نگاهی به آمار و ارقام بازارهای جهانی و تعاملات ماههای اخیر، به وضوح نشان دهنده افزایش تلاش کشورها برای حفظ امنیت غذایی و تامین کالاهای اساسی مورد نیازشان است، بطوری که حتی صادرکنندگان سنتی برخی از این کالاها نیز، تصمیم به محدودیت صادرات گرفته اند.
به گزارش جماران به نقل از روسیا الیوم به نظر می رسد در بحبوحه افزایش قیمت گندم و انتظارات کاهش تولید جهانی برای اولین بار در 4 سال گذشته، قحطی جهان را تهدید می کند که باعث شد کشورها از فروش محصولات خود دست بکشند و سایرین اعلام کنند به زودی تمام می شود.
طبق گزارش "فایننشال تایمز"، بر اساس پیشبینیهای دولت آمریکا که فصل زراعی آتی را از نزدیک زیر نظر دارد، تولید جهانی گندم برای اولین بار در 4 سال گذشته قیمت مواد غذایی کاهش مییابد و بر ترس از افزایش پیچیدگی عرضه و افزایش آن تاکید میکند.
پس از اینکه وزارت کشاورزی ایالات متحده اولین برآورد جهانی خود را برای فصل زراعی 2022-2023 در روز پنجشنبه منتشر کرد، قیمت گندم افزایش یافت. از آنجایی که قراردادهای آتی برای محصول جدید، تحویل سپتامبر، در شیکاگو معامله شد، به 12 دلار در هر بوشل رسید که 8 درصد در طول هفته افزایش یافت، قبل از اینکه اندکی کاهش یابد.
معاملات آتی گندم یورونکست با 411.50 یورو در هر تن به بالاترین حد دو ماه اخیر رسید.
تاجران غلات، شرکتهای مواد غذایی و دولتها از زمان آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین، که کشاورزی در اوکراین، یکی از پنج صادرکننده برتر گندم، را مختل کرده است، نظارت دقیقی بر منابع داشتهاند.
روز پنج شنبه، وزارت کشاورزی ایالات متحده پیش بینی کرد که تولید گندم اوکراین بیش از حد انتظار کاهش می یابد، 35 درصد نسبت به سال قبل، به 21.5 میلیون تن.
همچنین انتظار می رود که کل تولید جهانی گندم در دوره 2022-23 به 774.8 میلیون تن برسد که اولین کاهش از فصل 2018-2019 است. انتظار می رود ذخایر بافر جهانی به 267 میلیون تن برسد که برای دومین سال متوالی کاهش یافته و پایین ترین سطح در 6 سال گذشته است.
به نوبه خود، برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد با اشاره به گزارشی درباره بحران جهانی غذا که در اوایل ماه جاری منتشر شد، گفت که جنگ در اوکراین ماهیت به هم پیوسته و شکنندگی سیستم های کشاورزی را آشکار کرد و عواقب ناگواری برای امنیت غذایی دارد.
برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد اعلام کرد که تعداد افرادی که با ناامنی غذایی حاد مواجه هستند به بالاترین حد خود یعنی 193 میلیون در سال 2021 رسیده است.
برآوردها از عرضه آمریکا و افزایش قیمت گندم در روز پنجشنبه حاکی از ادامه تورم مواد غذایی است، در حالی که شاخص قیمت مواد غذایی سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد در حال حاضر در سطوح بی سابقه ای قرار دارد.
وزارت کشاورزی ایالات متحده اعلام کرد انتظار می رود تولید گندم در چین، بزرگترین تولید کننده جهان، با 1.4 درصد کاهش به 135 میلیون تن برسد. این آژانس افزود که احتمالاً تولید در صادرکنندگان مهم از جمله اتحادیه اروپا، آرژانتین و استرالیا اندکی کاهش خواهد یافت.
تحلیلگران می گویند هوای خشک یا گرم غیرعادی باعث نگرانی در مورد محصولات کوچکتر در کشورهای تولید کننده مانند فرانسه و هند شده است، در حالی که شرایط خشکسالی در ایالات متحده و کانادا کشاورزان را نگران کرده است.
با این حال، وزارت کشاورزی ایالات متحده انتظار داشت که تولید کانادا پس از موج گرمای سوزان سال گذشته دوباره افزایش یابد. انتظار میرود تولید در ایالات متحده، یکی از صادرکنندگان اصلی، 5 درصد افزایش یابد، زیرا افزایش مجدد گندم بهاره کاهش پیشبینیشده در برداشت قریبالوقوع گندم زمستانه را جبران میکند.
شایان ذکر است که وزارت بازرگانی و صنعت هند ممنوعیت صادرات گندم را که از امروز شنبه اجرایی شد، اعلام کرد، زیرا صادرات فقط برای محموله های قبلاً توافق شده قبل از ممنوعیت یا با مجوز ویژه از دولت مجاز هندوستان است.
پیش از این، لوان سیلاگاوا، رئیس فدراسیون تولیدکنندگان غلات و آرد گرجستان، اعلام کرده بود که ذخایر گندم در این کشور به پایان رسیده است و کارخانهها در روزهای آینده کار خود را متوقف خواهند کرد. گرجستان سالانه بالغ بر 650000 تن گندم مصرف می کند و خود جمهوری نیز تنها 15 درصد از مصرف آن را تامین می کند.
بسیاری از کشورهای عربی به دلیل بحران غذایی که روز به روز در حال شکل گیری است، در نتیجه پیامدهای جنگ اوکراین بر صادرات مواد غذایی اساسی به ویژه غلات، علاوه بر تغییرات اقلیمی، به ویژه، با خطر ناآرامی و اعتراضات اجتماعی روبرو هستند. بیابان زایی و خشکسالی و شرایط شکننده سیاسی و امنیتی.
شایان ذکر است: رئیس برنامه جهانی غذا ملل متحد از ولادیمیر پوتین خواهش کرد تا قبل از وقوع یک فاجعه جهانی برای آزادسازی بنادر اوکراین اقدام کند. او گفت: «میلیونها نفر در سراسر جهان با بسته شدن این بنادر خواهند مرد». دیوید بیزلی در کنفرانسی خبری در پاسخ به خبرنگاران سیانان که از او در مورد پیام مستقیم خود به پوتین پرسید گفت: اگر حتی ذرهای نگران زندگی و جان سایر مردم جهان هستید، صرف نظر از اینکه چه حسی در مورد اوکراین دارید، باید بنادر دریای سیاه در اوکراین را آزاد کنید.
خطر سقوط اقتصاد اوکراین
محمولههای حیاتی محصولات کشاورزی از سمت اوکراین که شامل ذرت، گندم و جو است به عنوان سبد نان جهان شناخته میشود. این محمولهها در این کشور جنگ زده گیرافتاده است، زیرا مقامات روسیه بندر اودسا و بنادر همسایه آن را مسدود کردند. روغن آفتابگردان و بلغور نیز از محصولات مهم صادراتی اوکراین است. این بنادر باید در عرض ۶۰ روز آینده فعال شوند. در غیر این صورت اقتصاد کشاورزی اوکراین سقوط خواهد کرد.
به نقل از این مقام، این بنادر برای اقتصاد اوکراین و همچنین تغذیه مردم جهان بسیار حیاتی هستند و اگر باز نشوند اوکراین مانند مولدوا محصور در خشکی میشود. جو بایدن نیز پیشتر گفت که حمله نظامی روسیه به این کشور جهان را در شوک مواد غذایی فرو میبرد. تقریبا ۲۰ میلیون تن محصولات شاورزی اوکراین در بنادر دریای سیاه گیر افتاده است.
این مواد غذایی در برخی کشورهای آفریقایی تنها تامین کننده به شمار میروند. اگر این محمولهها به کشورهای آفریقایی نرسند تعداد زیادی از مردم آفریقا از گرسنگی میمیرند.
انرژی و غذا، اهرم فشار پوتین
روسیه متهم است به اینکه از منابع انرژی خود به عنوان یک اسلحه استفاده میکند. به نظر میرسد پوتین در خصوص مواد غذایی نیز همین کار را میکند و از آن به عنوان اهرم فشار و اسلحه خود استفاده میکند.
اما باز کردن این بنادر چندان آسان نیست. علاوه بر اینکه با مین و کشتیهای نظامی از این بنادر محافظت میشود، ارتش اوکراین نگران این است که روسیه از طریق این بنادر نیز به کشور حمله کند.
اما دیوید بیزلی خواهان درک متقابل میان کشورها شد و گفت که جامعه جهانی هر اقدامی که برای محافظت از این بنادر و جلوگیری از حمله به آنها نیاز باشد انجام میدهد. به گفته او رهبران کشورها باید به شکل بیطرفانهای روسیه را تحت فشار بگذارند تا بتوانند منابع را از بندر اودسا عبور دهند.
افزایش عدم قطعیت عرضه
وزارت کشاورزی آمریکا از «افزایش عدم قطعیت عرضه و تقاضای محصولات کشاورزی» خبر داده است.
قبل از تهاجم روسیه، وزارت کشاورزی آمریکا انتظار داشت که اوکراین ۲۴ میلیون تن گندم و ۳۳.۵ میلیون تن ذرت صادر کند. اما میزان صادرات گندم اوکراین تاکنون نصف این برآورد بوده است.
بنادر دریای عمیق اوکراین مانند اودسا، پیودنی و چورنومورسک معمولاً بیش از ۹۰ درصد از صادرات غلات این کشور را انجام میدهند. بسته شدن آنها در اواخر فوریه صادرکنندگان را مجبور کرد که به دنبال جایگزینهایی باشند. با این حال، این مسیرها برای حمل چنین حجم زیادی از غلات مجهز نیستند.
اوکراین ۱۶.۸۵ میلیون تن گندم و ۲۳.۸۶ میلیون تن ذرت در سال ۲۰۲۰ صادر کرد که به ترتیب ۸ و ۱۳ درصد از کل صادرات جهانی را تشکیل میداد. آب و هوای مساعد در سال ۲۰۲۱ به افزایش بیش از ۲۵ درصدی تولید هر دو محصول کمک کرد. اما در سال جاری این حجم به شدت کاهش خواهد یافت.
چشمانداز جهانی گندم برای سال جاری میلادی حاکی از کاهش عرضه و مصرف، افزایش تجارت و پایین بودن ذخایر کشورهای است. تولید جهانی گندم در سال جاری میلادی ۷۷۴.۸ میلیون تن پیشبینی میشود که ۴.۵ میلیون کمتر از سال قبل است. کاهش تولید در اوکراین، استرالیا و مراکش تنها تا حدی با افزایش در کانادا، روسیه و ایالات متحده جبران میشود.
تولید گندم در اوکراین در سال جاری ۲۱.۵ میلیون تن پیشبینی میشود که به دلیل جنگ ۱۱.۵ میلیون تن کمتر از سال گذشته است.
مصرف جهانی پیشبینیشده برای سالهای جاری میلادی کمی کمتر و به ۷۸۷.۵ میلیون تن میرسد.
تجارت جهانی پیشبینیشده در سال جاری میلادی رکورد ۲۰۴.۹ میلیون تن است که ۵.۰ میلیون نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
پیشبینی میشود روسیه با ۳۹.۰ میلیون تن صادرات گندم در سال جاری میلادی پیشرو باشد و پس از آن اتحادیه اروپا، استرالیا، کانادا و ایالات متحده قرار دارند. پیشبینی صادرات اوکراین در سال جاری میلادی ۱۰.۰ میلیون تن است که به دلیل کاهش تولید و محدودیتهای لجستیکی برای صادرات، کاهش قابل توجهی نسبت به سال گذشته دارد.
ذخایر پیشبینیشده گندم برای سال جاری میلادی با ۵ درصد کاهش به ۲۶۷ میلیون تن کاهش مییابد و پایینترین سطح در شش سال گذشته خواهد بود. بزرگترین تغییر مربوط به هند است، جایی که پیشبینی میشود ذخایر به ۱۶.۴ میلیون تن کاهش یابد که پایینترین رقم در پنج سال گذشته است.
جنگ روسیه و اوکراین و بحران جهانی مواد غذایی
کارشناسان روس می گویند؛ با توجه به مشکلات صادرات غلات و دانه های روغنی از اوکراین، صادرات محصولات کشاورزی از روسیه افزایش می یابد از این رو مسکو ممکن است هم ذینفع و هم عامل رفع بحران مواد غذایی جهانی شود.
بر اساس پیش بینی کارشناسان روسیه، این کشور ممکن است به نوعی ذینفع بحران جهانی غذا باشد. با توجه به مشکلات عرضه غلات و دانه های روغنی از اوکراین، صادرات محصولات کشاورزی از فدراسیون روسیه افزایش یافته است. صادرات آرد این کشور نیز در حال افزایش است. صادرات گوشت نیز به دلیل قیمت پایین غلات داخلی سود زیادی را نوید می دهد و مقام های روسی امیدوارند در سال ۲۰۲۲ رکورد برداشت غلات را ثبت کنند.
این موضوع در حالی است که کارشناسان سازمان ملل هشدار می دهند مناقشه روسیه و اوکراین به کمبود مواد غذایی و خطر قحطی در بسیاری از کشورها دامن زده است از این رو آنها معتقدند بحران غذایی تنها پس از بازگشت این دو کشور به بازار جهانی کشاورزی می تواند کاهش یابد.
مقام های اروپایی نیز امیدوارند که فدراسیون روسیه و اوکراین بتوانند مشکل عرضه غلات به بازار جهانی را حل کنند. ماریو دراگی، نخست وزیر ایتالیا اخیرا گفته است که روسیه و اوکراین باید راه حلی برای مشکل کشتی های مسدود شده غلات در بنادر اوکراین بیابند.
در عین حال ایگور بلیایف، سفیر روسیه در الجزایر در مورد بحران غذایی در جهان گفت که اتهامات غرب مبنی بر قصور روسیه در بحران مواد غذایی کاملا بی اساس است و هیچ مبنایی ندارد. او تصریح کرد: بحران مواد غذایی از زمان همه گیری ویروس کرونا آغاز شد و در نتیجه اقدامات نادرست انجام شده توسط تعدادی از دولت ها، در درجه اول کشورهای غربی، زمانی که روابط لجستیکی قطع شد، همه اینها به مشکلات خاصی منجر شد بنابراین روسیه هیچ ارتباطی با این بحران غذایی ندارد.
روسیه رکوردار برداشت غلات
مقام های روسی پیش بینی می کنند که برداشت غلات در این کشور در سال جاری رکورد جدیدی ثبت خواهد کرد. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه روز پنجشنبه هفته گذشته گفت: بر اساس برآوردهای اولیه، برداشت غلات در روسیه در سال جاری میتواند به ۱۳۰ میلیون تن برسد که ۸۷ میلیون تن آن گندم است.
وی تصریح کرد: «اگر این اتفاق بیفتد و ما بر آن تکیه کنیم، این می تواند به یک رکورد در کل تاریخ روسیه تبدیل شود.» رئیس جمهوری روسیه معتقد است که بازدهی بالا نه تنها به تامین نیازهای داخلی امکان می دهد، بلکه باعث افزایش عرضه به بازار جهانی می شود که برای بازارهای جهانی مواد غذایی مهم است.
رکورد تاریخی تولید محصول غلات در فدراسیون روسیه در سال ۲۰۱۷ به ثبت رسید، زمانی که ۱۳۵.۵ میلیون تن برداشت شد. برداشت گندم در آن زمان به ۸۶ میلیون تن رسید. برای مقایسه: در سال ۲۰۲۰، فدراسیون روسیه ۱۳۳.۵ میلیون تن برداشت کرد. در حال حاضر در سال ۲۰۲۱ برداشت به ۱۲۱.۴ میلیون تن غلات (۷۶ میلیون تن گندم) کاهش یافته است.
در پایان سال گذشته، ارزش کل صادرات محصولات کشاورزی از مرز ۳۷ میلیارد دلار گذشت که ۲۱ درصد افزایش داشت. در همان زمان، یک سوم تحویل ها (۱۱.۴ میلیارد دلار یا ۴۳ میلیون تن) به غلات کاهش یافت. صادرات روغن و محصولات چربی به ۷.۳ میلیارد دلار یا ۷.۷ میلیون تن، ماهی و غذاهای دریایی - ۷.۳ میلیارد دلار (۲.۱ میلیون تن) افزایش یافت. بزرگترین خریدار غلات روسیه در سال ۲۰۲۱ ترکیه (۲.۴۱ میلیارد دلار) و مصر (۱.۵ میلیارد دلار) بودند.
کارشناسان انتظار دارند که صادرات غلات در سال جدید کشاورزی دوباره افزایش یابد. مرکز تحلیلی سوسکن( Sovecon) پیش بینی صادرات گندم از روسیه را در فصل جاری ۳۴.۱ میلیون تن اعلام کرد. تحلیلگران این مرکز تخمین می زنند که در سال ۲۰۲۲/۲۳ ممکن است صادرات این محصول کشاورزی به ۴۱ میلیون تن افزایش یابد.
بر اساس گزارش Sovecon، صادرات گندم در ماه آوریل به ۲.۳ میلیون تن رسید که تقریبا ۷۰ درصد بیشتر از یک سال قبل است، اما نزدیک به میانگین سال های اخیر است. تحلیلگران یادآوری می کنند که در سال ۲۰۲۱، محموله ها در ماه مارس تا آوریل پس از وضع عوارض صادراتی به شدت کاهش یافت.
کارشناسان معتقدند در ماه ژوئیه، صادرات ممکن است به شدت افزایش یابد. اگر تحریم هایی اعمال نشود که مستقیم بر عرضه غلات روسیه به بازارهای خارجی تأثیر بگذارد، معامله گران ممکن است بدون انتظار برای رسیدن محصول جدید، فروش سریع و عظیم را آغاز کنند، زیرا ذخایر کافی غلات از محصول قدیمی در جنوب در نزدیکی پایانه ها وجود دارد.
صادرات آرد راهکار دور زدن تحریم ها
روسیه در بحبوحه محدودیت ها صادرات آرد را افزایش می دهد. اتحادیه صادرکنندگان غلات با استناد به داده های سرویس گمرک فدرال گزارش می دهد که از ژوئیه ۲۰۲۱ تا مارس ۲۰۲۲، روسیه تقریباً ۲۵۹ هزار تن آرد صادر کرده است که ۱.۷ برابر بیشتر از یک سال قبل (۱۵۴.۶ هزار تن) است. در عین حال تاکید می شود که بیشترین افزایش عرضه در ماه های بهمن (۵۶.۵ هزار تن) و اسفند (۴۷.۶ هزار تن) رخ داده است.
گرجستان، افغانستان و عراق بزرگترین واردکنندگان آرد روسیه شدند. ایران، ترکیه، آذربایجان، چین، ترکمنستان، مولداوی، جمهوری کره، مصر، مالی و برخی کشورهای دیگر نیز از جمله خریداران آرد روسیه هستند. و علاقه به آرد روسی در بازار جهانی در حال افزایش است.
ادوارد زرنین، رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان غلات، گفت: در مواجهه با محدودیت های صادرات غلات از روسیه، خرید آرد روسی از نظر اقتصادی راه حل جذاب تری به نظر می رسد. وی تصریح کرد: بهای تمام شده آرد تولیدی کشورهایی که گندم روسیه را به عنوان ماده خام خریداری می کنند به دلیل عوارض صادراتی ما به طور عینی بالاتر است. میتوان گفت که در روسیه، در نتیجه محدودیتهای صادراتی غلات، شرایط اقتصادی برای توسعه صنعت آسیاب آرد از جمله برای عرضه آرد برای صادرات ایجاد شده است. زرنین گفت: این یک نوع اثر جانبی مثبت از تأثیر محدودیتهای صادراتی بر غلات است.
به گفته سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، در حال حاضر ۲۵ میلیون تن غلات در انبارهای غله اوکراین در انتظار ارسال برای صادرات وجود دارد. گزارش شده است که در ماه آوریل فقط کمی بیش از یک میلیون تن غلات از اوکراین صادر شد و سازمان ملل نگران است که این رقم در آینده کاهش یابد. به عنوان جایگزین، کارشناسان این سازمان در حال بررسی امکان سازماندهی عرضه گندم و ذرت اوکراینی به بازارهای جهانی از طریق بنادر دریای بالتیک هستند که شامل تحویل اولیه آنها به لهستان، لیتوانی و لتونی از طریق راه آهن یا جاده است.
در همین حال، ایالات متحده به دنبال فرصت هایی برای بازگرداندن غلات اوکراینی به بازار جهانی است تا به کاهش قیمت های جهانی دست یابد. جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، گفت: "اوکراین ۲۰ میلیون تن غلات در انبارهای خود دارد ما در حال بررسی راه هایی برای بازگرداندن این غلات به بازار جهانی و در نتیجه دستیابی به کاهش قیمت هستیم. "
البته در بحبوحه بحران اوکراین کارشناسان به پتانسیل صادرات مجتمع کشاورزی و صنعتی روسیه به صورت محتاطانه نگاه می کنند. همه چیز به میزان هزینه و سیاست برمی گردد. عملکرد بالای تولید از طریق کودهایی که در حال افزایش قیمت هستند به دست می آید. در حالی که در روسیه تولید کودها هزینه کمی دارد. بنابراین از نظر قیمت، غلات روسیه برنده خواهد شد. آرتم توزوف، مدیر اجرایی بخش بازار سرمایه روسیه می گوید: برخی کشورها به دلایل سیاسی آماده پرداخت بیشتر برای غلات از ایالات متحده خواهند بود.
این تحلیلگر تاکید می کند: اگر چه امروزه صادرات آرد به جای گندم در واقع دور زدن محدودیت های صادرات غلات است با این حال، ظرفیت آسیاب آرد در روسیه برای پردازش تمام غلات تولید شده کافی نیست و بازار غلات، مانند هر منبع سطح پایین دیگری، چندین برابر بازار آرد است. از سوی دیگر، توزوف ادامه می دهد، ما میتوانیم جلوتر برویم و صادرات محصولات آرد، در درجه اول ماکارونی را ترتیب دهیم. با توجه به بحران غذایی، قیمت ماکارونی با کیفیت بالا تولید شده در اتحادیه اروپا بسیار گران خواهد شد.
توسعه صادرات محصولات فرآوری غلات یک راهکار امیدوارکننده است و این نه تنها برای آرد، بلکه شامل نشاسته و سایر محصولات هم خواهد شد. آرد تنها بخشی از چنین محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر است.
به گفته پلخانوف ابراهیم رمضانوف استاد دانشگاه اقتصاد روسیه، وضعیت مشابهی ممکن است در بازار دانه های روغنی و روغن نباتی، شکر دانه بندی شده و محصولات نهایی با استفاده از شکر، مرغ و گوشت خوک و محصولاتی که از آنها استفاده می کنند ایجاد شود.
نیکولای واویلوف، متخصص در بخش تحقیقات راهبردی روسیه، می گوید که پتانسیل صادرات فدراسیون روسیه عملاً عظیم است، اما این کشور در آینده نزدیک از آن استفاده نخواهد کرد.
کارشناسان استدلال می کنند که در عین حال، از لحاظ نظری، فدراسیون روسیه اکنون می تواند نه تنها غلات بلکه محصولات فرآوری آن را به جهان عرضه کند.
دیمیتری ریلکو، مدیرکل موسسه مطالعات بازار کشاورزی مسکو گزارش داد که با وجود جنگ اوکراین، روسیه به صادرات غلات به برخی از بزرگترین مشتریان خود از جمله مصر، ترکیه و ایران ادامه داده است.
او گفت که با وجود افزایش هزینههای حملونقل اما منابع صادراتی این کشور حفظ شده است. بر همین اساس در ماه مارس نزدیک به ۹۰۰هزار تن گندم در بنادر روسیه بارگیری شده است که مطابق با پیشبینیهای صورتگرفته برای صادرات گندم در این ماه است.
دادههای تجاری روسیه همچنین نشان داد که میزان صادرات کالاهای کلیدی کشاورزی این کشور از جمله گندم، تنها یکمیلیون تن در ۱۳ روز اول آوریل کاهش یافته است، به این معنی که محمولههای خارج از کشور به سطح مشابه در ماه مارس نزدیک شده است. هفته گذشته، وزارت کشاورزی ایالاتمتحده همچنین برآورد خود را برای صادرات گندم روسیه در فصل جاری به ۳۳میلیون تن افزایش داد که فقط ۲میلیون تن کمتر از پیشبینی قبل از بحران اوکراین است. بر اساس دادههای تجاری، صادرات گندم روسیه از فوریه تا ژوئن به ۸میلیون تن محدود شده است.
تغییرات در کشورهای مختلف
تاثیر این تغییرات در کشورهای مختلف، بسته به شدت وابستگی به واردات یا میزان مصرف متغیر است و به عنوان مثال در لبنان که نزدیک به ۹۰ درصد گندم وارداتی اش را از اوکراین میخرید، آیندهای دشوار پیش بینی میشود.
در امریکا نیز، بر اساس گزارش شبکه سی بی اس فقط در یک روز، قیمت گندم ۵ درصد افزایش یافت و این رقم از ابتدای بحران اوکراین تاکنون به ۴۰ درصد رسید.
این گزارش تصریح میکند که امریکا با بدترین تورم دهههای اخیر پیش روست.
در تونس و اندونزی نیز وضعیت گندم نگران کننده است و در آلمان، بازار خود را برای افزایش ۳۰ درصدی قیمت آرد آماده میکند.
وارد کنندههای گندم اوکراین، از جمله مصر به دنبال تامین نیازشان از کشورهای دیگری مانند هند هستند و ژاپن رسما اعلام کرده است که چین را جایگزین روسیه خواهد کرد.
کشورهایی که مشکل چندانی با خشکسالی ندارند، همانند ایرلند تصمیم گرفته اند که با اتخاذ سیاستهای حمایتی، کشاورزان را به کشت بیشتر غلات تشویق کنند.
این شرایط، جایگاه جدیدی برای تولیدکنندگان گندم تعریف کرده و نقش آنها را در بازارهای جهانی پررنگتر کرده است. در همین چند ماه، صادرات گندم برزیل و آرژانتین دوبرابر شده و افزایش صادرات استرالیا نیز به حدود ۸۰ درصد رسیده است.
تصمیم هند
با افزایش بحران غذایی در جهان هند تصمیم به ممنوع کردن صادرات گندم گرفت.
به گزارش سی ان بی سی، به گفته کارشناشان موج گرمای شدید هم منجر به کاهش تولید شده و افزایش قیمت به دلیل تقاضای شدید صادرات، هند را مجبور کرد تا صادرات گندم را متوقف کند.
البته دولت هند تاکید کرد به اسناد امضا شده قبلی برای صادرات به کشورهایی که به امنیت غذایی خود احتیاج مبرم دارند، پایبند است.
پس از کاهش صادرات حوزه دریای سیاه به دلیل جنگ اوکراین، خریداران به سمت دومین تولید کننده بزرگ جهان هجوم بردند و هند هم قول داد تا رکورد 10 میلیون تن صادرات را به ثبت برساند.
اما چند روز بعد از وعده وعیدهای بزرگ، دستور ممنوعیت صادرات امضا شد.
این تصمیم مستقیما باعث افزایش بیشتر قیمت گندم در جهان میشود و ضربه بزرگی به مصرف کنندگان فقیر در آسیا و آفریقا خواهد زد.
افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی، تورم خرده فروشی سالانه در هند را در ماه آوریل به بالاترین حد خود در 8 سال اخیر سوق داد و اکنون هر تن گندم 25 هزار روپیه معادل 322 دلار معامله میشود که از رقم حمایتی دولت یعنی 20150 روپیه بالاتر است.
از سوی دیگر به دلیل گرما ممکن است این کشور کمتر از 100 میلیون تن گندم برداشت کند.
اما به نوشته سی ان ان، اوکراین و روسیه 14 درصد از گندم جهان را تولید میکنند و صادرات از دریای سیاه به دلیل جنگ متوقف شده و باعث شده تا خریداران به سمت دومین تولیدکننده جهان یعنی هند هجوم ببرند.