چرا بیش از یک میلیون مسلمان روهینگیا در میانمار ستمدیده ترین اقلیت در جهان نامیده شده اند؟ برای پاسخ دادن به این سوال لازم است این گروه را بیشتر بشناسیم.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، شبکه الجزیره در گزارشی نوشت: روهینگیا اغلب ستمدیده ترین اقلیت در جهان توصیف می شوند. آنها یک گروه مسلمان هستند که قرن ها در میان بودایی های میانمار زندگی کرده اند. در حال حاضر در حدود 1.1 میلیون مسلمان روهینگیا در این کشور در جنوب شرق آسیا زندگی می کنند.
روهینگیا به زبان روهینگیا یا روآینگا سخن می گویند، لهجه ای که در ایالت «راخین» و برخی از بخش های دیگر میانمار مصطلح است. این گروه را به عنوان یکی از 135 گروه رسمی این کشور در نظر نمی گیرند و حق شهروندی آنها از سال 1982 لغو شده است.
تقریبا تمامی روهینگیایی ها در میانمار در ایالت راخین در غرب میانمار زندگی می کنند و اجازه ندارند بدون مجوز دولتی این مکان را ترک کنند. راخین یکی از فقیرترین ایالت ها در این کشور است که از خدمات و فرصت های اساسی زندگی محروم است.
به دنبال خشونت ها و آزار و اذیت های اخیر، صدها هزار مسلمان روهینگیا با پای پیاده و یا با قایق به کشورهای همسایه گریختند.
روهینگیایی ها اهل کجا هستند؟
به گفته بسیاری از مورخان و گروه های مسلمان، روهینگیایی ها از اوایل قرن 12 در میانمار زندگی کرده اند.
سازمان ملی روهینگیایی های آراکان گفته است روهینگیایی ها از دیرباز در این مکان (راخین) زندگی کرده اند.
اغلب مسلمانان روهینگیا اما حدود 100 سال پیش بین سالهای 1824 تا 1948 در زمان حاکمیت انگلیس بر منطقه از هند و بنگلادش به کشوری که اکنون میانمار شناخته می شود، برای کار مهاجرت کردند.
در آن زمان میانمار استانی از هند محسوب می شد که تحت سیطره انگلیس بود و مهاجرت روهینگیا هم مهاجرتی داخلی محسوب می شد.
نگاه دولت و بوداییان میانمار به مسلمانان
بوداییان میانمار از همان ابتدا به مهاجرت کارگران مسلمان به کشورشان با دیده ای منفی نگریستند؛ رویکردی که دولت میانمار پس از کسب استقلال از بریتانیا در سال 1948 آن را حفظ کرد.
پس از استقلال نیز اکثریت آنان از کسب شهروندی میانمار باز ماندند و دولت مهاجرت آنان از هند و بنگلادش را در زمان سلطه انگلیس عملی «غیرقانونی» می داند. اغلب بوداییان نیز واژه روهینگیا را واژه ای ساختگی می خوانند که به دلایل سیاسی ابداع شده است!
هرچند به مسلمانان روهینگیا در ابتدا کارت شناسایی و حتی شهروندی داده شد و برخی نیز به پارلمان راه یافتند، اما کودتای ارتش در سال 1962 همه چیز را تغییر داد. در آن زمان همه شهروندان ملزم بودند تا کارت شناسایی ملی داشته باشند. در این میان به مردم روهینگیا فقط کارت هایی داده شد که آنها را خارجی معرفی می کرد.
در سال 1982 قانون جدید شهروندی در میانمار به تصویب رسید و با این قانون شرایط بر مردم روهینگیا بدتر از پیش شد و آنان عملا مردمانی بی کشور شدند.
براساس قانون جدید از جمله شروط برای کسب شهروندی، تسلط به یکی از زبان های ملی و ساکن بودن خانواده فرد در میانمار پیش از سال 1948 بود. بسیاری از مردم روهینگیا یا این شروط را نداشتند یا اگر هم داشتند به رسمیت شناخته نشدند.
با تصویب قانون جدید مسلمانان روهینگیا بیش از پیش از حق تحصیل، کار، سفر، ازدواج، به جای آوردن فرائض دینی، دسترسی به خدمات بهداشتی و نیز وارد شدن به حرفه هایی مثل پزشکی یا وکالت و یا ریاست ادارات محروم یا با محدودیت مواجه شدند.
تازه ترین خشونت ها
موج تازه خشونت ها علیه روهینگیا از 25 اوت و به دنبال حمله شبه نظامیان به پاسگاه های پلیس و نظامیان میانماری آغاز شد. دولت میانمار می گوید عاملان حمله گروه موسوم به «ارتش آزادیبخش آراکان روهینگیا» هستند.
این گروه که مسئولیت حمله به پاسگاه های پلیس و پایگاه های نظامیان در راخین را بر عهده گرفته است، می گوید: «تحت قوانین بین الملل دفاع از خود را حق مشروع خود می دانند.»
دولت میانمار ارتش آزادیبخش آراکان روهینگیا را گروهی تروریستی می شناسد.
از میانمار رانده، از بنگلادش مانده
هرچند آمار منتشر شده مربوط به آوارگان روهینگیا متفاوت است اما اکثر آمار و گزارش های منتشر شده شمار آنان را دهه ا هزار نفر برآورد می کند.
هزاران نفر در راخین یا در مرز میانمار و بنگلادش گرسنه و گرفتارند و از نیازهای اولیه همچون دارو و آب آشامیدنی محرومند.
«ویویان تن» سخنگوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در این منطقه، شمار افرادی که از آخرین موج خشونت گریخته و وارد بنگلادش شده اند را 73 هزار نفر ذکر، اما خبرگزاری رویترز شمار آوارگان را 90 هزار نفر گزارش می کند.
از دهه 70 میلادی صدها هزار نفر از مسلمانان روهینگیا به بنگلادش، مالزی، تایلند و دیگر کشورهای جنوب شرق آسیا گریخته اند. مهاجران روهینگیا از آن زمان تاکنون توسط نیروهای امنیتی میانمار یا مورد آزار و اذیت قرار گرفته یا کشته شده اند.
از دهه 70 میلادی تاکنون بیش از یک میلیون مسلمان روهینگیا مجبور به ترک میانمار شده اند.
موضع گیری دولت میانمار و سازمان ملل
دولت میانمار در برابر اظهارات روستاییان مسلمان که گریخته اند و می گویند نظامیان و سربازان ارتش خانه های آنان را به آتش می کشند و ابایی از کشتن آنان ندارند، شبه نظامیان راخین را متهم می کند.
دولت میانمار این افراد را مسبب نا آرامی ها معرفی، و آنان را به آتش زدن عمدی خانه ها و کشتن بوداییان و هندوها متهم می کند.
سازمان ملل در فوریه امسال اعلام کرد که بسیار محتمل است که نظامیان میانمار مرتکب جنایت علیه بشریت شده اند؛ اتهامی که دولت میانمار آن را رد می کند.
«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل با ابراز نگرانی از خشونت های جاری میانمار، ضمن انتقاد از عملکرد نیروهای امنیتی این کشور خواستار حفظ آرامش و جلوگیری از شکل گیری فاجعه انسانی شد.
همزمان، انتقادها از «آنگ سانگ سوچی» برنده جایزه نوبل صلح در بی اعتنایی وی نسبت به کشتار مسلمانان روهینگیا بالا گرفته است.
«ملاله یوسف زی» جوان ترین برنده جایزه نوبل صلح یکی از منتقدان آنگ سانگ سوچی است که می گوید: «سوچی نباید ساکت بنشیند و باید برخورد شرم آور با مسلمانان روهینگیا را محکوم کند.»
