مریم سلیمی مدرس سواد رسانه ای روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: باید با روشهای جذاب و خلاق به اطلاع رسانی و آموزش به مردم اقدام کرد، طراحی اپلیکیشن از سوی وزارت بهداشت که بتواند ضمن آموزشهای لازم ، اطلاعات مناسب و صحیح را نیز منتقل کند، در این زمینه موثر خواهد بود.
وی افزود: مردم ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند سوادهای سلامت، خبری، رسانه ای و بصری هستند و بدون این سوادها و با روند اطلاع رسانی و آموزش فعلی در حوزه کرونا، سردرگمی و هراس مردم اجتناب ناپذیر است.
این دکترای علوم ارتباطات با بیان اینکه آموزش سواد رسانه ای به ویژه آموزشها باید از کودکی آغاز شود، خاطرنشان کرد: چنانچه عامه مردم از سوادهای مذکور بهره کافی داشتند اکنون شاید تا این حد از گرفتاری مردم دردام اخبار ، تصاویر، فایلهای صوتی، ویدئویی و چندرسانه ای جعلی را نداشتیم.
وی اضافه کرد: این روزها محدودیتهای ترددی و حضور مردم در محیط های بسته ، زمینه حضور بیشتر آنها را در محیط های مجازی بیشتر کرده و این حضور بدون سوادهای لازم، حکم حضور یک راننده ناشی و فاقد گواهینامه در یک آزاد راه را دارد که به دلیل عدم کسب مهارتهای لازم امکان هر صدمه ای بر او متصور است.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: فراگیری نحوه گفت وگو و انتخاب و استخدام کلمات به اندازه اقدامات عملیاتی و حتی فراتر در شرایط بحران از نقش و تأثیر بسیاری برخوردار است.
سلیمی تاکید کرد: کمک به شفاف سازی، امیدآفرینی، تاب آوری، مدیریت بحران و استرس و انجام اقدامات پیشگیرانه و درمانی از ضروریات در شرایط حاضر است.
وی با تأکید بر اینکه در این شرایط برخی روشها همچون بازی سازی می تواند از میزان استرس مردم بکاهد، گفت: بازی سازی یک تفکر سیستماتیک و بسیار هوشمند و به کارگیری فناوری برای دست یابی به اهداف مورد نظر است که گاه بر روی المانهای روتین (امتیاز و...) و گاه بر روی طراحی بازی تأکید می شود، ولی باید از هر دو متعادل و متناسب بهره گرفت.
طراحی بازیهای کامپیوتری برای تشخیص اخبار جعلی
او اضافه کرد: در کنار بازیهایی برای انجام رفتارهایی مشخص، می توان از بازیهای آنلاین یا حتی فلش کارتهای قابل پرینت، برای افزایش سواد خبری مردم استفاده کرد و آنها را وارد بازیهایی برای تشخیص اخبار جعلی از واقعی کرد.
سلیمی تأکید کرد: اگر با روشهایی نتوانیم ترس ناشی از کرونا را اکنون بیش از خود کرونا قربانی می گیرد مدیریت کرد، غیر از آثار منفی جسمی حاضر و خطر بالا رفتن سکته و دیگر بیماریهای احتمالی، آثار منفی روحی به دنبال خواهد داشت که پس از پایان بحران کرونا، همچنان دامن گیر جامعه خواهد شد.
وی ادامه داد: این عوارض از بحث وسواس پاکیزگی تا استرسهایی که آثار عمیقی بر روح افراد می گذارند و آنها را دچار اختلالهای روحی و شخصیتی می کند.
این مدرس دانشگاه خاطر نشان کرد: عموماً کسانی که درگیر بحران هستند، فرصت انجام امور خلاقانه و اثربخش را ندارند، لذا تشکیل اتاق فکر و کمیته هایی در این خصوص می تواند یاری گر باشد.
وی از دولت خواست تا تجارب مربوط به کرونا را مستندنگاری کند تا از آن سایرین و خود ایران در تجارب مشابه بهره گیرد.
سلیمی تأکید کرد: باید با نگاه موشکافانه به عملکردها از قبل، حین و پس از بحران کرونا توجه و ضمن آسیب شناسی کامل، از آنها درس و عبرت گرفته شود.
وی افزود: به همگان ثابت شد که سوادهای نوین از جمله سوادهای خبری، رسانه ای و بصری از الزامات زندگی در عصر حاضرند و باید به طور جدی در این خصوص برنامه ریزی شده و به اقدامات لازم دست زده شود.
این مدرس دانشگاه با یاد آوری اینکه در عصرپسا حقیقت شکل گیری و انتشار اخبار جعلی حتی به یاری هوش مصنوعی و تکنولوژیهای روز، بیش از پیش مورد انتظار است گفت: با درک این حساسیتها باید برای مقابله و مواجهه با اخبار جعلی در قالبها و اشکال مختلف فکری اساسی شود.
وی افزود: امیدوارم کرونا درسهایی برای ما داشته باشد، به طوری که پس از عبور از بحران کرونا، آنها را از یاد نبریم و برای آن برنامه ریزی کنیم.
بحران کرونا، فرصتی برای درک بحران سواد سلامت، رسانه ای، خبری و بصری
سلیمی تأکید کرد: بحران کرونا، فرصتی برای درک بحران سواد سلامت، رسانه ای، خبری و بصری در ایران است که باید جدی گرفته شود.
وی افزود: اعتیاد به فضای مجازی، دل سپردن دائم به اخبار و اطلاعات و فاصله گرفتن از زندگی واقعی و خانوادگی، می تواند زمینه تأثیرپذیری بیشتر از رسانه های غیررسمی و جعلی را بیشتر کند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: گروههای مرجع و سلبریتی ها به دلیل توجه عمومی به آنها از مسئولیت اجتماعی بالایی برخوردارند و در شرایط بحران انتظار از آنها چندبرابر می شود. از سلبریتی ها به ویژه در این شرایط انتظار می رود ضمن ارتقای سوادهای نوین خود، مراقب اقدامات و استخدام کلمات خود باشند تا بیش از آنچه که به ایجاد گفتمان سالم در جامعه کمک کنند، آن را تخریب نکنند.
سلیمی همچنین از ارائه دهندگان آمارها و عملکردها نیز خواست تا مسئولانانه تر به بیان واقعیتها اقدام کنند و با اعتماد آفرینی و با بیانی مناسب به ارائه آمار بپردازند چراکه هرگونه رفتار غیرمسئولانه آنها، نتایج نامناسب برای جامعه به دنبال خواهد داشت که حداقل آن، بحران بی اعتمادی است.
وی با بیان اینکه اکنون در یک آزمون ملی به سر می بریم و هر مطلب، عکس، ویدئو یا رفتاری اشتراک گذاری شده از ما، در ایران و جهان دیده می شود ، تصریح کرد: در رفتارهای رسانه ای خود باید بتوان جانب اعتدال و احتیاط را رعایت کرد و با پرهیز از هرگونه افراطی، جلوه ای منفی از ایران و ایرانیان ارائه نکرد.
این مدرس دانشگاه با اشاره به شکل گیری چالشهایی همچون چالش لبخند، یا تولید طنزها و کلیپ های خنده دار و برای کاهش استرس های ناشی از ویروس کرونا، گفت: گرچه اینگونه اقدامات می تواند موثر باشند ولی در همین رفتارها نیز باید از افراط پرهیز کرد.
وی همچنین تلاش برخی دانشگاه در تشویق مردم به انجام ورزش از طریق آموزشهای مجازی را ستود و یاد آور شد: هر تلاشی که بتواند امیدآفرینی، تاب آوری و افزایش اعتماد و همدلی در جامعه را در شرایط بحران افزایش دهد، عملی قابل تقدیر است.
لزوم برنامه ریزی برای دوران پساکرونا
این مدرس دانشگاه تأکید کرد: از اکنون باید برای دوران پسا کرونا برنامه ریزی شود و در رأس آن نیز افزایش سوادهای نوین از جمله سوادهای خبری، بصری، رسانه ای و سلامت مردم است.
وی افزود: از دوران کرونا برای دوران پساکرونا باید درس گرفت و با موشکافی و تحلیل دوران حاضر، زمینه ترسیم آینده ای بهتر را فراهم کرد.
آخرین آمار ابتلای قطعی به ویروس کرونا در کشور یکهزار و ۵۰۱ نفر است و ۶۶ نفر فوت کرده‌اند.
