تصمیم رئیس‌جمهور فرانسه برای انحلال پارلمان بسیاری را در این کشور شوکه کرده است و ناظران آن را «قماری بزرگ» خوانده‌اند. اما چرا امانوئل ماکرون دست به این کار زد؟
به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، در پی اعلام نتایج اولیه انتخابات پارلمان اتحادیه اروپا در فرانسه در روز یکشنبه ۹ ژوئن (۳۰ خرداد)، امانوئل ماکرون در اقدامی غیرمنتظره در تلویزیون ظاهر شد و خبر از انحلال مجلس و برگزاری انتخابات زودهنگام داد.
او در سخنرانی خود با اشاره به اینکه احزاب راست افراطی فرانسه شامل حزب «اجتماع ملی» توانسته‌اند تقریبا ۴۰ درصد آرا را در انتخابات به دست بیاورند، خطر «ظهور ملی‌گرایان و عوام‌فریبان» را گوشزد کرد.
او در توجیه تصمیم خود گفت می‌داند می‌تواند روی رای‌دهندگان حساب کند تا «به جای اینکه در معرض تاریخ قرار بگیرند، خود تاریخ را بنویسند.»
بر اساس نتایج اولیه شمارش آرا، حزب اجتماع ملی به رهبری جوردن باردلا حدود ۳۲ درصد آرا را در انتخابات روز یکشنبه به دست آورد که بیش از دو برابر آرای حزب امانوئل ماکرون با ۱۵ درصد رای بود.
تصمیم رئیس‌جمهور فرانسه برای انحلال پارلمان بسیاری را در این کشور شوکه کرده است و ناظران آن را «قماری بزرگ» خوانده‌اند. اما چرا امانوئل ماکرون دست به این کار زد؟
در واقع همه چیز به انتخابات پارلمانی فرانسه در دو سال پیش بازمی‌گردد، جایی که حزب او در سال ۲۰۲۲ اکثریت مطلق را در پارلمان از دست داد و به اکثریت نسبی بسنده کرد.
به گفته کارشناسان سیاسی، حالا ماکرون امیدوار است با بازی با کارت احتمال قدرت‌گیری راست افراطی، توجه رای‌دهندگان را به حزب خود جلب کرده و بار دیگر اکثریت را در پارلمان به دست آورد.
ناظران در همین حال هدف دیگر ماکرون را ضربه زودهنگام به حزب اجتماع ملی و دور نگه داشتن آن از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۷ می‌دانند. آنان می‌گویند تصمیم ماکرون با هدف استفاده بهینه از موقعیت ضعیف خود و بازپس‌گیری ابتکار عمل بوده است.
با این وجود برخی بیم آن را دارند که رئیس‌جمهور نه تنها نتواند اکثریت پارلمانی را به دست بیاورد، بلکه در عوض مجبور شود در یک ائتلاف ناخوشایند با نخست‌وزیر راست افراطی کار کند. در واقع تصمیم ناگهانی امانوئل ماکرون می‌تواند آینده سیاسی او را در معرض خطر جدی قرار دهد و قدرت در کشور را پس از سال‌ها به دست راست افراطی بدهد.
سباستین شنو، نایب رئیس حزب اجتماع ملی، روز دوشنبه گفت جوردن باردلا رهبر ۲۸ ساله حزب نامزد پست نخست‌وزیری خواهد بود. این چهره جوان جانشین مارین لوپن رهبر سابق حزب شده است، کسی که تلاش می‌کرد تا ردپای نژادپرستانه و یهودستیزانه‌ای را که پدر و بنیانگذار حزبش ژان ماری لوپن از خود به جای گذاشته بود، پاک کند.
خانم لوپن که در دو انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری فرانسه جایگاه دوم را کسب کرده است، همچنان رهبر حزب اجتماع ملی در پارلمان باقی مانده و تا حد زیادی انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۷ مجدداً نامزد شود.
در این میان به نظر می‌رسد این حرکت غافلگیرکننده ماکرون برخی از رهبران راست افراطی را غافلگیر کرده است. سباستین شنو، نایب رئیس حزب اجتماع ملی، گفت: «حتی اگر خواهان برگزاری انتخابات پارلمانی بودیم، فکر نمی‌کردیم تاریخ آن بلافاصله بعد از انتخابات اروپا باشد. انتخابات‌ها به ندرت [در زمان مناسب] به احزاب هدیه می‌شوند و این مورد خاص هم موهبتی محسوب نمی‌شود.»
حزب رنسانس ماکرون در حال حاضر دارای ۱۶۹ قانونگذار از مجموع ۵۷۷ عضو مجلس نمایندگان است. این در حالی است که حزب اجتماع ملی در شرایط کنونی ۸۸ قانونگذار در مجلس دارد.
اگر این حزب اکثریت را به دست آورد، امانوئل ماکرون همچنان سیاست دفاعی و خارجی را هدایت خواهد کرد، اما قدرت تنظیم دستور کار داخلی از سیاست اقتصادی گرفته تا امنیت را از دست خواهد داد.
یک منبع نزدیک به امانوئل ماکرون گفت: «ما برای پیروزی پیش می‌رویم. رئیس‌جمهور امیدوار است رای‌دهندگانی را که روز یکشنبه از حضور پای صندوق خودداری کرده‌اند بسیج کند.»
این منبع اضافه کرد: «در این تصمیم جسارت وجود دارد، ریسک‌پذیری همیشه بخشی از دی‌ان‌ای سیاسی ما بوده است».
در تاریخ جمهوری پنجم فرانسه تا کنون روسای جمهور این کشور پنج بار از روش انحلال پارلمان برای تقویت قدرت سیاسی خود استفاده کرده‌اند.
شارل دوگل دو بار در سال‌های ۱۹۶۲ و ۱۹۶۸ دست به چنین کاری زد. نمایندگان نزدیک به او در هر دو بار در انتخابات پیروز شدند و مشروعیت سیاسی وی را احیا کردند.
فرانسوا میتران رئیس‌جمهور وقت فرانسه در سال ۱۹۸۱ نیز به محض انتخاب، مجلس را منحل کرد تا اکثریت پارلمانی را به دست آورد. این قمار موفقیت‌آمیز بود و نمایندگان حامی او مجلس را در دست گرفتند. میتران در سال ۱۹۸۸ نیز بار دیگر این کار را تکرار کرد که در بار دوم نیز اقدام او، این بار هرچند ضعیف‌تر، منجر به کسب اکثریت نسبی در پارلمان شد.
ژاک شیراک اما تا کنون تنها بازنده این دست قمارها بوده است. او در سال ۱۹۹۷ مجلس را منحل کرد تا با تقویت اکثریت پارلمانی خود، با آزادی بیشتری حکومت کند. محاسبات وی اما درست از آب درنیامدند و ائتلافی از چپ‌گرایان با کسب ۳۸.۰۵ درصد آرا و ۲۵۵ کرسی در انتخابات پیروز شدند.
نتایج این انتخابات باعث شد تا ژاک شیراک مجبور شود لیونل ژوسپین سوسیالیست از جناح مخالفش را به سمت نخست‌وزیری انتخاب کند.
نتیجه تصمیم ماکرون چه خواهد شد؟
پیش‌بینی نتیجه سخت است. ناظران می‌گویند نتیجه احتمالا بستگی به این دارد که رای‌دهندگان چپ و راست میانه تا چه حد به ایده مقابله با راست افراطی و دور نگه داشتن آن از قدرت متعهد هستند.
احزاب میانه و چپ فرانسه اعلام کرده‌اند که مانع از رای آوردن راست‌های افراطی خواهند شد. اولیویه فور، رئیس حزب سوسیالیست، گفت: «راست افراطی نه تنها در آستانه دروازه‌های قدرت است، بلکه یک پایش را هم لای در گذاشته است».
انتخابات پارلمانی در دو دور در ۳۰ ژوئن و ۷ ژوئیه (کمتر از یک ماه مانده به شروع بازی‌های المپیک تابستانی) برگزار خواهد شد.
