کوه دماوند بلندترین کوه ایران است، که رازهای زیادی با خود دارد، که در این مطلب میخوانید.
همه چیز درباره کوه دماوند
کوه ها نیمی از آب شیرین مردم جهان را تامین می کنند که با وجود عظمت و شکوهشان زیبایی سیاره ما را دو چندان کرده اند و نکته ی قابل توجه این است که یک دهم مردم دنیا در کوه ها زندگی میکنند. با توجه به اکولوژی در میابیم که هر چقدر پستی و بلندی ناحیه ای بیشتر باشد در آن منطقه تنوع گیاهی و جانوری هم بیشتر است.به همین دلیل مناطق کوهستانی نقش بسزایی در تامین چوب و غذای مردم جهان دارند.
هنگامی که آسمان رو به صافی میگذارد، این کوه از شهر های قم، تهران، سواحل جنوبی دریای خزر و ورامین قابل رویت است. دماوند در تیر ماه سال 1387 صاحب ثبت اثر ملی شد.قله ی دماوند طبق تقسیمات کشوری، در لاریجان شهرستان آمل در مازندران استقرار یافته است.
طبق بررسی های بعضی از آتشفشان شناس های ایرانی و بنا به سن سنگ های حاصل از فوران آتشفشان های مختلف می توان گفت آخرین فعالیت های آتشفشانی این کوه به 7 هزار سال پیش و 4 هزار سال قبل تعلق دارد.
بعد از اینکه در 4 هزار سال پیش آخرین فعالیت به پایان رسید سنگ هایی یافت نشد که بتوان ثابت کرد فعالیت جدید آتشفشانی در طول این 4 هزار سال اخیر به وقوع نپیوسته است.
اتاقک و مخزن مواد مذاب مخصوصی در هر آتشفشان وجود دارد که مواد مذاب و گازها به آن نفوذ کرده و زمانی که آتشفشان شروع به فعالیت کرد این مواد و گازها از دهانه آن به بیرون ریخته میشوند.
کدام شهرها به کوه دماوند نزدیک هستند؟
سه شهر دماوند، آمل و تهران نزدیکترین شهر ها به کوه دماوند می باشند موقعیت این کوه عظیم در 69 کیلو متری شمال شرقی پایتخت ایران و 62 کیلمتری غرب آمل و همچنین در 26 کیلومتری شمال شهر دماوند می باشد.
رودخانه های اطراف قله دماوند
پنج رودخانه در حوالی کوه دماوند جاری هستند که می توان از آن ها با نام های رودخانه لار و دیو آسیاب در غرب قله دماوند،رودخانه هراز در جنوب و شرق کوه دماوند،رودخانه پنج آب یا پنج او در شرق کوه دماوند و همچنین رودخانه تینه در شمال این کوه یاد کرد.
کوهنوردی در دماوند
قدمت کوهنوردی در دماوند به سالیان بسیار دیرینه بر می گردد که چنانچه کمی بررسی کنید متوجه خواهید شد که در زمان های گذشته عده ای با ترفند های متفاوتی این قله را فتح می کردند.
طبق سفر ناصر خسرو که آمده بر سر دماوند چاهی وجود دارد که از آن نوشادر و کبریت یعنی همان گوگرد استخراج می کنند و نیز در کتاب اخبار العباد و آثارالبلاد آمده که ساکنان منطقه ادعا داشتند در طول 5 روز و 5 شب به قله دماوند صعود کرده اند و قله آن را مسطح با مساحت صد جریب کشف کرده اند هر چند از مسافت طولانی شباهت زیادی به مخروط دارد. کوهنوردی در این کوه از جاذبه های مهم و هیجان انگیز گردشگری تهران است.
در سال 1837 اروپاییان موفق شدند به قله دماوند صعود کنند که توسط تیلر تامسن انجام شده است. و نیز نخستین مستند صعود ایرانیان به این قله مرتفع به سال 1857 تعلق دارد که ارتفاع و بلندی آن را در این صعود 6613 ذرع تعیین کرده اند.
وضعیت سرعت باد در قله دماوند
مسئله جالبی که وجود دارد این است که معمولا در کوه دماوند سرعت طوفان و باد بیش از 150 کیلومتر در ساعت است که در کوهپایه دماوند این سرعت به 70 کیلومتر بر ساعت کمتر می شود و اکثر مواقع مسیر بادها از طرف غرب به شمال غربی دماوند در حرکت است و همچنین در قله دماوند فشار هوا نصف فشار هوا در سطح دریا می باشد.
بارندگی های کوه دماوند
تقریبا 1400 میلی لیتر بارندگی در طول سال در ارتفاعات قله دماوند شاهد هستیم که بیشتر مواقع در قسمت بالاتر کوه این بارندگی ها خود را به شکل برف نشان می دهند که این امر باعث می شود قله های سر به فلک کشیده پوشیده از برف شوند.
در ادامه ی مطلب با مطالعه ی این مقاله از وجود واقعیت های جالبی باخبر می شوید که شاید از آنها چیزی نمیدانستید.
واقعیت هایی جالب در مورد کوه دماوند
1- نام تاریخی دماوند (دنباوند) بوده است
با اینکه در بسیاری از اسناد تاریخی این قله نام های بسیار متفاوتی مانند (بیکنی) یا (جبل لاجورد)نامیده شده است اما نام این کوه در بسیاری از منابع تاریخی به دو صورت (دنباوند) و (دماوند) ذکر شده است.همچنین دارای نام های باستانی دیگری است که میتوان از آنها به (دباوند)اشاره کرد.در لغت نام دماوند به معنای دم و دود و بخار می باشد.
2- ارتفاع دماوند
با اینکه ارتفاع قله ی دماوند از بالا ترین تا پایین ترین نقطه،4661 متر اعلام شده است اما ارتفاع این کوه آتشفشانی توسط ناسا، 5670 و انجمن ملی آمار ایران، 5610 متر ذکر شده است که در رده ی دوازدهم دنیا بین بلند ترین کوه ها قرار گرفته است.
3- نماد ملی ایران
از آنجایی که در قرن اخیر بر روی اسکناس های رسمی عکس دماوند به چاپ رسیده است می توان گفت که این کوه یکی از نماد های ملی ایران نامیده می شود.
4- سرمای شدید
دمای این قله بسیار پایین است به طوری که هر زمان از سال به این قله بروید، هوای نسبتا سردی را دریافت میکنید. این گونه که که در روز های سرد زمستان کمترین دما در ارتفاعات این کوه 60 درجه سانتی گراد گزارش شده است و در تابستان دمای آن به منفی یک یا دو درجه سانتی گراد می رسد.
5- پیشینه ی ادبی
می توان در آثار ادبی فارسی نام دماوند را به طور معمول مشاهده کرد.از آنجا که دماوند در ادبیات و افسانه های تاریخی ایران جایگاه بخصوصی دارد می توان قصیده ای از ناصر خسرو، شاهنامه ی فردوسی، گرشاسپ نامه از اسدی طوسی، قصیده ای از خاقانی و منظومه ی ویس و رامین از فخرالدین اسعد گرگانی را نام برد.
می توان به نقش دماوند در اسطوره های ایرانی هم پی برد. همانطور که در تاریخ بلعمی محل زندگی کیومرث دماوند شناخته شده است و از آنجا که گفته می شود فریدون (یکی از شخضیت های اساطیری ایران) ،که ضحاک را در آن محل در غاری زندانی کرده است. طبق گفته ی برخی مردم زمین در قله ی دماوند هموار است و از چاهی که بر فراز آن دیده میشود ، روشنی خارج می شود.
6- یکی از قله های خطرناک دنیا
مجله ی نشنال جئو گرافی با تشخیص و اعلام 10کوه و قله ی خطرناک جهان، در سال 1390 شمسی اعلام کرد که دماوند در رتبه ی دهم در این فهرست قرار دارد.
7- اولین صعود به دماوند در سال 292 هجری بوده
اولین فردی که مدعی شد به کوه دماوند صعود کرده است ابودلف خزرجی بود چراکه او در سفرنامه خود قله دماوند را به خوبی توصیف کرده و به صعودش به قله دماوند در سال 292 اشاره ای کرده است.
8- کوهی مملو از یخچال های طبیعی
کوه دماوند سرشار از یخچالهای طبیعی میباشد که می توان به خورتاب سر ، دوبی سل (جبهه شمالی) ، دره یخار (شمال شرقی) ، سیوله (جبهه شمالی) ، عروسک ها (جبهه شمالی) اشاره کرد.
9- اولین فوران آتشفشانی دماوند
جالب است بدانید قله دماوند به عنوان یک کوه آتشفشان نیمه فعال شناخته شده است و طبق گفته ها قریب به دو میلیون سال قبل نخستین پروران در آن اتفاق افتاده است عمری که برای این که تخمین زدند تقریباً سی و هشت هزار و پانصد سال می باشد.
البته ناگفته نماند فعالیت آتشفشانی گسترده ای که منجر به تشکیل این آتشفشان شده است به حدود ده هزار سال قبل بر می گردد. نیمه فعال بودن این آتشفشان را چشمه های گوگردی و آبگرم شاهد هستند.
10- جشن روز ملی دماوند
و در نهایت نکته جالبی که به سمع و نظرتان می رسانیم این است که بدانید در شب سیزدهم آبان ماه هر سال استان مازندران جشنی به نام روز ملی دماوند برگزار می شود که این جشن در فهرست ملی به ثبت رسیده است.
