در حالی که نیروهای روسی متحمل یک رشته شکستهای خیرهکننده در اوکراین میشوند، مسکو در حال حمایت پکن از تهاجم این کشور پیش از دیدار کلیدی بین ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و شی جین پینگ، رهبر چین در هفته جاری است.
به گزارش جماران به نقل از سی ان ان نیروهای روسی روز شنبه پس از یک ضد حمله سریع اوکراینی مجبور به فرار از شهر استراتژیک ایزیوم - سنگر اصلی آنها در شمال شرق اوکراین شدند.
این بدترین شکست مسکو از زمان عقب نشینی این کشور از کیف در ماه مارس بود - و نشانه ای از این بود که جنگ ممکن است وارد مرحله جدیدی شود. طی هفته گذشته، نیروهای اوکراینی بیش از 3000 کیلومتر مربع از اراضی را پس گرفته اند -- بیش از آن چیزی است که نیروهای روسیه در تمامی عملیات های خود از آوریل تاکنون تصرف کرده اند.
در بازگشت به روسیه، مقامات ارشد روسیه و چین در یک جبهه متحد قرار گرفتند تا راه را برای دیدار مورد انتظار پوتین و شی در حاشیه نشست منطقهای در ازبکستان هموار کنند - اولین دیدار رو در رو آنها پس از تهاجم روسیه به اوکراین. .
و به گفته پارلمان روسیه، یکی از رهبران ارشد چین حمایت صریح از جنگ روسیه علیه اوکراین را اعلام کرده است - ادعاهایی که در بیانیه طرف چینی گنجانده نشده است و برخلاف تلاشهای قبلی پکن برای حفظ بیطرفی است.
روز پنجشنبه و جمعه، لی ژانشو، قانونگذار ارشد چین - از متحدان نزدیک شی و رهبر رده سوم حزب کمونیست چین - پس از شرکت در یک نشست اقتصادی با ویاچسلاو ولودین، رئیس دومای دولتی روسیه و دیگر قانونگذاران روسیه در مسکو دیدار کرد. انجمن در شهر شرقی ولادی وستوک.
بر اساس بیانیه دومای دولتی، لی به اعضای خود اطمینان داد که "چین روسیه را در مورد مسائلی که نشان دهنده منافع حیاتی آن است، به ویژه در مورد وضعیت اوکراین، درک می کند و از آن حمایت می کند."
ما می بینیم که ایالات متحده و متحدانش در ناتو در حال گسترش حضور خود در نزدیکی مرزهای روسیه هستند و امنیت ملی و جان شهروندان روسیه را به طور جدی تهدید می کنند. به نقل از لی، ما در حال ارائه کمک های خود هستیم.
وی افزود: "در مسئله اوکراین، ما می بینیم که آنها چگونه روسیه را در موقعیت غیرممکن قرار داده اند. و در این مورد، روسیه یک انتخاب مهم انجام داد و قاطعانه پاسخ داد."
پکن قاطعانه از محکوم کردن تهاجم روسیه به اوکراین امتناع کرده است - یا حتی از آن به عنوان "جنگ" یاد می کند. در عوض، بارها ناتو و ایالات متحده را مقصر درگیری دانسته است.
اما پیش از این، مقامات چینی علناً «ضرورت» تهاجم روسیه را تأیید نکرده بودند، یا اعتراف نکردند که پکن در حال «کمک کردن» بوده است.
این زبان حمایتی بی چون و چرا در بازخوانی چینی جلسات وجود ندارد. در واقع، در نسخه چینی، لی به هیچ وجه اشاره ای به اوکراین نکرده است.
به گزارش خبرگزاری رسمی شین هوا، لی تمایل چین را برای "ادامه همکاری با روسیه برای حمایت قاطعانه از یکدیگر در مورد مسائل مربوط به منافع اصلی و نگرانی های اصلی یکدیگر" ابراز کرد.
به گزارش شینهوا، لی همچنین از تحریمها علیه روسیه انتقاد کرد و خواستار همکاری بیشتر با مسکو برای «مبارزه با مداخله خارجی، تحریمها و صلاحیت قضایی بلند مدت» شد.
در حالی که برای چین غیرمعمول نیست که محتوای دیدارهای سطح بالا را در بازخوانی های رسمی خود حذف کند، اختلاف قابل توجه بین اظهارات پکن و مسکو توجه کارشناسان را به خود جلب کرده است.
برایان هارت، یکی از همکاران پروژه قدرت چین در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی، می نویسد: "نسخه روسی بسیار فراتر از هر نسخه چینی بود. اگر آنها این موضوع را با پکن روشن نمی کردند، ممکن است واقعا برخی در پکن را عصبانی کند." .
خبر بد برای چین؟
مسکو و پکن در سالهای اخیر بهعنوان شرکای نزدیکتر ظاهر شدهاند، زیرا هر دو با تنشهایی با غرب روبهرو هستند، شی و پوتین هفتهها قبل از حمله روسیه به اوکراین اعلام کردند که دو کشور شراکت «بدون محدودیت» داشتند.
اما شکستهای اخیر روسیه در اوکراین میتواند یک معضل جدی برای چین ایجاد کند، درست چند هفته قبل از اینکه شی جینپینگ به طور گستردهای انتظار میرود که سومین دوره هنجارشکنانه در قدرت را در نشست مهم حزب کمونیست تضمین کند.
هال برندز، استاد روابط جهانی در دانشگاه جان هاپکینز، در توئیتر نوشت: پکن نمیتواند با آرامش در کنار روسیه بنشیند و شکست روسیه در اوکراین را ببیند، زیرا این امر (حداقل) منجر به روسیه شدیداً ضعیفی میشود که متحد کمتر مفیدی است و کمتر قادر به منحرف کردن واشنگتن است و (حداکثر) میتواند بیثباتی سیاسی ایجاد کند.
براندز اضافه کرد که در نهایت، بی ثباتی سیاسی در مسکو می تواند بی ثباتی را در "مشارکت استراتژیک" ایجاد کند که شی بسیار در آن سرمایه گذاری کرده است.
می توانید شرط ببندید که با بدتر شدن موقعیت روسیه، پوتین به دنبال افزایش حمایت چین خواهد بود. " او نوشت.
جای این سوال وجود دارد که چین تا چه حد مایل به حمایت از روسیه به قیمت منافع و اهداف استراتژیک خود است. پکن تاکنون کمک نظامی یا مالی مستقیمی به مسکو ارائه نکرده است که می تواند جرقه تحریم های واشنگتن را برانگیزد.
برخی از کارشناسان روابط رو به رشد چین و روسیه را یک رابطه عملگرایانه می دانند که بر اساس محاسبات هزینه و فایده است که به راحتی می تواند تغییر کند.
هارت، کارشناس CSIS نوشت: "روابط چین و روسیه بر اساس "ارزش های مشترک" یا احساس احترام/عاطفه نیست... بیشتر بر اساس منافع است. و منافع می توانند به سرعت با تغییر پویایی تغییر کنند."
وی افزود: "این به این معنی نیست که روابط چین و روسیه ضعیف است. فقط این بدان معناست که لزوما پایدار نیست."