بیانیه پایانی که در این نشست صادر شد گام اساسی در مسیر تقویت ائتلاف استراتژیک میان سه قدرت برداشت و نقشه راه جدید نه فقط برای سوریه بلکه برای همه منطقه تدوین کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران،«عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم به نشست سه جانبه سران ایران، ترکیه و روسیه پرداخت و نوشت: نشست سه جانبه آنکارا که روز گذشته-چهارشنبه- برگزار شد، سرنوشت جانبداری کامل روسیه از اردوگاه ترکیه در دو مساله اساسی را تعیین کرد:اولی جلوگیری از کردها برای تشکیل نظام سیاسی مستقل در شمال سوریه و دوم مخالفت با هر گونه حضور آمریکا به بهانه و تحت پوشش مبارزه با تروریسم در سوریه.
بیانیه پایانی که در این نشست صادر شد گام اساسی در مسیر تقویت ائتلاف استراتژیک میان سه قدرت برداشت و نقشه راه جدید نه فقط برای سوریه بلکه برای همه منطقه تدوین کرد.
در این بحثی نداریم که بیانیه های پایانی بازتاب دهنده همه توافق های سری که راهبران سه کشور به طور جزئی یا کلی به آن رسیدند به ویژه در دیدارهای دو جانبه غیرعلنی، نیست لیکن با خوانش سطرهای بیانیه پایانی می توان فهمید که محور استراتژیک سه جانبه به رهبری کشور رو به صعود با سرعت موشک های«کروز» و عضویت دو کشور منطقه ای بزرگ یعنی ترکیه و ایران تقویت و قوی می شود و این محور دارای نقش اساسی در پرونده های جنگ و صلح در منطقه خواهد شد و برای عضویت کشورهای دیگر که رو به بهبود هستند مانند سوریه و عراق باز است.
سه محور اصلی در بیانیه پایانی این نشست آمده است که عبارتند از:
اول: مقابله با اقدامات جدایی طلبانه در سوریه(کردها) که وحدت اراضی این کشور را تهدید می کند و هدف از آن تهدید امنیت ملی کشورهای همجوار است.
دوم: مخالفت با ایجاد واقعیت جدید در سوریه تحت پوشش مبارزه با تروریسم که هدفش ادامه نزاع و اشاره واضح و صریح به حضور نیروهای آمریکایی و چه بسا فرانسوی در آینده و پایگاه های نظامی دائمی آمریکا و به ویژه ائتلاف کردی-آمریکایی است.
سوم: پایبندی به استقلال و ثبات سوریه و تکیه بر توافقات سوچی به عنوان بستری برای هر گونه راه حل سیاسی در سوریه و یافتن راه حل دائمی برای بحران سوریه.
اگر به برخی از جزئیات منتقل شویم می توانیم بگوییم که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه تصمیم خود را یکسره کرد و تصمیم گرفت که بیشتر تخم مرغ های خود ،اگر نگوییم همه آنها را در سبد «دوستش» پوتین بگذارد و تصمیم گرفت که ائتلافی استراتژیک با روسیه تشکیل دهد و به آمریکا و کشورهای اروپایی و به طور مشخص «ناتو» هر چند به شکل موقت، پشت کند.
تصمیم روسیه برای تحویل موشک های«اس400» به ترکیه در موعد مقرر در ماه جولای سال 2019 تأکیدی بر موضع گیری استراتژیک جدید ترکیه و رسیدن اردوغان به «تفاهم های» بی سابقه با همتای روس خود است که چه بسا شامل راه حل سیاسی مورد توافق در پرونده سوریه می شود که چندین مساله دشوار مانند آینده شهرهای «ادلب» و «عفرین» که خارج از کنترل و حاکمیت دولت سوریه است و نیز شکل دولت سوریه و هویت و پیکره جدید آن را در بر می گیرد.
این قابل توجه بود که هیأت ترکیه به ریاست اردوغان در نشست سران یا دیدارهای دو جانبه که غیر علنی بود شامل حضور ارکان بلندپایه سیاسی،نظامی و امنیتی مانند ژنرال«خلوصی آرکان» رئیس ستاد مشترک ارتش ترکیه، ژنرال«هاکان فیدان» رئیس سازمان اطلاعات،«نورالدین جانیکلی» وزیر دفاع، «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه،«ابراهیم کالین»مشاور سیاسی و استراتژیک رئیس جمهور و جانشین «احمد داوود اوغلو» شد و این ترکیب حکایت از چیزهای زیادی دارد.
زمان اعلام تثبیت قرارداد موشک های«اس 400» روسی به ترکیه و جلو کشیدن زمان تحویل آنها در سایه حضور هیأت نظامی آمریکایی در آنکارا که قصد مانع تراشی برای آن و ارائه پیشنهادهای وسوسه برانگیز به ترکیه برای خرید موشک های«پاتریوت» در نسخه پیشرفته آن به عنوان جایگزین همچون صاعقه ای بر سر «دونالد ترماپ» رئیس جمهور آمریکا و ژنرال هایش وارد شد و بعید نمی دانیم که قراداد موشکهای روسی کفه ترازوی ژنرال ها در ارتش آمریکا و فشارهای شان برای ماندن نیروهای آمریکایی در شمال سوریه را سنگین کرد زیرا به این نتیجه رسیده اند که همپیمان ترک را از دست داده اند و همپیمان کرد را به عنوان جایگزین در منطقه باید حفظ کرد.
«حسن روحانی» رئیس جمهور ایران که به نوبه خود دیداری با پوتین رئیس جمهور روسیه برگزار کرد در این نشست علاوه بر اینکه نماینده کشورش یعنی ایران بود نماینده همپیمان سوری نیز بود و این دیدگاه را در سخنان مطبوعاتی کوتاه بازتاب داد که تأکید کرد همپیمانان ایرانی و سوری دستاوردهای بزرگی به دست آوردند و آنها را در سه هدف خلاصه می کنیم:
اول: تأکید بر امنیت ، ثبات و وحدت اراضی سوریه و پایبندی سه کشور به آن.
دوم:بازگشت پناهندگان سوری به شهرها و روستاهای شان و این بازگشت بدون برقراری آرامش و آتش بس دائمی محقق نمی شود.
سوم: تعیین آینده سوریه و سرنوشت آن با اراده مردمی و این یعنی تقویت بقای دولت سوریه به ریاست«بشار اسد» رئیس جمهور سوریه.
در پایان می گوییم که ما در برابر پیمان سیاسی، نظامی، امنیتی و استراتژیک هستیم که با پیمان ناتو برابری می کند و وارث پیمان «ورشو» با رنگ و بوی اسلامی(شیعه و سنی) و مسیحی ارتدوکسی است و این آمیختگی دینی مذهبی تکثرگرا چه بسا یکی از دلایل قدرتش و تداوم آن است به ویژه آن که در سایه دولت جنگ که ترامپ با برکناری «تیلرسون» و «مک مستر» و جایگزین کردن آنها با «مایک پومپئو»(وزارت خارجه) و «جان بولتون»(مشاور امنیت ملی) احتمال نزاع ها در منطقه به نظر زیاد شده است.
این نشست سران نشست «زیرک های» سه گانه است که اهداف و دیدگاه های استراتژیک خود را با شیوه محاسبه شده به اجرا در می آوردند و این برای ما عرب ها بسیار دردناک است که هیچ رهبر عربی میان آنها نیست به رغم آن که مسائل و دغدغه ها و آینده کشورهای ما محور اهتمام آنها را شکل می دهد.
