به گزارش ایرنا، نشست آلودگی هوای کلانشهر تهران و راهکارهای اجرایی مقابله با آن، شنبه با حضور شماری از مسئولان، اساتید دانشگاه و سازمان های مردم نهاد از سوی اداره محیط زیست شهر تهران برگزار شد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران در این نشست با اشاره به تغییرکاربری 27 هزار هکتار از مراتع و جنگل های اطراف تهران، نسبت به کاهش توان اکولوژیکی این شهر هشدار داد.
محمدحسین بازگیر اظهار کرد: از جمعیت هشت میلیون و 700 هزار نفری استان تهران حدود 66 درصد آن در شهر تهران زندگی می کنند، در حالی که در گذشته 95 درصد از جمعیت استان ساکن این شهر بودند، این آمار به معنی کاهش جمعیت تهران نیست، بلکه حاکی از پر شدن سکونتگاه های اطراف تهران است.
وی افزود: بوجود آمدن این پهنه پرجمعیت و متراکم و پیوسته، علاوه بر پیامدهای مستقیم همچون تولید آلودگی و پسماند و مصرف بالای آب، باعث شده است که توان و ظرفیت اکولوژیکی تهران کاهش یابد.
بازگیر اضافه کرد: در سال های گذشته بیش از 27 هزار هکتار از اراضی بایر، مراتع و جنگل های اطراف تهران به سکونتگاه و یا واحدهای صنعتی تبدیل شده، این در حالیست که این اراضی ظرفیت زیستی تهران را بالا می برد.
به گفته وی، 800 واحد صنعتی اعم از ریخته گری، آجرپزی، مرغداری، دامداری و... در اطراف تهران بیشترین مصرف کنندگان نفت کوره (مازوت) هستند که تاثیر زیادی بر آلودگی هوای تهران دارد.
وی همچنین با بیان اینکه آلودگی هوای تهران از 60 سال پیش تیتر روزنامه ها بوده، گفت: سند سیاست های توسعه جمهوری اسلامی که در سال 58 تصویب شده با استفاده از نظرات و بررسی های 240 استاد دانشگاه و متخصص راهکارهایی برای کاهش آلودگی هوا ارائه کرده که مشابه راهکارهای امروز است.
بازگیر ادامه داد: در آن زمان نیز علت آلودگی هوای تهران را بافت نارسای شهر، صنایع و موتورخانه ها و وسایل نقلیه عنوان کرده و گفته اند که حتی وسایل نقلیه وارداتی با کارخانه های مادر تفاوت دارد و بی کیفیت است.
وی بر ارتقای کیفیت سوخت نیز تاکید کرد و افزود: استانداردسازی خودروها، منابع آلاینده ساکن، پسماندسوزی، فعالیت های عمرانی، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و مترو، مبلمان شهری و فضای سبز، مدیریت سفر و دولت الکترونیک، ضرورت رصد و تجزیه و تحلیل داده ها، بررسی غلظت آلاینده ها و مقابله با اثرات آن بر انسان و آموزش و اطلاع رسانی مهمترین راهکارهای کاهش آلودگی هوا عنوان شده است.
رئیس محیط زیست شهر تهران تصریح کرد: علاوه بر سند سیاست های توسعه جمهوری اسلامی در سال 58، قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا در سال 74، طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران و قانون هوای پاک تاکنون مطرح شده اما به دلیل نبود همگرایی نتیجه مطلوب نگرفته ایم.
وی افزود: وزیر صنعت از عدم توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، شهردار از کیفیت سوخت و وزیر نفت از کیفیت خودروها شکایت می کنند، این در حالیست که اگر مسئولان فقط از بازه وظیفه خود صحبت کنند می توانیم نتیجه بگیریم.
بازگیر اظهار کرد: در همه جای دنیا هدف از محدودیت ترافیکی و عوارض اخذ شده آن توسعه حمل و نقل عمومی است ولی در تهران با وجود اینکه 38 سال است طرح ترافیک اجرا می شود، این اتفاق نیفتاده است.
*تراکم شهری، ممنوع
عضو هیات علمی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران مهمترین عامل آلودگی هوای تهران را افزایش بی برنامه و افسارگسیخته تراکم شهری اعلام کرد.
نبی الله منصوری افزود: تهران با بدشانسی طبیعی (جهت باد و عرض جغرافیایی) مواجه است، از سوی دیگر اقدامات مقابله با کاهش عوامل آلاینده در سال های گذشته کافی نبوده، این مسائل باعث شده نگرانی ها از تشدید آلودگی در ماه های آذر و دی بیشتر شود.
وی اضافه کرد: اگر چه عامل بیش از 70 درصد آلودگی هوای تهران خودروها اعلام شده است اما باید به این مساله توجه شود که تراکم ساختمان و جمعیت بالای ساکن در تهران عامل تمرکز این تعداد خودرو در شهر شده است.
منصوری با بیان اینکه تهران از نظر زیست محیطی به بن بست رسیده است، تصریح کرد: همه مسئولان شعار حفظ محیط زیست و مقابله با آلودگی هوا را سر می دهند اما اقدامات آنها خلاف این شعارهاست.
وی اظهار کرد: در سال 2006 متوسط تراکم شهری در 125 شهر اول دنیا چهار هزار و 725 نفر در کیلومتر مربع بوده، این در حالیست که در تهران که در رده 16 این لیست قرار دارد تراکم شهری 10 هزار و 500 نفر در کیلومترمربع است که اکنون به 12 هزار و 200 نفر در کیلومترمربع افزایش یافته است.
به گفته وی، تراکم شهری تهران 6 برابر نیویورک است.
منصوری با انتقاد از الگوی شهرسازی در تهران افزود: در تمام کلانشهرهای دنیا ساختمان های اداری و تجاری بزرگ و مرتفع در مرکز شهر و قرار دارد و بقیه شهر محل زندگی است اما در تهران این وضعیت برعکس است.
وی با تاکید بر اینکه تهران از نظر طراحی راه اشتباهی را رفته است، خواستار توقف طرح تفصیلی فعلی شهر و تدوین طرح جدید مبتنی بر جلوگیری از افزایش تراکم شهری شد.
این استاد دانشگاه افزود: متاسفانه شهر باید گران شود تا جاذبه خود را برای مهاجرت از دست بدهد.
وی اظهار کرد: به عنوان مسکن فوری برای کاهش آلودگی هوا باید وضع قوانین سختگیرانه تر برای خودروهای شخصی، موتورسیکلت ها، کامیون ها و معاینه فنی همچنین داشتن معاینه فنی و اخذ عوارض برای ورود به محدوده طرح، اجباری شود.
منصوری تاکید کرد: یکی دیگر از راهکارها این است که فعالیت های ساختمان سازی را تا شعاع 50 کیلومتری در ماه های آذر و دی متوقف شود.
*کوهستان مسموم شد
استاد دانشگاه در رشته های علوم خاک و آب نیز در این نشست نسبت به مسموم شدن کوهستان های تهران هشدار داد و گفت: در صورت عدم حفاظت آب و خاک و منابع طبیعی، گرد و غبار در انتظار تهران خواهد بود.
امیرحسین چرخابی اظهار کرد: کلانشهر تهران و حومه آن (تا شعاع 100 کیلومتری) باید به صورت یک مجموعه واحد در نظر گرفته شود تا بتوان مشکل آلودگی هوا را مرتفع کرد زیرا حفاظت از منابع و مدیریت اراضی در شمال و جنوب این شهر به هم مرتبط هستند.
وی با اشاره به گرد و غبار شدید امروز در خوزستان افزود: دلیل این گرد و خاک ها فرسایش خاک و عدم حفاظت آب و خاک در خاورمیانه است و در صورت ادامه مدیریت فعلی بر آب و خاک و منابع طبیعی، همین سرنوشت در انتظار تهران خواهد بود.
رئیس سابق پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با اشاره به 9 حوزه آبخیز در شمال تهران اضافه کرد: این حوزه ها در واقع منابع حمایتی زیستی تهران هستند که علاوه بر تامین اکسیژن و آب زیرزمینی، هوای آن را تلطیف می کنند.
وی با اشاره به تاثیر آلودگی هوای تهران بر منابع زیستی در کوهستان ها و مراتع این شهر، اظهار کرد: خاک می تواند 30 درصد آلاینده ها را در خود جذب کند، بنابراین تخریب خاک و کاهش کیفیت اراضی در شمال تهران (که منابع خاکسازی تهران هستند)، باعث می شود خاک نقش خود را در کاهش آلاینده ها از دست بدهد.
چرخابی با اشاره به کاهش نقش کوهستان های تهران در تصفیه هوای این شهر تصریح کرد: در حال حاضر این نقش در کوهستان های تهران رو به کاهش است و کوهستان های تهران دارند مسموم می شوند.
وی همچنین اراضی جنوب تهران را حوزه های آبریز دانست که به دلیل ورود روان آب های آلوده و فاضلاب در حال آلوده شدن هستند.
این پژوهشگر اضافه کرد: آلودگی هایی که به اراضی جنوب تهران منتقل می شود در آینده به صورت گرد و غبار آلوده، شهر تهران را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی همچنین گفت: تراکم بالای تهران و تمایل مردم به مهاجرت به این شهر، عوامل اجتماعی و سیاسی دارد که باید بررسی و تحلیل شود، در غیر اینصورت حتی گران شدن تهران نیز نمی تواند جلوی مهاجرت مردم را بگیرد.
*گازهای سمی تر از سیانور
عضو هیات علمی دانشگاه تهران همچنین در این نشست گفت: با گذشت پنج ماه از ابلاغ قانون هوای پاک هنوز آیین نامه اجرایی آن ابلاغ نشده است.
علیرضا نورپور یکی از مشکلات مقابله با آلودگی هوا را تعدد و تکثر کانون های تصمیم گیر در حوزه محیط زیست دانست و اظهار کرد: در قانون هوای پاک هم این مساله دیده می شود و بجز در بند اول در سایر بندها وزارتخانه های دیگر نیز وظایفی دارند.
وی با انتقاد از توان فنی و کارشناسی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: این مساله در قانون هوای پاک نیز مورد توجه قرار نگرفته است.
عضو گروه تحقیقاتی فناوری های کنترل آلودگی هوا دانشگاه تهران با اشاره به آغاز سوزاندن زباله های پلاستیکی در تهران گفت: از این سیستم های زباله سوز گازهای سمی متصاعد می شود که 10 هزار برابر خطرناک تر از سیانور است و باید برای کنترل این گازهای آلاینده اقدام شود.
نورپور همچنین اتوبوس های تندرو (BRT) را از عوامل مهم آلودگی هوای تهران عنوان کرد و گفت: تعداد مسافرانی که این اتوبوس ها جابه جا می کنند به نسبت حجم زیادی که از خیابان ها را اشغال کرده و تشدید ترافیک را موجب شده، مناسب نیست.
از 24 تا 29 دی ماه هفته هوای پاک نامگذاری شده است.
خبرنگار: نادره وائلی زاده**انتشار: محمد آجورلو
تهرام/ 9754//1348
انتهای پیام رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهر تهران در این نشست با اشاره به تغییرکاربری 27 هزار هکتار از مراتع و جنگل های اطراف تهران، نسبت به کاهش توان اکولوژیکی این شهر هشدار داد.
محمدحسین بازگیر اظهار کرد: از جمعیت هشت میلیون و 700 هزار نفری استان تهران حدود 66 درصد آن در شهر تهران زندگی می کنند، در حالی که در گذشته 95 درصد از جمعیت استان ساکن این شهر بودند، این آمار به معنی کاهش جمعیت تهران نیست، بلکه حاکی از پر شدن سکونتگاه های اطراف تهران است.
وی افزود: بوجود آمدن این پهنه پرجمعیت و متراکم و پیوسته، علاوه بر پیامدهای مستقیم همچون تولید آلودگی و پسماند و مصرف بالای آب، باعث شده است که توان و ظرفیت اکولوژیکی تهران کاهش یابد.
بازگیر اضافه کرد: در سال های گذشته بیش از 27 هزار هکتار از اراضی بایر، مراتع و جنگل های اطراف تهران به سکونتگاه و یا واحدهای صنعتی تبدیل شده، این در حالیست که این اراضی ظرفیت زیستی تهران را بالا می برد.
به گفته وی، 800 واحد صنعتی اعم از ریخته گری، آجرپزی، مرغداری، دامداری و... در اطراف تهران بیشترین مصرف کنندگان نفت کوره (مازوت) هستند که تاثیر زیادی بر آلودگی هوای تهران دارد.
وی همچنین با بیان اینکه آلودگی هوای تهران از 60 سال پیش تیتر روزنامه ها بوده، گفت: سند سیاست های توسعه جمهوری اسلامی که در سال 58 تصویب شده با استفاده از نظرات و بررسی های 240 استاد دانشگاه و متخصص راهکارهایی برای کاهش آلودگی هوا ارائه کرده که مشابه راهکارهای امروز است.
بازگیر ادامه داد: در آن زمان نیز علت آلودگی هوای تهران را بافت نارسای شهر، صنایع و موتورخانه ها و وسایل نقلیه عنوان کرده و گفته اند که حتی وسایل نقلیه وارداتی با کارخانه های مادر تفاوت دارد و بی کیفیت است.
وی بر ارتقای کیفیت سوخت نیز تاکید کرد و افزود: استانداردسازی خودروها، منابع آلاینده ساکن، پسماندسوزی، فعالیت های عمرانی، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و مترو، مبلمان شهری و فضای سبز، مدیریت سفر و دولت الکترونیک، ضرورت رصد و تجزیه و تحلیل داده ها، بررسی غلظت آلاینده ها و مقابله با اثرات آن بر انسان و آموزش و اطلاع رسانی مهمترین راهکارهای کاهش آلودگی هوا عنوان شده است.
رئیس محیط زیست شهر تهران تصریح کرد: علاوه بر سند سیاست های توسعه جمهوری اسلامی در سال 58، قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا در سال 74، طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران و قانون هوای پاک تاکنون مطرح شده اما به دلیل نبود همگرایی نتیجه مطلوب نگرفته ایم.
وی افزود: وزیر صنعت از عدم توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی، شهردار از کیفیت سوخت و وزیر نفت از کیفیت خودروها شکایت می کنند، این در حالیست که اگر مسئولان فقط از بازه وظیفه خود صحبت کنند می توانیم نتیجه بگیریم.
بازگیر اظهار کرد: در همه جای دنیا هدف از محدودیت ترافیکی و عوارض اخذ شده آن توسعه حمل و نقل عمومی است ولی در تهران با وجود اینکه 38 سال است طرح ترافیک اجرا می شود، این اتفاق نیفتاده است.
*تراکم شهری، ممنوع
عضو هیات علمی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران مهمترین عامل آلودگی هوای تهران را افزایش بی برنامه و افسارگسیخته تراکم شهری اعلام کرد.
نبی الله منصوری افزود: تهران با بدشانسی طبیعی (جهت باد و عرض جغرافیایی) مواجه است، از سوی دیگر اقدامات مقابله با کاهش عوامل آلاینده در سال های گذشته کافی نبوده، این مسائل باعث شده نگرانی ها از تشدید آلودگی در ماه های آذر و دی بیشتر شود.
وی اضافه کرد: اگر چه عامل بیش از 70 درصد آلودگی هوای تهران خودروها اعلام شده است اما باید به این مساله توجه شود که تراکم ساختمان و جمعیت بالای ساکن در تهران عامل تمرکز این تعداد خودرو در شهر شده است.
منصوری با بیان اینکه تهران از نظر زیست محیطی به بن بست رسیده است، تصریح کرد: همه مسئولان شعار حفظ محیط زیست و مقابله با آلودگی هوا را سر می دهند اما اقدامات آنها خلاف این شعارهاست.
وی اظهار کرد: در سال 2006 متوسط تراکم شهری در 125 شهر اول دنیا چهار هزار و 725 نفر در کیلومتر مربع بوده، این در حالیست که در تهران که در رده 16 این لیست قرار دارد تراکم شهری 10 هزار و 500 نفر در کیلومترمربع است که اکنون به 12 هزار و 200 نفر در کیلومترمربع افزایش یافته است.
به گفته وی، تراکم شهری تهران 6 برابر نیویورک است.
منصوری با انتقاد از الگوی شهرسازی در تهران افزود: در تمام کلانشهرهای دنیا ساختمان های اداری و تجاری بزرگ و مرتفع در مرکز شهر و قرار دارد و بقیه شهر محل زندگی است اما در تهران این وضعیت برعکس است.
وی با تاکید بر اینکه تهران از نظر طراحی راه اشتباهی را رفته است، خواستار توقف طرح تفصیلی فعلی شهر و تدوین طرح جدید مبتنی بر جلوگیری از افزایش تراکم شهری شد.
این استاد دانشگاه افزود: متاسفانه شهر باید گران شود تا جاذبه خود را برای مهاجرت از دست بدهد.
وی اظهار کرد: به عنوان مسکن فوری برای کاهش آلودگی هوا باید وضع قوانین سختگیرانه تر برای خودروهای شخصی، موتورسیکلت ها، کامیون ها و معاینه فنی همچنین داشتن معاینه فنی و اخذ عوارض برای ورود به محدوده طرح، اجباری شود.
منصوری تاکید کرد: یکی دیگر از راهکارها این است که فعالیت های ساختمان سازی را تا شعاع 50 کیلومتری در ماه های آذر و دی متوقف شود.
*کوهستان مسموم شد
استاد دانشگاه در رشته های علوم خاک و آب نیز در این نشست نسبت به مسموم شدن کوهستان های تهران هشدار داد و گفت: در صورت عدم حفاظت آب و خاک و منابع طبیعی، گرد و غبار در انتظار تهران خواهد بود.
امیرحسین چرخابی اظهار کرد: کلانشهر تهران و حومه آن (تا شعاع 100 کیلومتری) باید به صورت یک مجموعه واحد در نظر گرفته شود تا بتوان مشکل آلودگی هوا را مرتفع کرد زیرا حفاظت از منابع و مدیریت اراضی در شمال و جنوب این شهر به هم مرتبط هستند.
وی با اشاره به گرد و غبار شدید امروز در خوزستان افزود: دلیل این گرد و خاک ها فرسایش خاک و عدم حفاظت آب و خاک در خاورمیانه است و در صورت ادامه مدیریت فعلی بر آب و خاک و منابع طبیعی، همین سرنوشت در انتظار تهران خواهد بود.
رئیس سابق پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری با اشاره به 9 حوزه آبخیز در شمال تهران اضافه کرد: این حوزه ها در واقع منابع حمایتی زیستی تهران هستند که علاوه بر تامین اکسیژن و آب زیرزمینی، هوای آن را تلطیف می کنند.
وی با اشاره به تاثیر آلودگی هوای تهران بر منابع زیستی در کوهستان ها و مراتع این شهر، اظهار کرد: خاک می تواند 30 درصد آلاینده ها را در خود جذب کند، بنابراین تخریب خاک و کاهش کیفیت اراضی در شمال تهران (که منابع خاکسازی تهران هستند)، باعث می شود خاک نقش خود را در کاهش آلاینده ها از دست بدهد.
چرخابی با اشاره به کاهش نقش کوهستان های تهران در تصفیه هوای این شهر تصریح کرد: در حال حاضر این نقش در کوهستان های تهران رو به کاهش است و کوهستان های تهران دارند مسموم می شوند.
وی همچنین اراضی جنوب تهران را حوزه های آبریز دانست که به دلیل ورود روان آب های آلوده و فاضلاب در حال آلوده شدن هستند.
این پژوهشگر اضافه کرد: آلودگی هایی که به اراضی جنوب تهران منتقل می شود در آینده به صورت گرد و غبار آلوده، شهر تهران را تحت تاثیر قرار می دهد.
وی همچنین گفت: تراکم بالای تهران و تمایل مردم به مهاجرت به این شهر، عوامل اجتماعی و سیاسی دارد که باید بررسی و تحلیل شود، در غیر اینصورت حتی گران شدن تهران نیز نمی تواند جلوی مهاجرت مردم را بگیرد.
*گازهای سمی تر از سیانور
عضو هیات علمی دانشگاه تهران همچنین در این نشست گفت: با گذشت پنج ماه از ابلاغ قانون هوای پاک هنوز آیین نامه اجرایی آن ابلاغ نشده است.
علیرضا نورپور یکی از مشکلات مقابله با آلودگی هوا را تعدد و تکثر کانون های تصمیم گیر در حوزه محیط زیست دانست و اظهار کرد: در قانون هوای پاک هم این مساله دیده می شود و بجز در بند اول در سایر بندها وزارتخانه های دیگر نیز وظایفی دارند.
وی با انتقاد از توان فنی و کارشناسی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: این مساله در قانون هوای پاک نیز مورد توجه قرار نگرفته است.
عضو گروه تحقیقاتی فناوری های کنترل آلودگی هوا دانشگاه تهران با اشاره به آغاز سوزاندن زباله های پلاستیکی در تهران گفت: از این سیستم های زباله سوز گازهای سمی متصاعد می شود که 10 هزار برابر خطرناک تر از سیانور است و باید برای کنترل این گازهای آلاینده اقدام شود.
نورپور همچنین اتوبوس های تندرو (BRT) را از عوامل مهم آلودگی هوای تهران عنوان کرد و گفت: تعداد مسافرانی که این اتوبوس ها جابه جا می کنند به نسبت حجم زیادی که از خیابان ها را اشغال کرده و تشدید ترافیک را موجب شده، مناسب نیست.
از 24 تا 29 دی ماه هفته هوای پاک نامگذاری شده است.
خبرنگار: نادره وائلی زاده**انتشار: محمد آجورلو
تهرام/ 9754//1348
کپی شد
