آیا کرونا به چینی ها رو دست زده است؟

به گزارش جماران به نقل از سى ان ان در سرتاسر چین، شهرها ساکنان خود را قفل می کنند، خطوط عرضه در حال  قطع شدن است، و مقامات در تلاش هستند تا جابجایی کالاهای اساسی را تضمین کنند - زیرا بزرگترین شیوع کووید-19 که تا به حال ثبت شده است، تهدید می کند که به یک بحران ملی ساخته شده توسط دولت تبدیل شود.

طبق گزارش بانک سرمایه گذاری نومارو و گزارش خود سی ان ان تا روز پنجشنبه، حداقل 44 شهر چین تحت قرنطینه کامل یا جزئی قرار دارند زیرا مقامات همچنان در تلاش برای جلوگیری از گسترش نوع بسیار قابل انتقال اومیکرون هستند.

در شانگهای، مرکز آخرین شیوع بیماری در این کشور، صحنه‌هایی که زمانی برای سرمایه‌های مالی فوق مدرن غیرقابل تصور بود، به بخشی از مبارزه روزانه 25 میلیون نفر تبدیل شده است.

در آنجا، ساکنانی که برای هفته‌ها از خروج از محدوده آپارتمان‌ها یا بلوک‌های مسکونی خود منع شده‌اند، مستاصل از غذا و آزادی هستند - برخی از آنها در کلیپ‌های رسانه‌های اجتماعی دیده می‌شوند که از پنجره‌هایشان به‌خاطر ناامیدی فریاد می‌زنند یا با کارگرانی که لباس‌های هضم‌پوش دارند درگیر می‌شوند. حتی پس از انتشار یک طرح آزمایشی در روز دوشنبه برای کاهش نسبی اقدامات، به نظر می رسد پایانی در چشم نیست.

وضعیت فعلی ممکن است مهم‌ترین چالش برای کشور - و احتمالاً شی جین پینگ، رهبر چین - از زمان شیوع اولیه کووید-19 در ووهان بیش از دو سال پیش باشد.

و برای شی، این در زمان حساسی اتفاق می‌افتد، ماه‌ها قبل از گامی که انتظار می‌رفت او برای سومین دوره تقریباً بی‌سابقه‌ای در قدرت در کنگره حزب در پاییز امسال که دو بار در دهه برگزار می‌شود، داشته باشد.

خطرات برای قدرتمندترین رهبر چین در دهه‌های اخیر - زیاد است، زیرا او مهر شخصی خود را محکم بر روی هدف پویای صفر کووید قرار داده است که این اقدامات غیرقابل انعطاف را هدایت می‌کند، جایی که حتی تعداد کمی از موارد می‌توانند جرقه‌ای برای کنترل بیماری‌های گسترده ایجاد کنند.

رسانه‌های دولتی چین روز چهارشنبه اعلام کردند که ما باید بر فلج شدن در مواجهه با خطر، خستگی از جنگ، واگذاری همه چیز به شانس و آرامش غلبه کنیم و از ملت خواستیم تا اقدامات پیشگیرانه و کنترلی را به شدت اجرا کنند.

در چین، مقامات محلی که اقدامات مربوط به کووید-19 را اجرا می‌کنند، مانند آنچه در شانگهای انجام می‌دهند، معمولاً در مواقعی که مشکلاتی وجود دارد به دلیل سوءمدیریت سرزنش می‌شوند - هدفی قابل قبول‌تر از دولت مرکزی و سیاست‌های آن، در محیط سیاسی به شدت کنترل شده این کشور. و انتظار نمی رود که یک بحران کووید، سومین دوره ریاست جمهوری شی را به خطر بیندازد.

اما از آنجایی که شیوع این بیماری وارد مرحله بحرانی شده است - در حالی که برخی از شهرها برای هفته ها قرنطینه شده اند و یک مقام ارشد بهداشت ملی روز سه شنبه هشدار داد که شیوع بیماری شانگهای "به طور موثر مهار نشده است" - حزب کمونیست حاکم چین و رهبر آن باید با این مشکل دست و پنجه نرم کنند. پیامدهای اقتصادی و احتمال رو به رشدی که مانند ویروس، خشم علیه دولت که در شانگهای دیده می شود، می تواند گسترش یابد.

ملت مختل شد

شی به مقامات محلی دستور داده است تا تمام تلاش خود را برای متوقف کردن این ویروس انجام دهند و در عین حال «تأثیر بر توسعه اقتصادی و اجتماعی» را به حداقل برسانند - دستوری که انتظار می‌رود به طور غیر شهودی مقامات محلی را وادار کند تا با اقدامات سختگیرانه مقابله کنند. نشانه چند مورد، یا حتی پیشگیرانه، در پی بحران در شانگهای.

مقامات شانگهای در تلاش بودند تا این سوزنی را که از آنها خواسته شده بود، نخ کنند، یعنی "بیایید کووید صفر را حفظ کنیم، در حالی که زندگی کسی را مختل نکنیم." آنها کمی بیشتر بر روی «عدم اخلال در زندگی مردم» (سمت) تمرکز کردند. و آن‌ها شکست خوردند.»

درسی که همه می‌خواهند یاد بگیرند این است که در واقع، شما واقعاً باید روی بخش صفر کووید تمرکز کنید." از روز سه شنبه، مقامات بهداشتی اعلام کردند که از اول مارس بیش از 320000 مورد محلی کووید-19 در 31 استان، از جمله استان های شانگهای، گزارش شده است. یک کارمند پزشکی در 12 آوریل 2022 در شهر ژنجیانگ استان جیانگ سو در مقابل پرچم حزب کمونیست چین از یک ساکن برای کووید-19 آزمایش می‌کند.

در حال حاضر ده‌ها شهر به نوعی قرنطینه هستند، حتی اگر اکثریت قریب به اتفاق این موارد در شانگهای و استان جیلین در شمال شرقی یافت شده است.

تامین تجهیزات در سراسر کشور با بسته شدن برخی از بزرگراه ها و گرفتار شدن رانندگان کامیون در قرنطینه یا هزاران ایست بازرسی بهداشت بزرگراه به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. برخی از شهرها ساکنان خود را از ترک منصرف کرده‌اند، مانند بندر بزرگ جنوبی گوانگژو، که در آن 18 میلیون نفر از مردم آن می‌خواهند اگر می‌خواهند به شما آزمایش کووید را منفی نشان دهند.

یانژونگ هوانگ، کارشناس ارشد بهداشت جهانی در شورای روابط خارجی، گفت: اساساً می توان گفت که اکنون کل کشور مانند تعداد زیادی جزیره جدا شده است.

این وضعیت وزارتخانه‌های مختلف در پکن را برانگیخته است که با یک مقام کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی، روز سه‌شنبه متعهد شد «به طور فعال با دولت‌های محلی هماهنگ کند» و «داده‌های بزرگ» را برای اطمینان از تحویل موارد ضروری به کار بگیرد.

در همین حال، مقامات بهداشتی و رسانه‌های دولتی پیام‌های عمومی را در مورد اینکه چرا چین باید به این سیاست پایبند باشد، افزایش داده‌اند، و با اشاره به خطرات شیوع گسترده در این کشور 1.4 میلیاردی، به‌ویژه برای جمعیت بزرگ و کمتر واکسینه‌شده‌اش، پیام‌های عمومی را افزایش داده‌اند.

به گفته هوانگ، این نگرانی‌های بهداشتی در کنار یک محاسبه سیاسی «پنهان» از هزینه‌های یک شیوع گسترده است.

هوانگ گفت: «(پکن) با در نظر گرفتن تأثیر محسوس بر ثبات اقتصادی سیاسی و اجتماعی، با توجه به تأثیر بر انتقال رهبری پیش از کنگره حزب، و در نظر گرفتن مشروعیت رژیم -- چیزهای زیادی در خطر است.

اما خطرات حزب کمونیست از حفظ این سیاست، که باعث ناامیدی و خشم فزاینده در شانگهای شده و اختلالات بیشتری را تهدید می کند، نیز واضح است -- به خصوص که این کشور بیش از 88 درصد واکسینه شده است و به گفته مقامات، اکثر موارد خفیف باقی می مانند.

آلفرد وو، دانشیار دانشکده سیاست عمومی لی کوان یو در دانشگاه ملی سنگاپور، می گوید: «کاهش رشد اقتصادی یک نگرانی بزرگ است.

دولت مرکزی همیشه از به اصطلاح عملکرد اقتصادی برای افزایش مشروعیت خود استفاده می کند. بنابراین آنها چگونه می خواهند عملکرد اقتصادی ضعیفی را (تبیین) کنند؟ من نمی دانم. اما یک چیز بسیار مطمئن است، مردم رنج خواهند برد.

یکدیگر را مقصر دانستن

با توجه به اینکه نام شی بسیار نزدیک با سیاست ها مرتبط است، رهبر خود را به موفقیت آنها مرتبط کرده است.

وقتی شما به وضوح قدرت را در دستان یک نفر متمرکز کرده اید، فکر می کنم به طور قابل قبولی می توانید هر مشکلی را پیش پای آن شخص قرار دهید - بنابراین واضح است که این موضوع به خوبی بر او منعکس می شود."

کارگرانی که از تجهیزات محافظ شخصی استفاده می کنند، مواد غذایی و مایحتاج روزانه را برای ساکنان محلی در طول قرنطینه کووید-19 در شانگهای انتقال می دهند.

اما در مورد اینکه آیا این سومین دوره ریاست جمهوری را به خطر می اندازد، او گفت: "پاسخ منفی است"، و به آنچه ناظران سیاست نخبگان غیرشفاف چین به طور گسترده معتقدند خالی از هرگونه رقابت واقعی برای نقش اصلی است، اشاره کرد.

در همین حال، این امکان وجود دارد که حتی از عمق چالش فعلی - اگر آنها بتوانند راهی برای تحت کنترل درآوردن شیوع بیماری بیابند - تحلیلگران می گویند که دولت مرکزی می تواند یک پیروزی سیاسی داشته باشد، مشابه آنچه در ووهان در سال 2020 انجام داد.

سپس، خشم قابل توجهی علیه دولت به وجود آمد، به عنوان مثال پس از مرگ دکتر افشاگر لی ونلیانگ، اما حزب کمونیست چین از بحران بیرون آمد تا استراتژی کنترل دقیق خود را به عنوان نمونه ای از حکومت برتر خود ترسیم کند.

این بار نارضایتی آشکاری از دولت وجود داشت و این هفته در رسانه‌های اجتماعی سرایت کرد، زیرا کاربران طرفدار چین را انتخاب کردند، هشتگ‌هایی را به طور انبوه برای ارائه نظرات پنهان یا کنایه‌آمیز علیه دولت - قبل از سانسور کردن، گسترش دادند.

کارشناسان می گویند اما در سرتاسر کشور نیز قربانیان آماده ای در قالب مقامات دولتی محلی وجود دارند که تحت فشار بسیار زیادی قرار دارند و می توان آنها را به دلیل عدم موفقیت در اجرای سیاست «کووید صفر» سرزنش کرد و تقصیر را از خود سیاست دولت مرکزی دور کرد.

وو گفت: بسیاری از کادرها در طول همه‌گیری، از جمله اخیراً در شانگهای، با جزئیاتی که معمولاً توسط رسانه‌های دولتی گزارش می‌شود، اخراج یا تنزل رتبه داده‌اند.

و در یک محیط سیاسی که همه مخالفت ها سرکوب شده است، روایت حزب شی غالب خواهد شد.

با این حال، برخی استدلال می کنند که چین پس از دو سال لذت بردن از موفقیت "کووید صفر"، در حالی که در مورد ویروس ترسناک می شود و حمایت گسترده ای از این سیاست ایجاد می کند، اکنون باید از سیاست سختگیرانه خود دفاع کند.

هوانگ آن را این گونه بیان می کند: ما هرگز نباید ظرفیت دولت را برای بازتعریف روایت خود برای حفظ حمایت عمومی دست کم بگیریم. و ما هرگز نباید تحمل مردم را دست کم بگیریم، حتی برای سیاست هایی که به منافع آنها آسیب می رساند.

شایان ذکر است کمی بیش از یک ماه پیش، در شب آغاز المپیک زمستانی ۲۰۲۲، دو تن از قدرتمندترین رهبران خودکامه جهان یعنی ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه و شی‌ جین‌پینگ، رییس‌جمهور چین، در میان هیاهوی بسیار، در پکن یک اجلاس پیروزمندانه برگزار کردند.

این دو با امضای یک توافقنامه "جامع" مشترک و "بدون محدودیت" اعلام کردند که "عصر جدیدی" در نظم جهانی آغاز شده است.

در این توافقنامه دو طرف قول دادند به طور متقابل از همدیگر حمایت و با گسترش بیشتر ناتو و شکل‌گیری ائتلاف‌های جدید منطقه‌ای مخالفت کنند.

این اقدام به طور گسترده به عنوان یک ضربه پنهان به تلاش آمریکا برای ایجاد ائتلاف هند-اقیانوس آرام در مقابل تهاجم چین تلقی شد.

'عصر جدید' نه آنطور که پیش‌بینی می‌شد

جهان زود متوجه شد که "عصر جدید" اجتناب‌ناپذیر است. فقط چند هفته بعد از امضای توافقنامه و چهار روز پس از پایان بازی‌های زمستانی پکن، تانک‌های پوتین به سمت اوکراین راه افتادند.

برای لحظاتی گذرا،‌ پوتین و شی جلوه‌ای شاهانه یافتند؛ چتربازان روسی در روز اول حمله در کی‌یف فرود آمدند و ناو هواپیمابر چین از تنگه تایوان گذشت. جهان با ناباوری و حیرت تماشا می‌کرد.

حالا با متوقف شدن ماشین جنگی پوتین و اقتصاد روسیه که زیر فشار تحریم‌های بین‌المللی است، به نظر نمی‌آید نقشه‌های شی جین‌پینگ آنطور که پیش‌بینی می‌شد، خوب پیش برود.

بیانیه مشترک چین و روسیه

کارشناسان تغییر مواضع پکن در حمایت از روسیه و ملایم شدن لفاظی‌ها در قبال تایوان، عقب‌نشینی از سیاست‌های اقتصادی رادیکال و ادامه قرنطینه‌های کرونا در سراسر کشور را شکست‌‌های سیاسی بزرگ برای رییس‌جمهور چین برمی‌شمارند.

انتظار عمومی این است که شی جین‌پینگ پاییز امسال در بیستمین کنگره حزب کمونیست چین برای سومین بار به عنوان رییس‌جمهور این کشور تایید شود. کوین راد، ناظر قدیمی مسائل چین و نخست‌وزیر سابق استرالیا و رییس انجمن جامعه آسیا، در موقعیت‌های مختلف گفته است که فکر می‌کند آقای شی مصمم است "از دهه ۲۰۲۰ میلادی تا دهه ۲۰۳۰" رهبر اصلی چین بماند؛ یا آنطور که رسانه‌ها توصیف می‌کنند "رییس‌جمهور مادام‌العمر" باشد.

اما از منظر تاریخی، عقب‌نشینی‌های سیاسی پی در پی، معمولا برای رهبران خودکامه نوید خوبی ندارد.

نشانه‌های باد مخالف

جود بلانشت، کارشناس ارشد چین در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، اخیرا در مجله فارین پالیسی، نوشته است فارغ از آنکه آیا چین درباره حمله روسیه از قبل هشدار دریافت کرده یا نه، تصمیم شی برای شراکت "بدون محدودیت" با پوتین، تنها چند روز قبل از حمله به اوکراین، "شاید بزرگ‌ترین اشتباه سیاست خارجی او در ۱۰ سال اول حکمرانی‌اش بوده باشد."

این برداشتی است که در داخل چین و حتی در میان حلقه رسمی مقام‌ها هم بازتاب یافت.

هو وی، چهره دانشگاهی مرتبط با دولت چین، در اظهار نظری مخالف که میان حلقه حکومتی نادر است، مقاله‌ای به دو زبان انگلیسی و چینی منتشر کرد و از پکن خواست که در سیاست حمایت از روسیه تجدیدنظر کند.

گرچه در این مقاله به طور مستقیم از رهبر چین انتقاد نشده و فقط از منظر منافع ملی چین موضوع مورد بحث قرار گرفته بود، اما وبسایت منتشر کننده یادداشت به‌سرعت فیلتر و سانسور شد. با این حال مقاله هنوز در دسترس کاربران خارج از چین است.

جدا از شکست‌های سیاست خارجی، برنامه‌های "رفاه مشترک" شی جین پینگ هم در حال عقبگرد است؛ برنامه‌ای شامل رشته‌ای از سیاست‌های اقتصادی رادیکال که بخش خصوصی را به نفع بخش دولتی سرکوب می‌کند.

خبرگزاری‌های بین‌المللی همگی از کند شدن اقتصاد چین و خروج سرمایه‌های خارجی از این کشور در ماه‌های اخیر گزارش داده‌اند.

نشانه‌هایی وجود دارد که شی و دولتش در مواجهه با واقعیت وخیم اقتصادی، در تلاش برای آرام کردن بازار و تثبیت اقتصاد، از بعضی از رادیکال‌ترین تغییرات اقتصادی که در نظر داشتند، عقب نشسته‌اند.

گرچه بعضی از سرمایه‌گذاران قدیمی در بازار چین مانند ری دالیو، موسس و مدیرعامل 'بریج‌واتر'، گفته‌اند که به توانایی دولت چین در مدیریت اقتصاد آشفته باور دارند، اما بعضی دیگر در این باره ابراز تردید می‌کنند.

راجر گارساید، دیپلمات سابق بریتانیا در چین، نویسنده و سرمایه‌گذار بانکی، اخیرا به بی‌بی‌سی گفت بحران‌هایی که چین با آن دست به گریبان است، مانند پیر شدن سریع جمعیت، شکاف عمیق طبقاتی، فساد سیستماتیک، ساختار اقتصادی نامتعادل، حباب مسکن و املاک، و حتی تخریب محیط زیست، فقط با اصلاحات و برقراری حکومت قانون درست خواهد شد.

او باور دارد که اصرار شی برای بازگشت به "دوران کنترل و تمامیت‌گرایی مائو" به شکست منجر خواهد شد.

کووید صفر؛ پیروزی و شکست

از میان همه شکست‌ها و ناکامی‌های آشکار، شاید سیاست 'کووید صفر' برای شی جین‌پینگ مخرب‌ترین بوده است. چرا که او بارها با خرج کردن اعتبار شخصی‌اش در موقعیت‌های مختلف تاکید کرد که بر اوضاع به طور کامل مسلط است.

ژانویه ۲۰۲۰ وقتی آقای شی دستور داد که ۹ میلیون جمعیت شهر ووهان قرنطینه شوند، جهان با ناباوری شاهد ماجرا بود.

این اقدام که از اولین تدابیر مبارزه با کرونا بود، به سرعت در سراسر جهان کپی‌برداری شد.

قرنطینه و سیاست 'کووید صفر' به‌زودی به نشانه موفقیت چین در غلبه بر کووید تبدیل شد. رسانه‌های ملی چین این موضوع را به عنوان مثالی از کارآیی و برتری چین در مقابل غرب ناکارآمد به تصویر می‌کشیدند.

سیاستی که نامش را کووید صفر گذاشته‌اند به محدودیت و کنترل شدید سفرهای بین‌المللی، اجرای سفت و سخت قرنطینه‌های محلی و انجام تست خلاصه می‌شود.

برای مدتی این سیاست به خوبی کار کرد، زندگی بسیاری را نجات داد و چرخ اقتصاد چین را در مسیرش نگه داشت.

اما حالا "مدل" موفق رییس‌جمهور چین، اقتصاد این کشور را در هم می‌کوبد؛ در حالی‌که بقیه جهان بحران را پشت سر گذاشته و از قرنطینه‌های کرونا بیرون می‌آیند.

نرخ ابتلا به کووید در چین برای مدتی طولانی بسیار پایین بود و به همین دلیل شهروندان عادی انگیزه کمی برای تزریق واکسن داشتند.

تردید درباره واکسن زیاد بود و حتی برای کسانی که واکسینه می‌شدند، تبلیغات حکومتی و اطلاعات غلط بسیاری را به این باور رساند که واکسن‌های پیشرفته‌تر غربی نوع آر‌ان‌ای "ایمن نیستند."

بسیاری واکسن‌های داخلی از نوع ویروس غیرفعال را انتخاب کردند. داده‌های بین‌المللی به وضوع نشان می‌دهد که واکسن‌های غیرفعال در مقابل سویه‌های جدید و واگیرتر ویروس مثل 'دلتا ' و 'اومیکرون ' اثر کم‌تری دارند.

گرچه دولت چین از پارسال بی سر و صدا واکسن‌های غربی را تأیید و حتی واردات آنها را آغاز کرده است، اما بسیاری بر این باورند که ممکن است این اقدام برای مقابله با موج جدید ویروس که چین را از هنگ‌کنگ تا شانگهای در نوردیده، دیر باشد.

چنگ مایکل سانگ، استاد اقتصاد در دانشگاه چینی هنگ‌کنگ، تخمین می‌زند که محدودیت‌های اخیر وضع شده برای مهار کرونا در چین ماهانه حدود ۴۶ میلیارد دلار یا معادل ۳/۱ درصد تولید ناخالص داخلی (جی‌دی‌پی) این کشور هزینه داشته است. با قرنطینه شانگهای که قلب اقتصادی چین است، این هزینه می‌تواند حتی بالاتر هم برود.

آسیب‌های اقتصادی به کنار، همه این مشکلات از نظر سیاسی برای رییس‌جمهور شی چقدر هزینه خواهد داشت؟ ناظران چین در این چند ماه و چند هفته که تا برگزاری بیستمین کنگره حزب کمونیست چین باقی است، دنبال سرنخ‌ها برای پاسخ دادن به این سوال خواهند بود.