:یک متخصص روانشناس کودک‌ونوجوان ضمن بیان اینکه اعتیاد به تلفن‌های همراه شایع‌ترین اعتیاد بدون مواد مخدر در دنیای مدرن محسوب می‌شود که فعال‌ترین گروه در این زمینه را نسل نوجوان و جوان جامعه تشکیل می‌دهند، به تشریح علت تمایل نوجوانان به اینترنت و تاثیرات آن بر رفتار آنها پرداخت.
به گزارش جی پلاس، گوهریسنا انزانی، متخصص روانشناس کودک‌ونوجوان با بیان اینکه وابستگی به تکنولوژی در قالب اعتیاد مدرن بین جوانان و نوجوانان پدید آمده و تبدیل به کالای فرهنگی و اجتماعی شده است، افزود: به نظر می‌رسد استفاده از اینترنت به‌طوری که موجب بروز مشکلات روان‌شناختی، اجتماعی، درسی، شغلی و... شود در جامعه ما فراگیر بوده و می‌تواند صدمات جدی جسمانی، مالی، اجتماعی، روانی و خانوادگی زیادی را ایجاد کند.
اعتیاد به تلفن‌های همراه
وی با بیان اینکه براساس تحقیقات در حال حاضر اعتیاد به تلفن‌های همراه شایع‌ترین اعتیاد بدون مواد مخدر در دنیای مدرن محسوب می‌شود، اظهار کرد: در ایران روند روزافزون استفاده از موبایل در شهرهای بزرگ واقعیت انکارناپذیری است، این درحالی‌ست که طبق تحقیقات، فعال‌ترین گروه در این زمینه را نسل نوجوان و جوان جوامع تشکیل می‌دهند، چراکه نوجوانان در راستای فضای گسترده موبایل و شبکه‌های اینترنتی سحر و جادو می‌شوند در نتیجه به استفاده افراطی از تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی روی می‌آورند.
این متخصص روانشناس کودک‌ونوجوان با اشاره به اینکه نوجوانان از طریق زنگ موبایل و تصاویری که در فضای مجازی منتشر می‌کنند می‌توانند هویت جدید و پنهانی برای خود بسازند، ادامه داد: دوران 12 تا 18سالگی از دشوارترین، پرتنش‌ترین و هیجان‌انگیزترین دوره‌های زندگی هر فرد به شمار می‌رود، به همین دلیل والدین باید در زمینه استفاده از گوشی‌های همراه و شبکه‌های اینترنتی توسط فرزندانشان آگاهانه برخورد کنند.
در حال حاضر رشد چشمگیر استفاده از فضاهای مجازی و تلفن‌های همراه توسط نوجوانان، نگرانی زیادی برای والدین ایجاد کرده است، این در حالی‌ست که نه‌تنها در ایران پژوهش‌های اندکی در این زمینه انجام شده بلکه حتی کار فرهنگی، آموزشی و برنامه‌ریزی مناسبی نیز صورت نگرفته است، این امر باعث شده نوجوانان ما در سیکل معیوب چرخش کنند و توان حذف رفتارهای اعتیادی خود را نداشته باشند.
دلیل اعتیاد نوجوانان به اینترنت
وی بیان کرد: طبق پژوهش‌های انجام‌شده، اعتیاد به اینترنت اغلب مربوط به شوک‌های روحی و کمبودهای عاطفی دوران کودکی، ویژگی‌های شخصیتی، تعهد کم به خانواده، شرطی‌شدن، دریافت پاداش از شبکه‌های اجتماعی، درگیری با طلاق عاطفی والدین یا طلاق رسمی و اعتیاد بروز می‌یابد. برخی پژوهشگران نیز اعتیاد به اینترنت را با کیفیت خواب بررسی کرده‌اند که براساس آن افرادی که از تلفن‌های همراه به‌طور افراطی استفاده می‌کنند، خواب‌های تکه‌تکه دارند و این روند موجب آسیب در ظرفیت یادگیری و عملکرد تحصیلی آنها می‌شود.
تاثیرات استفاده از تلفن همراه
وی با تاکید بر اینکه والدینی که در زمینه مدیریت استفاده از تلفن همراه توسط فرزندانشان ناتوان‌اند، تلفن‌های همراه به مکان ملاقات خصوصی نامناسبی برای فرزندانشان تبدیل می‌شود، گفت: تلفن‌های همراه دارای برخی اثرات مطلوب کارکردی هستند، اما ایجاد حس بی‌پروایی جنسی، افزایش مصرف نمایشی، ایجاد فضای امن برای افراد کج‌رو، ایجاد شبکه‌های ارتباطی پنهان، وابستگی و اعتیاد از کارکردهای نامطلوب این ابزار به شمار می‌رود. به گفته انزانی، براساس تحقیقاتی انجام‌شده در ایران، کاربرد تلفن همراه در ایران شامل اطلاع‌جویی، فواید اجتماعی، رضایت‌مندی عاطفی و کم‌تحرکی نوجوان است.
بنابر اظهارات این روانشناس و طبق تحقیقات انجام‌شده توسط انجمن روانشناسی آمریکا، اعتیاد به اینترنت موجب اختلالات عملکردی در افراد می‌شود، این اختلالات دارای هفت شاخص اصلی کاهش تحمل فرد، ظهور علائم درد در فرد، استفاده بیش از حد معین زمانی از اینترنت، کاهش فعالیت‌های اجتماعی - تفریحی و تحصیلی، تداوم استفاده از اینترنت با وجود آگاهی از اثرات منفی هستند که حداقل سه معیار آن طی یک‌ماه در فرد مشاهده می‌شوند.انزانی ادامه داد:
برخی تحقیقات نشان می‌دهد نوجوانانی که به‌طور بیمارگونه از اینترنت یا گوشی‌های همراه استفاده می‌کنند، دچار احساس ناکامی، افت تحصیلی، اجتماع‌گریزی، تنهایی، حواس‌پرتی، سردرد، خستگی، ضعف حافظه، کناره‌گیری، فرار از مشکلات، تمایل به شب بیداری، ازهم‌گسیختگی روابط خانوادگی و عاطفی، اعتیاد به مواد و الکل، اضطراب و استرس می‌شوند.
آنها تبدیل به افرادی درون‌گرا و خجالتی می‌شوند. فعالیت‌های بدنی و اعتمادبه‌نفس، مهارت‌های شناختی، رشد اجتماعی، خلاقیت، تحرک و سلامت روان در آنها کاهش و تفکر وسواسی‌شان افزایش می‌یابد.
این روانشناس عدم علاقه به مدرسه، فقدان انگیزه به درس‌خواندن، مشکل تفریحی، مشکل ارتباطی، بروز مشکل در رفتارهای حل مساله و رفتارهای جرات‌مندانه، گسترش روابط بین‌فردی نامناسب، گرایش به جنس مخالف، وابستگی، اعتیاد، بروز مشکلات جسمی نگران‌کننده، فرار از واقعیت و فراموشی مسئولیت‌های روزمره را باید از دیگر علائم این دسته از نوجوانان دانست.
حمایت‌های خانواده از فرزندان
این متخصص روانشناسی بر این باور است که والدینی که درگیر کارهای روزمره‌شان هستند، به‌جای آنکه زمانی را کنار فرزندانشان صرف کنند ترجیح می‌دهند فرزندانشان را با تلفن‌های همراه سرگرم کنند، حال آنکه این ابزار باعث دوری والدین از فرزندان می‌شود.
شاید دلیل تهیه تلفن همراه برای فرزندان این باشد که خانواده‌ها ترجیح دهند دسترسی راحت‌تری به فرزندان خود داشته باشند، با فرزندشان قرار بگذارند، از برنامه‌های روزانه و موقعیت دقیق او آگاه باشند، این درحالی‌ست که والدین زمینه‌های منفی مانند آگاهی از مطالب غیرضروری، ارسال و دریافت پیام‌های نامناسب، اتلاف وقت و... را در نظر نگرفته و کودکان خود را در معرض امواج رادیویی مضر قرار می‌دهند و باعث می‌شوند آنها نتوانند عملکرد تحصیلی خود را بهبود بخشند. وی معتقد است:
در حال حاضر به دلیل اینکه اغلب خانواده‌ها تک‌فرزند یا دوفرزند هستند ترجیح می‌دهند همه نیازهای فرزندانشان را برآورده کنند و همین روند باعث می‌شود نوجوانان به سادگی و به شیوه‌ای محتاطانه و هوشمندانه از قید نظارت و سلطه والدینشان رها شوند. انزانی با تاکید بر اینکه چگونگی عملکرد خانواده عامل کلیدی در کاهش خطرات فعلی و آینده فرزندان است، گفت:
والدین می‌توانند با ایجاد فضایی امن برای نوجوانان، فرزندانشان را از رفتارهای اعتیادی دور کنند. کافی‌ست به فرزندان خود توجه باکیفیتی داشته باشند، برای آنها حس حمایت ایجاد کنند، به نوجوانان خود اطمینان‌خاطر دهند که همیشه از والدینشان کمک بگیرند، برای فرزندان خود برنامه‌ریزی و زمان‌بندی مناسبی داشته باشند، اوقات فراغت مناسبی را باتوجه به علایق و تیپ‌های شخصیتی فرزندانشان فراهم کنند و قوانین فرزندپروری را بدانند. وی ادامه داد:
در واقع جایگزین‌های مناسبی برای کاهش رفتارهای اعتیاد به تلفن‌های همراه وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به ارتباط کلامی مناسب میان اعضای خانواده، برنامه‌های تفریحی مشترک، ورزش و زمان‌بندی‌های دقیق اشاره کرد. چنانچه والدین بتوانند حمایت‌های اجتماعی بالایی از فرزندان خود داشته باشند، فرزندان آنها کمتر به سمت شبکه‌های اجتماعی متمایل می‌شوند.
