"شرح چهل حدیث" به چاپ پنجاه و یکم رسید.«چهل حدیث» یکی از آثار عارف و عالم ربانی، حضرت امام خمینی(س) است. ایشان این کتاب را در شرح و بیان چهل حدیث از احادیث موروث از معصومان نگاشته اند. این کتاب، در اصل تقریرات امام خمینی(س) بوده است که مضامین آن را در مدرسه فیضیه و ملاصادق در قم، برای شاگردان خود ایراد فرموده بودند، سپس تصمیم گرفتند کتابی در همین زمینه هم تالیف کنند و این کتاب را در 1385 ه.ق. به پایان آوردند.
سی و سه حدیث از احادیث این دفتر مربوط به اخلاقیات و مهلکات و منجیات و 7 حدیث آخر در باب اعتقادات و معارف است. روش حضرت امام(س) در توضیح احادیث چنین است که ابتدا حدیث را نقل کرده اند، سپس آن را به فارسی ترجمه کرده اند. آنگاه کلمات اصلی حدیث و گاه غالب تعبیرات و کلمات آن را شرح و معنا کرده اند و در معنای حدیث متعرض نکته ای که در شرح حدیث سودمند است شده اند و پس از فراغت از شرح تعبیرات و اصطلاحات و تمهیدات لازم، به شرح متن پرداخته و طی چند «فصل» شرح حدیث را به پایان برده اند.
چنانکه بیان شد، 33 حدیث اول کتاب چهل حدیث مربوط به مسائل اخلاقی است. در این قسمت وجهه همت مصنف بزرگوار کتاب این است که تمویهات نفس را آشکار کنند و مفاسد هر یک از ذمایم اخلاقی همچون کبر، ریا، غضب و حسد را شرح دهند و در خلال مطالب مواضعی درج کنند که در بازداشت نفس از معصیت سودمند باشد. در هر باب آیاتی از کلام آسمانی استشهاد کرده اند و گهگاه از سخنان ارباب ضمایر پاک نیز استفاده جسته اند.
7 حدیث آخر این کتاب در شرح مطالبی است که از سنگین ترین و در عین حال عالی ترین و نفیس ترین مطالب و مباحث عرفانی محسوب می شود. مباحثی از قبیل جبر و تفویض عرفانی، بحث ذات و اسماء و صفات حق تعالی، شناخت باری و آفرینش آدم بر صورت او و مانند آن. امام خمینی(س) این احادیث را که همه بنیه و جنبه عرفانی دارند و هریک از مستندات محکم عارفان است، به مذاق عرفان تفسیر کرده اند. اما در جای خود متذکر شده اند که اینها معارفی است که اصحاب حال و ارباب علوم افاضی، با معیاری که همان ضمیر صافی برخوردار از فیض هدایت ایشان است، به دست داده اند. حضرت امام خمینی(س) در عرفان نظری ممحض بوده اند و در شرح این احادیث به طرح مباحث نفیس عرفانی پرداخته اند، اما چنانکه فرموده اند همه جا توجه داشته اند که عقاید غیر مستفاد از شرع را در شرح خویش وارد نسازند و گاه به تناسب به ایرادات اهل قشور نیز پاسخ گفته اند.
کتاب چهل حدیث پس از پیروزی انقلاب اسلامی به چند صورت به چاپ رسید. امتیاز مهم این چاپ که توسط چاپ و نشر عروج وابسته به موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) انجام شده بر سایر چاپ ها، مقابله دقیق با دو استنساخ از کتاب چهل حدیث و اصلاح اغلاطی است که در چاپ های دیگر وجود دارد. همچنین ویرایش فنی مطابق آیین نامه و پاراگراف بندی صحیح و ترجمة عبارات و روایاتی که در متن ترجمه نشده است و اعراب گذاری همه عبارات عربی، از ویژگی های دیگر این چاپ است. علاوه بر آن فهارس مختلف برای کتاب تنظیم شده است و ارجاعات به مآخذ و منابع تا حد زیادی دقیق به عمل آمده است.
چاپ پنجاه و یکم کتاب ارزشمند "شرح چهل حدیث" در 800 صفحه، با شمارگان 5000 نسخه و قیمت 9200 تومان عرضه شده است.
