در حالیکه تعداد نمایندگان فعلی پارلمان اروپا ۷۰۵ نفر است و ۴۰۵ میلیون اروپایی را نمایندگی میکنند، قرار است در دوره جدید این تعداد به ۷۲۰ نفر برسد و تا سال ۲۰۲۹ عهده دار این مسئولیت باشند. این انتخابات به صورت تک مرحلهای انجام خواهد شد.
به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، ۳۷۳ میلیون رایدهنده در سراسر ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا در روزهای ۶ تا ۹ ژوئن (۱۷ تا ۲۰ خرداد) برای انتخاب ۷۲۰ نماینده پارلمان اروپا به پای صندوقهای رای میروند. این تعداد از رایدهندگان اروپایی حتی از ۲۳۳.۵ میلیون رای دهنده واجد شرایط در ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۲ نیز بسیار بیشتر است.
کار مهم منتخبان پارلمان جدید در مرحله نخست، دادن رای اعتماد یا رد ۲۷ کمیسر اروپایی خواهد بود که در پنج سال آینده اتحادیه اروپا را اداره میکنند. این به معنای نشان دادن (یا ندادن!) چراغ سبز به اورزولا فُن دِر لایِن، رئیس آلمانی کمیسیون فعلی اروپا و کابینه او متشکل از ۲۶ کمیسر دیگر است که خواهان ابقا در دور دوم ریاست کمیسیون اروپا است. در ادامه به مهمترین جنبههای این انتخابات و آنچه باید درمورد پارلمان اتحادیه اروپا و نمایندگان آن دانست میپردازیم.
رایدهندگان برای انتخاب چه کسانی به پای صندوقهای رای میروند؟
در حالیکه تعداد نمایندگان فعلی پارلمان اروپا ۷۰۵ نفر است و ۴۰۵ میلیون اروپایی را نمایندگی میکنند، قرار است در دوره جدید این تعداد به ۷۲۰ نفر برسد و تا سال ۲۰۲۹ عهده دار این مسئولیت باشند. این انتخابات به صورت تک مرحلهای انجام خواهد شد.
از زمان اولین انتخابات اروپا در سال ۱۹۷۹، هر شهروند اروپایی به فهرست نامزدهای کشور محل اقامت خود رأی میدهد و یک لیست واحد اروپایی وجود ندارد، بنابراین، این نه یک انتخابات اروپایی، بلکه ۲۷ انتخاب ملی است که قوانین آن میتواند در هر کشور متفاوت باشد.
این تفاوت حتی برای حداقل سن نامزدهای اروپایی در هر کشور نیز وجود دارد. حداقل سن برای نامزدی در این انتخابات در فرانسه ۱۸ سال است. اما در کشور رومانی ۲۳ سال و در لهستان ۲۱ سال در نظر گرفته میشود. همچنین رای دادن در چهار کشور بلژیک، بلغارستان، لوکزامبورگ و یونان اجباری است.
به خاطر همین تفاوتهای ملی است که همواره انتقاداتی درمورد لیست ملی هر کشور وجود دارد و پیشنهاداتی برای لیستی فرا ملی از سوی برخی احزاب همچون حزب رنسانس امانوئل ماکرون وجود داشته است.
تعداد کرسیهای هر حزب
در این روش رایگیری فهرستی که ۲۰درصد از آرا را بدست آورد، ۲۰ درصد از کرسیها را نیز به دست می آورد، البته در برخی کشورها مانند فرانسه یک آستانه ۵ درصدی وجود دارد. این آستانه پنج درصدی به حداقل درصد آرایی اشاره دارد که یک حزب سیاسی باید در انتخابات اروپا کسب کند تا بتواند در پارلمان اروپا حضور داشته باشد. این آستانه انتخاباتی توسط برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا به منظور محدود کردن پراکندگی پارلمان و تضمین نمایندگی پایدارتر و منسجمتر ایجاد شده است. احزابی که به این آستانه نرسند، حتی اگر تعداد زیادی آرا به دست آورند، کرسی به آنها اختصاص نمی یابد.
هرچه یک کشور اروپایی پرجمعیتتر باشد، تعداد کرسیهای بیشتری را در پارلمان اروپا از آن خود می کند. برای مثال نمایندگان آلمانی ۹۶ کرسی و فرانسویها ۸۱ کرسی را در اختیار خواهند داشت، این درحالی است که کشورهای مالت، قبرس و لوکزامبورگ هر کدام تنها ۶ کرسی دارند.
وقتی به یک حزب رای می دهید، معمولاً به یک گروه بینالمللی با دیدگاههای سیاسی مشابه رای دادهاید. به عنوان مثال، اگر به حزب رنسانس یعنی حزب متبوع امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه رای دهید، اعضای منتخب در پارلمان اروپا به گروهی موسوم به «تجدید اروپا» با همان رنگ و بوی سیاسی که شامل احزاب دیگر لیبرال از کشورهایی مانند دانمارک و جمهوری چک است، خواهند پیوست.
محل استقرار پارلمان اتحادیه اروپا کجاست؟
پارلمان اروپا هم در بروکسل و هم در استراسبورگ مستقر است و اعضای پارلمان اروپا بخش اعظم کارشان را در بلژیک انجام میدهند و ماهی یکبار برای رای دهی قوانین در فرانسه حضور مییابند.
استراسبورگ از سال ۱۹۵۲ به عنوان مقر رسمی پارلمان اروپا شناخته میشود. انتخاب این شهر مرزی با آلمان نماد آشتی فرانسه و آلمان و اتحاد میان اروپا پس از جنگ جهانی دوم است. بروکسل نیز مرکز اداری اتحادیه اروپا و محل استقرار کمیسیون اروپایی و شورای اتحادیه اروپا است که مذاکرات و تعاملات بین نهادها را تسهیل می کند.
با اینکه این موضوع اندکی موجب ناکارآمدی است و و رفت و آمد مداوم نمایندگان برای محیط زیست نیز مضر است، اما وجود این دو محل همچنان طرفداران خود را دارد و به ویژه فرانسه همواره از مخالفان تک مقر شدن اتحادیه اروپا است.
انتخاب نمایندگان چگونه با انتخاب رهبران بعدی اتحادیه اروپا مرتبط است؟
باید توجه داشت که اصولا ریاستی برای اتحادیه اروپا وجود ندارد و سه نفر به صورت مجزا ریاست پارلمان اتحادیه اروپا، کمیسیون و شورای این اتحادیه را بر عهده دارند.
بر اساس معاهدات اروپایی، نام رئیس کمیسیون پیش از تایید توسط نمایندگان پارلمان از جانب رهبران کشورها پیشنهاد میشود. بنابراین شهروندان با انتخاب نمایندگان پارلمان و رهبران کشور خود به طور غیر مستقیم در انتخاب رئیس کمیسیون نقش دارند.
رئیس بعدی کمیسیون اتحادیه اروپا به عنوان نهاد اجرایی اتحادیه از آنِ گروه سیاسی خواهد بود که بیشترین کرسیها را در انتخابات ماه آینده به دست آورد، حتی اگر نامزد برتر لزوما نماینده پارلمان نباشد.
پس از انتخابات، پارلمان جدید نامزدهای ریاست کمیسیون و ۲۶ کمیسر دیگر همراه او را برای پنج سال آینده تأیید یا رد خواهد کرد. فن در لاین آلمانی خواهان ابقای خود در یک دوره دیگر ریاست کمیسیون اروپا است و حزب راست میانه او نیز در مسیر پیروزی است، اما او هنوز به تایید رهبران اروپا همچون امانوئل ماکرون فرانسوی نیاز دارد و پس از آن کسب ۳۶۱ رای برای انتخاب او در مجلس ضروری است.
۲۶ کمیسر نیز (که تعداد آنها به علاوه رئیس کمیسیون با تعداد ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا برابر است)، هریک بر حوزههای اصلی سیاست اتحادیه اروپا نظارت می کنند. از جمله حوزههای نظارت این کمیسرها معاملات تجارت جهانی، یارانههای کشاورزی، جریمههایی برای انحصار زدایی غولهای فناوری آمریکایی همچون گوگل و اپل و یا گسترش احتمالی اتحادیه اروپا به سمت اوکراین است.
پارلمان همیشه همه کمیسیونرهای معرفی شده را تایید نمیکند و در آخرین انتخابات سال ۲۰۱۹، کمیسیونرهای کشورهای فرانسه، مجارستان و رومانی نتوانستند نظر نمایندگان را جلب کنند.
قانونگذاری چگونه صورت میگیرد؟
پارلمان یکی از چهار نهاد اصلی قدرت در اتحادیه اروپا و تنها نهادی است که مستقیما با رای مردم انتخاب می شود. این مجمع در کنار شورای وزیران اتحادیه اروپا نقش قانونگذار را ایفا میکند.
دو نهاد دیگر عبارتند از شورای اروپایی که روسای دولت در آن نشست میکنند و دیگری نیز کمیسیون اروپا به عنوان بازوی اجرایی است.
آنچه در مورد پارلمان اروپا در مقایسه با پارلمانهای ملی منحصر به فرد است، این است که نمایندگان پارلمان اروپا نمیتوانند قوانین جدیدی را به صورت قانون پیشنهاد کنند؛ بلکه این کمیسیون است که حق ابتکار عمل در مورد قوانین جدید را دارد و اولین پیشنویس همه قوانین جدید را کمیسیون مینویسد.
در عوض نمایندگان پارلمان اروپا نفوذ خود را با اصلاح قوانین اعمال میکنند و همچنین رای نهایی در مورد قوانین را در اختیار دارند.
معمولا پارلمان به عنوان ضعیفترین نهاد در بین نهادهای دیگر دیده میشود، چرا که اغلب در مذاکرات با سایر نهادها به نتیجه نمیرسد.
احزاب اصلی پارلمان اتحادیه اروپا کدامند؟
هنگامی که نمایندگان منتخب پارلمان اروپا وارد پارلمان میشوند، سیاستمدارانی همفکر از کشورهای دیگر پیدا میکنند و گروههای سیاسی تشکیل می دهند.
در حال حاضر هفت حزب اصلی در پارلمان وجود دارد: ۱) فراکسیون حزب مردم اروپا، ۲) ائتلاف سوسیالیستها و دموکراتها، ۳) چپها، ۴) سبزها، ۵) تجدید اروپا ۶) محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی، ۷) گروه هویت و دموکراسی.
شخصیت های اصلی برای نامزدی ریاست کمیسیون اتحادیه اروپا کدامند؟
اورزولا فن در لاین که نقش ریاست کمیسیون اروپا را از سال ۲۰۱۹ ایفا می کند و به عنوان نخستین نامزد ریاست کمیسیون در نظر گرفته میشود. وی دارای سابقه وزارت دفاع آلمان است. عضو حزب مردم اروپا بر تقویت رقابت صنعتی و تقویت ظرفیتهای دفاعی اتحادیه اروپا متمرکز بوده است. وی در ابتدا توسط امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان حمایت شد.
نیکلاس اشمیت، کمیسر اروپایی از لوکزامبورگ دومین نامزدی است که با حزب سوسیالیست و چپ میانه در ارتباط است و از مسکن بهتر، حقوق کارگران و حفظ توافق مربوط به سبزها حمایت میکند. او همواره از فن در لاین به دلیل همکاری با جورجا ملونی نخستوزیر راست افراطی ایتالیا و مسائل بحث برانگیز مهاجرتی انتقاد میکند.
روبرتا متسولا رئیس پارلمان اروپا و عوض حزب دموکرات مسیحی راست میانه از مالت به عنوان سومین نفر تاثیر گذار است. وی خواهان انتخاب مجدد به عنوان رئیس پارلمان یا بدستگیری نقشی قدرتمندتر است.
در حالی که هر کشوری دغدغههای ملی خود را در سطح اتحادیه اروپا دنبال میکند اما برخی موضوعات کلی با رهبری بروکسل در اولویت هستند.
چشمانداز حضور رای دهندگان در انتخابات چگونه است؟
مشارکت کم مردمی در انتخابات اتحادیه اروپا در مقایسه با انتخابات ملی از موضوعات نگران کننده در اتحادیه است. نرخ مشارکت در اروپای مرکزی و شرقی در مقایسه با کشورهای ثروتمند شمالی و غربی پایین تر است. حتی علیرغم افزایش اخیر مشارکت رای دهندگان، تنها بیش از نیمی از واجدین شرایط در سراسر اتحادیه در انتخابات گذشته شرکت کردند، امری که مشروعیت اتحادیه اروپا را زیر سوال میبرد.
آینده انتخابات به کدامین سمت خواهد بود؟
انتخابات امسال به ویژه از آن جهت قابل توجه خواهد بود که احتمال یک چرخش سیاسی شدید به سمت گرایشات راست وجود دارد. این موضوع میتواند به معنای دوری از اولویتهای زیستمحیطی اتحادیه اروپا و حرکت به سمت حمایت بیشتر از تولید، امنیت و کشاورزی و اتخاذ موضع سختتر در قبال مهاجرت باشد.
خانم فن در لاین که خودش از حزب مردم اروپا با گرایشات راست میانه است ممکن است در جلب حمایت کافی از نمایندگان چپ میانه و نمایندگان لیبرال برای به دست آوردن اکثریت پارلمان با مشکل مواجه شود. بنابراین، او در حال بررسی همکاری با حزب «محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی (ECR)» با گرایشات راست افراطی است.
گرایش به سمت راست در میان سایر کشورها از جمله فرانسه و آلمان نیز به خوبی مشهود است. در فرانسه، حزب راستگرای «اجتماع ملی» مارین لوپن در مسیر یک پیروزی راحت قرار دارد. در آلمان نیز، حزب پوپولیست «آلترناتیو برای آلمان» و حزب «سوسیال دموکراتها» به رهبری صدراعظم اولاف شولتس، در نظرسنجی ها دارای سطوح مشابهی از حمایت هستند که هر دو برای مقام دوم رقابت میکنند.
حقوق هر نماینده اروپایی چقدر است؟
همه نمایندگان پارلمان حقوق ماهیانه یکسانی مطابق با ۱۰۰۷۵.۴۲ یورو ناخالص برابر با ۷۸۵۳.۸۹ یورو خالص از اول ماه ژوئیه ۲۰۲۳ دریافت میکنند. آن ها همچنین کمک هزینه ۴۹۵۰ یورویی برای پرداخت هزینههای مربوط به تلفن و دیگر هزینهها را دریافت میکنند.