بعید نمی دانیم که برخی از کشورهایی که از این توافقنامه دور شدند مانند آمریکا، عربستان و قطر به حاشیه رانده شدند به تلاش برای مانع تراشی در مسیر این توافقنامه به شیوه های مختلف روی بیاورند، آن هم پس از آن که ترکیه از آنها دور شد و فرصت های ثبات دولت سوریه تقویت شد و دعوت هایی که دیروز از سوری ها برای تظاهرات دوباره شد چیزی نیست جز یکی از جنبه های نارضایتی و ناراحتی این کشورهاست و چه بسا تلاش ها برای مانع تراشی در مسیر اجرای توافقنامه است به رغم بیانیه های استقبال روتینی از توافقنامه آتش بس که دیروز صادر شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در یادداشتی در روزنامه رأی الیوم به آتش بس در سوریه پرداخت و نوشت:توافق آتش بس که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه آن را اعلام کرد و قرار است بامداد امروز جمعه آغاز شود در نتیجه بازپس گیری شهر«حلب» توسط ارتش سوریه و تفاهم سه جانبه روسیه،ترکیه و ایران صورت گرفت؛ تفاهمی که این سه کشور در نشست مسکو که چند روز پیش با حضور وزرای خارجه آنها برگزار شد، به آن دست یافتند.
آمریکا و هم پیمانان عربش خارج از این توافقنامه بودند و درباره آن نیز با آنها رایزنی نشد و از بندهای آن در روزنامه ها به مانند صدها میلیون عرب و مسلمان مطلع شدند و این یعنی مرحله قدیمی نه با پایان سال جاری بلکه با تحول استراتژیکی که حلب شاهد آن بود، به پایان رسید و مرحله دیگر و جدیدی نه فقط در پرونده سوریه بلکه در پرونده منطقه به طور کامل آغاز شد.
نکته جدید در توافقنامه دور کردن کمیته عالی مذاکرات از توافقنامه است که مقر آن در ریاض قرار دارد.این کمیته در کنار گروه های تروریستی«جبهه فتح الشام» همان جبهه النصره سابق و داعش از آن کنار زده شد و معارضان میانه رودر هفت گروه تثبیت شدند که عبارتند از: احرار الشام، فیلق الشام، جیش الاسلام، صقور الشام، جیش المجاهدین،جیش ادلب و جبهه الشامیه.
وجه مشترک این هفت گروه این است که نیروهایی روی زمین دارند و از پایگاه جنگی قوی و حضور قوی و نیز حمایت رهبران ترکیه برخوردارند و رهبران این گروه ها می توانند آنها را وادار به این کنند که آتش بس را به عناصرشان ملزم کنند و به آن پایبند بمانند و بیشتر آنها هیچ نماینده ای در فرایند سیاسی که در ژنو و وین برگزار شد، ندارند.
وجود احرار الشام که قوی ترین گروه که گروه «جیش الفتح»یکی از بازوهای نظامی آن به شمار می رود (که درباره این توافقنامه محافظه کاری از خود نشان داد)یعنی از جبهه فتح الشام در وقت کنونی حداقل جدا شده است و نشستن پشت میز مذاکرات در کنار شش گروه دیگر با دولت سوریه و استقبال ترکیه و موافقت روسیه قبول کرده است و این تحولی بی سابقه در مسیر معارضان سوریه مسلح است.
انقلابی که در موضع ترکیه رخ داد و هماهنگی کامل میان ولادیمیر پوتین و «رجب طیب اردوغان»روسای جمهوری روسیه و ترکیه رخ داد، پشت این معادله جدید در سوریه است و بعید نمی دانیم که توافق آتش بس که بیشتر اراضی سوریه را شامل می شود فقط قله کوه یخی است و سورپرایزهای زیادی در راه است.
اردوغان تصمیم گرفت که به هم پیمانان اروپایی و آمریکایی پشت کند و به طور مستقیم به سمت قدرت بزرگ جدید رو به صعود یعنی روسیه برود و سخنانش که روز گذشته و دو روز پیش بیان کرد و بازتاب دهنده ناامیدی بزرگ درباره این هم پیمانان است، همه خطوط قرمز را زمانی که آمریکا را متهم به حمایت از داعش و جدی نبودن در جنگ با تروریسم کرد و به تلخی گفت که پیمان ناتو که کشورش یکی از کشورهای موسس آن است وی را تحقیر کرد و در کنارش قرار نگرفت و از او زمانی که نیروهایش به شمال سوریه علیه دشمنانش یعنی کردها وارد شدند و در زمان تلاش برای کنترل شهر«الباب» و بیرون کردن عناصر داعش از این شهر، حمایت نکرد.
فرصت های پایداری آتش بس جدید به نظر بهتر از آتش بس های قدیمی است زیرا ضامن اصلی آن روسیه و ترکیه هستند و این دو کشور ابزارهای فشار قوی بر دولت سوریه(روسیه) و بر گروه های معارضان(ترکیه) دارند، علاوه بر آن که، بر اساس این توافقنامه برخی نیروهای هم پیمان ارتش سوریه از اراضی سوریه به منظور اطمینان دادن به گروه های مسلح، خارج می شوند و به دلیل آنکه به ادعای برخی از کارشناسان نظامی وجود این نیروها پس از تعیین سرنوشت نبرد حلب کاملا ضروری نیست.
بعید نمی دانیم که برخی از کشورهایی که از این توافقنامه دور شدند مانند آمریکا، عربستان و قطر به حاشیه رانده شدند به تلاش برای مانع تراشی در مسیر این توافقنامه به شیوه های مختلف روی بیاورند، آن هم پس از آن که ترکیه از آنها دور شد و فرصت های ثبات دولت سوریه تقویت شد و دعوت هایی که دیروز از سوری ها برای تظاهرات دوباره شد چیزی نیست جز یکی از جنبه های نارضایتی و ناراحتی این کشورهاست و چه بسا تلاش ها برای مانع تراشی در مسیر اجرای توافقنامه است به رغم بیانیه های استقبال روتینی از توافقنامه آتش بس که دیروز صادر شد.
اقدامات آینده که پس از اجرای توافقنامه و پایبندی طرف های امضا کننده بندهای آن صورت می گیرد، چیست؟
می توان پاسخ به این پرسش را در چند نکته خلاصه کرد:
نخست: فراغت نیروهای روسی و سوری برای نبرد «تدمر» به منظور بازپس گیری این شهر باستانی و بیرون کردن داعش از آن.
دوم: گسترش حملات نیروهای ترکیه به داعش برای کنترل شهر الباب که در آن با مقاومت شدید عناصر داعش مواجه شد و تلفات سنگینی به صفوف نیروهای ترک وارد کرد.
سوم: ورود به مذاکرات سیاسی به عنوان جایگزین مذاکرات ژنو و وین و با چهره های جدیدی که نماینده نیروهای روی زمین هستند و آقای «ولید المعلم» وزیر خارجه سوریه به منظور آمادگی کشورش برای ورود به آن در نزدیک ترین فرصت ممکن، تاکید کرد.
پوتین روباه از خلأ ریاست جمهوری آمریکا و ضعف دولت اوباما و خشم ترکیه نسبت به آمریکا و به طور کلی غرب استفاده کرد و نبرد حلب را به نفع ائتلافش به پایان رساند و اکنون این اوست که پرونده سوریه را بر اساس استراتژی اش سازماندهی می کند و همه بازیگران دیگر که طی سال های گذشته این پرونده را در اختیار داشتند و میلیاردها دلار و ده ها هزار تن سلاح تزریق کردند را کنار می زند.
این زیرکی روس ها در واضح ترین شکل آن است چه برخی با آن موافق باشند چه موافق و اختلاف در هر صورت واقعیت را تغییر نمی دهد.
