بسته شدن مرزها زمانی می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد که پیشنهاد جایگزین هم برای درآمد کولبری وجود داشته باشد اما متاسفانه هیچ کاری غیر کولبری برای مردم وجود ندارد. زمزمه بسته شدن مرز مدتی است که وجود دارد اما از شغل تازه سخنی به میان نیامده است. نباید اینطور باشد که اول مرزها را ببندند و مردم را رها کنند و بعد راه حل ارائه دهند.
به گزارش جی پلاس، چند روز پیش عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور از تصمیمات جدید دولت برای کولبران و پیگیری جدی طرح‌های گذشته سخن گفت. تعطیلی و ممنوعیت کولبری، بسته شدن مرزها، ایجاد بازارچه محلی، اعطای کارت پیله‌وری از جمله این طرح‌ها بود. حالا با گذشت مدتی از اجرای تصمیمات جدید، این سؤال مطرح است که این تصمیم‌ها چقدر توانسته کولبرها را از شرایط سختی که دارند، نجات دهد.
کولبرها می گویند که قبول دارند کارشان غیرقانونی است اما در شهری که محرومیت برایشان هیچ شغلی باقی نگذاشته تا با آن معیشت خود را بگذارند، چاره‌ای جز کولبری وجود ندارد. در این میان حتی زنان هم مجبورند به این شغل روی آورند و با کمترین درآمد جان و سلامت خود را در این راه بگذارند، هر چقدر هم که خطر در کمینشان باشد.
باقر احمدی فارغ‌التحصیل کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری و رتبه 12 آزمون دکترا سال 95 است. او کشتی‌گیر شهر مریوان است و در عین حال کولبری هم می‌کند. باقر با انتشار عکس‌هایش در فضای مجازی حسابی شناخته شده و خبرساز است. او درباره تصمیم‌های جدید دولت می‌گوید: «من خبر تعطیلی کولبری را از استاندار کردستان شنیده‌ام. کولبری، شغل محوری و اصلی در مرز است. کردستان با وجود منابع بسیاری که دارد آمار بیکاری بالایی هم دارد. اینجا یک کارخانه هم تأسیس نشده که اگر کولبری تعطیل شد، ما در آنجا مشغول به کار شویم.»
باقر درباره تصمیم جدید دولت برای بسته شدن مرزها می‌گوید: «بسته شدن مرزها زمانی می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد که پیشنهاد جایگزین هم برای درآمد کولبری وجود داشته باشد اما متاسفانه هیچ کاری غیر کولبری برای مردم وجود ندارد. زمزمه بسته شدن مرز مدتی است که وجود دارد اما از شغل تازه سخنی به میان نیامده است. نباید اینطور باشد که اول مرزها را ببندند و مردم را رها کنند و بعد شروع کنند به ارائه راه حل.»
بیستون هم معلم مقطع دبستان پیرانشهر است که پیش از این کولبر بوده. او درباره پیامدهای حذف ناگهانی کولبری می‌گوید: «در پیرانشهر مردم 3 دسته هستند. کشاورز، مغازه‌دار و کولبر. باتوجه به این محدودیت مشاغل نمی‌توان کولبری را حذف کرد چون مردم کار دیگری ندارند. حتی از شهرهای دیگر هم برای کولبری به پیرانشهر می‌آیند. البته اگر به جای کولبری شغل دیگری وجود داشته باشد ما از حذف آن استقبال می‌کنیم و چه چیز بهتر از اینکه کولبری تعطیل شود. اینکه دیگر کولبرها مجبور نباشند 100 یا 150 کیلو بار را روی دوششان بگذارند و چندین کیلومتر از کوه و کمر عبور بگذرند.»
بیستون ادامه می‌دهد: «ما تجربه بسته شدن مرزها را داشته‌ایم و نتیجه‌اش را هم دیده‌ایم. چندی پیش در ماجرای کردستان عراق، مرزها بسته شد و کولبرها دیگر کاری نداشتند که انجام بدهند و زندگی آنها کاملاً مختل شد. بسته شدن مرز امرار معاش هزاران نفر را مختل می‌کند. در شرایط فعلی بهتر است اول دولت به ساماندهی وضعیت کولبرها بپردازد و بعد به فکر بسته شدن مرزها باشد.»
او می‌گوید: «به هر حال بار باید حمل شود و کولبرها هم مشغول این کار هستند، دولت با اعمال محدودیت و ممنوعیت فقط کار را برای کولبران سخت می‌کند و آنها را در فشار بیشتر می‌گذارد.»
ایجاد بازارچه محلی یکی از طرح‌های دولت برای بهبود اوضاع کولبرها و جایگزینی برای کولبری اعلام شد. وزیر کشور با اعلام این خبر، وعده داد که 15 بازارچه مرزی ایجاد می‌شود و به روستاییانی که در 50 کیلومتری مرزها قرار دارند، کارت پیله‌وری داده می‌شود تا از تخفیفات گمرکی بهره‌مند شوند و در مقابل دیگر کالاها به شکل قبل و با کولبری وارد کشور نشود. او گفت: «مطابق مصوبه دولت کولبری ممنوع می‌شود و هیچ فردی حق ندارد این کار را انجام دهد و مرزها بسته خواهد شد. در ازای آن افرادی که حداقل سه سال سابقه حضور در روستا را دارند، کارت پیله‌وری دریافت می‌کنند و با ایجاد 15 بازارچه مرزی، می‌توانند کالا را در آنجا عرضه کنند.»
باقر درباره این تصمیم می‌گوید: «بازارچه محلی برای مردم شهر مریوان هیچ نقشی ندارد. چراکه بازارچه محلی بیشتر به نفع سرمایه‌داران کلان‌شهرهایی است که در بازارچه صاحب مغازه هستند. مردم و کولبران مریوان در نهایت در این بازارچه‌ها به کارگری مشغول می‌شوند.»
او در پاسخ به این سؤال که آیا اعطای کارت پیله‌وری به کولبران کمک می‌کند، می‌گوید: «این همان کارت بازرگانی است و قبلاً دیده‌ایم که چندان کارایی ندارد چون تنها به ساکنان روستاهایی که تا شعاع 7 کیلومتری از مرز زندگی می‌کنند داده می‌شود و آن هم به تعداد خیلی محدود. پس این هم نمی‌تواند راهی باشد برای اینکه مردم دیگر به کولبری نیاز نداشته باشند.»
بیستون هم درباره این کارت‌ها می‌گوید: «برای عده محدودی کارت صادر می‌شود، هر شخص در هفته یک یا دوبار نوبت تحویل بار دارد. این نشان می‌دهد که با این حجم پایین کار، نمی‌توان امرار معاش کرد و مردان این مناطق که منطقه جنگ‌زده‌ای نیز هست و اوضاع به سامانی ندارد، متضرر می‌شوند.»
اینکه کولبرها درآمد زیادی ندارند، موضوعی است که در کنار شرایط سخت آنها همیشه مطرح شده است اما بازهم باقر که خود در فضای مجازی حضور فعالی دارد، درباره این موضوع می‌گوید: «در فضای مجازی این بحث مطرح شده که کولبری درآمد بالایی دارد و کولبران به همین دلیل راضی نمی‌شوند که به راحتی دست از کولبری بکشند. درصورتی‌که اصلاً اینطور نیست و درآمد آنها فقط در حد امرار معاش ماهانه است. آن هم یک معاش سخت. بسیاری از کولبرها مدارک تحصیلی بالایی دارند و قطعاً اگر شغلی برایشان وجود داشته باشد سراغ کولبری که کاری خطرناک، زیان رسان و کم درآمد است نمی‌روند اما تا کنون شاهد اجرای یک راه حل پایدار برای این مشکل نبوده‌ایم.»
کپی شد
