والدین تمایل دارند فرزندشان بهترین رفتار را داشته باشند، اما این امر چه طور محقق می شود.
طبق دیدگاه‌های رفتارشناسی، افراد رفتار کردن را یاد می‌گیرند و یادگیری تنها به معنای آموختن با استفاده از مطالب درسی و علمی نیست، بلکه در رشد هیجانی و شخصیتی و تعامل‌های اجتماعی انسان بسیار اثرگذار است و در طی یادگیری فرد می‌آموزد چگونه زندگی کند، از چه چیزی بترسد، چه کلماتی به زبان بیاورد و چگونه رفتار کند.
باید توجه داشته باشیم رفتار کودکان تحت‌تاثیر محیطی که در آن بزرگ می‌شود شکل می‌گیرد و یکی از فرآیندهایی که توسط آن رفتارهای کودکان شکل می‌گیرد «یادگیری از طریق مشاهده» است.یادگیری مشاهده‌ای به فرآیندی گفته می‌شود که فرد از طریق مشاهده‌کردن رفتار دیگران و حفظ و به یادسپاری و تکرار از خود نشان می‌دهد.
لازم به ذکر است که کودکان به‌سرعت از طریق مشاهده رفتار والدین یا خواهر و برادر و همسالان‌شان مطالب مختلف و رفتارهای مختلف را یاد می‌گیرند و آنها را تقلید می‌کنند.اطرافیان و مراقبان کودک به رفتاری که کودک از خودش نشان می‌دهد واکنش نشان می‌دهند و این واکنش می‌تواند تقویت‌کننده یا تضعیف‌کننده باشد که باعث پایداری رفتار و تکرار آن یا باعث خاموشی رفتار کودک خواهد شد.
چنانچه والدین از شی‌ء یا موجودی ترس داشته باشند، می‌توانند ترس خود را به کودکان منتقل کنند و سایر رفتارهای کودکان نیز می‌تواند به همین شکل یاد گرفته شود.بنابراین بسیار مهم است که از روش‌های شکل‌دهی رفتار استفاده کرد تا زمانی که کودک رفتار نامناسبی از خودش بروز می‌دهد، با آن مقابله کرد.
برای کاهش اضطراب و کاهش لجبازی نیز می‌توان از شکل‌دهی رفتار استفاده کرد و چنانچه رفتاری در کودک تقویت و تشویق شود، احتمال بروز آن افزایش می‌یابد و اگر با تنبیه روبه‌رو شود یا با تقویت منفی همراه شود، احتمال بروز آن کاهش می‌یابد.
اما باید در نظر داشته باشیم که نوع سیستم‌های خاموش‌کننده نباید با زد و خورد منفی و تنبیه بدنی همراه باشد، زیرا شرایط رفتاری کودک را خراب‌تر خواهد کرد و احتمال ایجاد ترس و وحشت بیمارگون و لجبازی و نافرمانی و سرکشی و اضطراب در کودک افزایش می‌یابد. بنابراین باید بر اساس سن و جنسیت و نوع رفتار، از روش‌های رفتاردرمانی استفاده کرد.
مطلب مرتبط:
