سامان احتشامی، آهنگساز و نوازنده‌ای است که همکاری با خوانندگان را چندان دوست ندارد و بیشتر کنسرت‌هایش بدون کلام اجرا می‌شوند. او در واکنش به پرسش ما که «آیا ممکن است روزی خودش به‌خوانندگی روی بیاورد»، با تاکید پاسخ می‌دهد: «خدا آن روز را نیاورد.»
به گزارش جی پلاس، سامان احتشامی، آهنگساز و نوازنده پیانو، در ادامه اجرای کنسرت‌های آنلاین در تالار وحدت، به همراه عمران فروزش (نوازنده تمبک) روی صحنه می‌رود.
این کنسرت، فردا (جمعه ۱۹ اردیبهشت) از ساعت ۲۱ برگزار می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند به صورت زنده تماشا کنند.
به همین مناسبت، با سامان احتشامی، گفت‌وگویی تلفنی انجام دادیم. این آهنگساز و مدرس موسیقی، در حالی که به قول خودش از ۱۱ ساعت آموزش آنلاین نوازندگی پیانو به هنرجویانش تازه فراغت یافته بود، پاسخ‌گوی پرسش‌های ما شد.
آقای احتشامی، فردا شما به صورت آنلاین کنسرت می‌دهید و این بار هم بدون خواننده روی صحنه می‌روید. با توجه به صدای خوبی که دارید، هیچ‌وقت فکر نکرده‌اید خودتان بخوانید؟
خدا آن روز را نیاورد (با خنده). همان‌طور که دروازه‌بانی فوتبال یک وجنات می‌خواهد، همان‌طور که وزنه‌برداری یک هیکل درست می‌طلبد؛ خوانندگی هم یک مقدماتی نیاز دارد.
فرض کنید من اندام و قدرت رضازاده را داشتم، بازهم باید تمرین می‌کردم تا وزنه بزنم؛ خوانندگی هم همین‌طور است، اول از همه باید خوشتیپ بود، مثلا نباید شبیه عبدالحسن مختاباد که دوست من است، باشید. همچنین باید یک «آنی» داشته باشید و مخاطب را جذب کنید. همچنین خواننده باید صدایش از نظر موسیقایی کوک باشد و بعد از همه این مقدمات، باید علم سلفژ بداند، بیانی درست داشته باشد و کلمات و جملات را درست تلفظ کند. با توجه به این که من این‌ها را ندارم، هیچگاه به خوانندگی به عنوان یک شغل نگاه نمی‌کنم.
همه می‌دانند که شما خواننده‌گریز هستید و خیلی مشتاق به همکاری با آنان نیستید. با توضیحاتی که دادید، امیدی به این‌که مثل خیلی دیگر از نوازندگان، خودتان خوانندگی کنید، نباید داشته باشیم؟
این به آن معنا نیست که از خودم ناامید باشم، صدای خوبی در حد گویندگی رادیو دارم و وقتی برای هر خواننده‌ای آهنگ می‌سازم، اول خودم می‌خوانم تا بهتر با کار آشنا شود؛ یعنی در هر قطعه با کلام که ساخته‌ام، خواننده اولش خودم بوده‌ام، با این حال، صدای خودم را در حد خواندن نمی‌دانم. همچنین در حال حاضر، پیانو را به بهترین و درست‌ترین شکل می‌زنم؛ در این کار آن قدر خوب هستم که در حد یک خواننده به چشم بیایم.
نوازندگانی مثل بیژن مرتضوی اگر بعدا به کسوت خواننده درآمدند، شاید از نظر مالی مجبور شده‌اند. البته خواننده خوبی هم شد اما قبلش با نوازندگی ویلن هم سرشناس شده بود.
البته هیچ وقت نگفته‌ام که نخواهم خواند، چرا که قبلا هم این کار را کرده‌ام. در فیلم «گذر موقت» کار افشین هاشمی، هم موسیقی را ساختم و هم خواندم. شاید یک جایی روی صحنه هم بخوانم و ... اما هیچگاه خوانندگی شغل من نخواهد شد.
برویم سراغ کنسرت جمعه‌شب شما. چطور شد برای این اجرای آنلاین با بنیاد رودکی همراه شدید؟
بنده به عنوان موزیسین، یکی از وظایفم، سرگرم کردن مردم در این اوضاع قرنطینه بر اثر همه‌گیری کرونا است. ساز زدن برای مردم، وظیفه من است. با همراهی عمران فروزش روی صحنه خواهم رفت و چند قطعه از خودم و آثار گذشتگان را که نوستالژیک باشد، می‌نوازم تا مردم بتوانند در خانه با آن زمزمه کنند.
از قدیمی‌ها، از چه کسانی و چه قطعاتی را خواهید نواخت؟
قطعاتی از علی تجویدی مثل «تنها منشین» و «رفته » از همایون خرم. این کنسرت یک ساعته، در واقع یک نوع بداهه‌نوازی است که البته با تمرین قبلی همراه بوده و شکل گرفته.
اما همیشه نشان داده‌اید به سازبندی و تنظیم قدیمی آثار استادان گذشته وفادار نیستید.
ببینید، ما سه دوره یادگیری موسیقی داریم، نخست باید الفبا را یاد گرفت، بعد باید آثار دیگران را اجرا کرد که مرحله تقلید است و در نهایت، باید به بیان شخصی خودتان برسید. من احساس خودم را روی اجرای خودم می‌گذارم؛ ملودی را از قدیمی‌ها گرفته‌ام اما تنظیم آن از خودم است. در این اجرای آنلاین، ما یک نوع موسیقی ملی و جدی ایران را به نمایش خواهیم گذاشت.
منظورتان از جدی چیست؟
منظورم آن موسیقی است که در زمان برنامه «گلها» بود و البته با تنظیم و لهجه و بیان خودم بازاجرا خواهد شد.
برنامه «گلها»، ارکستری بزرگ داشت. اما شما به همراه تنها یک نوازنده دیگر قرار است روی صحنه بروید.
اگر یادتان باشد، بهار سال گذشته، کنسرتی با نام «شب سامان احتشامی» با مدیریت مسعود اله‌یاری و رهبری مهدی وجدانی در تالار وحدت روی صحنه رفت که اجرایی با همراهی پیانو و ارکستر بزرگ بود. هنرمندان و مخاطبان زیادی از آن برنامه استقبال کردند. اما این‌روزها، به دلیل همه‌گیری کرونا، نتوانستیم اجرای‌مان را با همراهی آن عزیران برگزار کنیم. ضمن آن‌که جای آن دوستان را خالی می‌دانم، قول می‌دهم با پیانو، صدای ارکستر بزرگ را دربیاورم.
شوخی با پیانو هم در این اجرا دارید؟
این بار نه؛ چرا که من باید یک شوخی با پیانوی دیگر بسازم. در کنسرت سال ۹۶ به رهبری علیرضا شفقی‌نژاد، با گروه کر و بعد در برنامه «دورهمی» این کار را کردم.
اجراهای شوخی با پیانو، مثل به صحنه‌بردن تئاتر است، تئاتر، هر شب، روی صحنه جان می‌گیرد و باید زنده باشد، قابل ضبط نیست. اگر ضبط و تکثیر شود، دیگر اریژینال نیست. برای همین باید یک شوخی با پیانو دیگر بسازم که تازه باشد و حتما این کار را خواهم کرد.
و برخی از اهالی موسیقی ایرانی، این شوخی‌های شما را برنتافتند؟
دقیقا هدف من همین است تا آن تعصب‌های بی‌جایی را که بسیاری از اهالی موسیقی دارند، به چالش بکشم. قصدم از این کار، دقیقا از بین بردن همین تعصب‌هاست.
نگاه کنید، برای جلسات و محافل مختلف، ما به موسیقی‌های مختلف نیاز داریم؛ در مسجد باید مداحی شود، در عروسی، موسیقی شاد و ریتمیک نیاز است، در سوگ یک نوع دیگر از موسیقی باید پخش شود و .... همه این موسیقی‌های مختلف باید باشد.
شما در آموزش موسیقی، از اینترنت و فضای مجازی همیشه بهره گرفته‌اید. صفحه اینستاگرام شما هم با نزدیک به نیم میلیون فالوئر، همیشه زنده و فعال بوده است. حالا هم نخستین اجرای آنلاین را تجربه خواهید کرد. فکر می‌کنید این‌گونه کنسرت دادن هم در فضای موسیقایی کشور جا خواهد افتاد؟
خوشحالم در ایران این تصمیم گرفته شده و این امکان به وجود آمده است تا مردم بیشتری از هم میهنان ما در ایران و خارج از کشور شاهد کنسرت باشند. بعد از پایان همه‌گیری کرونا هم این روش باید ادامه یابد.
مخصوصا بخشی از مردم هم که هیچگاه کنسرت زنده نیامده و از تلویزیون هم نمی‌توانند ساز ببیند، این بار یک اجرای کامل را با نوازندگان و سازها خواهند دید.
بله و همه مسوولان خواهند فهمید با نشان دادن ساز، آسمان به زمین نمی‌آید. نمی‌دانم در تلویزیونی که آلات استعمال مواد مخدر به نمایش درمی‌آید، داستان خیانت مرد به همسرش روایت می‌شود، چرا ساز نباید به نمایش درآید؟
