اگر ترس باعث شده است که در جامعه، فردی مانند علی‌بن‌ابیطالب (ع) و ابوذر غفاری و سلمان فارسی و مالک اشتر به وجود آمده‌اند... ای کاش در تمامی دوران‌ها تمامی افراد انسان از همین پدیده‌ی با برکتِ ترس بهره‌مند شوند و شجاع نباشند!
به گزارش جی پلاس، علامه جعفری در کتاب «توضیح و بررسی مصاحبه راسل-وایت» به این جمله برتراند راسل که گفته ترس علت گرایش بشر به مذهب است، اینگونه پاسخ داده است:
اگر ترس باعث می‌شود که یک مشت عرب بدون امکانات، جهانی را مُسخّر کند و برادری و آزادیِ منطقیِ اندیشه و عمل را در آن جهان رواج دهد؛
اگر ترس باعث می‌شود که حتی خود آقای راسل، تمدن و فرهنگِ آن انسان‌های ترسیده را ستایش کند؛
اگر ترس باعث می‌شود که فرمول جاودانیِ "من اصبح و لم یهتم بامور المسلمین فلیس بمسلم" (هرکس که صبح کند و به امور جامعه اسلامی اهمیت ندهد مسلمان نیست) در قلب و مشاعر افراد جوامع متمرکز شود؛
اگر ترس باعث می‌شود که حتی مغولِ آن دوران را به انسان‌شناسی وادار کند؛
اگر ترس باعث می‌شود که در اسپانیا، در آن دوران که اروپا به اصطلاحِ آقای راسل در تاریکی فرو رفته بود، کتابخانه‌ای بسازند که ۶۰۰ هزار مجلد کتاب خطی داشته باشد؛
اگر ترس باعث می‌شود که سلطان قلاوون در قاهره، بیمارستانی می‌سازد که از بعضی جهات حتی امروز در هیچ‌یک از کشورهای جهان نظیرش دیده نمی‌شود و هر بیماری پس از گذراندن دوران بیماری و نقاهت پولی از بیمارستان دریافت می‌کرد تا قوای از دست رفته‌ی خود را تجدید کند؛
اگر ترس باعث می‌شود که ارزش انسان با این فرمول ادا شود که:
" اگر کسی انسانی را بدون عنوان قصاص یا فساد در زمین بکشد، مانند این است که تمام اولاد آدم را کشته است." (سوره مائده/آیه ۳۲)
اگر ترس باعث می‌شود که برای حقوق حیوان زنده، اگرچه قابل بهره‌برداری نبوده باشد موادی را تنظیم کند که حتی امروز هم که در نیمه دوم قرن بیستم است چنین حقوقی وجود ندارد، زیرا برای نگاهداری همین حیوان، حاکم اسلامی در صورت امتناع مالک، توانایی فروش املاک و متاع خانه‌ی او را دارد؛
اگر ترس باعث شده است که در جامعه، فردی مانند علی‌بن‌ابیطالب (ع) و ابوذر غفاری و سلمان فارسی و مالک اشتر به وجود آمده‌اند...
اگر ترس باعث این مسائل شده است، ای کاش در تمامی دوران‌ها تمامی افراد انسان از همین پدیده‌ی با برکتِ ترس بهره‌مند شوند و شجاع نباشند!
منبع: کتاب توضیح و بررسی مصاحبه راسل-وایت
