بسیاری از والدین ترجیح می دهند بچه ها فقط بازی کنند و از کودکی لذت ببرند، برخی ترجیح می دهند خودشان کارها را انجام دهند چون کودکان کم توانند، اما واقعیت چیز دیگری است، کار کردن در منزل برای کودک شما مفید است.
به گزارش جی پلاس، تحقیقات مربوط به یک مطالعه در دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که کارهای خانه باعث می‌شود کودکان، بزرگسالی شاد، سالم و مستقلی داشته باشند اما آیا کودکان در هر سنی می‌توانند در کارهای خانه مشارکت داشته باشند؟
به خاطر داشته باشید که کودکان متفاوت هستند و سن نمی‌تواند عامل تعیین‌کننده در انجام کارهای خانه باشد زیرا توان بدنی و انگیزه بچه‌ها برای کمک در کارهای خانه با یکدیگر فرق می‌کند. بنابراین علاوه بر سن، هنگام محول کردن کارهای خانه به کودک باید به سطح بلوغ، توانایی بدنی و علاقه او نیز توجه کنید.
چه کاری مناسب چه سنی است؟
توجه داشته باشید کارهای خانه را متناسب با سن، روحیات و علایق کودک به او محول کنید تا به خاطر حجم سنگین کارها از انجام مسئولیت‌ها شانه خالی نکند.
برخی کارهای متناسب با سن کودکان عبارت است از:
سنین 2 و3 سال: جمع کردن اسباب بازی‌ها، ریختن لباس‌های کثیف در سبد، روی هم چیدن کتاب‌ها
سنین 4 و 5 سال: گردگیری با دستمال، کمک در پخت و پز، گذاشتن مواد‌غذایی در جای مخصوص، آب دادن به گلدان
شاید با کمک گرفتن از کودک، کارهایتان حتی به کُندی پیش برود اما در عوض یک عادت خوب را در کودک نهادینه کرده و رفتارهای مثبت زیادی را به او یاد خواهید داد
سنین 6 و 7 سال: مرتب کردن لباس‌ها، تمیز کردن میز، جارو کردن اتاق، پهن کردن و جمع کردن میز یا سفره غذا
سنین 8 و 9 سال: کمک در آشپزی، شستن ظرف‌ها، آماده کردن صبحانه به تنهایی
سنین 10 سال به بالا: اتو کردن، دوختن دکمه، درست کردن یک وعده غذایی ساده، تمیز کردن اجاق گاز
توجه داشته باشید که اینها کارهایی است که عموماً کودکان در این سنین می‌توانند انجام دهند اما همانطور که اشاره کردیم ملاک سن نیست و والدین باید توانایی جسمی برای انجام کارهای گفته شده را در کودکشان ببینند؛ ممکن است یک کودک 3 ساله بتواند مانند کودک 5 ساله در انجام کارهای خانه کمک کند و برعکس یک کودک 5 ساله نتواند کارهای متناسب با سن کودک 3 ساله را انجام دهد.
چرا انجام کارهای خانه برای کودکان مفید است؟
بسیاری اوقات، والدین ترجیح می‌دهند برای صرفه جویی در وقت و سریع‌تر انجام شدن کارها بدون کمک گرفتن از کودک، خودشان کارها را انجام دهند اما انجام کارهای خانه یک فرصت ارزشمند برای کمک به رشد و تربیت کودکان است که در ادامه به تأثیرات مهم آنها می‌پردازیم:
افزایش اعتماد‌به‌نفس و حس مسئولیت‌پذیری
اختصاص دادن انجام یک سری از کارها به کودک و سپاسگزاری از او به خاطر انجام آن کار، حس مسئولیت‌پذیری را در او تقویت می‌کند. همچنین، انجام کارهای شخصی مثل مرتب کردن اتاق، تا کردن لباس‌های شسته شده و... باعث می‌شود کودک احساس توانایی کرده و در نتیجه اعتماد‌به‌نفس‌اش افزایش یابد.
یادگیری مهارت‌های اساسی زندگی
پخت‌و‌پز، جمع کردن ریخت‌و‌پاش‌ها، جارو کردن و... بخشی از مهارتی‌هایی است که بچه‌ها در آینده به آنها نیاز خواهند داشت. همچنین از آنجایی که این مهارت‌ها در مدارس و دانشگاه‌ها آموزش داده نمی‌شود، یادگیری آنها از همان دوران کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است.
تقویت مهارت‌های حرکتی
وقتی کودک مشغول آب دادن به گلدان یا جمع کردن وسایلش می‌شود، مجبور است به سمت زمین خم شود و یا دست کودک در حین جارو کردن، ظرف شستن و تا کردن لباس‌ها حرکت می‌کند و این کارها باعث تقویت عضلات پا، کمر و دست او شده و توانایی حفظ تعادلش را بیشتر می‌کند.
احساس مهم بودن و برتری‌جویی
کودک با انجام کارهای ساده احساس می‌کند بخش مهمی از خانواده بوده و شما به کمک او احتیاج دارید، بنابراین او در آینده تمایل بیشتری به مشارکت در کارها خواهد داشت.
نظم و پاکیزگی در بزرگسالی
کودکانی که از سنین کودکی یاد گرفته‌اند چیزهای اطراف‌شان را مرتب نگه دارند، در بزرگسالی افرادی قانون‌مند، نظم‌پذیر و موفق خواهند شد.
خودکفایی و مراقبت از خود
محول کردن یک سری از کارهای خانه به کودک باعث می‌شود که فرزندتان یاد بگیرد که چگونه خود‌کفا باشد و در شرایط خاص به شما متکی نبوده و به قولی بتواند روی پای خودش بایستد.
موفقیت در بزرگسالی
تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که در دوران کودکی در انجام کارهای خانه مشارکت می‌کنند، بزرگسالانی می‌شوند که در گروه مشارکتی به خوبی کار می‌کنند. در واقع انجام کار خانه، پایه و اساس برای ایجاد نگرش "من می‌توانم" را ایجاد می‌کند و این مسئله در موفقیت و روابط فردی کودک در بزرگسالی تأثیر‌گذار است.
چند نکته مهم
- دقت کنید به هیچ عنوان کودکان را مجبور به انجام کاری نکنید بلکه با تشویق، انگیزه و هیجان انجام کارهای خانه را در او ایجاد نمایید.
- همزمان چند کار را به کودک محول نکنید زیرا این کار باعث سردرگمی و بی‌علاقگی کودک در انجام کارها می‌شود.
- دقیق برای کودک توضیح دهید که چه کاری انجام دهد. درک جمله اتاقت را تمیز کن برای کودک سخت است؛ بنابراین باید دقیقاً توضیح دهید که اسباب بازی‌هایت را جمع کن و شاید لازم باشد در انجام این کار به او کمک کنید.
- از کارِ کودک ایراد نگیرید و برای سرعت دادن به کارها به او استرس وارد نکنید. توقع نداشته باشید که او مانند بزرگسالان کار خانه را شسته و رُفته به شما تحویل دهد. شاید با کمک گرفتن از کودک، کارهایتان حتی به کُندی پیش برود اما در عوض یک عادت خوب را در کودک نهادینه کرده و رفتارهای مثبت زیادی را به او یاد خواهید داد.
- در حین انجام کارها تفریح و شادی داشته باشید مثلاً هنگام آشپزی، با کودک مسابقه بگذارید یا زمان آب دادن به گلدان، کمی آب بازی کنید.
- از کودک به خاطر کمک در کارهای خانه قدردانی کرده و به او بگویید که با کمک او کارهای شما سبک می‌شود و می‌توانید به کارهای دیگرتان برسید؛ این مسئله باعث می‌شود تا کودک با دقت و انگیزه بیشتری در کارهای خانه به شما کمک کند.
- تفکیک جنسیتی قائل نشوید؛ نگویید پسر که در کارهای خانه کمک نمی‌کند! اتفاقاً یک سری از کارهای خانه مثل آشپزی را به فرزند پسرتان محول کنید زیرا این کار باعث می‌شود تا پسران از مسئولیت‌های خانه‌داری آگاه شده و در آینده کار خانه را وظیفه زن ندانند و یک سری کارهای بیرون مثل شستن ماشین و خرید(با حضور خودتان) را بر عهده دختر بگذارید تا در آینده استقلال پیدا کرده و متکی به کسی نباشد.
