معترضان و خشم آنها هیچ‌جا نمی‌روند. جیگوی- یک معترض- به نیویورک تایمز می‌گوید: «ما خسته شده‌ایم . سال‌هاست که فرانسه مانند زودپز بوده است. زودپزی که هرلحظه احتمال انفجار آن وجود دارد.»
به گزارش جماران، جیگوی، یکی از هزاران معترض که بعدازظهر پنجشنبه در حومه کارگری پاریس، به خیابان‌ها آمد، می‌گوید: «من یک بزرگسال کاملاً بالغ هستم، اما مادرم هر زمان که خانه را ترک می‌کنم عصبی به نظر می‌رسد. وقتی از من سوال می‌کند که آیا کارت شناسایی‌ام را همراه دارم و یا از من می‌خواهد که مراقب باشم به وضوح لرزش در صدایش را احساس می‌کنم.
این نگرانی در شهر نانتر در 72 ساعت اخیر، موضوع مرگ و زندگی بود. نائل م.، پسر 17 ساله مراکشی و الجزایری تبار، توسط یک افسر پلیس مورد اصابت گلوله قرار گرفت و شورش سراسری را در اعتراض به خشونت پلیس و نژادپرستی به راه انداخت.
طی چند شب گذشته، اعتراضات به شکلی تماشایی بالا گرفته است. از تولوز و لیل گرفته تا مارسی و پاریس، گروه‌هایی از معترضان به ایستگاه‌های پلیس حمله کرده و تعداد زیادی از مشاغل را غارت یا تخریب کرده‌اند، آنها به سوی اهداف کور کوکتل مولوتف پرتاب کرده‌اند و رگبارهای آتش‌بازی را به سوی ساختمان‌های عمومی و پلیس ضد شورش به راه انداخته‌اند. به گفته برخی منابع نزدیک به 1000 نفر دستگیر شده اند.
تاکنون هیچ نشانه‌اش از کاهش خشم مردم در سرتاسر فرانسه به چشم نیامده‌است. قتل این جوان 17 ساله - که از نظر بسیاری بیشتر شبیه اعدام در ملاعام بود- افراطی ترین شکل خشونت پلیس فرانسه را آشکار کرد که مدت هاست جوامع رنگین پوست را در این کشور هدف قرار داده است. این خشونت عملا مانند یک کاتالیزور برای بروز نارضایتی در سراسر کشور عمل کرده است. این مسئله ضربه دیگری به اقتدار امانوئل مکرون بود زیرا او را برای چندمین‌بار در موقعیت رویارویی با فرانسه غرق آتش قرار داد.
با این حال، ممکن است قتل این جوان 17 ساله هم به زودی به یکی از چند سرفصل اخبار روز در فرانسه تبدیل شده و تب آن بخوابد. گزارش‌های اولیه مطبوعاتی، افسران پلیس حاضر در صحنه را در حالت دفاع از خود نشان داده که در حالی که نامنظم تیراندازی می‌کند سعی در فرار از بازداشت دارد. این روایت از واقعه، افسران را تحت حمایت قانونی که در سال 2017 توسط سلف ماکرون، فرانسوا اولاند، تصویب شد قرار می‌دهد. این قانون محدودیت‌های پلیس را برای استفاده از سلاح گرم در مواردی که راننده به دستور افسر از توقف خودداری می‌کرد، کاهش می‌داد. (این قانون به عنوان یکی از دلایل افزایش تیراندازی های مرگبار پلیس در سال های اخیر ذکر شده است که از 27 مورد در سال 2017 به اوج 52 مورد مرگ در سال 2021 رسیده است.)
علیرغم روایت پلیس، فیلم‌های گرفته شده از طریق تلفن همراه عابران از ماجرای دیگری پرده برمی‌دارد. ویدئویی که بلافاصله پس از قتل منتشر شد، دو افسر را نشان می‌دهد که در کنار خودرو ایستاده‌اند و یکی از آنها تپانچه‌اش را به سمت شیشه راننده در فاصله‌ای کاملاً خالی نشانه گرفته است. اگرچه مشخص نیست چه کسی این جملات را به زبان می‌آورد ، اما قبل از اینکه ماشین شروع به شتاب گرفتن کند و گلوله مرگبار شلیک شود، می توان کلمات "من می خواهم یک گلوله در سرت خالی کنم" را شنید. ساعتی بعد از این صحنه خبر قتل جوان 17 ساله تایید شد.
اولین واکنش دولت، بروز حساسیت محتاطانه بود، به این امید که بتوان از شعله ور شدن اعتراض های زنجیره ای خیابانی که اغلب از آن با عنوان سرایت محله به محله آشوب یاد می شود جلوگیری کرد. ساکنان این محله ها رنگین‌پوست‌هایی هستند که از وضعیت اقتصادی نابسامانی رنج می‌برند و سریعا دست به اعتراض می‌زنند.
امانوئل مکرون روز چهارشنبه گفت: "هیچ چیز مرگ یک جوان را توجیه نمی کند" و اقدامات پلیس را "غیر قابل توجیه" و "غیر قابل توضیح" خواند. الیزابت بورن، نخست وزیر نیز رفتار ماموران پلیس را نادرست خوانده و اعلام کرد که این رفتارها "به وضوح با قوانین تعامل مطابقت نداشت."
موضع گیری مکرون احتمالا نهایت واکنشی است که از او در این پرونده خواهیم دید. به هر حال، دولت به ندرت از چنین فرصت هایی برای درگیر شدن جدی با مشکل اعمال خشونت توسط پلیس استفاده می کند. امانوئل ماکرون تمایل دارد که مرگ‌های پلیس را به اشتباهات تاسف‌بار افسران دولتی نسبت دهد.
در دسامبر 2020، زمانی که ماکرون گفت که احتمال اینکه "کسی با رنگ پوست غیرسفید مورد بازرسی قرار می گیرد"، بسیار زیاد است ، اتحادیه پلیس به انتقاد از این موضع گیری او روی آورد. بخشی از مشکل، رابطه امانوئل مکرون با پلیس است. از زمان روی کار آمدن رئیس جمهور در سال 2017، رئیس جمهور به نیروهای پلیس تکیه کرده و نقش مرکزی آنها را در ساختار سیاسی فرانسه تثبیت کرده است.
موج اعتراضات، اصلاحات اجتماعی مختلف مدنظر ماکرون از جمله تغییر در سیستم بازنشستگی را مختل کرده است. هرچند که نیروهای پلیس در این مورد هم دست به اعمال خشونت برای متفرق کردن معترضان و پایان دادن به اعتراض‌ها زدند. همچنین در جریان همه گیری کرونا در فرانسه، افسران پلیس مجریان خط مقدم رعایت قرنطینه‌ها و مقررات منع آمد و شد سخت‌گیرانه مدنظر مکرون بودند. با چنین سابقه ای اکنون که نیروهای پلیس در مرکز یک جنجال ملی قرار دارند، تعجبی ندارد که دستان مکرون برای مقابله با آنها بسته باشد.
در سوی دیگر ماجرا، فشار سیاسی جریان راست هم وجود دارد. بسیاری از شخصیت‌های راست با پیش‌فرض «دفاع مشروع»، از دولت می‌خواهند که بدون عذرخواهی، معترضان را سرکوب کند.
«نظرسنجی روز» روز پنجشنبه در وب‌سایت روزنامه محافظه‌کار «فیگارو» این سوال را مطرح کرد: «آیا زمان اعلام وضعیت اضطراری فرا رسیده است؟» در پس این سوال، خاطره سال 2005 نهفته است، زمانی که هفته ها شورش پس از مرگ دو مرد جوان رنگین پوست در جریان تعقیب و گریز پلیس منجر به استفاده از قانون اختیارات اضطراری فرانسه شد.
ممکن است که جریان راست این بار هم به آرزوی خود برسد. در حالی که مکرون تلاش می‌کند با نشان دادن مماشات، افکار عمومی را از دست ندهد، چهره های تندرو حاضر در ائتلاف او مانند وزیر کشور در مسیر مقابل رئیس جمهور حرکت می‌کنند. در جلسه بحران کابینه در روز پنجشنبه، زمانی که ماکرون آشوبگران را به دلیل «خشونت غیرقابل توجیه آنها علیه نهادهای جمهوری» محکوم کرد، با استقبال قابل توجهی روبه رو شد.
حرف مکرون کاملا بی‌ربط نیست و تا حدودی درست هم به نظر می‌رسد. این اعتراضات علیه نهادهای جمهوری و به ویژه یکی از آنها است. برای بسیاری از فرانسوی‌ها، به‌ویژه مردان جوان رنگین‌پوست به حاشیه رانده شده، قتل جوان 17 ساله آخرین نمایش خشونت ذاتی پلیس است – و فراتر از آن، شاهدی از جامعه‌ای است که کمترین بروز و حضور را از آنها می‌خواهد و شاید هم بی‌تعارف ترجیح می‌دهد که همه آنها ناپدید شوند.
اما معترضان و خشم آنها هیچ‌جا نمی‌روند. جیگوی، معترضی که در ابتدای گزارش از او نقل قول کردیم به نیویورک تایمز می‌گوید: «ما خسته شده‌ایم . سال‌هاست که فرانسه مانند زودپز بوده است. زودپزی که هرلحظه احتمال انفجار آن وجود دارد.»
