پنجاه و ششمین روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور می‌گذرد؛ تهاجمی که تحولات و رویداد‌های زیادی را به دنبال خود داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.
به گزارش جماران به نقل از سى ان ان، فاز دوم تهاجم روسیه به اوکراین - حمله در شرق منطقه دونباس - در حال انجام است. سوال این است که آیا این طرح موفق‌تر و شایسته‌تر از فاز اول خواهد بود و آیا اوکراین نیروها و سلاح‌های کافی برای ممانعت یا حتی مسدود کردن آن خواهد داشت.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه روز سه شنبه گفت که عملیات در دونباس "لحظه بسیار مهمی از کل این عملیات ویژه است."
هدف روسیه روشن و علنا اعلام شده است: تامین امنیت تمام مناطق شرقی اوکراین یعنی دونتسک و لوهانسک -- بخش هایی از آن که جدایی طلبان تحت حمایت روسیه از سال 2014 کنترل آنها را در دست دارند. هدف دوم این است که مقاومت باقی مانده در شهر بندری ماریوپل را در هم بشکند. یک پل زمینی که منطقه روستوف روسیه را به کریمه متصل می کند، که روسیه هشت سال پیش از اوکراین تصرف کرده بود، یکپارچه شود.
به این منظور، نیروهای روسی که در شمال و شرق کى یف مستقر شده بودند، پس از متحمل شدن خسارات سنگین، مجدداً مستقر شده و در برخی موارد بازسازی شدند.
نفربرهای زرهی به اصطلاح جمهوری خلق دونتسک در 18 آوریل از خیابانی در ماریوپول عبور می کنند.
اکنون آنها -- و واحدهای تازه تر -- از شمال شرق به اوکراین انباشته شده اند. مقامات آمریکایی تخمین می زنند که روسیه حدود 78 گروه تاکتیکی گردان را در شرق اوکراین بسیج کرده است - احتمالاً حدود 75000 سرباز. هنوز تعداد بیشتری در مناطق مرزی روسیه مونتاژ می شوند.
تاکنون، تاکتیک‌های آنها مستقیماً از کتاب بازی روسی خارج شده است: استفاده گسترده از توپخانه، سامانه‌های موشکی و موشک‌ها و به دنبال آن پیشروی زرهی. شهرهای لوهانسک مانند سورودونتسک، پوپاسنا و روبیژن به ویرانه تبدیل شده اند و منابع برق، گاز و آب ویران شده اند.
اما پیشرفت روسیه در زمین بسیار اندک بوده است. این ممکن است نتیجه این باشد که پس از ضرباتی که در فوریه و مارس انجام دادند، زمان لازم برای جمع‌بندی مجدد آنها صرف نمی‌شود. مؤسسه مطالعات جنگ (ISW) می گوید که «نیروهای روسی توقف عملیاتی را که احتمالاً برای بازسازی و ادغام صحیح واحدهای آسیب دیده از شمال شرق اوکراین در عملیات در شرق اوکراین ضروری بود، انجام ندادند».
مقامات آمریکایی ارزیابی کرده اند که روسیه تا 25 درصد از قدرت آتش جنگی خود را قبل از تهاجم از دست داده است.
بوکس در دونباس
تحلیل سی‌ان‌ان از تصاویر ماهواره‌ای، ده‌ها ویدئوی رسانه‌های اجتماعی و اظهارات هر دو طرف نشان میدهد که روس‌ها اکنون در تلاش برای پیشروی در سه محور هستند.
دونباس را به عنوان یک میدان تصور کنید: نیروهای روسی در حال حاضر در سه طرف هستند -- تنها غرب را به روی اوکراینی ها برای تقویت باز می گذارند و در صورت لزوم عقب نشینی می کنند.
از جنوب و شرق، واحدهای روسی روسی در بهترین حالت در این ماه چند کیلومتر پیشروی کرده اند. در جنوب، آنها قبلاً در منطقه زاپوریژیا ، که همسایه دونتسک است، پیشرفت کرده بودند. این هفته، آنها شروع به گلوله باران روستاها در داخل زاپوریژیا کردند.
از شمال، پس از تصرف شهر ایزیوم در ابتدای این ماه، پیشرفت چندانی نداشته اند. چیزی که در این مرحله نامشخص است این است که آیا روس‌ها می‌توانند دنده خود را عوض کنند و خواهند کرد یا خیر، و یک حمله با هماهنگی بهتر نزدیک است. چیزی که در این مرحله نامشخص است این است که آیا روس‌ها می‌توانند دنده خود را عوض کنند و خواهند کرد یا خیر، و یک حمله با هماهنگی بهتر نزدیک است.
گزارش کارت کمپین کى یف چیز دیگری را نشان می دهد، اما مقامات آمریکایی معتقدند که در حال حاضر روسیه همچنان در حال انجام "عملیات شکل دهی... برای اطمینان از تدارکات و تداوم آنها است."
با این حال، ISW ارزیابی می‌کند که «بعید است ارتش روسیه به دلایل ریشه‌ای - هماهنگی ضعیف، ناتوانی در انجام عملیات‌های بین‌المللی، و روحیه پایین - که مانع حملات قبلی می‌شد، رسیدگی کرده باشد.
تاکتیک های اوکراینی
اوکراینی‌ها در این درگیری نشان داده‌اند که تاکتیک‌های ماهری هستند و برای حفظ منابع، قلمرو خود را واگذار می‌کنند، اما از دانش خود از زمین و تحرک خود برای وارد کردن خسارات به واحدهای روسی استفاده می‌کنند. این هفته واحدهای اوکراینی زمانی که با قدرت آتش بسیار زیاد مواجه شدند از شهر کرمینا در منطقه لوهانسک عقب نشینی کردند.
اکنون آنها باید تصمیم بگیرند که آیا دفاع ایستا را نصب کنند، که می تواند منجر به نابودی واحدها یا محاصره شدن واحدها در برابر حملات توپخانه، موشک و زره پوش روسیه شود. جایگزین، دفاع متحرک است -- جنگیدن و عقب نشینی از زمین های کمتر حیاتی، ضربه زدن به روس ها در هنگام عقب نشینی و سپس نگه داشتن خطوط خود در زمینی که انتخاب می کنند.
به طور همزمان، اوکراینی ها به دنبال ایجاد اختلال در خطوط تدارکات روسیه خواهند بود -- ضمن ایجاد سردرگمی، لجستیک و روحیه روسیه را به چالش می کشند. و روحیه در برخی از واحدهای روسی - که برای دومین حمله خود در چند ماه اخیر مستقر شده اند - ممکن است شکننده باشد.
یکی از اهداف روسیه شهر اسلوویانسک است، اما قلمرو اطراف آن شامل جنگل‌ها، رودخانه‌ها و باتلاق‌ها می‌شود - ترانزیت دشوار است و به تجهیزات تخصصی پل زدن نیاز دارد. در جایی که روس‌ها محدود به جاده‌ها هستند، همانطور که در شمال کى یف مشخص شد، در برابر پهپادهای اوکراینی و موشک‌های سبک ضد تانک آسیب‌پذیرتر هستند.
همچنین اوکراینی ها فقط دفاع بازی نمی کنند. در روزهای اخیر واحدهای کوچک در شرق و جنوب خارکف دستاوردهای اندکی داشته اند که به طور بالقوه خطوط تدارکات روسیه را تهدید می کند. اگر آنها بتوانند این را حفظ کنند، روس ها باید واحدهایی را برای حفاظت از این خطوط اختصاص دهند.
در حال حاضر نشانه هایی وجود دارد که نیروهای ویژه اوکراین در پشت خطوط روسیه عمل می کنند: هفته گذشته یک پل جاده ای در مسیر اصلی روسیه منفجر شد. همچنین صدمات غیرقابل توضیحی به یک پل راه آهن در داخل روسیه در لبه بلگورود وارد شد. ارتش روسیه برای بسیاری از تدارکات خود به راه آهن متکی است. در این جنبه از نبرد، پشتیبانی اطلاعاتی غرب ممکن است نقش مهمی ایفا کند.
یکی دیگر از جنبه های مهم مبارزه در آینده، فرهنگی است. واحدهای اوکراینی از خودمختاری برخوردارند و تشویق می‌شوند از فرصت‌ها در میدان جنگ استفاده کنند. حتی در غیاب جهت یا دستورات روشن، انگیزه مبارزه دارند. در مقابل، زنجیره فرماندهی روسیه سفت و سخت است و فرهنگ سرمایه‌گذاری را تشویق نمی‌کند.
با این حال، اوکراینی ها نیز با خطرات قابل توجهی روبرو هستند. آنها - اساساً - در جعبه ای می جنگند که در صورت موفقیت روس ها در یک یا چند جهت، بسته می شود. آنها باید همانطور که در اطراف کى یف انجام دادند هوشمندانه مانور دهند و دائماً نسبت به خطر محاصره شدن هوشیار باشند.
وقتی ماریوپل سقوط می‌کند، روس‌ها می‌توانند نیروهایی را که برای آن حمله اختصاص داده بودند، هدایت کنند، اما نزدیک به دو ماه نبرد شهری، تنزل یافته و خسته شده‌اند. مهم‌تر از همه، در رقابت با زمان، اوکراین به تامین مداوم سلاح و مهمات نیاز دارد، که بیشتر آنها اکنون باید از خارج از کشور و از طریق یک خط تدارکات طولانی و آسیب‌پذیر در برابر ممنوعیت تامین شود. آنها به سلاح های ضد تانک و دفاع هوایی متحرک بیشتری نیاز دارند. ضدحمله برای برهم زدن حمله روسیه باید از هوا محافظت شود.
روز سه‌شنبه، یک مقام ارشد آمریکایی گفت واشنگتن «شور ساعته» برای رساندن تسلیحات به اوکراین با سرعت «بی‌سابقه» تلاش می‌کند. ایالات متحده قبلاً از زمان حمله به اوکراین اجازه ارسال 2.3 میلیارد دلار سلاح و تجهیزات به اوکراین را صادر کرده است.
این مقام مسئول گفت: آنچه در اینجا بی سابقه است میزان برداشت های پی در پی است که با این سرعت در حال حرکت هستیم.
با هدف روز پیروزی
صحبت هایی در مورد تمایل کرملین به پیشرفت ملموس تا 9 می، زمانی که روسیه روز پیروزی را به نشانه شکست آلمان نازی در جنگ جهانی دوم جشن می گیرد، وجود دارد. با سرعت فعلی پیشرفت، بعید به نظر می رسد. سوال بسیار بزرگتر این است که آیا این درگیری تا تابستان، در یک جنگ فرسایشی وحشتناک ادامه می یابد؟
ارتش روسیه باید واحدهای خود را با استفاده از ذخایر محدود به چرخش درآورد تا درگیری را که قبلاً به نیروهای زمینی آن ضربه زده است، ادامه دهد. محاسبات آن (و استراتژی سیاسی کرملین) متاثر از اثربخشی مقاومت اوکراین و توانایی دولت های غربی برای تامین تجهیزات بیشتر و بهتر اوکراین خواهد بود.
جک واتلینگ از مؤسسه خدمات متحد سلطنتی در لندن، در کتاب جنگ در سنگ‌ها می‌نویسد: «سرپیچی اوکراین زمان و فرصتی را نه تنها برای جلوگیری از دستاوردهای بیشتر روسیه در دونباس، بلکه برای شکل دادن به نبرد فراتر از آن به دست آورده است. اگر متحدان اوکراین امروز وارد عمل شوند، ممکن است از حمله تابستانی جلوگیری کنند یا حداقل برای آن آماده شوند."
یک فوریت در مورد تامین مجدد وجود دارد. هفته گذشته، دولت بایدن بسته امنیتی 800 میلیون دلاری دیگر را که شامل توپخانه و رادارهای ضد توپخانه بود، مجوز داد. روز سه شنبه، رئیس جمهور اشاره کرد که موارد بیشتری در راه است. اگر بخواهد آسیب‌پذیری در خطوط روسیه را مجازات کند، اوکراین به سخت‌افزار تهاجمی نیاز دارد و این شامل زره‌های سنگین (مانند تانک‌های آماده نبرد) و همچنین سیستم‌های دیگر می‌شود.
واتلینگ می گوید زمانی برای از دست دادن وجود ندارد. «ارائه سامانه‌های دفاع هوایی متحرک تاکتیکی مانند «ناسیونال» به اوکراین به اوکراین این امکان را میدهد تا در نزدیکی مرز روسیه مانور دهد و شهرها را در حالی که به خطوط تدارکات روسیه حمله می‌کند، بازپس گیرد.» ناسیونال -- یا NASAMS -- یک سامانه موشکی پیشرفته و متحرک زمین به هوا است.
دولت‌های غربی درک می‌کنند که این یک لحظه حساس است: افزایش هزینه «عملیات نظامی ویژه» روسیه تا جایی که قابل‌قبول نیست. اوکراینی‌ها برای تسلیحات بیشتر و بهتر فریاد می‌زنند، به‌ویژه که تلاش می‌کنند نیروی هوایی خود را در پرواز نگه دارند.
آنها که هنوز تعدادشان بیشتر است و بیشتر از اسلحه هستند، برای جلوگیری از مرحله دوم جنگ ولادیمیر پوتین علیه اوکراین، به چابکی، اراده و تقویت نیاز دارند.
شایان ذکر است: رئیس‌جمهوری روسیه، روز (چهارشنبه) گفت، تراژدی‌های منطقه دونباس، روسیه را وادار به آغاز عملیات نظامی در اوکراین کرده است.
به گزارش اسپوتنیک، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه گفت: تراژدی که در منطقه دونباس - خصوصا در جمهوری خلق دونتسک - اتفاق افتاد، روسیه را به آغاز این عملیات نظامی واداشت که امروز همه به‌خوبی از آن آگاهی دارند.
وی افزود: از همان ابتدا اعلام کردم که هدف از این عملیات این است که به مردم ما که در دونباس زندگی می‌کنند، کمک کنیم و عملیات نظامی روسیه تا تامین امنیت کامل برای ساکنان لوهانسک و دونتسک ادامه خواهد داشت. ابراز اطمینان کرد که به لطف روسیه، صلح به دونباس باز می‌گردد».
رئیس‌جمهور روسیه گفت فاجعه در دونباس و اقدامات تروریستی، مسکو را مجبور به آغاز عملیات برای کمک به هموطنان خود در لوهانسک و دونتسک کرد.
«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه از تداوم عملیات نظامی ویژه این کشور در اوکراین تا زمان بازگشت زندگی عادی به منطقه دونباس خبر داد.
پوتین گفت: فاجعه در دونباس و اقدامات تروریستی ما را مجبور کرد برای کمک به هموطنان خود در لوهانسک و دونتسک عملیات نظامی خود را آغاز کنیم.
رئیس‌جمهور روسیه با بیان اینکه وضعیت دونتسک و لوهانسک در سال‌های گذشته بدتر شده و شهروندان آنجا در شرایط سختی زندگی می‌کنند، از اینکه ساکنان دونباس در هشت سال گذشته از بمباران‌ها و گلوله‌باران ارتش اوکراین رنج می بردند، ابراز تاسف کرد.
بر اساس این گزارش، پوتین وعده داد که روسیه به طور مداوم برای حفاظت از ساکنان دونتسک و لوهانسک عمل خواهد کرد و تضمین می‌کند که صلح در دونباس برقرار خواهد شد.
پیش از این، «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین با اشاره به تحویل پیش‌نویس سندی روشن توسط مسکو به کی‌یف، گفت توپ اکنون در زمین اوکراین است. (جزئیات بیشتر)
سال گذشته روسیه بارها به دولت زلنسکی درباره حملات توپخانه‌ای به منطقه خودمختار دونباس هشدار داده بود و در نهایت پنجم اسفند ماه پس از به رسمیت شناختن استقلال این منطقه، «عملیات ویژه» در حمایت از دونباس را در اوکراین آغاز کرد که تاکنون ادامه دارد.
با تداوم درگیری‌ها در اوکراین، روسیه در تلاش است با تصرف شهر تحت محاصره ماریوپل، منطقه ضمیمه شده کریمه را به دونباس متصل کند. مسکو روز یکشنبه اعلام کرد نظامیان حاضر در این شهر مهلت دارند خود را تسلیم کنند اما اوکراینی‌ها این پیشنهاد را رد کردند.
دو مقام ارشد آمریکایی اعلام کردند بر اساس ارزیابی واشنگتن، روسیه از زمان آغاز عملیات جدید در دونباس، این کشور هیچ قلمرو بزرگی بدست نیاورده است.
شبکه خبری سی ان ان آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی به نقل از یکی از این مقامات گفت که بر اساس مشاهدات آمریکا، حملات جدید روسیه در دونباس برای آزمایش مواضع دفاعی اوکراین است و وضعیت خطوط مقدم ثابت بوده و قلمرو عمده ای برای روسیه بدست نیامده است.
به گفته یک مقام ارشد آمریکایی و یک منبع کنگره آمریکا، کمک نظامی جدید ۸۰۰ میلیون دلاری آمریکا برای اوکراین بر روی تجهیزات توپخانه، به ویژه توپ های 155 میلی متری هوتزر و مهمات متمرکز خواهد شد.
یک مقام ارشد آمریکایی گفت که این کشور از "بسیاری" متحدان ناتو خواسته است تا برای ارائه تجهیزات توپخانه در این محموله جدید مشارکت کنند.
در همین حال، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد به زودی در جمهوری‌های خلق دونتسک و لوگانسک سفارتخانه افتتاح خواهد کرد ولی هنوز تاریخ دقیق آن مشخص نیست.
به گزارش خبرگزاری تاس، یوگنی ایوانف معاون وزیر خارجه روسیه روز چهارشنبه گفت: مسکو در تلاش است که در جمهوری‌های خودمختار دونتسک و لوگانسک سفارتخانه افتتاح کند.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه ۲۱ فوریه ۲۰۲۲ (دوم اسفند ۱۴۰۰) با انتقاد از بی‌توجهی غرب به نگرانی‌های امنیتی مسکو، استقلال جمهوری‌های خلق دونتسک و لوگانسک را در منطقه دونباس به رسمیت شناخت.
پوتین سه روز پس از آن، پنجشنبه ۲۴ فوریه (۵ اسفند ۱۴۰۰) نیز عملیاتی نظامی که آن را "عملیات ویژه" خواند، علیه اوکراین آغاز کرد و به این ترتیب روابط پرتنش مسکو - کی‌یف به رویارویی نظامی تغییر وضعیت داد. جنگ در اوکراین و واکنش‌ها به اقدام روسیه همچنان ادامه دارد.
جان کربی سخنگوی پنتاگون سه‌شنبه شب اذعان کرد برخی متحدان غربی به اوکراینی‌ها جنگنده رسانده‌اند.
به نوشته نشریه «ویک» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در نشستی خبری گفت: در حال حاضر اوکراینی‌ها، نسبت به چند هفته قبل هواپیماهای جنگی بیشتری در اختیار دارند و این امر، اتفاقی نیست.
کربی در اظهاراتی سربسته افزود: علت این افزایش [تعداد جنگنده‌ها] این است که دیگر ملت‌هایی که تجربه کار با آن نوع از هواپیماها را دارند، قادر بوده‌اند به آنها (اوکراینی‌ها) کمک کنند که هواپیماهای بیشتری به هوا بلند کنند.
این مقام آمریکایی درباره اقدامات پنتاگون در این زمینه گفت، آمریکا به اوکراین در تأمین قطعات هواپیما کمک کرده است ولی ما هواپیمای کاملی ارسال نکرده‌ایم.
هنگامی که از کربی درباره تعداد این هواپیماهای جنگی ارسالی به اوکراین سوال شد، او در جواب گفت: بدون وارد شدن به این بحث که دیگر ملت‌ها چه چیزهایی را فراهم کرده‌اند، باید بگویم که اوکراین قادر بوده ابعاد ناوگان هوایی خود را افزایش دهد و فکر می‌کنم صحبت در این‌باره تا همین جا کافی باشد.
به نوشته ویک، علاوه بر کربی، یک مقام ارشد پنتاگون نیز روز سه‌شنبه گفته است، آمریکا ظرف چند هفته گذشته، هر روز به اوکراین محموله نظامی فرستاده است.
به گفته این مقام که به نام وی اشاره نشده است، «یک محموله دیگر دیروز وارد [اوکراین] شد و بعدی نیز ظرف ۲۴ ساعت آینده در قالب هفت پرواز وارد خواهد شد. زمان زیادی طول نمی‌کشد که این محموله‌ها تخلیه شده و به‌صورت زمینی وارد اوکراین شوند».
سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه روز سه‌شنبه گفت که اقدام غربی‌ها در افزایش ارسال تسلیحات به اوکراین، به وضوح نیت این کشورها برای به پیش بردن اوکراین برای جنگ کردن تا آخرین نظامی اوکراینی را نشان میدهد.
وی که در جریان دیدار با فرماندهان روس صحبت می‌کرد، افزود: «آمریکا و همپیمانان غربی تمام تلاش خود را برای طولانی کردن عملیات نظامی روسیه در اوکراین می‌کنند و این کار را از راه ارسال تسلیحات به اوکراین انجام می‌دهند».
شویگو اضافه کرد: «آمریکا و کشورهای غربیِ تحتِ سیطره واشنگتن، هر کاری انجام می‌دهند تا آنجایی که امکان دارد عملیات نظامی روسیه را به تاخیر بیاندازند.
وزیر دفاع روسیه تاکید کرد که این کشور به اجرای طرح آزادسازی سرزمین‌های دو جمهوری دونتسک و لوهانسک ادامه خواهد داد و گفت که روسیه مصمم است که زندگی مسالمت‌آمیز را به سرزمین‌های آزاد شده بازگرداند.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز امروز در سخنانی گفت که مسکو چاره دیگری جز آغاز عملیات نداشت، زیرا نیروهای اوکراینی حملات خود را در دونباس تشدید کرده و این امر باعث تخلیه گسترده غیرنظامیان از منطقه شده بود و جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانسک را مجبور به درخواست کمک از مسکو کرد.
وی همچنین از مرحله جدید عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین خبر داد و بار دیگر اظهار داشت که نیروهای روسی تنها زیرساخت‌های نظامی اوکراین را هدف قرار می‌دهند.
