این هشدارها و توصیف ها که تیلرسون علنا به کار برد و بازنگری هایی که خواستار آنها شد« بی سابقه» است و بازتاب دهنده« نارضایتی» هم پیمان آمریکایی و رئیس دیپلماسی آن از بیشتر سیاست های عربستان به ویژه در لبنان (احضار حریری به ریاض و مجبور کردنش به خواندن بیانیه استعفایش)و تندروی در بحران قطر( مخالفت با گفت و گو به عنوان شیوه راه حل بحران) و ادامه جنگ و محاصره یمن نزدیک به سه سال است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در سرمقاله روزنامه رأی الیوم نوشت: مسئولان عربستانی به هر کلمه انتقادی از آنها و سیاست های داخلی و منطقه ای شان توسط طرف ها یا رسانه های عربی هر چند«مودبانه» باشد،حساسیت نشان می دهند زیرا آنها نقد نمی پذیرند حتی اگر این نقد واقعی و علمی باشد و آن را دخالت در امور داخلی خود می دانند؛ امری که باعث شد دوستان این کشور کم و دشمنانش زیاد شوند لیکن هر کسی رسانه های غربی را دنبال کرده باشد می بیند که این روزها پر از گزارش های خبری و مقاله هایی است که به امور عربستان و تحرکات شاهزاده«محمد بن سلمان» مرد قدرتمند می پردازند؛ مردی که همه اختیارات سیاسی ،امنیتی ، نظامی و اقتصادی را در مشت آهنین خود قبضه کرده است.
«رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا با عربستان«تعارف» ندارد و بر عکس«دونالد ترامپ» رئیس اش ترسی ندارد و درباره برخی سیاست ها و موضع گیری های عربستان محافظه کاری از خود نشان نمی دهد و این موضع گیری را چندین بار از طریق سرزنش علنی عربستان به دلیل مانع تراشی در مسیر راه حل های بحران خلیج فارس و مخالفت با گفت و گو با قطر نشان داد. تیلرسون پا را فراتر گذاشت زمانی که قطر را از دست داشتن در تروریسم با امضای توافقنامه مبارزه با تروریسم با دولت دوحه و خشکاندن منابع مالی و نظامی اش، تبرئه کرد؛ این در حالی بود که رئیس اش عکس آن را می گوید و بر ائتلاف چهارجانبه عربستانی تمرکز کرده است و نیز بر اتهام قطر به عنوان حامی تروریسم تمرکز کرده است؛ اتهامی که نگین تاج استراتژی کشورهای تحریم کننده قطر است.
روز گذشته-جمعه-تیلرسون در کنفرانسی مطبوعاتی که با «ژان ایو لو دریان» همتای فرانسوی خود در پایان مذاکرات شان در پاریس برگزار کرد، لحن انتقادی خود از عربستان سعودی و به طور مشخص شاهزاده محمد بن سلمان بدون آن که اسمش را ببرد تندتر کرد زمانی که سیاست های داخلی و خارجی اش را به «ماجراجویی»و «تهور» به شکل مستقیم با سرپوش دیپلماتیک، توصیف کرد.
بیشتر توضیح می دهیم و می گوییم که تیلرسون عربستان را به در پیش گرفتن «رویکرد بررسی شده و امعان نظر و درنگ در سیاست هایش درباره مسائل منطقه ای»تشویق کرد و تأکید کرد که نگرانی دولت آمریکا در زمینه جنگ عربستان علیه یمن و سیاست هایش در لبنان و قطر بیشتر شده و رشد کرده است.
تیلرسون در این زمینه بیشتر سخن گفت و ادامه داد«درباره رفتار عربستان با قطر و چگونگی مدیریت جنگ یمن توسط سعودی ها و اوضاع در لبنان بر این باورم که باید آن ها را تشویق کنیم که تصمیم های دقیق و بررسی شده تری بگیرند و توجه و دقت بیشتری در زمینه این تدابیر اتخاذ کرده و همه پیامدها را در نظر بگیرند».
چند روز پیش دونالد ترامپ از چارچوب خود خارج شد زمانی که با لحن خشم آلودی از عربستان خواست که محاصره یمن را «فورا»پایان داده و اجازه دهد کمک های انسانی و کالاهای تجاری بدون مانع به دست یمنی ها برسد.
در این سرمقاله به عمد سخنان تیلرسون وزیر خارجه آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی اش در پاریس را حرف به حرف آوردیم و این البته از سیاست های نویسنده سرمقاله در روزنامه رأی الیوم به دور است ولی برای دقت و تحلیل نکردن و استنتاج ها با توجه به واقعیت، این کار را کردیم زیرا این هشدارها و توصیف ها که تیلرسون علنا به کار برد و بازنگری هایی که خواستار آنها شد« بی سابقه» است و بازتاب دهنده« نارضایتی» هم پیمان آمریکایی و رئیس دیپلماسی آن از بیشتر سیاست های عربستان به ویژه در لبنان (احضار حریری به ریاض و مجبور کردنش به خواندن بیانیه استعفایش)و تندروی در بحران قطر( مخالفت با گفت و گو به عنوان شیوه راه حل بحران) و ادامه جنگ و محاصره یمن نزدیک به سه سال است.
آقای «سعد حریری» نخست وزیر لبنان اکنون در سفری رسمی در پاریس به سر می برد و پیش از رسیدنش به فرانسه که وزیر خارجه اش را برای آزادی اش و اجازه دادن به او برای سفر کردن، به ریاض فرستاده و او نیز همپیمانان عربستانی خود را با پس گرفتن استعفایش با این توجیه که اعضای دولتش از جمله وزرای حزب الله خواستش برای دخالت نکردن در امور دیگر کشورها و بی طرفی را پذیرفتند، شگفت زده کرد.شاید حریری با این موضع گیری از همپیمان و کفیل سعودی خود که از وی خواسته است در این استعفا گام بردارد و باعث ایجاد بحران سیاسی در لبنان و چه بسا درگیری سیاسی یا نظامی با حزب الله و «میشل عون» رئیس جمهور و همپیمان حزب الله شود تا لبنان و همه منطقه بی ثبات شود، سرپیچی کرده است. چندان برای ما عجیب نیست که وزیر خارجه فرانسه جزئیات وقایع بازداشت حریری در ریاض و رفتار بد رهبران عربستان با وی و اهانت به نخست وزیر لبنان را به تیلرسون همتای آمریکایی خود اطلاع داده است.
شاهزاده بن سلمان تصور می کرد که با پایان ائتلاف «علی عبدالله صالح» رئیس جمهور سابق یمن با جنبش «انصار الله» حوثی، می تواند ائتلافی به وجود بیاورد که جنگ یمن را به نفع عربستان و امارات به پایان برساند زیرا صالح دارای ارتشی قوی و دستگاه امنیتی پیشرفته و شبکه های همپیمانی قبیله ای بزرگ و شاخه دار است و برای تأسیس اینها زمانی که به مدت 33 رئیس جمهور بود شب و روز تلاش کرد لیکن با کشتن صالح توسط حوثی ها دقیقا سه روز پس از فک ارتباطش با آنها و توافقش با ائتلاف عربستان که چهار شرط وی را بر آورده می کند یعنی خارج کردن اش از فهرست تحریم های بین المللی، دادن پست سیاسی مهم(ریاست جمهوری برای بار دیگر)، تضمین سلامت خودش و خانواده اش، اعطای پول کلان برای پرداخت مطالبات هوادارانش، امیدهای شاهزاده بن سلمان در تغییر معادلات قدرت در یمن به نفعش را بر باد داد.
پرسشی که ما و دیگران منتظر پاسخ آن هستیم میزان پاسخ شاهزاده بن سلمان با انتقادهای تیلرسون و درخواست هایش برای بازنگری هایی است که رویکرد و سیاست هایش را تغییر دهد و باعث شود وی«درنگ کرده» و در بسیاری از پرونده ها از خود نرمش به خرج دهد؟
ما بر این باور نیستیم که شاهزاده محمد بن سلمان که افراد نزدیکش وی را فردی با اعتماد به نفس بالا و جسور در تصمیم گیری توصیف می کنند و وی را کسی می دانند که در تصمیم های خود پا برجاست و از آنها عقب نشینی نمی کند، به این انتقادها پاسخ مثبت دهد و بعید نمی دانیم که وی از وزیر خارج آمریکا عصبانی تر شود زیرا وی را از قبل متهم به نزدیکی به قطر و برقراری روابط قوی با این کشور می کند؛ روابطی که در زمان ریاست اش بر شرکت «اکسون موبیل ینوات»برقرار کرده بود.
شاهزاده بن سلمان در آن واحد چند جبهه گشوده است و عجول است و به این مسائل اذعان دارد و چه بسا به رئیس دیپلماسی آمریکا وقعی ننهد و چه بسا در نمازهایش دعا می کند که پایان کار تیلرسون به عنوان وزیر خارجه زودهنگام باشد آن هم پس از آن که شایعه هایی منتشر شد مبنی بر اینکه ترامپ می خواهد تیلرسون را سرنگون کرده و او را به سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) به عنوان مدیر کل اش بفرستد.
تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس اشغالی سردرد و دردسر جدیدی به شاهزاده جوان سعودی افزود زیرا وی باید میان افکار عمومی عربی- اسلامی که علیه این تصمیم ترامپ به پا خاسته و حفظ حداقل روابط همپیمانی کشور با واشنگتن و اجتناب از عصبانی کردن اسرائیل که به عنوان همپیمان احتمالی در مواجهه با ایران روی آن زیاد حساب کرده، یکی ار انتخاب کند.
گزینه های کنونی و آینده شاهزاده بن سلمان به تمام معنای کلمه بسیار دشوار است.
