افزایش شدید تنش ها خطر سوء تفاهم را افزایش می دهد که به درگیری نظامی فاجعه بار تبدیل شود.
به گزارش جماران، روزنامه واشنگتن پست در گزارشی به دلایل بحران روسیه با اوکراین پرداخت و پیامدهای آن نوشت:
در بلگراد، صربستان – ترس از حمله احتمالی روسیه به اوکراین پس از اینکه هیچ پیشرفتی در جریان مذاکرات در اروپا به منظور جلوگیری از تجمع نظامی روسیه در نزدیکی اوکراین و متقاعد کردن مسکو برای کاهش تنش حاصل نشد، تشدید شده است.
به گفته مقامات روسی مذاکرات امنیتی هفته گذشته شکست خورده است. یکی از مقامات ارشد از وضعیت "بن بست" ابراز تاسف کرد و گفت: پس از اینکه ایالات متحده و ناتو قاطعانه درخواست های کلیدی روسیه را رد کردند: این که اوکراین، گرجستان و سایر کشورها - از جمله سوئد و فنلاند - برای همیشه از پیوستن به ناتو منع شوند، بیهوده است.
اگر روسیه به اوکراین، کشوری با بیش از 43 میلیون نفر جمعیت که تقریباً به اندازه تگزاس است، حمله کند، ناتو را مجبور خواهد کرد که با این واقعیت روبرو شود که حتی یک جبهه متحد نیز نمیتواند مانع از بین بردن قواعد پذیرفته شده بینالمللی توسط یک خودکامه شود، هر چند مسکو طرح های حمله را رد می کند.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه اکنون منتظر پاسخهای کتبی از سوى واشنگتن و ناتو به درخواستهای روسیه برای تضمینهای امنیتی گسترده است، از جمله شرط او مبنی بر خروج نیروهای ناتو از کشورهای اروپای شرقی و بالتیک.
در اینجا همه آنچه باید درباره بحران امنیتی پیش روی اروپا بدانیم آمده است.
مذاکرات شکست خورد... حالا چه می شود؟
تحلیلگران نظامی با اشاره به تحرکات اخیر واحدهای لجستیکی نظامی و واحدهای هلیکوپتر تهاجمی که نشان می دهد روسیه در مورد نبرد احتمالی جدی است، می گویند شکست مذاکرات به معنای افزایش خطر جنگ است، هرچند که روسیه تاکید کرده است تقریباً هشت سال پس از الحاق اجباری کریمه به اوکراین هیچ برنامهای برای حمله به اوکراین ندارد.
ارتش روسیه روز جمعه از بررسی فوری آمادگی واحدهای نظامی در خاور دور برای جابجایی سریع فواصل طولانی خبر داد.
مایکل کوفمن، مدیر مطالعات روسیه درمرکز تحلیل های دریایی، در توییتر نوشت: از نظر من، چشمانداز بدتر شده است.
به نقل از سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه روز دوشنبه گفت، هشدارهای روسیه غیرقابل انکار است و این کشور آماده استفاده از نیروی نظامی برای حفاظت از منافع امنیتی خود است، از جمله اصرار این کشور بر اینکه «اوکراین هرگز، هرگز، هرگز عضو ناتو نمی شود»، او این را " الزامی " نامید.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه گفت: صبر ما تمام شده است.
روسیه تاکنون چه دستاوردی داشته است؟
پوتین با تمرکز نیروها در نزدیکی اوکراین و ارائه درخواست های گسترده برای تضمین های امنیتی که می داند واشنگتن و ناتو هرگز نخواهند پذیرفت، رهبران غربی را از تعادل خارج کرد، روسیه سپس تهدید کرد که مذاکرات را پایان خواهد داد مگر اینکه اتحاد غربی موافقت کند.
پوتین مورد توجه ناتو قرار گرفت، او امتیازاتی از ایالات متحده به دست آورد، که پیشنهاد داد بحث استقرار موشک ها و محدودیت های موشک های میان برد در اروپا را روی میز بگذارد - احیای بالقوه معاهده نیروهای هسته ای میان برد یا معاهده INF، که واشنگتن در سال 2019 آن را رها کرد، اما اینها کافی نبود.
لاوروف روز جمعه گفت: ما به آنها، شرکای خود، در درجه اول آمریکایی ها، هشدار داده ایم که این یک منو نیست، این یک بسته است.
یک نتیجه رضایت بخش دیگر برای پوتین وجود داشت: اتحاد جدید ناتوبود، دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا ، دیدگاهی مبهمى نسبت به ناتو داشت و وحدت و هدف ائتلاف را زیر سوال برد، حتی اصل اصلی ائتلاف - ماده 5 - را زیر سوال برد که ائتلاف را موظف میکند از حمله به هر عضو، هر چند کوچک، دفاع کند، در سال 2019، امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، از مرگ مغزی ناتو ابراز تاسف کرد.
اما درخواست پوتین برای اظهار نظر در مورد عضویت در ناتو و استقرار نظامی، تعهد این ائتلاف به اصول اساسی را احیا کرد- با حمایت کلیدی دولت بایدن.
آیا اینها همه بهانه روسیه برای جنگ بود؟
این چیزی است که تحلیلگران از آن می ترسند. دیپلماسی روسیه عجیب بوده است رویکرد معمول برای مذاکرات پیچیده و طولانی در مورد امنیت و کنترل تسلیحات که معمولاً پشت درهای بسته انجام می شود نیست.
انتشار خواستههای گستردهای که آشکارا آغازگر نبودند، و اصرار بر توافق سریع با همه آنها، پرچم قرمزی را برافراشت که روسیه ممکن است مذاکرات را برای شکست ایجاد کند تا بهانهای برای اقدام نظامی بتراشد، مقامات روسی در مورد ادامه گفتگو از روز اول تردید دارند.
مقامات ایالات متحده می گویند روسیه سابقه ای در تنظیم عملیات با پرچم دروغین به عنوان بهانه ای برای تهاجم دارد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، پنجشنبه گفت: "ما این کتاب بازی را در سال 2014 دیدیم. آنها دوباره این کتاب بازی را آماده می کنند."
یک مقام کاخ سفید روز جمعه به خبرنگاران گفت، سازمان اطلاعات ایالات متحده گروهی از عوامل روسی در شرق اوکراین را شناسایی کرد که به طور بالقوه برای انجام حملات علیه نیروهای جدایی طلب مورد حمایت روسیه در آنجا به عنوان عملیاتی با پرچم دروغین قرار داشتند. روسیه قبل از حمایت از جدایی طلبان در شرق اوکراین، کریمه را در سال 2014 ضمیمه کرد.
این مقام مدعی است روسیه با روش عملیات « پرچم دروغین » سعی میکند اقدامات حمله به اوکراین را مهیا کند. عملیات پرچم دروغین به روشی گفته میشود که در آن یکی از طرفین جنگ با لباس و پرچمی که به آنها متعلق نیست، به نیروهای غیرنظامی و یا نیروهای خودی حمله میکنند تا طرف دیگر را بدنام و بهانه برای شروع حمله را جور کنند. آمریکا مدعی است روسیه در حال آماده شدن برای اجرای این عملیات در اوکراین است.
در بیانیه سفارت روسیه در ایالات متحده در روز شنبه آمده است که دولت بایدن "هیچ مدرکی" برای ادعاهای خود ارائه نکرده و آن را بخشی از "فشار اطلاعاتی مداوم بر روسیه" خواند.
اما رویدادهای دیگر ممکن است احساسات روسیه علیه اوکراین را شعله ور کند. روسیه حداقل 600000 گذرنامه برای ساکنان مناطق جدایی طلب شرقی اوکراین صادر کرده است که بهانه احتمالی برای مداخله نظامی است، درماه دسامبر، پوتین اوکراین را به "نسل کشی" در آنجا متهم کرد.
به گفته رسانههای روسی سرویس امنیت فدرال روسیه در ماه گذشته بیش از 100 نفر از اعضای یک گروه تندرو اوکراینی ادعایی به نام MKU را دستگیر کرد که ادعا میکرد در حال برنامهریزی حملات تروریستی و کشتار جمعی بودند.
حمله چه شکلی می تواند داشته باشد؟
این می تواند با حملات سایبری و جنگ اطلاعاتی آغاز شود. تحلیلگران اخیراً افزایش نفوذ سایبری علیه اوکراین را گزارش کردهاند و کی یف در روز جمعه یک "حمله سایبری گسترده" را گزارش کرده است که در آن به طور موقت وبسایتهای دولتی مسدود و مخدوش شد.
مایکل کوفمن، مدیر مطالعات روسیه درمرکز تحلیل های دریایی روز چهارشنبه در یک سخنرانی آنلاین در مرکز امنیت و همکاری بینالمللی دانشگاه استنفورد، پیشبینی کرد عملیات نیروی مشترک شامل استفاده گسترده از توپخانه، پرتابگرهای موشکی متعدد، نیروی هوایی و هلیکوپترهای تهاجمی مى شود، او بر این باور است که روسیه احتمالاً برای به دست آوردن تسلیم سریع از کی یف، از نیروی بسیار زیادی استفاده خواهد کرد، بدون اینکه روسیه لزوماً تلاش کند تا قلمرو خود را حفظ کند.
تحلیلگران احتمالات دیگری را مطرح کردهاند از جمله اینکه: روسیه میتواند بخشهایی از قلمرو در جنوب اوکراین را تصرف کند و کریمه را از طریق زمینی به روسیه متصل کند. یا در بدترین سناریو، میتواند نقشه را برای همیشه دوباره ترسیم کند، با یک حمله چند جانبه گسترده که هدف آن تقسیم اوکراین به دو قسمت و تصرف تمام قلمرو شرق رودخانه دنیپر است که در مرکز کشور منحنی میشود.
حمله بزرگ روسیه برای اروپا چه معنایی خواهد داشت؟
این پیامدها برای سال ها طنین انداز خواهد بود، از جمله این پیامدها میتوان به مجازات تحریم های جدید که برای قطع ارتباط روسیه از سیستم مالی جهانی و آسیب رساندن به اقتصاد آن طراحی شده است، گسست کامل در روابط مسکو با واشنگتن؛ و به احتمال زیاد خط لوله 10.8 میلیارد دلاری نورد استریم 2 از روسیه به آلمان پایان خواهد یافت، اشاره کرد.
حمله بزرگ روسیه به اوکراین، چالشی مستقیم برای نظم بینالمللی خواهد بود که از زمان قانون نهایی هلسینکی، معاهده 1975، که دولتها برابر هستند و نباید از زور یا تهدید استفاده کنند، زیربنای صلح اروپا بوده است.
روسیه تهدید کرده است که در صورت تحریم های جدید، با استقرار موشک در نزدیکی اروپا به امنیت اروپا ضربه خواهد زد. این در راس برنامههای موجود برای استقرار موشکهای مافوق صوت جدید و پیشبرد نظامیسازی قطب شمال است. ریابکوف روز پنجشنبه گفت: روسیه از استقرار موشک های خود در کوبا و ونزوئلا در صورت افزایش تنش ها با واشنگتن خودداری کرد.
افزایش شدید تنش ها خطر سوء تفاهم را افزایش می دهد که به درگیری نظامی فاجعه بار تبدیل شود. در شرایطی که اروپا برای 41 درصد گاز خود به روسیه وابسته است، مسکو میتواند منابع انرژی خود را کاهش دهد و به دنبال اشکال دیگری از فشار باشد از جمله: حملات سایبری، اطلاعات نادرست یا بحرانهای مهندسی شده احتمالی، مانند تجدید جریان مهاجران به اروپا.