تصاویر وحشتناک کشته شدگان که در خیابانهای شهر بوچا رها شده و یا با عجله دفن شده اند، منجر به درخواست های جهانی برای تحریم های شدیدتر علیه کرملین و قطع هرچه سریعتر واردات سوخت از روسیه شده است.
به گزارش جماران به نقل از سى ان ان تصاویر ترسناکی که از حومه کی یف بوچا بیرون میآیند، برخی از قویترین شواهد تاکنون از جنایات جنگی آشکار توسط نیروهای روسی در اوکراین هستند: غیرنظامیان کشته شده در خیابان، برخی با دستهای بسته و تیراندازی شده به سبک اعدام، و برخی دیگر ظاهراً بهطور تصادفی درو شدهاند.
برای هر کسی که از راه جنگ ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه پیروی کرده است، این یک الگوی افسردهکننده است. ارتش روسیه دارای فرهنگ بی رحمی و تحقیر قوانین درگیری مسلحانه است که در گذشته به طور گسترده مستند شده است.
اگنس کالامار، دبیرکل عفو بین الملل، گفت: «تاریخ مداخلات نظامی روسیه – چه در اوکراین چه عملیات نظامی آن در داخل کشور در چچن – با بی اعتنایی آشکار به قوانین بین المللی بشردوستانه آغشته است.
ارتش روسیه بارها قوانین جنگ را زیر پا گذاشت و از غیرنظامیان محافظت نکرد و حتی مستقیماً به آنها حمله کرد. نیروهای روسیه حملات بیرویهی انجام دادهاند، از سلاحهای ممنوعه استفاده کردهاند و گاهی اوقات ظاهراً عمداً غیرنظامیان و اشیاء غیرنظامی را هدف قرار دادهاند - جنایت جنگی.
در هفته های آغازین جنگ، جامعه بین المللی با وحشتی واکنش نشان داد زیرا شهرهای اوکراین زیر بمباران بی امان روسیه قرار گرفتند. زیرساختهای غیرنظامی حفاظتشده مورد اصابت قرار گرفت.
اما صحنههایی که در مکانهایی مانند بوچا رخ میدهد، نوعی خشونت را نشان میدهد که یادآور جنگ روسیه در چچن است.
در طول جنگ دوم چچن - که با به قدرت رسیدن پوتین مصادف شد - همچنین ادعاهایی مبنی بر نقض گسترده حقوق بشر توسط سربازان روسی مطرح شد. در سال 2000، برای استناد فقط به یک حادثه شناخته شده، بازرسان سازمان دیده بان حقوق بشر اعدام دست کم 60 غیرنظامی را در دو حومه گروزنی، پایتخت چچن، مستند کردند.
مردم محلی گورهای دسته جمعی را در چچن کشف کردند. مقامات بین المللی سفرهای حقیقت یاب به منطقه داشتند و اظهارات نگران کننده ای در مورد گزارش های سوء استفاده و قتل های فراقانونی بیان کردند. این اظهارات ارتش روسیه را از پیشروی با کمپین بی رحمانه آرام سازی خود باز نداشت.
شواهد مشابهی مبنی بر اعدام های موقت در شهرهایی مانند بوچا فراوان است. یک تیم سى ان ان از زیرزمین یک ساختمان بازدید کردند و جسد پنج مرد را قبل از اینکه توسط یک تیم اوکراینی خارج شوند، دیدند. آنتون گراشچنکو، مشاور وزیر کشور اوکراین به سی ان ان گفت که این پنج مرد توسط سربازان روسی شکنجه و اعدام شده اند.
سى ان ان نمی تواند به طور مستقل ادعاهای گراشچنکو را تأیید کند. اما رفتار ادعایی نیروهای روسی با اسیران جنگی اوکراینی به همان اندازه نگرانکننده است. لیودمیلا دنیسوا، بازپرس حقوق بشر پارلمان اوکراین، دوشنبه گفت که رفتار روسیه با اسیران جنگی ناقض کنوانسیون ژنو است و یک پرونده نظری برای تعقیب بالقوه جنایات جنگی ارائه میکند.
دنیسووا در یک پست فیس بوک در روز دوشنبه گفت که سربازان آزاد شده اوکراینی "درباره رفتار غیرانسانی طرف روسی با آنها گفته اند: آنها در یک مزرعه، در یک گودال، در یک گاراژ نگهداری می شدند. گهگاه یکی را بیرون می آوردند: کتک می زدند. با قنداق تفنگ، شلیک گلوله در کنار گوش آنها، مرعوب شده بود. سى ان ان نمی تواند به طور مستقل ادعاهای دنیسوا را تأیید کند.
ایگور ژدانوف، خبرنگار شبکه تبلیغاتی دولتی روسیه آر تى، ویدئوهایی را در 22 مارس منتشر کرد که نشان میدهد اسیران جنگی اوکراینی پس از دستگیری برای "فیلتر کردن" - انتخاب کلمه ژدانف - تحت پردازش قرار میگیرند.
این ویدئوها روسهای نقابدار را نشان میدهد که در حال جستجوی اسیران خود برای خالکوبی یا نشانهایی هستند که ظاهراً نشاندهنده وابستگی به ناسیونالیستها یا گروههای «نئونازی» است که روسها آن را دشمن اصلی خود در اوکراین میدانند.
ژدانوف در پست خود گفت که با اسرای جنگی اوکراینی رفتاری انسانی می شود. اما انتخاب کلمات او شوم بود. در طول جنگ در چچن، نیروهای روسی به طور بدنام از به اصطلاح "اردوگاه های تصفیه" استفاده کردند که برای جدا کردن غیرنظامیان از جنگجویان شورشی استفاده می شد. آنا پولیتکوفسکایا، گزارشگر تحقیقاتی افسانهای روسی، شهادت غیرنظامیان چچنی را که در مراکز فیلتراسیون نگهداری میشدند، جمعآوری کرد، جایی که زندانیان گفتند در گودالها نگهداری میشدند و تحت شوک الکتریکی، ضرب و شتم و بازجوییهای بیرحمانه قرار گرفتند.
نیروهای روسی همچنین شهرداران محلی اوکراینی را برای بازداشت هدف قرار داده اند - و به گفته مقامات اوکراینی حداقل در یک مورد، یک قتل غیرقانونی بوده است.
ایرینا ورشچوک، معاون نخست وزیر اوکراین در پیامی که یکشنبه در شبکه های اجتماعی منتشر شد، گفت: در حال حاضر 11 شهردار محلی از مناطق کی یف، خرسون، میکولایف و دونتسک در اسارت روسیه هستند. او گفت که دولت اوکراین روز شنبه دریافت که اولگا سوخنکو، شهردار موتیژین، روستایی در منطقه کی یف، در بازداشت نیروهای روسی کشته شد.
ایوان فدوروف، شهردار شهر جنوبی ملیتوپل - که توسط نیروهای روسی بازداشت شد اما متعاقباً به عنوان بخشی از تبادل اسرا آزاد شد - گفت که نیروهای روسی که شهر او را اشغال کردهاند در حال تصاحب مشاغل محلی هستند و گفت که "وضعیت دشوار است، زیرا سربازان روسی خود را به عنوان مقامات معرفی کرده اند، اما البته به فکر مردم و مشکلات آنها نیستند، آنها فقط به فکر گرفتن پول از بازرگانان و تصاحب مشاغل آنها هستند."
مدت ها قبل از حمله به اوکراین، ارتش روسیه به فرهنگ ظلم شهرت داشت. روسیه یک سیستم نیروی انسانی ترکیبی از سربازان قراردادی و سربازان وظیفه دارد. اگرچه دولت روسیه ادعا میکند که در حرفهای کردن نیروهای خود گامهایی برداشته است، اما ارتش این کشور هنوز یک سیستم هشیاری وحشیانه به نام ددو وشینا دارد، یک سنت بدنام که سربازان ارشد را به ضرب و شتم، وحشیانه یا حتی تجاوز به سربازان جوان تر تشویق میکند.
پوتین اخیراً فرمانی را در مورد سربازی اجباری صادر کرده است و هدفی را برای 134500 نفر برای فراخوانی به نیروهای مسلح روسیه تعیین کرده است. رئیسجمهور روسیه در ابتدا ادعا کرد که سربازان وظیفه روسی در آنچه روسیه به طور مستمع آن را "عملیات نظامی ویژه" در اوکراین نامیده است، شرکت نخواهند کرد. اما وزارت دفاع روسیه متعاقباً اذعان کرد که سربازان وظیفه در اوکراین می جنگند و نیروهای اوکراینی ادعا می کنند که تعداد قابل توجهی از سربازان وظیفه روسی را به اسارت گرفته اند.
بازرسان اوکراینی در حال انجام تحقیقات جنایی در مورد جنایات ادعایی توسط نیروهای روسی هستند، زیرا مناطق بیشتری از کنترل روسیه آزاد شده اند - به ویژه در اطراف کیف و شهر شمالی چرنیهف. روزها یا شاید هفته ها می گذرد تا تصویر کامل تری از آنچه در بوچا اتفاق افتاد به دست آوریم. اما اگر گذشته راهنما باشد، امید کمی وجود دارد که عاملان روسی به دست عدالت سپرده شوند.
شایان ذکر است روسیه با موج تازهای از محکومیتهای جهانی پس از به دست آمدن شواهدی مبنی بر کشتار عمدی صدها غیرنظامی در شهر بوچا در اوکراین، روبرو شده است.
تصاویر وحشتناک کشته شدگان که در خیابانهای شهر بوچا رها شده و یا با عجله دفن شده اند، منجر به درخواست های جهانی برای تحریم های شدیدتر علیه کرملین و قطع هرچه سریعتر واردات سوخت از روسیه شده است.
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، رفتارهای روسیه را جنایت جنگی خوانده و وعده تحریم های اقتصادی بیشتری را داده است.
بایدن با اشاره به تصاویر دردناک شهر بوچا گفت: «ما دیدیم که در بوچا چه اتفاقی افتاد. این رخداد گواهی است بر این که او یک جنایتکار جنگی است.»
مقامات اوکراینی اعلام کردهاند، اجساد حداقل ۴۱۰ غیرنظامی در شهرهای اطراف کییف که در روزهای اخیر از نیروهای روسیه بازپس گرفته شده بودند، پیدا شده است.
دفتر دادستان کل اوکراین یک اتاق کشف شده در بوچا را «اتاق شکنجه» توصیف کرد. در بیانیهای آمده است که جسد پنج مرد با دستان بسته در زیرزمین آسایشگاه کودکان که در آن غیرنظامیان شکنجه و کشته میشدند، پیدا شده است.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، به رادیو فرانسه-اینتر گفت: «شواهد روشنی از جنایات جنگی در بوچا وجود دارد که نیازمند اقدامات تنبیهی جدید علیه روسیه است.»
از سوی دیگر، آلمان اعلام کرده رویکرد بلندمدتی اتخاذ خواهد کرد و در همین راستا ۴۰ دیپلمات روسی را به دلیل کشتار غیرنظامیان اخراج کرد.
اما در میانه خشم جهانی از کشتار غیرنظامیان در شهر بوچا، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، تصاویر دردناک بوچا را رد کرد و آنها را «صحنه سازی با هدف تخریب روسیه» خواند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هم تصاویر منتشر شده را «جعل ویدیویی» خواند.
روسیه روز ۲۴ فوریه با ادعای یک «عملیات نظامی ویژه» برای غیرنظامی کردن و «نازیزدایی» اوکراین به آن کشور حمله کرد. این جنگ تاکنون به کشته شدن هزاران نفر و آوارگی میلیونها نفر منجر شده است.
در حالی که سازمان ملل میگوید شواهد موجود نشاندهنده «هدفگیری مستقیم» غیرنظامیان کشته شده در شهر بوچا است، دبیرکل ناتو در همین روز گفت که نگران کشف «جنایتهای بیشتری» در اوکراین است.
در پی بازپسگیری برخی شهرهای حومه کییف، از جمله شهر بوچا از دست نیروهای روس، مقامهای اوکراینی از کشف اجساد دستکم ۴۱۰ غیرنظامی در این مناطق خبر دادند. مقامهای اوکراینی میگویند در بوچا یک «اتاق شکنجه» کشف شده است که برخی از «بدترین وحشیگریها» در آن رخ داده است.
لیز تروسل، سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل، روز سهشنبه ۱۶ فروردین در ژنو به خبرنگاران گفت: به نظر میرسد آنچه ما در اینجا میبینیم، کشتار مستقیم و هدف قرار دادن غیرنظامیان در بوچا است.
به گزارش روزنامه تایمز لندن، او به عکسهایی از افرادی با دستهای بسته و زنان نیمهبرهنهای که بدنشان سوزانده شده است استناد کرد و گفت: «همه نشانهها حاکی از این است که قربانیان مستقیماً هدف قرار گرفته و مستقیماً کشته شدهاند».
سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل تأکید کرد که «طبق قوانین بینالمللی بشردوستانه، کشتار عمدی غیرنظامیان جنایت جنگی است».
به نوشته خبرگزاری آلمان، خانم تروسل در ادامه گفت سازمان ملل قصد دارد یک تیم ۵۰ نفره از کارشناسان حقوق بشر خود را به بوچا بفرستد و پس از آن یک کمیسیون تحقیقی متشکل از وکلای مستقل به بررسی آنچه در بوچا اتفاق افتاده است، خواهد پرداخت.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، روز سهشنبه گفت: کشتار غیرنظامیان در شهر بوچا اقدام تصادفی یک واحد خودسر در ارتش نیست، بلکه بخشی از کارزار عمدی روسیه برای کشتن، شکنجه، تجاوز و ارتکاب جنایت است.
او که در آستانه سفر به بروکسل برای شرکت در نشست وزیران خارجه ناتو سخن میگفت، به خبرنگاران گفت که واشنگتن از تلاشهای اوکراین برای تحقیق دربارهٔ آنچه که اتفاق افتاده است حمایت میکند.
بیم کشف جنایات بیشتر
در همین حال، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز سهشنبه گفت بیم آن میرود در مناطقی از اوکراین که توسط نیروهای روسی اشغال شده است، بعداً «جنایتهای بیشتری» کشف شود.
او در یک نشست رسانهای گفت: «در صورتیکه آنها نیروهایشان را بیرون ببرند و نیروهای اوکراینی کنترل مناطق را به دست گیرند، میترسم شاهد گورهای دستهجمعی، جنایات بیشتر و نمونههای بیشتری از جنایات جنگی باشیم».
دبیرکل ناتو در ادامه هشدار داد که روسیه در حال جابهجایی نیروهای خود به منظور استقرار مجدد آنها در شرق و جنوب اوکراین برای آغاز «یک مرحله مهم از جنگ» است. از آغاز تهاجم روسیه به خاک اوکراین ۴۱ روز میگذرد و نیروهای روسی تاکنون در تصرف شهرهای اصلی اوکراین ناتوان ماندهاند.
اخراج گروه بزرگی از دیپلماتهای روسیه
در واکنش به گزارشهای مربوط به «کشتار عمدی» غیرنظامیان در بوچا، چندین کشور اروپایی از اخراج دهها دیپلمات روسی از پایتختهای خود خبر دادند.
دانمارک، سوئد، ایتالیا و اسپانیا روز سهشنبه اعلام کردند که به مسکو اطلاع دادهاند حضور دیپلماتهای این کشور در پایتختهای آنها از این پس غیرقانونی است.
یپه کوفود، وزیر خارجه دانمارک، گفت که دولت دانمارک اقدامات سربازان روسیه در بوچا را «به شدت» محکوم کرده و در این ارتباط ۱۵ کارمند سفارت روسیه را از خاک خود اخراج میکند.
لوئیجی دی مایو، وزیر خارجه ایتالیا، نیز گفت به ۳۰ دیپلمات روس گفته شده است که «به دلایل امنیت ملی» کشور را ترک کنند. اسپانیا و سوئد هم به ترتیب ۲۵ و سه دیپلمات روسیه را اخراج کردهاند.
در همین حال، وزارت امور خارجه اسلوونی نیز روز سهشنبه اعلام کرد که تصمیم به اخراج ۳۳ دیپلمات روسی گرفته تا حمایت خود از اوکراین و محکومیت اقدامات روسیه را نشان دهد.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلوونی، خبر داد که تیمور ایوازوف، سفیر روسیه را برای ابراز تاسف و شدیدترین اعتراض به شواهد روشن مبنی بر ارتکاب جنایات جنگی توسط نیروهای مسلح فدراسیون روسیه علیه مردم غیرنظامی در منطقه احضار کرده است.
وزارت خارجه روسیه نیز گفته است که مسکو در واکنش به این تصمیمات کشورهای اروپایی، دست به «اقدام متقابل» خواهد زد.
آلمان: اتحادیه اروپا به واردات سوخت فسیلی از روسیه پایان میدهد
وزیر خارجه آلمان روز سهشنبه با اشاره به کشتار بوچا گفت ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا توافق کردند که واردات سوختهای فسیلی از روسیه را متوقف کنند.
آنالنا بائربوک گفت: «پاسخ به این جنایات جنگی در حال حاضر با بسته پنجم تحریمی در سطح اروپا باید این باشد که ما وابستگی به انرژی فسیلی روسیه را بهطور کامل از بین ببریم، از زغالسنگ شروع خواهیم کرد و سپس نفت و پس از آن گاز».
وزیر خارجه آلمان در پاسخ به پرسش خبرنگاران در مورد درخواست اوکراین برای دریافت تانک، بدون ارائه جزئیات بیشتر گفت که اعضای اتحادیه اروپا آماده صدور سامانههای تسلیحاتی بیشتر به این کشور هستند. کییف میگوید برای بیرون راندن روسیه از قلمرو خود به تانک نیاز دارد.
تهدیدهای اقتصادی از سوی پوتین
در همین حال، رئیسجمهوری روسیه روز سهشنبه تهدید کرد که «ملی کردن» احتمالی داراییهای روسیه در خارج از آن کشور «یک سلاح دو لبه» است.
این سخنان ولادیمیر پوتین یک روز پس از آن بیان میشود که آلمان اعلام کرد سازمان انرژی این کشور کنترل داراییهای شرکت روسی گازپروم در آلمان را بهدست خواهد گرفت.
گازپروم روسیه جمعه گذشته اعلام کرد که از آلمان خارج میشود.
پوتین همچنین تهدید کرد که روسیه باید نظارت دقیقی بر صادرات محصولات کشاورزی به «کشورهای غیردوست» داشته باشد. او در این مورد توضیح بیشتری نداد.