انتصاب روته پس از آن که کلاوس یوهانیس، رئیس جمهور رومانی، تنها رقیب وی برای تصدی این پست، هفته گذشته اعلام کرد که رقابت را ترک کرده است، رسمی شد.
به گزارش جماران، اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) امروز (چهارشنبه) «مارک روته» نخست‌وزیر هلند را به عنوان دبیر کل آینده این ائتلاف انتخاب کردند.
بنابر گزارش رویترز، متحدان ناتو در بحبوحه جنگ در اوکراین که در نزدیک مرزهای این اتحادیه شدت گرفته و تردیدها درباره رویکرد آمریکا به ائتلاف ترانس آتلانتیک در آینده، روته را به عنوان رئیس جدید ناتو برگزیدند.
رویترز نوشت، انتصاب روته پس از آن که کلاوس یوهانیس، رئیس جمهور رومانی، تنها رقیب وی برای تصدی این پست، هفته گذشته اعلام کرد که رقابت را ترک کرده است، رسمی شد.
پیشتر، خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات ها اعلام کرده بود انتظار می رود سفیران ۳۲ کشور عضو ناتو روته را در نشست شورای آتلانتیک شمالی مهم ترین نهاد تصمیم گیرنده ناتو به عنوان جانشین ینس استولتنبرگ دبیر کل کنونی ناتو انتخاب کنند.
ریاست استولتنبرگ بر ناتو اول اکتبر (۱۰ مهر) پایان می یابد. وی در سال ۲۰۱۴ اندکی بعد از الحاق کریمه به اوکراین، به عنوان دبیر کل ناتو انتخاب شد.
بعد از این که روته اعلام کرد که علاقه مند به تصدی این کرسی است، اعضای کلیدی ناتو از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان از آن حمایت کردند.
برخی دیگر از اعضای ناتو به ویژه از میان کشورهای شرق ناتو مخالف آن بودند و چنین استدلال می کردند که پست دبیرکلی ناتو باید برای اولین بار به فردی از منطقه آنها واگذار شود. با این حال آنها درنهایت از روته که منتقد شدید ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و متحد سرسخت اوکراین است، حمایت کردند.
روته با چالش احتمال بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید بعد از انتخابات نوامبر در آمریکا مواجه است. بازگشت رئیس جمهوری پیشین جمهوریخواه آمریکا سران ناتو را نگران کرده زیرا وی یکی از اصول ناتو در حمایت از یک کشور عضو در صورت حمله را زیر سوال برده است.
مارک روته کیست؟
مارک رونه دولتمرد و سیاستمدار هلندی در 14 فوریه 1987 در شهر لاهه به دنیا آمد.
وی از سال 1993 تا 19997 پست های منتخبی در حزب مردم برای آزادی و دموکراسی به عهده گرفت. از می سال 2006 رهبر حزب VVD (مردم برای آزادی و دموکراسی)شد.
از جولای 2002 تا ژوئن 2004 وزیر دولت در امور اجتماعی و مشکلات اشتغال زایی شد.
روته از ژوئن 2004 تا ژوئن 2006 وزیر آموزش، فرهنگ و علوم بود.
او از ژانویه تا می 2003 عضو مجلس نمایندگان و مجلس ایالت ها(پارلمان) به نمایندگی از حزب VVD شد.
از ژوئن 2006 تا اکتبر 2010 عضو مجلس نمایندگان در مجلس ایالت های هلند شد.
روته از اکتبر 2010 نخست وزیر و وزیر امور عمومی هلند شد. وی در نوامبر 2012، اکتبر 2017 و ژانویه 2022 به عنوان نخست وزیر ابقا شد.
در ۷ ژوئیه ۲۰۲۳، روته پس از اینکه ائتلافش در مورد چگونگی رسیدگی به مهاجرت فزاینده پناهندگان به توافق نرسید، استعفای دولت خود را اعلام کرد.
چالش‌های پیش روی دبیرکل جدید ناتو
مارک روته ۵۷ ساله که حدود ۱۴ سال نخست وزیر هلند (پنجمین اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا) بود، در حالی رهبری این پیمان نظامی را برعهده خواهد گرفت که با چالش‌های متعددی از جمله رویارویی احتمالی با دونالد ترامپ و خرت ویلدرز، کمبود بودجه و کمبود سیستم‌های دفاع هوایی روبروست.
۱- حفظ یکپارچگی ناتو
حفظ حمایت متحدان اوکراین در نبردش مقابل روسیه و همزمان خودداری از ورود مستقیم ناتو به جنگ با مسکو یکی از تلاش‌های کلیدی روته خواهد بود.
کشورهای اروپای شرقی که در انتصاب فردی به عنوان دبیرکل ناتو از منطقه خود ناکام ماندند نیز احتمالا اکنون خواستار انتخاب افرادی از شرق اروپا برای سمت‌های معاونت یا دستیاری دبیرکل خواهند شد؛ پست‌هایی که تاکنون عمدتا در اختیار اعضای غربی ناتو بوده است.
۲- دیدگاههای بدبینانه ترامپ در قبال ناتو
چهار هفته پس از آغاز کار مارک روته، آمریکایی‌ها پای صندوق‌های رای می‌روند و ممکن است درنهایت دونالد ترامپ را به عنوان رئیس جمهور جدید خود معرفی کنند. در چنین حالتی مارک روته باید با دیدگاههای بدبینانه او در قبال ناتو مبارزه کند.
بازگشت احتمالی ترامپ باعث نگرانی بسیاری از رهبران ناتو شده است؛ بویژه آنکه ترامپ پیش از این موضوع حمایت از سایر اعضای این ائتلاف در صورت حمله به آنها را زیر سوال برده بود.
۳- مخالفتهای ترامپ با سیاستهای ناتو در حمایت از اوکراین
ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی‌اش تهدید کرده بود که در صورت بازگشت به کاخ سفید، کمک‌های آمریکا به اوکراین را قطع خواهد کرد. اگر او این تهدیدش را عملی کند، آنگاه با توجه به اینکه ایالات متحده تا کنون بزرگترین کمک کننده نظامی به کی‌یف بوده، ضربه بزرگی به اعتبار ناتو در کمک به اوکراین وارد خواهد شد.
انتخاب مجدد ترامپ همچنین بر طرح ناتو برای آماده کردن اوکراین برای عضویت در آینده، بویژه تلاش‌ها برای غربی‌سازی ارتش اوکراین که در حال حاضر بیشتر به ارتش‌های اتحاد جماهیر شوروی پیشین شبیه است، تاثیر منفی خواهد گذاشت.
ترامپ هفته گذشته در یک رویداد انتخاباتی گفت: «زلنسکی احتمالا بزرگترین کاسب در بین سیاستمداران است... او فقط چهار روز پیش با ۶۰ میلیارد دلار [پس از امضای توافقنامه امنیتی ۱۰ ساله با رئیس جمهور جو بایدن] به خانه بازگشت و سپس اعلام کرد که به ۶۰ میلیارد دلار دیگر نیاز دارد. درخواست‌های او هیچوقت تمام نمی‌شود.»
۴- تشدید حملات روسیه در زمستانه
مارک روته زمانی آغاز به کار خواهد کرد که فرصتی تا زمستان باقی نمانده؛ یعنی زمانی که جنگیدن و مقاومت برای اوکراینی‌ها بسیار سخت‌تر می‌شود.
در ماه‌های اخیر، روسیه حملات خود را علیه نیروگاه‌های حرارتی و سدهای اوکراین تشدید کرده است؛ یعنی زیرساخت‌هایی که تعمیر آنها ماه‌ها و شاید سال‌ها طول بکشد.
در چنین وضعیتی بازی جنگی کرملین را می‌توان پیش‌بینی کرد. در اولین زمستان این جنگ نیز شبکه برق اوکراین به شدت مورد حمله قرار گرفت.
به گفته ینس ستولتنبرگ، رئیس کنونی ناتو، راه حل این مشکل تقویت سیستم‌های دفاع هوایی اوکراین است که می‌توانند از تامین‌کنندگان انرژی همچنین کارکنان بخش تعمیر و نگهداری که برای تعمیر تأسیسات آسیب‌دیده کار می‌کنند، محافظت کنند.
با این وجود اروپا سیستم‌های دفاع هوایی زیادی برای ارسال به اوکراین در اختیار ندارد و تلاش‌ها در ایالات متحده در این موضوع نیز به دلیل مقاومتهای کنگره به تعویق افتاده است. کشورهای نزدیک به روسیه نیز تمایلی به کنار گذاشتن سپرهای دفاع هوایی خود در این زمان خطرناک ندارند.
۵- مشکل تامین بودجه ناتو
وادار کردن اعضای ناتو به پرداخت هزینه‌های این اتحادیه نیز یک چالش جدی است.
ناتو این هفته اعلام کرد که ۲۳ تن از اعضایش سرانجام به تعهد خود در صرف ۲ درصد تولید ناخالص داخلی خود در هزینه‌های دفاعی عمل کردند و این موضوع را جشن گرفت.
اما همچنان یک سوم از اعضای این پیمان، با وجود این که ۱۰ سال پیش این تعهد را پذیرفته بودند، هنوز به آن عمل نکرده‌اند و کشورهای جنوب اروپا (ایتالیا، اسپانیا و پرتغال) از جمله بدترین متخلفان در این باره هستند.
۶- تقویت احزاب راست افراطی در سراسر اروپا
روته برای حفظ ناتو تنها با ترامپ دست و پنجه نرم نخواهد کرد؛ در سرتاسر اروپا نیز احزاب راست افراطی بدبین به ناتو و دوستدار پوتین در حال قدرت گیری هستند.
بطور مثال فرانسه در آستانه یک انتخابات پارلمانی است که می‌تواند منجر به قدرت گیری بی‌سابقه راست افراطی شود. در هلند نیز حزب راست افراطی «برای آزادی» به رهبری گیرت ویلدرز چالش مشابهی را ایجاد کرده است.
ویلدرز سال گذشته درباره ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه گفته بود: «من هم او را و هم ترامپ را برای رهبری‌شان تحسین می‌کنم. آنها در کنار مردم روسیه و آمریکا ایستاده‌اند.»
