جنگ اخیر غزه باعث شده افکار عمومی در عربستان نسبت به گذشته نگاه مثبتتری به گروه حماس داشته باشند.
پایگاه خبری جماران، محمدحسین لطفالهی: نتایج نظرسنجی انستیتو واشنگتن که از 14 نوامبر تا 6 دسامبر برگزار شده نشان میدهد شهروندان عربستان سعودی پس از آغاز جنگ حماس و اسرائیل در 7 اکتبر، درباره مناقشه اسرائیل و فلسطین چگونه میاندیشند.
بر اساس این نظرسنجی، 91 درصد از شهروندان سعودی معتقدند، «به رغم تخریبهای گسترده و از دست رفتن جانهای بسیار» جنگ اخیر غزه یک پیروزی برای «فلسطینیها، اعراب و مسلمانان» بود. همچنین 96 درصد آنها باور دارند کشورهای عربی در اعتراض به حملات اسرائیل به غزه باید به سرعت تمام روابط دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی خود را با اسرائیل قطع کنند.
به طور کلی، نتایج نظرسنجیهایی که در طول دوره جنگ انجام میگیرد با نوسانهای زیادی همراه است و به تناسب تحولات میدانی نگاه افکار عمومی نیز تا حدی تغییر میکند. جنگ غزه نیز از این قاعده مستثنی نیست و در دورههای مختلف جنگ نظیر آغاز حمله زمینی اسرائیل یا آتشبس موقت چند ساعته نگاه افکار عمومی با تغییراتی همراه بوده است. با این حال، نگاهی به نظر سنجیهای گذشته از جمله نظرسنجی که در ماه آگوست صورت گرفته میتواند تصویر کاملتری را از تحول نگرش افکار عمومی به مسأله اسرائیل و فلسطین در پی جنگ ارائه دهد.
درست به مانند افکار عمومی در کشورهای لبنان، اردن و مصر که پس از آغاز جنگ، محبوبیت حماس در این کشورها افزایش یافته، عربستانیها نیز از 7 اکتبر به این سو نگاه مثبتتری به حماس دارند، اما حماس همچنان نزد افکار عمومی در عربستان سعودی یک گروه نامحبوب است. با این وجود نیز تنها 16 درصد از عربستانیها میگویند، «حماس باید به تلاش برای نابودی اسرائیل پایان دهد و راهحل دو دولتی بر مبنای مرزهای 1967 را بپذیرد.»
مقایسه نظرسنجی ماه آگوست انستیتو واشنگتن با نظرسنجی اخیر ثابت میکند که محبوبیت حماس نزد افکار عمومی عربستان نزدیک به 30 درصد افزایش یافته و از 10 درصد در ماه آگوست به 40 درصد در ماه دسامبر رسیده است. در گذشته در دو مقطع در سالهای 2014 و 2021 نیز در پی درگیریها با اسرائیل محبوبیت حماس اندکی افزایش یافته و به مرور زمان به حالت قبلی بازگشته بود، اما جهش فعلی در محبوبیت حماس در عربستان به اندازهای چشمگیر بوده که ممکن است آثار آن تا سالهای آینده نیز باقی بماند.
اکثریت قریب به اتفاق سعودیها (95 درصد) در پاسخ به این سوال که آیا کشتار غیرنظامیان از سوی حماس برخلاف آموزههای اسلامی نیست، تأکید کردهاند که حماس اقدام به کشتار غیرنظامیان اسرائیلی نکرده است. شهروندان 8 کشور اسلامی دیگر نیز تفکر مشابهی در این خصوص دارند.
شواهد بیانگر آن است که همدلی با اسرائیل نیز در عربستان بسیار اندک است. 87 درصد عربستانیها اسرائیل را «ضعیف و متفرق در درون» میدانند که «روزی میتواند شکست داده شود.»
نظرسنجی اخیر همچنین نشان میدهد که نظر افکار عمومی عربستان در خصوص بازیگران رقیب در منطقه تغییر خاصی نکرده است. حدود 90 درصد آنها نظری منفی درباره حزبالله لبنان دارند و 81 درصد بر این باورند که محور «ایران، حزبالله، حوثیهای یمن و سایر گروههای شبه نظامی متحد آنها در منطقه» به دلایل متعدد تمایلی به کمک به فلسطینیها ندارند.
تغییرات نگاه افکار عمومی در عربستان در خصوص تشکیلات خودگردان نیز اندک بوده و حدود 10 درصد از شهروندان نسبت به تشکیلات خودگردان فلسطین که کنترل بخشهایی از کرانه باختری را در اختیار دارد، نظر مثبتی دارند.