بحران " صندلی‌های خالی" در نتیجه توسعه کمی آموزش عالی و کاهش تعداد داوطلبان در سال‌های اخیر به عنوان اصلی‌ترین چالش فعلی نظام آموزش عالی کشور به نگرانی مسئولان و کارشناسان تبدیل شده است.
به گزارش جی پلاس، معضلی که در گذشته بدون آینده پژوهی بر اساس نیازهای وقت جامعه توسعه یافته و با در نظر نگرفتن برخی ملاحظات، امروز به بحران بزرگ در سیستم آموزش عالی تبدیل شده که اگر این مسئله زودتر علاج نشود تاثیرات منفی بسیاری را نه تنها در جامعه علمی، بلکه در پیشرفت کشور بر جای می‌گذارد.
بسیاری از کارشناسان و مسئولان نظام آموزش عالی بر این باور هستند که مشخص نبودن متولی این نظام موجب شده بسیاری از دانشگاه‌های خصوصی بدون توجه به نیاز کشور و آینده پژوهی توسعه یابند. در حالی که توسعه دانشگاه‌ها و گسترش رشته‌های آموزشی باید بر مبنای نیازسنجی از جامعه باشد بنابراین آموزش عالی کشورفعلی پاسخگوی تامین خواسته‌ها و نیازهای جامعه نیست و فقط دانشجویانی را تربیت می‌کند که حتی در دوره دکتری نیز نمی‌توانند بعد از فارغ‌التحصیلی برای خود شغل پیدا کنند و اگر روند فعلی ادامه داشته باشد موجب بی اعتمادی جامعه به آموزش عالی و بیشتری شدن تعداد صندلی‌های خالی در دانشگاه‌ها خواهد شد.
در همین راستا دکتر محمد حسین امید رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی در گفت و گو با ایسنا، اظهار داشت: متاسفانه در گذشته یک ظرفیت آموزشی بدون آینده نگری در دانشگاه‌ها ایجاد شده است که در حال حاضراین صندلی‌ها مازاد هستند. در سال 95 تعداد یک میلیون و 800 هزار ظرفیت تحصیل در مقاطع آموزش عالی وجود داشت این در حالی است که متقاضیان آموزش عالی حدود 600 هزار نفر بودند بنابراین بسیاری از این ظرفیت ها از کیفیت لازم برخوردار نیستند.
وی در ادامه تصریح کرد: همچنین در دانشگاه جامع علمی‌کاربردی بیش از 600 هزار صندلی خالی وجود دارد که بسیاری از این مراکز دانشگاهی از کیفیت کافی بهره مند نیستند .
رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی از سطح بندی مراکز دانشگاهی علمی کاربردی در سال 96 خبر داد و گفت: یکی از برنامه‌های این دانشگاه در سال جاری این است که مراکز دانشگاهی جامع علمی و کاربردی سطح بندی شوند تا بر اساس آن مراکزی که دارای کیفیت بالا هستند را حفظ و تقویت کنیم.
وی افزود: از طرف دیگر ما در سال جاری رشته‌های خود را در دانشگاه جامع علمی کاربردی به گونه ای طراحی می‌کنیم که این رشته‌ها شغل محور باشند تا دانشجویانی که در این رشته‌ها مشغول تحصیل می‌شوند بتوانند بعد از فارغ التحصیلی کارآفرین باشند و تصور من این است که اگر در این زمینه موفق شویم و مردم را قانع کنیم که تحصیل در این دانشگاه می‌تواند توام با ایجاد اشتغال برای آنها باشد، دیگر با معضل "صندلی خالی" مواجه نخواهیم شد.
وی گفت: اگر چه دانشگاه جامع علمی کاربردی باید در حال حاضر دانشگاه نسل سوم بود و فارغ التحصیلان ما منتظر دولت برای شغل نباشند و خودشان می توانستند شغل ایجاد کنند هنوز به این هدف دست نیافتیم و امیدواریم در سال جاری بتوانیم به آن برسیم.
اعلام نتایج سطح بندی دانشگاه علمی کاربردی اوایل تابستان
رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی با تاکید بر اینکه نتایج سطح بندی این دانشگاه تابستان جاری اعلام خواهد شد، افزود: در حال حاضر نیز سطح بندی این دانشگاه‌ها شروع شده است و تقریبا در این سطح بندی اطلاعات آموزشی، پژوهشی، اساتید، فضای آموزشی و غیره همه مراکز دانشگاهی را دریافت و اطلاعات آن را تجزیه و تحلیل کردیم و نتایج آن نیز برای ما مشخص است اما در تابستان اعلام خواهیم کرد.
دکتر امید همچنین تاکید کرد: بر اساس این سطح بندی به مراکز علمی کاربردی که حداقل‌ها دانشگاه جامع را نداشته باشند مهلت کوتاهی داده می شود و در این مهلت کوتاه یا باید بتوانند سطح خود را که شامل زیرساخت، فضای آموزشی، تجهیزات و کارگاه است را ارتقا دهند در غیر اینصورت حذف خواهند شد.
افزایش 10 درصدی دانشجویان مهارتی تا پایان برنامه ششم توسعه
رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی گفت: پیش‌بینی می‌شود تا پایان برنامه ششم توسعه حدود 10 درصد کاهش دانشجو داشته باشیم. این موضوع درحالی است که باید تا پایان این برنامه تعداد دانشجویان مهارتی کشور 10 درصد افزایش یابد. بیش از نیمی از این مقدار سهم دانشگاه جامع علمی و کاربردی است. در حال حاضر 450 هزار دانشجو داریم که در طول پنج سال تعداد آنها باید به 600 هزار نفر برسد.
به گفته وی، در قانون پیش بینی شده که در حال حاضر باید 20 درصد از دانشجویان کشور مهارتی باشند و این رقم تا پایان برنامه ششم توسعه به 30 درصد برسد. این موضوع به این معناست که باید تاپایان سال 1400 بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر دانشجوی مهارتی در کشور داشته باشیم.
امید افزود: اصلا نگران کاهش جمعیت دانشجویی در دانشگاه جامع علمی و کاربردی نیستیم، زیرا طبق قانون باید افزایش جمعیت داشته باشیم و لازمه تحقق این موضوع ماموریت گرا بودن مراکز، فعالیت در حوزه‌های تخصصی و کاهش دوره‌های عمومی است.
از ماموریت‌های خود منحرف شده‌ایم
وی با بیان اینکه در 25 سال گذشته اندکی از ماموریت‌های خود منحرف شده‌ایم، یادآور شد: یعنی تعداد دانشجویان فنی، مهارتی و صنعتی کاهش و تعداد دانشجویان خدماتی افزایش داشته است؛ اصلاح این نسبت در سال 95 آغاز شده و در سال 96 با رشد بیشتری ادامه خواهد داشت.
سرپرست معاونت اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، بیان کرد: اگر بخواهیم دانشگاه نسل سوم داشته باشیم که هم دانشجو و هم مدرس این دانشگاه‌ها کارآفرین باشند و دانشجویان بتوانند مهارت خود را به ثروت تبدیل کنند، چاره‌ای جز ماموریت گرایی نداریم.
امید با تاکید بر رعایت هرم مقاطع دانشجویی گفت: در دانشگاه جامع علمی- کاربردی باید 30 تا 35 درصد از دانشجویان در مقطع کارشناسی، حداکثر پنج درصد در مقطع کارشناسی ارشد و سایر دانشجویان در مقطع کاردانی تحصیل کنند. با این هرم حتما برای کارشناسی ارشد برنامه خواهیم داشت که آغاز آن در سال 96 است.
وجود 150 مرکز علمی کاربردی غیرفعال در کشور
امید با اشاره به اینکه در حال حاضر 1070 مرکز علمی کاربردی در سطح کشور وجود دارد، گفت: از این تعداد حدود 920 مرکز فعال و سایر مراکز غیر فعال هستند، مراکز غیر فعال حذف خواهند شد.
وی با بیان اینکه سطح بندی مقدماتی مراکز علمی و کاربردی فعال در سال جاری انجام شده است، ادامه داد: در سطح بندی مقدماتی تعداد مراکز سطح پایین بسیار زیاد بوده است، عملکرد سال 95 و 96 این مراکز دوباره مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و سطح بندی جدید انجام می‌شود، به مراکزی که حد نصاب های لازم را نداشته باشند فرصت داده می‌شود تا در یک زمان مشخص حداقل های لازم را کسب کنند، مراکز در صورت انجام ندادن این اقدام از چرخه خارج خواهند شد.
رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی گفت: توصیه می کنیم مراکز کوچک که امکانات و ظرفیت های خوبی ندارند با سایر مراکز تجمیع شوند.
امید در پایان تاکید کرد: دانشگاه جامع علمی- کاربری دانشگاهی خود گردان است و مراکز دولتی و خصوصی ما از دانشجو شهریه می گیرند؛ بنابراین ما هیچ بار مالی برای دولت ایجاد نمی کنیم و دولت برای دانشگاه علمی و کاربردی هزینه ای نمی کند.
