مامورین سرویس امنیتی اوکراین با جمع‌آوری اطلاعات در رابطه با «اقدامات خرابکارانه مظنون» و اقدامات امنیتی بیشتر، نقشه ترور را خنثی کردند.
به گزارش جماران، سرویس امنیتی اوکراین (SBU) روز دوشنبه از بازداشت یک مظنون به جاسوسی برای روسیه در ارتباط با نقشه ترور ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین خبر داد.
بنابر بیانیه سرویس امنیتی اوکراین، این زن که نامش منتشر نشده اهل منطقه میکولائیف در جنوب اوکراین است. به گزارش این نهاد امنیتی، وی با هدف برنامه ریزی برای حمله هوایی ارتش روسیه به منظور ترور رئیس جمهوری اوکراین مشغول «جمع‌آوری اطلاعات» درباره سفر برنامه ریزی شده آقای زلنسکی به میکولائیف در اواخر ماه ژوئیه بوده است.
با این حال، مامورین سرویس امنیتی اوکراین با جمع‌آوری اطلاعات در رابطه با «اقدامات خرابکارانه مظنون» و اقدامات امنیتی بیشتر، نقشه ترور را خنثی کردند.
سرویس امنیتی اوکراین می‌گوید این زن را درحالی که «درتلاش برای ارسال اطلاعات به مهاجمان» بود بازداشت کرده است.
با بررسی مکالمات این زن، مشخص شده است که او همچنین وظیفه مکان‌یابی سامانه‌های جنگ الکترونیک و انبار مهمات نیروهای اوکراینی را بر عهده داشته است. به نظر می‌رسد او به سراسر منطقه سفر کرده و از مکان این تاسیسات ویدئو گرفته است.
بنابر تحقیقات انجام شده، مظنون ساکن شهر اوچاکیف در استان میکولائیف بوده و پیشتر در یک فروشگاه تجهیزات نظامی به عنوان فروشنده فعالیت می‌کرده است.
نخستین اقدام
ولودیمیر زلنسکی از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین با چندین ترور نافرجام مواجه شده است. نیروهای ویژه روسیه در آغاز جنگ وظیفه حذف او را برعهده داشتند.
مجله تایم در مقاله‌ای در آوریل ۲۰۲۲ چگونگی ورود چتربازان روس را به کی‌یف با هدف قتل یا بازداشت آقای زلنسکی و خانواده‌اش شرح داده است.
به گزارش تایم، درحالی که نیروهای اوکراینی با روس‌ها در خیابان‌‌های کی‌یف می‌جنگیدند، گاردهای ریاست جمهوری تلاش کردند با استفاده از موانع و تخته‌های چوب محدوده کاخ ریاست جمهوری را ببندند.
الکسی ارستوویچ، از مامورین پیشین نیروهای امنیتی اوکراین با یادآوری این که همزمان با دوبار تلاش نیروهای روس برای تسخیر کاخ ریاست جمهوری، سلاح و جلیقه ضدگلوله در اختیار آقای زلنسکی و همراهانش گذاشته شد، می‌گوید: «یک دیوانه‌خانه واقعی بود. همه سلاح‌های اتوماتیک دراختیار داشتند.»
آقای زلنسکی با توصیه محافظانش مبنی بر فرار از کاخ ریاست جمهوری و همچنین پیشنهاد نیروهای بریتانیایی و آمریکایی مبنی بر انتقال او مخالفت کرد و در پاسخ گفت: «من گلوله می‌خواهم، نه راه فرار».
سپس همزمان با درگیری نیروهای اوکراین و روس در نزدیکی کاخ ریاست جمهوری به بیرون آن رفت تا پیام ویدیویی خود را با تلفن همراهش ضبط کند.
سایر اقدامات
به گزارش یورونیوز، میخائیلو پودولیاک، مشاور رئیس جمهوری اوکراین در مارس سال گذشته با اشاره به این که ولودیمیر زلنسکی تا به حال از بیش از دوازده اقدام تروریستی جان سالم به در برده است، گفت: «منابع خارجی از دو یا سه اقدام صحبت می‌کنند. اما به باور من بیش از دوازده اقدام بوده است. ما پیوسته اطلاعاتی مبنی بر تلاش نیروهای روس برای ورود به مراکز دولتی و نظایر آن دریافت می‌کنیم. سازمان‌های اطلاعاتی غربی به درستی هدف ولادیمیر پوتین از حمله به ساختمان‌های دولتی را قتل ولودیمیر زلنسکی، رهبر اوکراین تشخیص داده‌اند.»
آقای زلنسکی در ماه ژوئیه در گفتگو با سی‌ان‌ان با ذکر این نکته که می‌داند مرگ او اولویت نیروهای روسیه است گفت: «اگر بخواهم با شما صادق باشم، اگر بخواهم دائما به آن [تهدید مرگ] فکر کنم، خودم را کاملا از میدان به در می‌کنم. درست مثل حال حاضر پوتین که از مخفی‌گاهش بیرون نمی‌آید.»
او افزود: «اگر من خودم را جدا کنم، نخواهم فهمید چه اتفاقی در اطرافم در کشور می‌افتد. ارتباطم با جامعه را از دست خواهم داد. و اگر این ارتباط را از دست دهم، جامعه را ازدست می‌دهیم. من متقاعد شده‌ام که جامعه باید ببیند اگر خطری وجود دارد، رئیس جمهورش هم همراه آنها در خطر است. البته که آنها درک می‌کنند من محافظت شوم. اما من باید با مردمم در یک سو قرار گیرم. اما می‌توانید خود را مثل یک حیوان در قفس بیندازید و به زنجیر بکشید و پیوسته فکر کنید که قرار است کشته شوید.»
آقای زلنسکی گفت که مساله محافظت شخصیش را برعهده «حرفه‌ای‌ها» گذاشته و به این‌گونه «ذهن خود را برای حل مسائل استراتژیک آزاد کرده است.»
اگر زلنسکی ترور شود؟
رئیس جمهوری اوکراین همواره در خطر ترور توسط تیم‌های اطلاعاتی روسی، جنگجویان چچنی و مزدوران واگنر قرار دارد. فقدان او فارغ از شوک روانی چه تاثیری بر روند مقاومت اوکراین و آینده این کشور خواهد گذاشت و اوکراین چه برنامه‌ای برای روزهای بدون زلنسکی دارد؟
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین ماه گذشته در مصاحبه با شبکه آمریکاییِ سی‌ان‌ان و در پاسخ به این سوال که آیا نگران سوء قصد به جانش نیست، گفت: «اگر دائما به این موضوع فکر می‌کردم، ناچار می‌شدم شبیه پوتین که اکنون پناهگاه خود را ترک نمی‌کند، بی سر و صدا سرجایم بنشینم.» او افزود: «البته محافظان من باید برای جلوگیری از این اتفاق به فکر باشند. وظیفه آنها هم همین است لذا من به این موضوع فکر نمی‌کنم.»
اما حامیان آقای زلنسکی در داخل و خارج از اوکراین نمی‌توانند احتمال ترور او و تبعات آن را نادیده بگیرند. چرا که رئیس‌جمهوری اوکراین نقش مهمی در جلب حمایت و کمک‌های بین‌المللی در جریان دفاع اوکراین در مقابل تهاجم نظامی روسیه به خاک کشورش ایفا کرده است.
جای تعجب نیست که گروهی از قانونگذاران روسی و نظامیان راستگرای افراطی روسی با تشکیل گروهی در فضای مجازی در حال فضاسازی در خصوص لزوم هدف قرار گرفتن آقای زلنسکی هستند.
چند هفته پس از تهاجم گسترده روسیه به خاک اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، میخائیل پودولیاک، مشاور ارشد ولودیمیر زلنسکی، فاش کرد که ده‌ها سوءقصد جدی علیه رئیس جمهوری اوکراین ناکام گذاشته شده است.
البته بدیهی است که خطرات اکنون کمتر از آن چیزی است که در نخستین هفته‌های پر هرج و مرج جنگ وجود داشت، زمانی که تانک‌های روسی پایتخت اوکراین را هدف گرفته بودند و کمتر کسی فکر می‌کرد که اوکراین بتواند تا اوت ۲۰۲۳ در برابر روسیه مقاومت کند.
با این حال، هیچ کس شک ندارد که خطر ترور آقای زلنسکی همچنان بالاست. بر همین اساس است که سفرهای خارجی آقای زلنسکی با بیشترین مخفی‌کاری ممکن برنامه‌ریزی می‌شود.
کرملین هم پرونده قطوری در برنامه‌ریزی و اجرای عملیات ترور دارد. به عنوان نمونه، الکساندر لیتویننکو، افسر اطلاعاتی روسی که به بریتانیا پناهنده و در سال ۲۰۰۶ مسموم شد و یا مسمومیت نافرجامِ سرگئی اسکریپال، مامور اطلاعاتی دوجانبه که در سال ۲۰۱۸ رخ داد.
طبق قانون اساسی اوکراین، در صورت ترور منجر به فوت رئیس جمهوری، رئیس پارلمان اوکراین قدرت اجرایی را در اختیار خواهد گرفت. اما روسلان استفانچوک، با وجود این که هم‌حزبی آقای زلنسکی است در نظرسنجی‌ها از محبوبیت بالایی برخوردار نیست. میزان اعتماد عمومی به رئیس فعلی پارلمان اوکراین حدود ۴۰ درصد است که کمتر از نیمی از میزان اعتمادی است که مردم به آقای زلنسکی دارند. همچنین، احزاب مخالف دولت نیز تمایل پایینی به همکاری با او دارند.
با این وجود، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، اخیرا اعلام کرد که اوکراینی‌ها برنامه‌هایی برای تداوم دولت تحت هر شرایطی طراحی کرده‌اند.
در این خصوص، آدریان کاراتنیکی، کارشناس ارشد بخش اوراسیایِ شورای آتلانتیک، به پولتیکو گفت: «اوکراین صاحب یک تیم رهبری قوی شده که می‌تواند کشور را به صورت شورایی اداره کند و به همین دلیل از نظر من ترور آقای زلنسکی تهدید بزرگی محسوب نمی‌شود.»
کاراتنیکی، نویسنده کتاب «میدان نبرد اوکراین: از استقلال تا جنگ روسیه» هم به پولتیکو گفت: «کشور به نقطه‌ای از همبستگی و وحدت ملی بسیار اساسی رسیده که حتی اگر اتفاق وحشتناکی برای زلنسکی بیفتد، تاثیر تعیین‌کننده‌ای نخواهد داشت.»
او خاطرنشان کرد که اوکراین یک سازمان اداری، نظامی و دیپلماتیک «خوب» ایجاد کرده است.
یاروسلاو آژنیوک، کارآفرین اوکراینی هم به پولتیکو گفت: «زلنسکی نقش رهبری خود را در این دوران پُرچالش به خوبی انجام داده است و می‌دهد. با این حال، احساس اکثریت مطلق اوکراینی‌ها می‌گویند که ما هرگز تسلیم روسیه نخواهیم شد پس حتی اگر زلنسکی ترور شود، شکستی پیشِ رویِ اوکراین نخواهد بود.»
به گزارش یورونیوز، تاریخ نیز تجربه اطمینان‌بخشی را ارائه می‌دهد. نتایج تحقیقی که توسط بنجامین جونز و بنجامین اولکن برای دفتر ملی تحقیقات اقتصادی آمریکا (NBER) در مورد تأثیر ترور ۵۹ رهبر ملی که بین سال‌های ۱۸۷۵ تا ۲۰۰۴ انجام شده است، نشان می‌دهد که ترور رهبران خودکامه تغییرات اساسی در نهادهای کشور ایجاد می‌کند اما ترور رهبران نظام‌های دموکرات تاثیر قابل توجهی بر جای نمی‌گذارد.
