مطالب زیر بر گرفته از گزارش موسسه جرم شناسی استرالیا در خصوص چگونگی کاهش جرم و راههای پیشگیری از سرقت تهیه و تنظیم شده است. بر این اساس راهبردهای پیشگیرانه موفق اغلب بر این پایه استوار هستند که بتوانند فرصتهای پرخطر را از سارقین بگیرند و یا کاهش دهند. در ابتدا نگاهی به وضعیت آمار سرقت منزل درکشور استرالیا در سالهای 2003 تا 2014 می اندازیم.
وقوع سرقت های مسکونی غالبا به طبیعت فرصت طلب افراد نسبت داده می شود. بسیاری از خانه ها در استرالیا به هدف مناسبی برای این مجرمان تبدیل شده اند واین بیانگر وجود تعداد زیاد کالاهای بسیار ارزشمند و قابل حمل درخانه ها ناشی می شود وتعداد زیادی از خانه ها که در طول روز خالی هستند و نیز تعداد زیادی از خانه های در محله های پرت قرار دارند و بسیاری از نقاط ورود مثل در و پنجره ها که در دسترس هستند. توسط سارقین برنامه ریزی نشده انجام می شوند. به همین خاطر راهبردهای پیشگیرانه موفق اغلب بر این پایه استوار هستند که بتوانند فرصتهای پرخطر (موقعیتهای مناسب برای سرقت) را از سارقین بگیرند و یا کاهش دهند.
با این حال، برخی تحقیقات نیز نشان می دهد که برخی از بزهکاران نیز حرفه ای هستند و بصورت کاملا حساب شده 'case' یا همان محل اقامت / خانه را که قرار است دستخوش سرقت قرار دهند در موارد متعدد قبل از ارتکاب جرم بررسی کرده و زیر نظر می گیرند.
تعدادی از فرصتها وعوامل پرخطر که در بالا ذکرشد عبارتند از:
-حضور پوششهای مناسب برای بزهکاران (ازجمله علفزار های بلند و درختان) دراطراف منزل.
-نقاط ورودی محافظت نشده مثل درها و پنجره هایی که قفل نشده اند.
-نزدیک بودن به محل تجمع یا اقامت بزهکاران که بتوانند کالاهای مسروقه را بسرعت به آنجا منتقل کنند ویا نزدیکی به محلهای حمل و نقل عمومی که بتوانند سریع محل را ترک کنند.
-علاوه بر این، همانطورکه قبلا ذکر شد، خانه هایی که برای مدت قابل توجهی خالی در طول روز باشند برای مجرمین جذاب ترند. چون آمارها در سال 2011 حاکی از آن است که اکثریت سرقتهایی که در شهر نیو ساوت ولز اتفاق افتاده بین روزهای کاری هفته یعنی دوشنبه تا جمعه و درساعتهای بین 6 صبح تا 6 عصر بوده اند یعنی همان تایمی که بیشتر مردم سر کارند و منازل آنها خالیست.
با درنظر گرفتن طیف وسیع مجموعه ای از عوامل پرخطر مرتبط با سرقت منزل ، نیاز به بکارگیری استراتژی چندوجهی متشکل از چند سازمان و ترکیبی از استراتژی های موقعیتی و اجتماعی و شناخت عوامل پرخطر مرتبط با محلهای هدف ، می باشد. پس شناخت موقعیت و مجرم امیدوارکننده ترین موارد عوامل جهت دستیابی به کاهش جرم هستند. یک بخش مهم از این فرایند حل این مسایل استراتژیک وبالا بردن ظرفیت جامعه برای مقابله و دادن پاسخ مناسب به عوامل پرخطر سرقت می باشد.
طیف وسیعی از اقدامات عملی وجود دارند که ساکنین ویا صاحب خانه میتوانند برای کاهش خطر ابتلا به سرقت منزل میتوانند انجام دهند ودر استرالیا بکار گرفته شدند ازجمله:
-از همه ابزارآلاتی که ممکن است مجرم جهت ورود به منزل از آن استفاده کند محافظت و کنترل شود(مثل قفل بر و...)
-پوششهای گیاهی انبوهی که نزدیک مناطق پرخطر سرقت منزل هستند ساماندهی و
کوتاه شوند.
-نشان دادن ملک شبیه حالتی که ساکنین در آن هستند(در هنگامیکه صاحب خانه از منزل دور است) برای مثال صندوق پست بطور منظم جمع شود ویا از کلیدهای برق تایمر دار که در فواصلی لامپ ها را خاموش و روشن میکند.
-محدود کردن امکان ورود سارق با استفاده از درب و پنجره های ایمن
-نصب موارد امنیتی اضافی مانند دوربین ها ، حسگرهای نوری و سیستمهای هشداردهنده و به روز نگهداشتن آنها
-توجه به بافت محلی و شناخت عواملی مثل توزیع جغرافیایی مختلف و تجزیه و تحلیل مدام روشهای جدید سارقین و به روز بودن در این عرصه
-اقدامات کنترل دسترسی شامل تشویق فعالانه و یا نصب وسایل ودستگاههای امنیتی بهبود یافته به نمایندگی از ساکنان ، در مطالعات مختلفی که دراین خصوص انجام شد در همه موارد نشان داده شد که اقدامات کنترل دسترسی شامل نصب موانع و بسته شدن خیابان ، نصب دروازه قفل شونده در کوچه ها ویا نصب و راه اندازی دستگاههای امنیتی اثرات فوق العاده ای در کم شدن آمار سرقتها داشته است.
-نصب دوربینها و سنسورهای نوری ویا حرکتی بصورتهای محسوس و نا محسوس
بسیاری از این اقدامات با حمایت دولت برای کاهش سرقت در این کشور انجام گرفته که بسیار نتیجه بخش بوده است و فقط در موارد بسیار محدودی باز هم سرقتها تکرار شده اند که آنهم بخاطر عدم اجرای دقیق و اصولی موارد امنیتی توسط صاحب خانه ویا بی دقتی در کار گذاشتن صحیح دستگاهها و ابزارآلات امنیتی بوده است.
البته در این میان، دولت از ذینفعان کلیدی نیز کمک گرفته است و مهمتراز همه اینکه دولت محلی توانسته نقش رهبری و نظارتی در حصول اطمینان از پاسخ هماهنگ وسریع به سرقت مسکونی را ارائه نموده و بطور خاص، همکاری بسیار نزدیکی با پلیس داشته باشد که مجموع این عوامل توانسته در سال 2014 میزان سرقت مسکونی را در استرالیا به 8/465 مورد در ازای هر 100000 نفر از جمعیت کشور برساند.
اقدامات مشابه در کشور کانادا بازده بسیار بیشتری داشته و همانطور که در جدول زیر مشاهده می شود سر قت این کشور در سال 2014 فقط 7/259 مورد به ازای هر 100000 نفر از جمعیت آن کشور شده است.
*پیشگیری و مقابله با سرقت
به منظور مقابله با سرقت اقدامات پیشگیرانه زیر را می‌توان مورد توجه قرار داد:
1- تقویت اعتقادات و ایجاد ایمان راستین از اوان کودکی تا افراد جامعه درونی پاک و وجودی با طراوت داشته باشند؛ چرا که‌اندیشه‌های ناپاک و کردار ناشایست و خلا‌ف مختص افراد بی‌ایمان است.
2- تشکیل مرکز علمی و دانشگاهی جرم شناسی و همکاری و ارتباط دایمی با مراجع قضایی و مراکز اجرایی
3- طرح مطالب آموزش اجتماعی در کتاب‌های درسی دوره‌های راهنمایی و بالا‌تر و رسانه‌های عمومی‌به خصوص رادیووتلویزیون.
4- توجه اساسی و واقعی به مسائل اقتصادی جامعه به ویژه توجه به امر تورم مبارزه با ابهام‌ها در این زمینه، ایجاد آرامش و احساس امنیت از این جهت، فقرزدایی، سعی در فراهم نمودن زمینه تعادل اقتصادی در یک جامعه و برنامه‌ریزی اقتصادی؛ در این زمینه هر فردی از جامعه با توان اقتصادی که برای وی به وجود می‌آید، باید بتواند نیازهای خانواده‌اش را بدون اشکال تأمین سازد و فشاری بر وی وارد نیاید و به طور خلا‌صه احساس نیاز برآورده نشده وجودنداشته باشد.
5- جلب نظر خانواده‌ها به عواقب و مصیبت‌های ناشی از اختلا‌فات خانوادگی به ویژه طلا‌ق، عدم مراقبت و کنترل فرزندان و ضرورت توجه به امور آنان.
6- توجه اساسی به امر ورزش و گسترش آن به صورت_ همه جانبه و سرمایه‌گذاری گسترده در این زمینه.
7- پیشگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها.
8- مبارزه جدی با بیکاری کاذب که ناشی از وجود مشاغلی نظیر دستفروشی، سیگارفروشی و تکدی‌گری در جامعه است.
9- برنامه‌ریزی مؤثر در جهت شناسایی کودکان و زنان بی‌سرپرست و حمایت همه جانبه از آنان.
10- آموزش عمومی‌در مورد راههای پیشگیری از سرقت و افزایش مراقبت‌های حفاظتی و ایمنی.
11- آموزش راههای افزایش ضریب حفاظت در مورد وسایل نقلیه و مکان‌های مختلف.
12- برنامه‌ریزی و تدوین جزوه‌های آموزشی ویژه برای مکان‌هایی که بیشتر در خطر سرقت هستند، جلب همکاری ساکنان محل و مسؤولا‌ن و ایجاد ارتباط دایمی با بانک‌ها، مغازه‌ها و شرکت‌های گوناگون.
13- زیرنظر داشتن محلهای عمومی‌به صورت محسوس و نامحسوس.
14- شناسایی محلهای ویژه تردد سارقان و زیر نظر داشتن آنها.
15- ایجاد محیطی ناامن برای سارقان تا همواره از ارتکاب سرقت نگران باشند.
16- انتخاب مأموران پلیس از میان افرادی که صلا‌حیت پلیس شدن را دارند.
17- تجهیز پلیس به تمام امکانات مدرن و افزایش کارآیی این نیرو از طریق تقویت همه جانبه.
18- مطلع ساختن مردم از نشانی و تلفن‌های پلیس برای اطلاع دادن وقوع سرقت به آنان.
19- سرعت عمل در تعقیب و شناسایی سارقان بر اساس اصول موجود علمی.
20- اعمال مجازات مناسب برای هر گروه از سارقان و توجه اساسی به سارقان آزاد شده از زندان‌ها و مراقبت و کنترل آنها توسط مراکز ویژه حمایت از آنان به شیوه مقتضی.
21- ایجاد اردوگاه‌های کار برای زندانیان سارق و به کارگیری آنان در امر راهسازی، معدن و...
22- الزام کارخانجات و مؤسسات ساخت وسایل نقلیه داخل کشور به استفاده از دیدگاه‌های کارشناسی در مورد رعایت نکات ایمنی و ضروری برای کاهش زمینه سرقت خودرو همانند انتخاب نوع قفل‌ها، چگونگی حکّ شماره قطعات بر بدنه و نصب دزدگیر و قسمت‌های مختلف و نحوه سیم‌کشی در قسمت‌های محرکه.
23- افزایش تعداد گشت‌های شبانه پلیس در مناطق آلوده به سرقت.
24- خودداری از اعطای مرخصی و آزادی مشروط و عفو به سارقان سابقه‌دار.
25-کنترل شدید سارقان بعد از تحمل مجازات و پایان محکومیت از طریق ایجاد اشتغال برای آنان.
26- ایجاد تکلیف برای دفاتر اسناد رسمی به منظور احراز اصالت خودرو و اسناد مالکیت پیش از انتقال رسمی یا تنظیم وکالت‌نامه.
27- تلا‌ش در جهت کشف خودروهای به سرقت رفته و تعویض پلا‌ک‌های قدیمی خودروها از سوی نیروی انتظامی.
28- اختصاص شعب خاصی از دادگاه‌ها برای رسیدگی به جرم سرقت توسط قوه قضاییه.
29- برخورد قاطع قضایی با مالخرها و اوراقچیان متخلفی که به نحوی با سارقان همکاری دارند.
30- تربیت نیروی مشخص و حرفه‌ای مبارزه با سرقت از سوی پلیس
31- تشویق نقدی مأمورانی که در امر پیشگیری و کشف اموال مسروقه موفقیت‌های چشمگیری دارند.
---------------------------------------------------------------
* رئیس مرکز تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا
انتهای پیام وقوع سرقت های مسکونی غالبا به طبیعت فرصت طلب افراد نسبت داده می شود. بسیاری از خانه ها در استرالیا به هدف مناسبی برای این مجرمان تبدیل شده اند واین بیانگر وجود تعداد زیاد کالاهای بسیار ارزشمند و قابل حمل درخانه ها ناشی می شود وتعداد زیادی از خانه ها که در طول روز خالی هستند و نیز تعداد زیادی از خانه های در محله های پرت قرار دارند و بسیاری از نقاط ورود مثل در و پنجره ها که در دسترس هستند. توسط سارقین برنامه ریزی نشده انجام می شوند. به همین خاطر راهبردهای پیشگیرانه موفق اغلب بر این پایه استوار هستند که بتوانند فرصتهای پرخطر (موقعیتهای مناسب برای سرقت) را از سارقین بگیرند و یا کاهش دهند.
با این حال، برخی تحقیقات نیز نشان می دهد که برخی از بزهکاران نیز حرفه ای هستند و بصورت کاملا حساب شده 'case' یا همان محل اقامت / خانه را که قرار است دستخوش سرقت قرار دهند در موارد متعدد قبل از ارتکاب جرم بررسی کرده و زیر نظر می گیرند.
تعدادی از فرصتها وعوامل پرخطر که در بالا ذکرشد عبارتند از:
-حضور پوششهای مناسب برای بزهکاران (ازجمله علفزار های بلند و درختان) دراطراف منزل.
-نقاط ورودی محافظت نشده مثل درها و پنجره هایی که قفل نشده اند.
-نزدیک بودن به محل تجمع یا اقامت بزهکاران که بتوانند کالاهای مسروقه را بسرعت به آنجا منتقل کنند ویا نزدیکی به محلهای حمل و نقل عمومی که بتوانند سریع محل را ترک کنند.
-علاوه بر این، همانطورکه قبلا ذکر شد، خانه هایی که برای مدت قابل توجهی خالی در طول روز باشند برای مجرمین جذاب ترند. چون آمارها در سال 2011 حاکی از آن است که اکثریت سرقتهایی که در شهر نیو ساوت ولز اتفاق افتاده بین روزهای کاری هفته یعنی دوشنبه تا جمعه و درساعتهای بین 6 صبح تا 6 عصر بوده اند یعنی همان تایمی که بیشتر مردم سر کارند و منازل آنها خالیست.
با درنظر گرفتن طیف وسیع مجموعه ای از عوامل پرخطر مرتبط با سرقت منزل ، نیاز به بکارگیری استراتژی چندوجهی متشکل از چند سازمان و ترکیبی از استراتژی های موقعیتی و اجتماعی و شناخت عوامل پرخطر مرتبط با محلهای هدف ، می باشد. پس شناخت موقعیت و مجرم امیدوارکننده ترین موارد عوامل جهت دستیابی به کاهش جرم هستند. یک بخش مهم از این فرایند حل این مسایل استراتژیک وبالا بردن ظرفیت جامعه برای مقابله و دادن پاسخ مناسب به عوامل پرخطر سرقت می باشد.
طیف وسیعی از اقدامات عملی وجود دارند که ساکنین ویا صاحب خانه میتوانند برای کاهش خطر ابتلا به سرقت منزل میتوانند انجام دهند ودر استرالیا بکار گرفته شدند ازجمله:
-از همه ابزارآلاتی که ممکن است مجرم جهت ورود به منزل از آن استفاده کند محافظت و کنترل شود(مثل قفل بر و...)
-پوششهای گیاهی انبوهی که نزدیک مناطق پرخطر سرقت منزل هستند ساماندهی و
کوتاه شوند.
-نشان دادن ملک شبیه حالتی که ساکنین در آن هستند(در هنگامیکه صاحب خانه از منزل دور است) برای مثال صندوق پست بطور منظم جمع شود ویا از کلیدهای برق تایمر دار که در فواصلی لامپ ها را خاموش و روشن میکند.
-محدود کردن امکان ورود سارق با استفاده از درب و پنجره های ایمن
-نصب موارد امنیتی اضافی مانند دوربین ها ، حسگرهای نوری و سیستمهای هشداردهنده و به روز نگهداشتن آنها
-توجه به بافت محلی و شناخت عواملی مثل توزیع جغرافیایی مختلف و تجزیه و تحلیل مدام روشهای جدید سارقین و به روز بودن در این عرصه
-اقدامات کنترل دسترسی شامل تشویق فعالانه و یا نصب وسایل ودستگاههای امنیتی بهبود یافته به نمایندگی از ساکنان ، در مطالعات مختلفی که دراین خصوص انجام شد در همه موارد نشان داده شد که اقدامات کنترل دسترسی شامل نصب موانع و بسته شدن خیابان ، نصب دروازه قفل شونده در کوچه ها ویا نصب و راه اندازی دستگاههای امنیتی اثرات فوق العاده ای در کم شدن آمار سرقتها داشته است.
-نصب دوربینها و سنسورهای نوری ویا حرکتی بصورتهای محسوس و نا محسوس
بسیاری از این اقدامات با حمایت دولت برای کاهش سرقت در این کشور انجام گرفته که بسیار نتیجه بخش بوده است و فقط در موارد بسیار محدودی باز هم سرقتها تکرار شده اند که آنهم بخاطر عدم اجرای دقیق و اصولی موارد امنیتی توسط صاحب خانه ویا بی دقتی در کار گذاشتن صحیح دستگاهها و ابزارآلات امنیتی بوده است.
البته در این میان، دولت از ذینفعان کلیدی نیز کمک گرفته است و مهمتراز همه اینکه دولت محلی توانسته نقش رهبری و نظارتی در حصول اطمینان از پاسخ هماهنگ وسریع به سرقت مسکونی را ارائه نموده و بطور خاص، همکاری بسیار نزدیکی با پلیس داشته باشد که مجموع این عوامل توانسته در سال 2014 میزان سرقت مسکونی را در استرالیا به 8/465 مورد در ازای هر 100000 نفر از جمعیت کشور برساند.
اقدامات مشابه در کشور کانادا بازده بسیار بیشتری داشته و همانطور که در جدول زیر مشاهده می شود سر قت این کشور در سال 2014 فقط 7/259 مورد به ازای هر 100000 نفر از جمعیت آن کشور شده است.
*پیشگیری و مقابله با سرقت
به منظور مقابله با سرقت اقدامات پیشگیرانه زیر را می‌توان مورد توجه قرار داد:
1- تقویت اعتقادات و ایجاد ایمان راستین از اوان کودکی تا افراد جامعه درونی پاک و وجودی با طراوت داشته باشند؛ چرا که‌اندیشه‌های ناپاک و کردار ناشایست و خلا‌ف مختص افراد بی‌ایمان است.
2- تشکیل مرکز علمی و دانشگاهی جرم شناسی و همکاری و ارتباط دایمی با مراجع قضایی و مراکز اجرایی
3- طرح مطالب آموزش اجتماعی در کتاب‌های درسی دوره‌های راهنمایی و بالا‌تر و رسانه‌های عمومی‌به خصوص رادیووتلویزیون.
4- توجه اساسی و واقعی به مسائل اقتصادی جامعه به ویژه توجه به امر تورم مبارزه با ابهام‌ها در این زمینه، ایجاد آرامش و احساس امنیت از این جهت، فقرزدایی، سعی در فراهم نمودن زمینه تعادل اقتصادی در یک جامعه و برنامه‌ریزی اقتصادی؛ در این زمینه هر فردی از جامعه با توان اقتصادی که برای وی به وجود می‌آید، باید بتواند نیازهای خانواده‌اش را بدون اشکال تأمین سازد و فشاری بر وی وارد نیاید و به طور خلا‌صه احساس نیاز برآورده نشده وجودنداشته باشد.
5- جلب نظر خانواده‌ها به عواقب و مصیبت‌های ناشی از اختلا‌فات خانوادگی به ویژه طلا‌ق، عدم مراقبت و کنترل فرزندان و ضرورت توجه به امور آنان.
6- توجه اساسی به امر ورزش و گسترش آن به صورت_ همه جانبه و سرمایه‌گذاری گسترده در این زمینه.
7- پیشگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها.
8- مبارزه جدی با بیکاری کاذب که ناشی از وجود مشاغلی نظیر دستفروشی، سیگارفروشی و تکدی‌گری در جامعه است.
9- برنامه‌ریزی مؤثر در جهت شناسایی کودکان و زنان بی‌سرپرست و حمایت همه جانبه از آنان.
10- آموزش عمومی‌در مورد راههای پیشگیری از سرقت و افزایش مراقبت‌های حفاظتی و ایمنی.
11- آموزش راههای افزایش ضریب حفاظت در مورد وسایل نقلیه و مکان‌های مختلف.
12- برنامه‌ریزی و تدوین جزوه‌های آموزشی ویژه برای مکان‌هایی که بیشتر در خطر سرقت هستند، جلب همکاری ساکنان محل و مسؤولا‌ن و ایجاد ارتباط دایمی با بانک‌ها، مغازه‌ها و شرکت‌های گوناگون.
13- زیرنظر داشتن محلهای عمومی‌به صورت محسوس و نامحسوس.
14- شناسایی محلهای ویژه تردد سارقان و زیر نظر داشتن آنها.
15- ایجاد محیطی ناامن برای سارقان تا همواره از ارتکاب سرقت نگران باشند.
16- انتخاب مأموران پلیس از میان افرادی که صلا‌حیت پلیس شدن را دارند.
17- تجهیز پلیس به تمام امکانات مدرن و افزایش کارآیی این نیرو از طریق تقویت همه جانبه.
18- مطلع ساختن مردم از نشانی و تلفن‌های پلیس برای اطلاع دادن وقوع سرقت به آنان.
19- سرعت عمل در تعقیب و شناسایی سارقان بر اساس اصول موجود علمی.
20- اعمال مجازات مناسب برای هر گروه از سارقان و توجه اساسی به سارقان آزاد شده از زندان‌ها و مراقبت و کنترل آنها توسط مراکز ویژه حمایت از آنان به شیوه مقتضی.
21- ایجاد اردوگاه‌های کار برای زندانیان سارق و به کارگیری آنان در امر راهسازی، معدن و...
22- الزام کارخانجات و مؤسسات ساخت وسایل نقلیه داخل کشور به استفاده از دیدگاه‌های کارشناسی در مورد رعایت نکات ایمنی و ضروری برای کاهش زمینه سرقت خودرو همانند انتخاب نوع قفل‌ها، چگونگی حکّ شماره قطعات بر بدنه و نصب دزدگیر و قسمت‌های مختلف و نحوه سیم‌کشی در قسمت‌های محرکه.
23- افزایش تعداد گشت‌های شبانه پلیس در مناطق آلوده به سرقت.
24- خودداری از اعطای مرخصی و آزادی مشروط و عفو به سارقان سابقه‌دار.
25-کنترل شدید سارقان بعد از تحمل مجازات و پایان محکومیت از طریق ایجاد اشتغال برای آنان.
26- ایجاد تکلیف برای دفاتر اسناد رسمی به منظور احراز اصالت خودرو و اسناد مالکیت پیش از انتقال رسمی یا تنظیم وکالت‌نامه.
27- تلا‌ش در جهت کشف خودروهای به سرقت رفته و تعویض پلا‌ک‌های قدیمی خودروها از سوی نیروی انتظامی.
28- اختصاص شعب خاصی از دادگاه‌ها برای رسیدگی به جرم سرقت توسط قوه قضاییه.
29- برخورد قاطع قضایی با مالخرها و اوراقچیان متخلفی که به نحوی با سارقان همکاری دارند.
30- تربیت نیروی مشخص و حرفه‌ای مبارزه با سرقت از سوی پلیس
31- تشویق نقدی مأمورانی که در امر پیشگیری و کشف اموال مسروقه موفقیت‌های چشمگیری دارند.
---------------------------------------------------------------
* رئیس مرکز تحقیقات کاربردی پلیس آگاهی ناجا
کپی شد
