را که جز مکیدن خون ملتهای مستضعف، مقصدی ندارند نخورید، و از مسیر انقلاب اسلامی خارج نشوید که خیر شما و ملت شما در آن است.
11ـ به خواست خداوند متعال به زودی درباره شکل حکومت، رفراندم خواهد شد. لازم است تذکر دهم آنچه اینجانب به آن رأی می دهم «جمهوری اسلامی» است و آنچه ملت شریف ایران در سرتاسر کشور با فریاد از آن پشتیبانی نموده است همین «جمهوری اسلامی» بوده است، نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم. من از ملت شریف انتظار دارم که به «جمهوری اسلامی» رأی دهند که تنها این، مسیر انقلاب اسلامی است و کسانی که مخالف هستند آزاد و مختارند که اظهار مخالفت نمایند و علمای اعلام شهرستان ها و قرا و قصبات و خود ملت مکلفند که نگذارند کسی سلب آزادی از کسی بکند و مراقبت کنند آزادانه هر کس رأی خود را بدهد.
12ـ باید هر چه سریعتر به وضع جنایتکاران رژیم فاسد رسیدگی شود و در دادگاه های فوق العادۀ انقلابی ـ مردمی علناً آنان را محاکمه کرده و به مجازات برسانیم تا مردم ستمدیدۀ ما از وضع آنان مطلع شده و مطمئن شوند افرادی که آنان را در طول دوران سیاه استبداد اذیت و آزار کرده بودند، چگونه به جزای اعمال خود می رسند.
13ـ باید تمام ادارات از نخست وزیری تا کوچکترین اداره از تجمل پرستی و اسراف و کاغذبازی بپرهیزند و کار مردم را سریعاً انجام دهند.
البته مردم شریف می دانند که وزارتخانه ها و ادارات در جمهوری اسلامی باید از بُن[1] تغییر کند تا از فرم غربی و سلطنتی درآمده و به صورتی انسانی و اسلامی درآید.
14ـ من با کمال تواضع از کسانی که در ورود اینجانب با تلگراف یا نامه تفقد و لطف فرموده اند تشکر صمیمانه می کنم و از اینکه به واسطۀ کثرت نامه ها و تلگرافات و اشتغال جانفرسا و کمی وقت و فرصت نتوانستم جواب بدهم عذر می خواهم. من در خدمت همه هستم و طلب عفو از همگان می کنم. خداوند متعال به اسلام و ملت اسلام عظمت و قدرت مرحمت فرماید. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
روح الله الموسوی الخمینی"
۱ـ ریشه، اصل.
