آرزوی مشترک توسعه، انگیزه قدرتمندی به رشد روابط چین و کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام تزریق کرده است.
به گزارش جماران به نقل از سى ان ان در واکنش به درخواست جزایر سولومون یا (سلیمان) ، اولین توقف در سفر 10 روزه دیپلماتیک منطقه‌ای وزیر امور خارجه چین، گارد ساحلی ایالات متحده پس از نیاز به تعمیر یک کشتی پلیس سولومون، کاوشگر Myrtle Hazard را برای گشت‌زنی در منطقه اقتصادی انحصاری کشور جزیره منحرف کرد.
در بیانیه مطبوعاتی گارد ساحلی آمده است که کاتر ایالات متحده "با انجام نظارت دریایی برای جلوگیری از ماهیگیری غیرقانونی، گزارش نشده و غیرقانونی در جزایر شمالی سولومون به تکمیل حضور عملیاتی مورد نیاز کمک کرد."
Myrtle Hazard قبلاً به عنوان بخشی از عملیات آبی اقیانوس آرام در منطقه بود، چیزی که گارد ساحلی آن را "ماموریت چندگانه فراگیر... تلاش برای ارتقای امنیت، امنیت، حاکمیت و رفاه اقتصادی در اقیانوسیه و در عین حال تقویت روابط" می نامد.
جزایر سولومون تنها یکی از چندین کشور جزیره‌ای اقیانوس آرام است که ایالات متحده تحت عملیات اقیانوس آرام آبی به آنها کمک می‌کند، از جمله کیریباتی، ساموآ، فیجی، تونگا و پاپوآ گینه نو - که همگی در تور وزیر خارجه چین توقف می‌کنند.
بر اساس اسنادی که سی ان ان مشاهده کرده است، چین یک توافقنامه امنیتی و اقتصادی منطقه ای گسترده با تعدادی از کشورهای جزیره اقیانوس آرام پیشنهاد کرده است. این قرارداد که در حوزه‌های مختلفی از جمله آموزش و بهداشت در نظر گرفته شد، برای نشست روز دوشنبه بین وانگ و وزرای خارجه 10 کشور جزیره‌ای اقیانوس آرام در فیجی هدف قرار گرفت.
جلسه بدون امضای توافقنامه پیشنهادی به پایان رسید و وانگ در عوض اشاره کرد که گروه بندی بر روی پنج "نقطه توافق" قرار گرفته است. این حوزه ها، عمدتاً بیانیه های کلی مانند تعمیق مشارکت استراتژیک و پیگیری توسعه مشترک، شامل امنیت نمی شدند.
این پیمان، در صورت پذیرش، پیشرفت قابل توجهی را در ارتباط پکن با این منطقه که دارای اهمیت ژئواستراتژیکی در اقیانوس هند و اقیانوس آرام است، نشان خواهد داد.
وانگ یی در جریان نشست خبری روز دوشنبه در فیجی از نیات چین دفاع کرد و به "سوالاتی" در مورد اینکه چرا چین به طور فعال از کشورهای جزیره اقیانوس آرام "حمایت می کند" اشاره کرد.
خیلی مضطرب نباشید و خیلی عصبی نباشید، زیرا توسعه و شکوفایی مشترک چین و سایر کشورهای در حال توسعه تنها به معنای هماهنگی بزرگ، عدالت بیشتر و پیشرفت بیشتر کل جهان است.
گارد ساحلی بخشی از استراتژی هند و اقیانوس آرام است
در میان فشار چین، تلاش‌های گارد ساحلی ایالات متحده در منطقه مورد توجه زیادی قرار نگرفته است. اما آنها قابل توجه هستند و بخشی از استراتژی هند-اقیانوس آرام دولت بایدن در فوریه منتشر شد.
ما حضور و همکاری گارد ساحلی ایالات متحده را در جنوب شرقی و جنوب آسیا و جزایر اقیانوس آرام با تمرکز بر مشاوره، آموزش، استقرار و ظرفیت‌سازی گسترش خواهیم داد."
به گفته ایالات متحده، یکی از بخش های کلیدی نفوذ واشنگتن در منطقه از طریق "قراردادهای کشتی سوار" با 11 کشور اقیانوس آرام، از جمله جزایر کوک، فیجی، کیریباتی، جزایر مارشال، میکرونزی، پالائو، نائورو، ساموآ، تونگا، تووالو و وانواتو است. انتشار گارد ساحلی بر اساس این قراردادها، کارکنان دفاعی و مجری قانون از کشورهای شریک برای اجرای قوانین کشور خود در مناطق اقتصادی انحصاری کشورهای جزیره ای، سوار بر کاترهای ایالات متحده می شوند.
کالین کوه، پژوهشگر دانشکده مطالعات بین‌المللی اس. راجاراتنام در سنگاپور، گفت روابطی که گارد ساحلی ایالات متحده در جزایر اقیانوس آرام ایجاد کرده است، ریشه عمیقی دارد.
کوه گفت که «شبکه نهادینه شده روابط دفاعی و امنیتی» چیزی است که پکن به سختی می تواند آن را تکرار کند.
کوه گفت این کشور از گستردگی شبکه‌های مشارکتی که رقبای ژئوپلیتیکی آن، از جمله ایالات متحده، برای دهه‌ها در منطقه پرورش داده‌اند، بهره نمی‌برد.
با ماهی به عنوان منبع اصلی غذایی و محرک اقتصادی کلیدی کشورهای جزیره، گارد ساحلی می گوید که تاکید عملیات آبی اقیانوس آرام بر جلوگیری از ماهیگیری غیرقانونی و غیرقانونی است.
و این ارتباط بزرگی با چین دارد. طبق گزارش 2021 موسسه بروکینگز ، با بزرگترین ناوگان ماهیگیری جهان، "کشتی های ماهیگیری با پرچم چین در سراسر جهان در جستجوی صید حرکت می کنند و به دلیل ماهیگیری در سایر کشورها - به ویژه کشورهای در حال توسعه - مناطق اقتصادی انحصاری (EEZ) بدنام هستند."
کوه گفت که دامنه فعالیت های ماهیگیری چین به پکن برای اینکه نیروی مثبتی در منطقه است کمکی نمی کند.
کوه گفت کشتی‌های ماهیگیری چینی لزوماً به شکلی خوش‌خیم نگاه نمی‌شوند -- آنها ناوگان بزرگ ماهیگیری در آب‌های دوردست هستند که مجهز به کشتی‌های بزرگ و مجهزتر هستند که می‌توانند از قایق‌های ماهیگیری محلی پیشی بگیرند، ماهیچه‌ها را از بین ببرند و صید کنند.
گارد ساحلی ایالات متحده
کارل شوستر، کاپیتان بازنشسته نیروی دریایی ایالات متحده و مدیر سابق عملیات در مرکز اطلاعات مشترک فرماندهی اقیانوس آرام ایالات متحده، گفت که گارد ساحلی "تقریباً برای ایجاد روابط با کشورهای جزیره اقیانوس آرام" عالی است.
شوستر گفت: برش‌کننده‌های گارد ساحلی کشتی‌هایی را تهدید نمی‌کنند که مانند هر چیز دیگری با نجات مردم ارتباط دارند. او گفت: شما نمی توانید اهمیت گارد ساحلی را برای روابط در مرکز و غرب اقیانوس آرام دست کم بگیرید.
در حالی که برخی از ناظران خاطرنشان می کنند که چین همچنین دارای گارد ساحلی مجهزی است که می تواند کاری را که ایالات متحده در منطقه انجام می دهد انجام دهد، کوه این اتفاق را حداقل در آینده نزدیک نمی بیند.
او به مشکلات پکن در آب‌های نزدیک به کشورش اشاره می‌کند، در مکان‌هایی مانند دریای جنوب و شرق چین، جایی که اختلافات بر سر حقوق ماهیگیری و ادعاهای ارضی، گارد ساحلی چین را مشغول کرده است.
او گفت که اینها همچنین اعتبار چین را به عنوان یک دلال منصف زیر سوال می برند و مزیتی را برای گارد ساحلی ایالات متحده باقی می گذارند. کوه گفت: تصور این که چین سرمایه سیاسی کافی برای فشار آوردن به چیزی مشابه آنچه در حال حاضر ایالات متحده انجام می دهد، دشوار است.
شایان ذکر است: وزیر امور خارجه چین سفری ۱۰ روزه به جزایر اقیانوس آرام را آغاز کرده که نگرانی‌های غرب نسبت به افزایش نفوذ امنیتی چین در این منطقه را برانگیخته است.
به گزارش سایت روزنامه ساوث چاینا مورنینگ پست، وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، آمریکا و متحدانش را به دلیل مهار رشد پکن مورد انتقاد قرار داده و گفت، کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام «حیاط خلوت» هیچ کشوری نیستند.
وانگ یی در دیدار با «تانتی مامائو» رئیس‌جمهوری «کریباتی» گفت، پکن تمایل دارد که از کشورهای در حال توسعه حمایت کند.
طبق بیانیه وزارت امور خارجه چین، وانگ گفت: جهان آرام نیست، همه‌گیری غوغا می‌کند، جنگ متداول شده و فقر و عقب‌گرد در همه جا دیده می‌َشود. اما ایالات متحده و متحدانش مصمم هستند تا مانع از توسعه چین شوند.
او گفت: چین مایل است تا تمام تلاش خود را در همکاری با کشورهای در حال توسعه انجام دهد تا توسعه‌های مشترک را سرعت بخشیده و نابرابری را از بین ببرد.
گلوبال تایمز، یک روزنامه انگلیسی زبان تحت کنترل حزب کمونیست چین گزارش داد، یک نقشه جاده برای ساخت زیرساخت‌ها تحت طرح ابتکاری کمربند و جاده چین و همچنین توافقنامه‌هایی بر سر تجارت، انرژی تجدیدپذیر و تعرفه‌های گمرکی به امضا رسیده است.
وانگ تور ۱۰ روزه خود را روز پنجشنبه و در جزایر سلیمان آغاز کرد.
او در دیدار با جرمیا مانل، وزیر امور خارجه جزایر سلیمان گفت، جزایر اقیانوس آرام این حق را دارند خودشان تصمیم بگیرند چه قراردادهایی را امضا کنند.
وانگ گفت: کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام کشورهایی مستقل و دارای حق حاکمیت هستند، نه «حیاط خلوت» کسی. آنها همه این حق را دارند که انتخاب‌های (مستقل) خود را داشته باشند، به جای اینکه زیردست دیگران باشند.
وی افزود، حملات برای لکه‌دار کردن همکاری امنیتی چین و جزایر سلیمان موفقیت‌آمیز نخواهد بود.
بر اساس پیش‌نویس توافق پیشنهادی که به دست آسوشیتدپرس رسیده، پکن به دنبال حضور امنیتی قدرتمند در این منطقه بوده و پیشنهاد داده تا نیروهای پلیس این منطقه را آموزش بدهد، در امنیت «سنتی و غیرسنتی» تشکیل تیم دهد و همکاری‌ها در زمینه اجرای قانون را گسترش دهد.
چین در حال حاضر یک قرارداد امنیتی با جزایر سلیمان امضا کرده اما عدم انتشار عمومی جزئیات این قرارداد، نگرانی‌های مبنی بر احتمال استقرار نیروی دریایی چین در جزایر سلیمان را تشدید کرده است.
وزیر خارجه چین گفت: همکاری امنیتی میان چین و جزایر سلیمان - به درخواست این جزیره - شامل کمک به حفظ نظم بر اساس قانون، حفاظت از امنیتی جان و مال، اجرای کمک‌های بشردوستانه و پاسخ به بلایای طبیعی می‌شود.
وی افزود: همکاری امنیتی میان چین و جزایر سلیمان طرف سومی را هدف نگرفته و قرار نیست هیچ پایگاه نظامی تاسیس شود.
زنگ خطر برای استرالیا
استرالیا نیز برای مقابله با این اقدام چین، «پنی وانگ»، وزیر امور خارجه خود را به فیجی فرستاد تا در منطقه اقیانوس آرام کسب حمایت کند.
در فیجی، پنی وانگ که به تازگی و پس از انتخابات پارلمانی استرالیا به این منصب رسیده است، گفت، برعهده خود کشورهاست که با چه کسی همکاری کنند و چه توافقی امضا کنند، اما آنان را تشویق کرد که به مزایای ماندن در کنار استرالیا فکر کنند.
او گفت: استرالیا کشوری است که محدودویت یا قید و بند و شروط خاصی ندارد و بار مالی غیر قابل تحملی هم تحمیل نمی‌کند. ما شریکی هستیم که اولویت‌های اقیانوس آرام و نهاد آن را تضعیف نمی‌کنیم.
سفر این مقام استرالیایی به فیجی در حالی انجام شد که روز جمعه این جزیره اقیانوس آرام به «چهارچوب اقتصادی هند-اقیانوس آرام» جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا پیوست.
«وانگ یی» در واکنش به عضویت فیجی در این چهارچوب آمریکایی که هدف آن مقابله با نفوذ فزاینده چین در این منطقه است، گفت: منطقه آسیا اقیانوسیه نباید به یک صفحه شطرنج ژئوپلتیک تبدیل شود».
ساموآ
این در حالیست که امروز (شنبه) وانگ یی در سفر به «ساموآ» قراردادی دوجانبه با وعده «همکاری بزرگتر» به امضا رساند.
جزئیات این قرارداد مشخص نیست، اما پیش‌نویس آن که پیش‌تر منتشر شده بود، شامل طرح‌ریزی برنامه‌هایی برای گسترش تعاملات اقتصادی و امنیتی بود. این موضوع رهبران غربی را به تشویق همتایان خود در این منطقه به رد کردن هرگونه تلاش چین برای گسترش دامنه امنیتی خود وا داشته است.
یک سند مطبوعاتی منتشرشده توسط دولت ساموآ نشان می‌دهد که نخست‌وزیر این کشور با وزیر خارجه چین دیدار کرده و درباره «تغییرات اقلیمی، همه‌گیری کرونا و صلح و امنیت» گفت‌وگو کرده‌اند.
این قرارداد همچنین شامل همکاری برای ساخت یک لابراتوار انگشت‌نگاری است. پیش از این نیز همکاری برای ساخت یک آکادمی پلیس در این کشور اعلام شده بود. وانگ یی که تاکنون به جزایر سلیمان، کریباتی و ساموآ سفر کرده، اکنون به فیجی رفته و قرار است از آن جا به تونگا، وانواتو، پاپوآ گینه‌نو و تیمور شرقی هم سفر کند.
نشست دوشنبه هفته گذشته دومین نشست وزرای خارجه چین و کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام محسوب می‌شد. البته این نشست اولین دیدار چهره به چهره از زمان ایجاد سازوکاری که دو طرف با پنج بند سال گذشته به آن دست یافتند هم محسوب می‌شد. این پنج بند عبارتند از تعمیق مشارکت راهبردی جامع؛ حفاظت از حاکمیت، استقلال و عزت ملی؛ دستیابی به توسعه و رفاه مشترک؛ حفظ چند جانبه گرایی واقعی و ارتقای درک مشترک میان مردم این کشورها.
چین و کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام از یک رابطه دوستانه قدیمی بهره می‌برند، ارتباطی که به چندصد سال قبل باز می‌گردد یعنی هنگامی که مهاجران چینی به اقیانوس آرام رفتند و در جوامع محلی آنجا ریشه دواندند.
از زمان برقراری روابط دیپلماتیک در دهه 70 میلادی، چین و شرکای آن در اقیانوس آرام تبادلات و همکاری دوجانبه را در بیش از 20 زمینه توسعه داده‌اند.
طبق اعلام گزاره‌برگی که توسط وزارت خارجه چین در ماه گذشته میلادی منتشر شد، این زمینه‌ها شامل تجارت، امور اقیانوسی، حفاظت محیط زیست، کاهش فقر، بهداشت عمومی و دیگر موارد بوده است.
آرزوی مشترک توسعه، انگیزه قدرتمندی به رشد روابط چین و کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام تزریق کرده است. کشورهای جزیره‌ای مانند دیگر کشورهای در حال توسعه هنوز با چالش‌های فراوانی روبرو هستند که باید بر آنها فائق آیند. این در شرایطی است که چین به عنوان بزرگترین کشور در حال توسعه تجربیات با ارزشی در زمینه توسعه اجتماعی-اقتصادی کسب کرده و آماده دادن دست دوستی به دیگران است.
«شی جین پینگ» رئیس جمهور چین سپتامبر 2021 در تماس تلفنی با «ماناسه سوگاواره» نخست وزیر جزایر سلیمان گفت: چین آماده ارائه کمک به کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام برای یافتن مسیر مناسب کاهش فقر بر اساس شرایط ملی آنهاست تا بهتر بتوانند بر رویدادهای بزرگ بهداشت عمومی و بلایای طبیعی فائق آیند و ظرفیت خود برای مقابله با تغییرات آب و هوایی را تقویت کنند.
چین برای دوستانی که به کمک نیاز دارند همواره دوستی واقعی بوده است و خواهد بود. همکاری قدرتمندتر میان چین و شرکای آن در اقیانوس آرام نه تنها به نفع دو طرف خواهد بود بلکه صلح و ثبات را در کل منطقه تضمین می‌کند.
