یکی از پیشرفته‌ترین تانک‌های آمریکایی، ام 1 آبرامز سرانجام به اوکراین رسید تا به این کشور در ضدحمله‌ای که برای بازپس‌گیری مناطق اشغال شده در جریان است کمک کند.
پایگاه خبری جماران، محمدحسین لطف‌الهی: یکی از پیشرفته‌ترین تانک‌های آمریکایی، ام 1 آبرامز سرانجام به اوکراین رسید تا به این کشور در ضدحمله‌ای که برای بازپس‌گیری مناطق اشغال شده در جریان است کمک کند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین روز دوشنبه 25 سپتامبر در تلگرام نوشت که نیروهای نظامی اوکراین این تانک‌های آمریکایی را تحویل گرفته‌اند: «از متحدانمان برای عمل به تعهداتشان ذیل توافق‌هایی که داشته‌ایم ممنونم.»
یک مقام ارشد نظامی اوکراین به روزنامه واشنگتن پست گفته است که فقط نیمی از تانک‌ها تاکنون تحویل اوکراین شده است. بر اساس اعلام مقام‌های نظامی آمریکا قرار بود 31 دستگاه تانک ام 1 آبرامز برای اوکراینی‌ها فرستاده شود.
چرا اوکراین به تانک ام 1 آبرامز نیاز دارد؟
پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه 2022، کی‌یف از متحدان غربی خود درخواست کرد تا برای کمک به اوکراین در راستای بازپس‌گیری مناطق اشغالی و شکستن خطوط دفاعی روسیه در این مناطق، تانک‌های پیشرفته به اوکراین ارسال کنند.
تانک ام 1 آبرامز یکی از کلیدی‌ترین درخواست‌های اوکراین بود. این تانک از اوایل دهه 1980 میلادی اصلی‌ترین تانک ارتش ایالات متحده به شمار می‌رود. در نمونه‌های بروز شده این تانک در دهه اخیر، زره تانک تا حد قابل توجهی تقویت شده و با افزایش قدرت آتش، توان هجومی ام 1 آبرامز افزایش یافته است.
کارشناسان نظامی معتقدند که تانک‌های سنگین مدرن غربی اغلب از تانک‌های ساخته شده در دوره اتحاد جماهیر شوروی که بیشتر تانک‌های ارتش اوکراین را تشکیل می‌دهند قوی‌تر هستند و اضافه شدن آن‌ها باعث افزایش احتمال موفقیت ضدحمله ارتش اوکراین در مناطق شرقی و جنوبی این کشور خواهد شد.
از سوی دیگر، اوکراینی‌ها در طی 19 ماهی که از شروع جنگ می‌گذرد تلفات لجستیکی قابل توجهی داشته‌اند. بر اساس اعلام وبسایت اوریکس که از ابتدای جنگ به مستندسازی تلفات و خسارات ناشی از حمله نظامی روسیه می‌پردازد، از فوریه 2022 اوکراینی‌ها دست کم 654 تانک را از دست داده‌اند و برای پر کردن جای خالی این تانک‌ها نیاز زیادی به تانک‌های پیشرفته جدید دارند.
اوکراین از نظر سیاسی هم نیاز زیادی به تانک‌های ام 1 آبرامز داشت؛ چرا که آلمان به عنوان کشور سازنده تانک لئوپارد 2 ارسال این تانک‌ها را منوط به ارسال تانک‌های آمریکایی کرده بود و تا پیش از اینکه آمریکایی‌ها ارسال تانک آبرامز را بپذیرند، حاضر به ارسال تانک‌های لئوپارد 2 نبود.
چرا آمریکا برای ارسال تانک‌های ام 1 آبرامز تردید داشت؟
به رغم این که ماه‌ها از زمان طرح درخواست اوکراین برای دریافت تانک‌های پیشرفته می‌گذشت، تا ژانویه 2023 آمریکا حاضر نمی‌شد این تانک‌ها را برای اوکراین ارسال کند. مقام‌های نظامی ارشد آمریکا مدعی بودند این تانک‌ها که حدود 70 تن وزن دارد، دشواری‌های لجستیکی زیادی را برای ارتش اوکراین فراهم می‌آورد و نمی‌تواند تغییرات زیادی را در میدان جنگ ایجاد کند.
کالین کال، معاون وزیر دفاع آمریکا اوایل ژانویه پس از بازگشت از سفری به کی‌یف تأکید داشت که استفاده از این تانک‌ها به ماه‌ها آموزش و تمرینات مخصوص نیاز دارد و گران بودن آن یک عامل موثر در عدم تمایل آمریکا به ارسال این تانک‌هاست.
آمریکایی‌ها در آن زمان نگران بودند که ارسال تجهیزات پیشرفته برای کی‌یف می‌تواند از نگاه روسیه اقدامی تحریک‌آمیز باشد و به تشدید تنش‌ها منجر شود. پس از گفت‌وگوهایی که میان برلین و واشنگتن شکل گرفت، نظر آمریکایی‌ها به تدریج تغییر کرد. رئیس جمهور آمریکا نیز پس از تأیید تصمیم واشنگتن برای ارسال تانک‌ها به اوکراین اعلام کرد که «این اقدامی تهاجمی علیه روسیه نیست» و صرفا کمکی به اوکراین برای مقابله با تجاوز بی‌رحمانه روس‌ها به حساب می‌آید: «برای آنکه آن‌ها بتوانند خاک خود را آزاد کنند و به مقابله با تاکتیک‌ها و استراتژی نظامی روسیه در کوتاه مدت بپردازند.»
چرا ارسال تانک‌های ام 1 آبرامز زمان‌بر شد؟
در حالی که دولت آمریکا زودتر از دولت آلمان با ارسال تانک به اوکراین موافقت کرد، تانک‌های آلمانی بسیار زودتر از تانک‌های آمریکایی به میدان جنگ رسیدند. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد اولین گروه از تانک‌های آلمانی لئوپارد 2 در ماه مارس به اوکراین تحویل داده شدند.
بخشی از این تأخیر به تصمیم دولت آمریکا برای خرید تانک‌های جدید کارخانه سازنده و عدم ارسال تانک‌های عملیاتی ارتش آمریکا بود. آموزش سربازان اوکراینی برای استفاده از این تانک نیز یکی از مواردی بود که بر روی طولانی‌تر شدن زمان ارسال تانک‌ها اثر گذاشت.
برآوردهای اولیه نشان می‌داد با این روند احتمالا اوایل سال 2024 میلادی اولین گروه از تانک‌ها تحویل اوکراین شود اما به نظر می‌رسد پنتاگون با اعمال برخی تغییرات در تصمیمات خود از جمله ارسال نسخه A1 تانک‌های ام 1 آبرامز به جای نسخه A2 این تانک، روند ارسال را تسریع کرد.
تسریع وزارت دفاع آمریکا در ارسال تانک‌ها را می‌توان ناشی از عدم پیشروی جدی اوکراینی‌ها در ضدحمله و البته فشارهای کنگره ارزیابی کرد. برخی نمایندگان کنگره به دولت بایدن هشدار داده بودند که اگر این تانک‌ها تا ماه‌های آگوست و سپتامبر تحویل اوکراین نشود، دیگر برای تحویل آن‌ها بسیار دیر خواهد بود.
ضدحمله اوکراین برای بازپس‌گیری مناطق اشغالی در ماه ژوئن آغاز شد و تانک‌های سنگین از جمله تانک لئوپارد 2 نتوانستند نقشی تعیین‌کننده در این ضدحمله ایفا کنند چرا که روسیه با استفاده گسترده از انواع پهپادها شامل پهپادهای انتحاری ضربات زیادی به واحدهای زرهی اوکراین زد و در موارد بسیاری توانست مانع از فروپاشی خطوط دفاعی خود و پیشروی تانک‌های اوکراینی شود.
به باور کارشناسان نظامی، هرچند تانک‌ها در شکستن خطوط دفاعی نقش مهمی ایفا می‌کنند اما این نقش زمانی جدی‌تر می‌شود که خطوط دفاعی شکسته شده باشند و پیشروی سریع نیروها در دشت‌های جنوب و شرق اوکراین آغاز شود.
زلنسکی پس از تحویل گرفتن تانک‌ها از سوی اوکراین اعلام کرده کی‌یف در پی امضای توافق‌های جدید با کشورهای غربی برای افزایش دریافت کمک‌های نظامی و همچنین متنوع‌تر کردن این کمک‌هاست.
